Art. 1.
Ustanawia się order „Odrodzenia Polski” w celu nagrodzenia zasług, położonych w służbie
dla Państwa i społeczeństwa.
Art. 2.
Zasadniczemi odznakami orderu „Odrodzenia Polski” są:
a)
krzyż orderowy czteroramienny, pokryty białą emalją ze złote mi krawędziami; w środku
krzyża na czerwonem tle biały orzeł ustawowego wzoru w otoku błękitno-emaljowanym,
napis złotemi literami: „Polonia Restituta”; odwrotna strona krzyża złocista, gładka,
bez emalji, w środku na czerwono-emaljowanem polu data 1918;
b)
gwiazda orderowa srebrna ośmiopromienna, w środku gwiazdy pokryty białą emalją monogram
RP., w otoku błękitno-emaljowanym napis: „Polonia Restituta”;
c)
wstęga orderowa z ponsowej mory jedwabnej z białemi prążkami wzdłuż brzegów.
Art. 3.
Order „Odrodzenia Polski” dzieli się na 4 klasy.
Odznakami orderu w poszczególnych klasach są:
a)
w klasie I: wielki krzyż, zawieszony na szerokiej wstędze orderowej, przepasanej z
prawego ramienia na lewy bok; obok. wstęgi na lewej piersi gwiazda orderowa;
b)
w klasie II: krzyż średniej wielkości, zawieszony na szyi na węższej wstędze; na lewej
piersi gwiazda orderowa;
c)
w klasie III: krzyż i wstęga tak, jak w II klasie, bez gwiazdy;
d)
w klasie IV: krzyż mały przypięty do lewej piersi na wstędze wąskiej.
Wzory rysunkowe odznak i ich szczegółowe wymiary według klas, według załącznika, którego
oryginał będzie przechowany w Archiwum Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej.
Art. 4.
Orderem „Odrodzenia Polski” mogą być odznaczeni nieskazitelnego charakteru i sumiennej
pracy obywatele, którzy się szczególnie zasłużyli Ojczyźnie przez dokonanie czynów
wybitnych, niezwykłe zalety umysłu i charakteru ujawniających, a mianowicie:
1)
wybitną twórczość na polu nauki, sztuki i literatury,
2)
bezpłatne pełnienie obowiązków publicznych z pożytkiem dla kraju przy wykazaniu wybitnych
zdolności i sumienności pracy,
3)
przysporzenie przewyższających oczekiwania Rządu korzyści przy wykonaniu jego zleceń,
4)
ulepszenia niezaprzeczone, w jakimbądź wydziale administracji krajowej lub samorządu
przyjęte i z dobrym skutkiem zaprowadzone,
5)
zapobiegnięcie wielkim klęskom przez zarządzenie środków spiesznych i skutecznych,
6)
czyny wybitnego męstwa i odwagi,
7)
wydatne przyczynienie się do rozwoju rolnictwa, przemysłu lub rękodzieł przez dokonanie
wynalazków lub trwałą i owocną działalność,
8)
ofiarną filantropijną działalność,
9)
przynajmniej dziesięcioletnią wyjątkowo gorliwą i nieskazitelną pracę w urzędach państwowych,
cywilnych lub wojskowych, Instytucjach samorządowych lub społecznych.
Art. 5.
Naczelnik Państwa z tytułu swego wyboru jest kawalerem orderu Odrodzenia Polski i
klasy, jest z urzędu Wielkim Mistrzem Orderu i, jako taki, przewodniczy Kapitule.
Art. 6.
Kapituła orderu Odrodzenia Polski składa się z powołanych przez Wielkiego Mistrza,
z kontrasygnatą Prezydenta Ministrów, z pośród kawalerów orderu co lat 3 ośmiu członków
i 4-ch zastępców.
Art. 7.
Kapituła wybiera z pośród swego grona Kanclerza Order, który jest zarazem zastępcą
Wielkiego Mistrza, jako przewodniczącego Kapituły, oraz sekretarza i skarbnika orderu.
Art. 8.
Kapituła zarządza sprawami orderu, przygotowuje i przedkłada do właściwego zatwierdzenia
projekty zarządzeń i ustaw w sprawach, dotyczących orderu, oraz opinjuje w sprawie
wniosków o nadanie odznak orderowych.
Dla ważności uchwał Kapituły wymagana jest obecność, poza Kanclerzem, 2-ch członków
Kapituły lub ich zastępców.
Przy Kapitule urzęduje kancelarja orderu pod kierownictwem Kanclerza Orderu.
Art. 9.
Odznaki orderowe nadaje Naczelnik Państwa w drodze osobnych dekretowi ogłaszanych
w gazecie rządowej, za kontrasygnatą Prezydenta Ministrów.
