Art. 1.
Nadzór nad praktyką lekarską w Państwie Polskiem należy do Ministra Zdrowia Publicznego;
przy wykonywaniu tego nadzoru w granicach, przepisanych niniejszą ustawą, Minister
Zdrowia Publicznego korzysta ze współdziałania stałego samorządnego przedstawicielstwa
stanu lekarskiego - Izb Lekarskich; zakres działania, zasady organizacji, prawa i
obowiązki Izb Lekarskich określi oddzielna ustawa.
Art. 2.
Prawo wykonywania praktyki lekarskiej w Państwie Polskiem mają osoby, które:
A)
są obywatelami Państwa Polskiego,
B)
posiadają dyplom lekarski, wydany lub uznany przez jeden z wydziałów lekarskich polskich
uniwersytetów państwowych,
C)
odbyły jednoroczną praktykę szpitalną bądź w okresie studjów uniwersyteckich, bądź
po ich ukończeniu,
D)
nie zostały ubezwłasnowolnione wskutek choroby umysłowej.
Uznania (nostryfikacji) w myśl punktu B)”nie wymagają:
1)
dyplom doktora wszech nauk lekarskich, wydany lub uznany przez uniwersytety dawnego
państwa austro-węgierskiego przed dniem 1 listopada 1918 r.,
2)
dyplom, uprawniający do wykonywania praktyki lekarskiej (aprobata) w dawnem państwie
niemieckiem przed dniem 27 grudnia 1918 r.,
3)
dyplom doktora medycyny lub lekarza, wydany lub uznany przez uniwersytety dawnego
państwa rosyjskiego przed dniem 27 listopada 1917 r.
4)
wszystkie inne dyplomy, uznawane za równoważne z dyplomami lekarskiemi oraz uprawnieniami
do wykonywania praktyki lekarskiej na terenach b. państw zaborczych austro-węgierskiego
do dnia 1 listopada 1918 r. i niemieckiego do dnia 27 grudnia 1918 r. w granicach
ziem, należących do Państwa Polskiego.
Zasady, według których osoby, pragnące przystąpić do wykonywania praktyki lekarskiej,
winny odbyć przewidzianą w puncie C) roczną praktykę szpitalną, określi rozporządzenie
Ministra Zdrowia Publicznego; równocześnie w temże rozporządzeniu Minister Zdrowia
Publicznego:
a)
wyznaczy wymagany najniższy okres czasu (w granicach roku) dla poszczególnych działów
praktycznego przygotowania lekarskiego;
b)
ogłosi wykaz szpitali oraz zakładów leczniczych, które za równorzędne ze szpitalami
uniwersyteckiemi uznane będą, a to po wysłuchaniu zdania wydziału lekarskiego właściwego
uniwersytetu i Izby Lekarskiej.
Osoby, które posiadały kwalifikacje, przewidziane w punktach A) i B) przed dniem wydania
rozporządzenia Ministra Zdrowia Publicznego, dotyczącego odbycia rocznej praktyki
szpitalnej, są wolne od obowiązku złożenia dowodów odbycia tejże praktyki.
Leczyć chorych w Państwie Polskiem mogą jedynie osoby, uprawnione do wykonywania praktyki
lekarskiej; pozatem z prawa tego korzystać mogą osoby, które je uzyskały na mocy właściwych
przepisów prawnych w granicach, w tych przepisach przewidzianych.
Art. 3.
Osoby, pragnące korzystać z przysługującego im prawa wykonywania praktyki lekarskiej,
winny zarejestrować się w Ministerstwie Zdrowia Publicznego bezpośrednio lub za pośrednictwem
właściwych urzędów administracyjnych II instancji, składając dowody uprawnień w myśl
art. 2; zarejestrowanym Minister Zdrowia Publicznego wydaje pisemne zaświadczenie
o uprawnieniu do wykonywania praktyki lekarskiej w Państwie Polskiem.
Po zarejestrowaniu Ministerstwo przez właściwy urząd wojewódzki niezwłocznie zawiadamia
Izbę Lekarską, w której okręgu zarejestrowany zamierza praktykować; osoby, posiadające
urzędowe uprawnienie do wykonywania praktyki lekarskiej, nie później, aniżeli w przeciągu
dni 14 po zarejestrowaniu, winny zgłosić się we właściwej Izbie Lekarskiej, celem
zapisania na liście lekarzy Izby.
