Na mocy art. 44 Konstytucji ogłaszam ustawę następującej treści:
Art. 1.
Moc obowiązującą ustawy z dnia 2 lipca 1920 r. (Dz. U. R. P. № 56, poz. 346) przedłuża
się aż do dnia 1 października 1930 r. ze zmianami, wynikającemi z następnych artykułów.
Art. 2.
Ustawa niniejsza dotyczy oprócz gruntów, objętych ustawą z dnia 2 lipca 1920 r. (Dz.
U. R. P. № 56, poz. 346) nadto:
a)
gruntów, posiadanych na podstawie ustawy w przedmiocie wydzierżawiania niezagospodarowanych
użytków rolnych z dnia 8 marca 1919 r. (Dz. P. P. P. № 23, poz. 235) i z dnia 18 marca
1920 r. (Dz. U. R. P. № 28, poz. 165);
b)
oddanych w posiadanie drobnym rolnikom przez urzędy ziemskie, a objętych przez te
urzędy na podstawie orzeczeń Okręgowej, względnie Głównej Komisji Ziemskiej, nie wyłączając
wypadków prawomocnego uchylenia orzeczeń co do przymusowego wykupu.
Art. 3.
Ochronę rozciąga się na grunty dzierżawne, objęte artykułami 1 i 2 punktem a, do 5
ha obszarów użytków rolnych dla każdego dzierżawcy, a co do gruntów, objętych art.
2 punktem b - bez względu na obszar tychże. Postanowienie to obejmuje także dzierżawy
na gruntach państwowych.
Art. 4.
Dzierżawy gruntów, korzystające z ochrony niniejszej ustawy, z wyjątkiem wypadków
wymienionych w art. 7 i 8, nie mogą być bez zgody dzieirżawców rozwiązane, ani dzierżawcy
nie mogą być pozbawieni posiadania dzierżawionego gruntu czy to na podstawie wypowiedzenia
lub wniosków, o eksmisję, czy też na skutek skargi sądowej właścicieli o oddanie im
gruntu dzierżawionego w posiadanie.
Przepisy ogólnych ustaw cywilnych, dotyczące wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku
dzierżawnego, nie mają zastosowania do dzierżaw, ustawą niniejszą objętych, a ile
nie zachodzą wypadki w art. 7 i 8 przewidziane.
Art. 5.
Odmienne od postanowień niniejszej ustawy warunki dzierżaw, ustawą tą objętych, szczególnie
co do czynszu, czasu trwania i rozwiązania, są nieważne.
Sądowe i pozasądowe wypowiedzenia, choćby prawomocne, dzierżaw gruntowych, objętych
artykułami 1, 2, 3 niniejszej ustawy, nie mają mocy obowiązującej. o ile nie zachodzą
wypadki w art. 7 i 8 przewidziane.
Koszty sporu, wynikłe z wypowiedzenia umów dzierżawnych, z wyjątkiem wypadków, przewidzianych
w art. 7 i 8 niniejszej ustawy, odnośnie do gruntów nią objętych, ponosi wypowiadający.
Art. 6.
Czynsz dzierżawny drobnych działek gruntowych, objętych art. 3, może być żądany, ustanawiany
i płacony tylko w kwocie pieniężnej i nie może przewyższać kwoty, odpowiadającej równoważnikowi
ceny targowej, 150 kg. żyta od 1 ha w dniu zapłaty w pierwszej klasie gruntów we wszystkich
okręgach, zaś w klasach niższych wynosić ma o 10% mniej dla każdej następnej klasy,
biorąc za podstawę klasy gruntów, określone rozporządzeniem wykonawczem Ministra Skarbu
z dnia 15 listopada 1923 r. (Dz. U. R. P. № 123, poz. 996) do ustawy z dnia 11 sierpnia
1923 r. (Dz. U. R. P. № 94, poz. 745). Czynsz dzierżawny ma być płacony w dniu 1 listopada
każdego roku dzierżawnego zdołu.
Art. 7.