Dekret o odznaczeniu orderem winien zawierać wyszczególnienie zasług, za które order
zostaje nadany.
Nie może być odznaczony poseł ani członek Senatu w czasie trwania ich mandatu, z wyjątkiem
pierwszych 15-tu, odznaczonych na wniosek Tymczasowej Rady Orderu (art. 18).
Art. 10.
Kandydatów na kawalerów orderu przedstawia Rada Ministrów na podstawie wniosków poszczególnych
ministrów, którzy składają je każdy w zakresie swojego działania.
Uchwała Rady Ministrów o przedstawieniu do odznaczenia powinna zapaść większością
2/3 głosów.
Wnioski poszczególnych ministrów przed złożeniem ich Radzie Ministrów podlegają rozpatrzeniu
Kapituły. Opinje Kapituły w zakresie moralnych kwalifikacji nowych kandydatów są dla
Rządu obowiązujące.
Art. 11.
Naczelnikowi Państwa przysługuje prawo własnej inicjatywy przy nadawaniu odznak orderu
i wówczas, kiedy z niego korzysta, wnioski jego wnosi Prezydent Ministrów.
Art. 12.
Naczelnik Państwa władny jest na wniosek kapituły, w drodze dekretu, kontrasygnowanego
przez Prezydenta Ministrów, ustanowić maksymalną liczbę kawalerów orderu w każdej
klasie.
W czasie wojny to ograniczenie traci swoją moc.
Art. 13.
Cudzoziemcy, którzy położyli zasługi dla Państwa Polskiego, mogą być zaszczyceni odznakami
orderu wszystkich klas, niezależnie od norm, ustanowionych w art. 1 i 4, nie mogą
być jednak członkami Kapituły.
Wnioski o odznaczeniu ich nie podlegają opinji Kapituły i są przedstawiane przez Ministra
Spraw Zagranicznych w porozumieniu z właściwymi ministrami. Ministerstwo Spraw Zagranicznych
prowadzi ewidencję cudzoziemskich kawalerów.
Art. 14.
Odznaczony orderem winien zwrócić do Skarbu rzeczywiste koszty ozdób orderowych. Przepis
ten nie dotyczy cudzoziemców.
Rada. Ministrów może na wniosek Kapituły zwalniać od obowiązku zwrotu kosztów w całości
lub w części także i obywateli polskich.
Wysokość kosztów nadania orderu ustanawia Rada Ministrów na wniosek Kapituły orderu.
Wszystkie wydatki na order, przewyższające wpływy za odznaki orderowe, pokrywa Skarb.
Wszelkie pisma i dokumenty w sprawach orderu „Odrodzenia Polski” nie podlegają obowiązkowi
opłaty skarbowej.
Art. 15.
Przestaje być kawalerem orderu, kto na mocy wyroku sądowego pozbawiony został praw
obywatelskich, lub za czyny niehonorowe na mocy zatwierdzonego przez Naczelnika Państwa
orzeczenia Kapituły z listy kawalerów został skreślony.
Art. 16.
Szczegóły organizacji Kapituły, zasady i porządek przedkładania wniosków o nadanie
orderu oraz przepisy, normujące sposób wręczania, otrzymania i noszenia odznak orderu-unormowane
będą w statucie orderu, ustanowionym w drodze dekretu Naczelnika Państwa na wniosek
Kapituły, zatwierdzony przez Radę Ministrów.
Art. 17.
Natychmiast po wejściu w życie ustawy niniejszej Naczelnik Państwa zwoła Radę Tymczasową
Orderu „Odrodzenia Polski”, w której skład wejdą: Marszałek Sejmu Ustawodawczego,
jako przewodniczący, Prymas Rzeczypospolitej-Arcybiskup Gnieźnieńsko-Poznański, Prezydent
Ministrów lub przez niego wyznaczony Minister jako przedstawiciel Rządu, Prezes Akademji
Umiejętności, pierwszy Prezes Sądu Najwyższego i przedstawiciela Naczelnego Wodza
Wojsk Polskich w stopniu generała.
Art. 18.
Tymczasowa Rada Orderu przedstawi Naczelnikowi Państwa wniosek o zamianowanie pierwszych
15-tu kawalerów Orderu, przyczem może przedstawić nie więcej jak 2-ch kawalerów do
klasy 1, 3-ch kawalerów do klasy II i tyluż do klasy III. Z pomiędzy odznaczonych
na wniosek Tymczasowej Rady Orderu kawalerów-Naczelnik Państwa zaprosi Kapitułę Orderu
według art. 6.
Art. 19.
Wykonanie niniejszej ustawy poleca się Prezydentowi Ministrów.
Art. 20.
Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem jej uchwalenia.