Ci, którym prawomocnie odmówiono wpisu na listą, nie mogą wykonywać praktyki lekarskiej.
Art. 4.
Prawo wykonywania praktyki lekarskiej w Państwie Polskiem na określony przeciąg czasu
mogą otrzymać również osoby:
a)
powołane przez władze państwowe z zagranicy, jako profesorowie uniwersyteckich wydziałów
lekarskich, chociaż nie mają wszystkich warunków, określonych w art. 2 niniejszej
ustawy, posiadali jednak uprawnienia do wykonywania praktyki lekarskiej w innych państwach,
a to na czas, przez jaki pozostają na swych stanowiskach uniwersyteckich;
b)
nie będące w możności niezwłocznie wykazać dowodnie, że posiadają wszystkie wymagane
w art. 2 warunki, względnie nie posiadają jeszcze warunków w art. 2 punkt A) i c)
wymienionych, o ile poczyniły odpowiednich władz potrzebne starania celem usunięcia
braków z warunkiem dopełnienia tych braków w określonym terminie;
c)
nie posiadające wszystkich warunków, określonych w art. 2, jednak uprawnione do wykonywania
praktyki lekarskiej zagranicą, a to w uzdrowiskach, do których zjeżdżają obcopaństwowi
chorzy dla poratowania zdrowia oraz w miejscowościach pogranicznych; z uprawnienia
tego korzystać mogą jedynie obywatele tych państw, które względem Państwa Polskiego
stosują w tej mierze zasadę wzajemności.
Prawo wykonywania praktyki lekarskiej w myśl niniejszego artykułu może być przyznane
przez Ministra Zdrowia Publicznego po wysłuchaniu zdania właściwej Izby Lekarskiej;
osoby, które je uzyskały, podlegają obowiązkowi zapisania się na liście lekarzy właściwej
Izby.
Art. 5.
W wypadkach wojny lub epidemji w razie stwierdzonego braku sił lekarskich z pośród
lekarzy urzędowych (państwowych i komunalnych), jak również braku dostatecznej ilości
dobrowolnych zgłoszeń z pośród lekarzy, wykonywujących jedynie prywatną praktykę lekarską,
Minister Zdrowia Publicznego może dopuścić do pełnienia szczególnych czynności lekarskich
w szpitalach, kolumnach sanitarnych, a w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych
w wojsku - bez prawa wykonywania praktyki prywatnej - osoby, nie będące obywatelami
Państwa Polskiego, które mają prawo praktyki lekarskiej w innych państwach na mocy
tamże otrzymanych lub uznanych dyplomów, a zakwalifikowanych przez Ministerstwo Wyznań
Religijnych i Oświecenia Publicznego, jako równowartościowe z dyplomami wydziałów
lekarskich uniwersytetów w Państwie Polskiem.,
Art. 6.
Osoby, nie posiadające warunków potrzebnych do wykonywania praktyki lekarskiej w Państwie
Polskiem, wykonywujący ją jednak w innych państwach na mocy otrzymanych lub uznanych
tam dyplomów, mają prawo jedynie brać udział w naradach lekarskich, do których są
wezwane, i w wynikających z tych narad zabiegach lekarskich.
Art. 7.
Osoby, posiadające warunki do wykonywania praktyki lekarskiej, określone w art. 2,
bez względu na to, czy z posiadania tych warunków korzystać pragną, jak również osoby,
dopuszczone do wykonywania tejże praktyki w myśl art. 4 i 5 niniejszej ustawy, mogą
używać tytułu „lekarz”; nikt inny tego tytułu używać nie ma prawa.
Art. 8.
Używanie obok tytułu „lekarz” innych tytułów, nie uznanych w Państwie Polskiem, a
mogących wywołać błędne mniemanie o szczególnem uprawnieniu do wykonywania praktyki
lekarskiej, jest wzbronione.
Warunki otrzymania tytułu specjalisty w ściśle określonych dziedzinach lecznictwa
oraz przepisy co do praw jego używania ustali osobna ustawa; do czasu wydania powyższej
ustawy używanie obok tytułu „lekarz” tytułów specjalisty w poszczególnych dziedzinach
lecznictwa ograniczeniu nie podlega.
