Art. 1.
Zatargi zbiorowe pomiędzy robotnikami rolnymi a pracodawcą lub pracodawcami, niezałatwione
przez strony, mogą być załatwiane przez nie przy pomocy: 1) Inspektorów Pracy w rolnictwie,
oraz 2) przez Komisję Rozjemczą.
Art. 2.
Na żądanie jednej ze stron lub z własnej inicjatywy, Inspektor Pracy w rolnictwie
wzywa do siebie obie strony osobiście, lub ich delegatów, dla wzajemnego porozumienia
się stron i zawarcia ugody.
Art. 3.
Jeżeli liczba zainteresowanych w sporze pracodawców lub pracowników przewyższa 10,
każda ze stron jest obowiązana wybrać 3 - 7 delegatów. O ile strony nie dokonały same
uprzednio wyborów, Inspektor Pracy w rolnictwie lub osoba, przez niego upełnomocniona,
zwołuje dla dokonania wyborów oddzielne zebranie dla każdej ze stron. Pracodawca lub
pracownik, uchylający się od udziału w wyborach, ulega grzywnie w wysokości: pracodawca
od 1000 do 2000 marek, pracownik od 5 do 10 mk., wymierzanej w drodze art. 12 dekretu
z dn. 3-go stycznia 1919 r. o urządzeniu i działalności Inspekcji Pracy, względnie
tych postanowień karnych, które w miejsce tego dekretu wydane zostaną.
Art. 4.
Strony, względnie ich delegaci, winni niestawienia się bez uzasadnionych powodów na
wezwanie Inspektora Pracy w rolnictwie, ulegają grzywnie, wymierzanej w drodze art.
12 dekretu z dn. 3-go stycznia 1919 r. o urządzeniu i działalności Inspekcji Pracy,
względnie tych postanowień karnych, które w miejsce tego dekretu wydane zostaną, w
wysokości: delegaci pracodawców do 3000 mk., delegaci pracowników do 50 mk.
Art. 5.
Jeżeli nie dojdzie do zawarcia ugody w drodze, wskazanej w art. 2, Inspektor Pracy,
w razie zgłoszenia przez którąkolwiek ze stron żądania rozważenia sprawy przez Komisją
Rozjemczą, proponuje drugiej stronie oddanie sporu do rozstrzygnięcia powyższej Komisji.
Jeżeli obie strony wyraziły zgodę na poddanie się orzeczeniu Komisji Rozjemczej, Inspektor
Pracy zwołuje posiedzenie Komisji, wyznaczając miejsce i termin zebrania.
Art. 6.
Komisja rozjemcza składa się:
1)
z pięciu przedstawicieli pracodawców;
2)
z pięciu przedstawicieli pracowników rolnych;
3)
z przewodniczącego, powołanego za zgodą obu stron; w razie niedojścia stron do zgody
co do osoby przewodniczącego, przewodniczy wyznaczony przez Ministerstwo Pracy inspektor
sąsiedniego obwodu lub specjalny delegat tegoż Ministerstwa.
W razie powołania superarbitra drogą wyborów Inspektor Pracy w rolnictwie uczestniczy
na posiedzeniu Komisji Rozjemczej z głosem doradczym.
Art. 7.
Jako przedstawiciele pracowników i pracodawców do Komisji Rozjemczej winny być powołane
osoby, delegowane każdorazowo przez Związki Zawodowe pracowników rolnych oraz Związki
Zawodowe pracodawców, o ile takowe istnieją na terenie powiatu i są zarejestrowane
zgodnie z przepisami prawa. Osoby te winny mieć ukończonych lat 21.
Jeżeli na terenie powiatu działa więcej niż jeden Związek Zawodowy i jeżeli Związki
Zawodowe na zebraniu u Inspektora Pracy nie dojdą do porozumienia co do wyboru przedstawicieli,
ma zastosowanie art. 8 ustawy niniejszej.
Art. 8.
W powiatach, gdzie niema Związków, odpowiadających wymaganiom art. 7, Komisarz Rządowy
na wezwanie Inspektora Pracy w rolnictwie zarządza oddzielne wybory przedstawicieli
pracowników i pracodawców. Pracodawcy i pracownicy każdej gminy wybierają po jednym
delegacie na jeden rok. Wybrani w ten sposób delegaci wyłaniają na wezwanie Inspektora
Pracy w rolnictwie pięciu przedstawicieli do Komisji Rozjemczej oraz takąż liczbę
zastępców.
Art. 9.
Prawo wyborcze czynne mają wszyscy pracownicy płci obojga, utrzymujący się z pracy
najemnej w rolnictwie, leśnictwie, ogrodnictwie lub dziedzinach ściśle związanych
z rolnictwem, o ile ukończyli lat 16; prawo bierne posiadają osoby, mające ukończonycfi
lat 21. Ze strony pracodawców prawo czynne przysługuje osobom, zatrudniającym robotników
wymienionych w zdaniu pierwszem artykułu niniejszego.