Postanowienia art. 1 do 5 nie mają zastosowania i właściciel może każdej chwili żądać
zwrotu wydzierżawionego gruntu:
a)
jeżeli dzierżawca z własnej winy nie zapłacił należnego czynszu dzierżawnego w ciągu
30 dni po terminie (art. 6);
b)
jeżeli dzierżawca bez zgody właściciela poddzierżawił grunt, ale tylko odnośnie do
poddzierżawionej działki;
c)
jeżeli dzierżawca bez zgody właściciela eksploatuje na dzierżawionym gruncie bogactwa
kopalniane lub kamieniołomy;
d)
jeżeli dzierżawca dobrowolnie zgadza się na opuszczenie gruntu dzierżawionego.
Art. 8.
Postanowienia art. 1 do 5 nie mają zastosowania i dzierżawa może być wypowiedziana
conajmniej na 6 miesięcy przed upływem roku gospodarczego (art. 1):
a)
jeżeli wydzierżawiony teren uległ lub ma ulec parcelacji, przez Rząd wykonywanej,
lub jeżeli wydzierżawiony teren jest własnością gmin miejskich i wiejskich;
b)
jeżeli dzierżawca posiada więcej, lub taką samą ilość gruntu co właściciel;
c)
w wypadkach, gdy właściciel sam wydzierżawił grunt i skutkiem tego nie posiada we
własnem użytkowaniu 45 ha gruntu ornego, może wypowiedzieć dzierżawę na takim obszarze
dzierżawnym wedle swego wyboru, aby doszedł do użytkowania 45 ha gruntu ornego;
d)
jeżeli wydzierżawiony grunt przeszedł na własność na cele użyteczności publicznej
bez warunków, któreby odnośny obszar pozostawiły w faktycznem posiadaniu, lub użytkowaniu
zbywającego;
e)
jeżeli grunt wypuszczony w dzierżawę stanowi jedyny majątek właściciela, nie przekraczający
45 ha, i jeżeli z powodu nieobecności właściciela w kraju albo też z powodu, że właściciel
był małoletni, grunt ten został wydzierżawiony;
f)
jeżeli dzierżawca głównie się utrzymuje z dochodów, płynących z nieruchomości miejskich
(kamienice, wille i t. p.) lub z zakładów przemysłowych czy handlowych, położonych
w obrębie miast;
g)
jeżeli dzierżawca z pogwałceniem prawa zajął samowolnie cudzy grunt w użytkowanie;
h)
w wypadkach, dotyczących parceli do 1/2 ha obszaru na rodzinę, jeżeli właściciel potrzebuje
jej do celów budowlanych i bezzwłocznie przystępuje do budowy;
i)
w wypadkach przeniesienia własności działek do 45 ha, których przeniesienia własności
dokonano przed 1 stycznia 1924 r.
Art. 9.
Poddzierżawcy gruntów, wziętych w użytkowanie przed wejściem w życie niniejszej ustawy,
korzystają z ochrony, każdy do 5 ha obszaru dzierżawionego, obowiązani są jednak czynsz
w art. 6 przewidziany płacić właścicielowi, natomiast nie mają obowiązku uiszczać
dzierżawcy jakiejkolwiek zapłaty.
Art. 10.
W razie śmierci dzierżawcy w czasie trwania dzierżawy wstępują w jego prawa małżonek
i spadkobiercy w linji prostej, którzy pozostawali ze zmarłym we wspólnem gospodarstwie,
względnie przez tegoż byli utrzymywani.
Art. 11.
Przez ustawę niniejszą tracą moc prawną sprzeczne z nią postanowienia ustaw, z 8 marca
1919 r. (Dz. P. P. P. № 23, poz. 235), z 28 lipca 1919 r. (Dz. P. P. P. № 65, poz.
387), z 18 marca 1920 r. (Dz. U. R. P. № 28, poz. 165), z 3 lipca 1919 r. (Dz. P.
P. P. № 57, poz. 345) i z dnia 2 lipca 1920 r. (Dz. U. R. P. № 56, poz. 346).
Art. 12.
Moc działania niniejszej ustawy rozciąga się na cały teren Rzeczypospolitej łącznie
z województwem śląskiem.
Przepisy ustawy niniejszej nie mają zastosowania do dóbr kościelnych, fundacyjnych
i samorządowych.
Art. 13.
Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrowi Reform Rolnych w porozumieniu z
Ministrem Sprawiedliwości.
Art. 14.
Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.