Osoby, które posiadały prawo wykonywania praktyki lekarskiej w Państwie Polskiem na
zasadzie dyplomu lekarza, wydanego przez uniwersytety dawnego państwa rosyjskiego
(art. 2 punkt 3 niniejszej ustawy), mogą nadal, mocą prawa, nabytego w b. zaborze
rosyjskim, używać tytułu „doktór”” z pominięciem słowa „medycyny”.
Art. 9.
Winni przekroczenia przepisów art. 2, 7 i 8 niniejszej ustawy ulegną w drodze administracyjnej
karze aresztu do 6 tygodni i grzywnie do 50.000 marek lub jednej z tych kar.
Grzywna zamieniona będzie na wypadek niemożności ściągnięcia na areszt według uznania
władzy orzekającej, jednak nie ponad 6 tygodni.
Aż do wydania szczegółowych w tym względzie przepisów od orzeczeń karnych władz administracyjnych,
zapadłych w drugiej instancji, można odwołać się w ciągu dni siedmiu do miejscowego
właściwego sądu okręgowego, który rozstrzyga prawomocnie przy odpowiedniem zastosowaniu
przepisów o odwołaniu się od wyroków sądu pokoju (powiatowego); sąd nie może jednak
uchylić orzeczenia władzy administracyjnej z przekazaniem sprawy do ponownego rozpatrzenia
i zawyrokowania.
Odwołanie się do sądu nie wstrzymuje wykonania kary z wyjątkiem kary pozbawienia wolności.
W b. dzielnicy pruskieJ stosują się §§ 453 - 458 ustawy postępowenia karnego.
O wykonanie kary pozbawienia wolności zwrócić się należy do sędziego pokoju (powiatowego)
miejsca pobytu skazanego; w tym celu należy przesłać sędziemu akta sprawy.
Art. 10.
Prawa wykonywania praktyki lekarskiej lekarz może być pozbawiony na stałe lub na pewien
określony przeciąg czasu:
a)
w drodze postępowania sądowego w wypadkach, przez ustawy karne przewidzianych;
b)
na podstawie prawocnego wyroku sądów Izb Lekarskich, zgodnie z art. 33 i 38 ustawy
o ustroju i zakresie działania Izb Lekarskich.
Art. 11.
Lekarz jest obowiązany do zachowania w tajemnicy wszystkiego, co spostrzeże, usłyszy
lub przeniknie podczas i na skutek wykonywania swego zawodu.
Wyjątek od obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej stanowią wypadki:
a)
w których powierzający tajemnicę, dotyczącą tylko jego samego, lub jego ustawowy zastępca
(opiekun, kurator i t. p.) zezwolą na jej ujawnienie, a lekarz nie dostrzeże w jej
ujawnieniu krzywdy chorego; w tych wypadkach wyjawienie tajemnicy może być dokonane
jedynie osobie, przez nich wskazanej;
b)
w których powierzający tajemnicę jest niewłasnowolnym; w tych wypadkach lekarz, o
ile nie dostrzeże w ujawnieniu powierzonej mu tajemnicy krzywdy chorego, winien na
żądanie ustawowego zastępcy tegoż wyjawić powierzoną mu tajemnicę;
c)
w których zastosowanie tajemnicy może spowodować niebezpieczeństwo dla otoczenia pod
względem zdrowia i życia;
d)
kiedy lekarz o pomocy udzielonej przez siebie członkom Kas Chorych na zlecenie i rachunek
tychże będzie zapytany w drodze urzędowej przez władze lekarskie Kas Chorych, które
są obowiązane do bezwzględnego zachowania tajemnicy lekarskiej.
Co do obowiązku świadczenia wobec władz lub doniesienia do władz pozostają w mocy
istniejące przepisy prawne.
Art. 12.
Z wykonywaniem praktyki lekarskiej i czynności lekarskich, do których potrzebny jest
przepisany prawem dyplom uniwersytecki, nie wolno łączyć zajęć, które przeczą powadze
zawodu lekarskiego; rozstrzyga o tem Izba Lekarska.
Art. 13.
O zaniechaniu wykonywania praktyki lekarskiej, względnie innych czynności lekarskich,
lekarz winien zawiadomić na piśmie właściwy urząd wojewódzki i Izbę Lekarską.
Art. 14.