Art. 10.
Komisje Rozjemcze są powoływane w wypadkach przewidzianych w art. 5 i urzędują do
czasu rozstrzygnięcia przedłożonych im spraw. Osoby, obrane lub delegowane do Komisji
Rozjemczej, nie mogą uchylać się bez dostatecznych powodów od pełnienia swych obowiązków
pod groza grzywny, wymierzanej w drodze art. 12 dekretu z dn. 3-go stycznia 1919 r.
o urządzeniu i działalności Inspekcji Pracy, względnie tych przepisów karnych, które
zamiast tego dekretu wydane zostaną, w wysokości: pracownicy - do 200 mk., pracodawcy
- 3.000 mk.
Art. 11.
Członkowie Komisji Rozjemczej otrzymują djety i zwrot kosztów podróży w wysokości
przewidzianej przez przepisy wykonawcze Ministerstwa Ochrony Pracy. Skarb Państwa
pokrywa wszelkie koszty, związane z czynnościami Komisji Rozjemczych.
Art. 12.
Postępowanie Komisji Rozjemczej podlega przepisom następującym:
1)
Dla prawomocności zebrań Komisji jest konieczna obecność przewodniczącego oraz równej
liczby przedstawicieli każdej ze stron, conajmniej po 3 z każdej strony.
2)
Postępowanie sprawdzania dowodów obadanie świadków, wyjaśnienia biegłych i rzeczoznawców
i t. d.) odbywa się publicznie po zawezwaniu i w obecności stron, o ile się stawiły.
3)
Orzeczenia, Komisji zapadają większością głosów po publicznych ustnych rozprawach
stron.
4)
Strony mogą bronić swych interesów bezpośrednio, przez swych delegatów (art. 2 i 3)
lub pełnomocników.
5)
Przewodniczący Komisji Rozjemczej ma na posiedzeniach Komisji prawa przewodniczącego
na posiedzeniach sądowych
6)
Narady członków Komisji są tajne.
7)
Protokuły, orzeczenia i postanowienia Komisji winny być wyłuszczone na piśmie i opatrzone
podpisami członków Komisji.
8)
Postępowanie jest bezpłatne.
9)
Pełnomocnictwa i dokumenty, składane Komisji Rozjemczej, są wolne od opłat stemplowych.
Art. 18.
Orzeczenia Komisji Rozjemczej obowiązują strony na okres czasu, przewidziany w postanowieniu
Komisji. Okres ten nie może być dłuższy niż jeden rok przy uwzględnieniu zwyczajowych
terminów umowy. Indywidualne umowy pracy, zawierające warunki dla pracowników mniej
korzystne, niż ugoda (art. 2) lub orzeczenie Komisji Rozjemczej, są w odnośnych punktach
nieważne; nieważne części umowy ulegają z mocy ustawy zastąpieniu przez odnośne części
ugody lub orzeczenia.
Art. 14.
Ugody (art. 2) i orzeczenia Komisji Rozjemczej stanowią podstawę dla zawarcia indywidualnych
umów pracy w ten sposób, że pozostanie pracownika w majątku oznacza zawarcie indywidualnej
umowy pracy na warunkach ugody lub orzeczenia. Pracodawca nie ma prawa usuwać z majątku
pracownika, który zawarł ugodę albo poddał się orzeczeniu Komisji Rozjemczej.
Art. 15.
Powstałe na podstawie ugody lub orzeczenia Komisji Rozjemczej umowy pracy (art. 14)
podlegają ogólnym przepisom prawa cywilnego i o umowie pracy w szczególności. Niewykonanie
obowiązków pociąga za sobą konsekwencje przewidziane w prawie cywilnem, w szczególności
zaś w razie uznania umowy przez sąd za rozwiązaną z winy pracowników, utratę praw,
wynikających z umowy np. utratę prawa do korzystania z mieszkania, pastwiska i innych
świadczeń, przewidzianych w umowie, (przyczem pracownikowi muszą być zwrócone jego
nakłady na uprawę oddanych mu w posiadanie gruntów); w razie rozwiązania umowy pracy
z winy pracodawcy, obowiązek zapłacenia pracownikowi należnego mu wynagrodzenia za
cały czas, brakujący do upływu terminu umowy, przyczem do wynagrodzenia jest wliczona
wartość świadczeń w naturze (mieszkanie, ordynarja, korzystanie z pastwiska, roli,
ogrodu i t. p.).
Art. 16.
Przepisy wykonawcze w rozwinięciu ustawy niniejszej wydaje Minister Pracy i Opieki
Społecznej w porozumieniu z odnośnymi Ministrami.
Art. 17.
Ustawa niniejsza obowiązuje od daty ogłoszenia w Dzienniku Praw.