Lekarz, który zgodnie z postanowieniami art. 13 niniejszej ustawy nie zrzekł się stałego
wykonywania praktyki lekarskiej w danej miejscowości, jeśli nie zachodzi poważna ku
temu przeszkoda, winien dać pomoc lekarską w każdym nagłym wypadku, grożącym choremu
śmiercią; odmówienie w takich wypadkach pomocy, o ile nie podlega przepisom ustawy
karnej, pociągnie za sobą dochodzenie ze strony zarządu, właściwej Izby Lekarskiej.
Art. 15.
Lekarz może odstąpić od leczenia chorego według własnego uznania, o ile uprzednio
zawiadomił o tem wyraźnie stronę; nie dotyczy to przypadków, wynikających ze stosunku
służbowego lub zawartych dobrowolnie umów.
W razie sporu wskutek wystąpienia strony, rozstrzyga Izba Lekarska; orzeczenie sądu
Izby Lekarskiej nie pozbawia strony prawa dochodzenia krzywdy w drodze postępowania
sądowego w granicach obowiązujących przepisów prawnych.
Art. 16.
W wyjątkowych wypadkach, wywołanych koniecznością zwalczania groźnych chorób zakaźnych
nagminnych (epidemji) lub gromadnych zachorzeń, występujących na skutek klęsk elementarnych,
na czas trwania takich wyjątkowych warunków, a to w razie:
a)
niemożności zadośćuczynienia potrzebom przez urzędowy personel lekarski;
b)
stwierdzonej niemożności zdobycia dostatecznej liczby sił lekarskich drogą dobrowolnych
zgłoszeń z pośród wolnopraktykujących lekarzy - każdy posiadający uprawnienia do wykonywania
praktyki lekarskiej, zgodnie z art. 3 niniejszej ustawy, lekarz może być powołany
do publicznej cywilnej służby zdrowia o ile nie przekroczył w dniu powołania 40 roku
życia; zasady, na jakich nastąpić może powołanie do publicznej cywilnej służby zdrowia
podczas pokoju, jak również podczas mobilizacji wojennej i wojny, określi oddzielna
ustawa w myśl ogólnych postanowień o przymusowych świadczeniach osobistych na rzecz
Państwa; do czasu wydania powyższej ustawy pozostają w mocy dotychczas obowiązujące
ustawy w tej sprawie.
Art. 17.
Przystępując do stałego wykonywania praktyki lekarskiej, lekarz obowiązany jest zawiadomić
właściwą władzę administracyjną I instancji i Izbę Lekarską w terminie nie dłuższym
niż miesiąc o miejscu, gdzie stale wykonywać ją będzie, jak również o każdej zmianie
adresu.
Wykonywanie stałej praktyki lekarskiej w kilku miejscowościach w stale uprzednio wyznaczonych
terminach jest dozwolone, o ile w ciągu miesiąca od daty zgłoszenia nie spotka się
ze sprzeciwem ze strony właściwej Izby Lekarskiej; w razie sporu decyduje naczelna
Izba Lekarska.
Ograniczeniom przy stałem wykonywaniu praktyki lekarskiej w stale uprzednio wyznaczonych
terminach w kilku miejscowościach podlegać nie mogą:
a)
lekarze, wyznaczeni w charakterze lekarzy epidemicznych;
b)
obowiązani na podstawie umowy lub stosunku służbowego do wykonywania czynności lekarskich
w różnych miejscach w Państwie;
c)
podejmujący się zastępstwa na określony przeciąg czasu;
d)
osiadający czasowo w celu wykonywania prantyki w uzdrowiskach;
e)
lekarze specjaliści przy wykonywaniu swej specjalności.
Art. 18.
Lekarze, wykonywujący praktykę lekarską w kilku miejscowościach w myśl art. 17 niniejszej
ustawy, nie mogą jednocześnie należeć do dwóch lub więcej Izb Lekarskich. Lekarze
ci, należący do jednej Izby, lecz wykonywujący praktykę lekarską również w granicach
innej Izby, obowiązani są stosować się do wszystkich miejscowych postanowień i przepisów
tej ostatniej; jeżeli wykonywanie praktyki lekarskiej w granicach innej Izby trwać
będzie dłużej niż miesiąc, lekarz winien zawiadomić o tem na piśmie zarówno Izbę,
do której należy, jak Izbę, w której okręgu ją wykonywa.
Art. 19.
O zamierzonej i dokonanej zmianie swej stałej siedziby lekarz ma obowiązek na piśmie
zawiadomić w terminie miesięcznym właściwą władzę administracyjną I instancji i Izbę
Lekarską, zarówno okręgu, który na stałe opuszcza, jak okręgu, do którego się przenosi.
Art. 20.
Za przybycie do udzielenia pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, grożących choremu
śmiercią, lub za udzielenie tejże pomocy na wezwanie chorego, jego otoczenia lub na
żądanie organów władz państwowych i komunalnych, zgodnie z art. 14 niniejszej ustawy,
każdemu wezwanemu i przybyłemu lekarzowi należy się zapłata za trud oraz zwrot rzeczywistych
wydatków.
W razie, jeżeli sam chory lub zarządzająca wezwanie, względnie wzywająca lekarza osoba
nie mogą uiścić należności, wypłaca ją lekarzowi gmina, w której chory zaniemógł,
w myśl ogólnych przepisów, obowiązujących gminę.
Art. 21.
W razie niezawarcia oddzielnej umowy o należność bądź za oddzielną poradę, bądź za
zabieg lekarski lub leczenie dłuższe, lekarz obowiązany jest przyjąć ją w wysokości,
odpowiadającej skalom cennika poborów lekarskich, który w stałych odstępach czasu
ogłaszać winien właściwy urząd wojewódzki, po zasiągnięciu opinji Izby Lekarskiej;
na wypadek sporu o słuszność lub wysokość żądanej należności lekarzowi i stronie przysługuje
prawo zwrócenia się we wzajemnem porozumieniu do właściwej Izby Lekarskiej celem zgodnego
załatwienia sprawy; w razie przeciwnym sprawa podlega kompetencji sądów ogólnych.
Art. 22.
Lekarze winni obejmować stałe lub przyjęte na określony przeciąg czasu na zasadzie
zobopólnego dobrowolnego porozumienia, posady lekarskie, o ile dla danego okręgu Izba
Lekarska ogłosiła normy pracy i skalę płac dla takich posad, na podstawie uprzednich
umów, uwzględniających te normy. Jeżeli warunki pracy i płacy odbiegają od norm, ogłoszonych
przez Izbę Lekarską, lekarz winien zawiadomić o nich na piśmie Izbę.
W wypadkach sporów, dla których rozstrzygnięcia ustalone zostały odpowiednie urzędy
rozjemcze z uwzględnieniem w nich przedstawicielstwa Izb, decyzja pozostaje w kompetencji
tychże urzędów, z zastrzeżeniem możności udania się na drogę sądową.
Art. 23.
Lekarz może wydawać świadectwa stanu zdrowia tylko na podstawie bezpośrednio dokonanego
lub uprzedniego własnego badania.
Za wydanie świadectwa lekarz ma prawo pobierania odpowiedniej należności w myśl zasad
o pobieraniu należności, przewidzianych w art. 21 niniejszej ustawy.
W każdem świadectwie stanu zdrowia lekarz winien:
a)
wskazać cel jego wydania oraz na czyje ręce i na czyje żądanie wydał świadectwo;
b)
dokładnie wymienić imię i nazwisko oraz sposób stwierdzenia tożsamości badanej osoby,
jak również jej wieku i miejsca zamieszkania;
c)
zaznaczyć w razie ich stwierdzenia rozpoznanie cierpienia lub choroby.
Rozpoznanie choroby może być opuszczone, jeżeli odnośnie do celu świadectwa lekarz
uzna je za zbyteczne lub jeżeli umieszczenie rozpoznania w świadectwie nasuwa wątpliwości
w myśl art. 11 o zachowaniu tajemnicy lekarskiej lub z innych ważnych powodów.
Art. 24.
Do czasu powołania do życia Izb Lekarskich w poszczególnych okręgach wszystkie sprawy,
przekazane niniejszą ustawą Izbom do ostatecznego rozstrzygania, załatwiać będą właściwe
urzędy wojewódzkie.
Art. 25.
Wykonanie niniejszej ustawy poleca się Ministrowi Zdrowia Publicznego w porozumieniu
z właściwymi ministrami.
Art. 26.
Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1922 r.