Ustawaz dnia 19 marca 1925 r.o ponownem zakładaniu zaginionych, zniszczonych lub wywiezionych z granic Państwa ksiąg lub akt hipotecznych

Ponowne zakładanie zniszczonych, zaginionych lub wywiezionych z granic Państwa ksiąg lub akt hipotecznych odbywa się trybem, przepisanym dla pierwiastkowej regulacji hipotecznej, na wniosek właściciela nieruchomości, wierzyciela hipotecznego lub innych osób zainteresowanych z zachowaniem przepisów następujących.

Obwieszczenia o wywołaniu do regulacji hipotecznej ogłasza się raz jeden w Monitorze Polskim oraz w jednej z najbardziej poczytnych w danej miejscowości gazet według wyboru przewodniczącego wydziału hipotecznego. Niezależnie od tego obwieszczenia o wywołaniu do regulacji hipotecznej winny być w ciągu miesiąca przed terminem wywołania wywieszone przed wejściem do kancelarji wydziału hipotecznego oraz na miesiąc przed terminem wywołania ogłoszone w sposób, przyjęty w gminie dla publicznych ogłoszeń.

Termin do regulacji ponownie zakładanej księgi lub akt hipotecznych zwierzchność hipoteczna wyznacza na czas od 3 miesięcy do roku jednego, licząc od daty obwieszczenia w Monitorze Polskim; termin ten jednakże nie może być krótszy od 6 miesięcy, gdy ponownego założenia księgi żąda sukcesor właściciela prawa rzeczowego. Równocześnie i w miarę składania przez strony dowodów, jednakie nie później, jak na 2 tygodnie przed terminem prekluzyjnym, wydział hipoteczny winien imiennie przez wezwanie sądowe, lub listem poleconym, wezwać do regulacji hipotecznej z miejsc zamieszkania rzeczywistego i prawnego wszystkie znane mu ze złożonych dowodów osoby, mające prawa rzeczowe do danej nieruchomości, których miejsce zamieszkania z tych dowodów jest znane.

Gdy udowodniona zostało zniszczenie lub zaginięcie dokumentów, odpowiadających wymaganiom art. 1 i 2 ustawy hipotecznej z 14/26 kwietnia 1918 r. (Dz. Praw. V str. 595), wydział hipoteczny może z urzędu zarządzić wszelkie właściwe środki celem umożliwienia stronie dochodzenia jej praw, np. żądać odpowiednich wiadomości od władz rządowych lub komunalnych, a nawet w ostatecznym razie w braku innych dowodów władny jest na żądanie strony zarządzić w tym celu badanie świadków, które prowadzone będzie trybem, wskazanym w ust. post. cywilnego.

Gdyby jednak postępowanie, przewidziane w art. 4, nie doprowadziło do stanowczego ustalenia prawa własności, lub innych praw rzeczowych zgłaszających się osób, albo służącego im pierwszeństwa hipotecznego, wtenczas wydział hipoteczny odsyła strony do zwykłej drogi sądowej, gdzie będzie miał również odpowiednie zastosowanie art. 4.

Ponowne założenie księgi lub akt hipotecznych może nastąpić na wniosek każdej interesowanej osoby i w tym wypadku, gdy właściciel nieruchomości się nie zgłasza.

Wszystkie bezsporne, a znane wydziałowi hipotecznemu ze złożonych dowodów prawa rzeczowe na nieruchomości wydział hipoteczny ujawni w księdze hipotecznej lub aktach hipotecznych nawet bez wniosku i stawiennictwa osoby zainteresowanej.

Postępowanie w przedmiocie ponownego zakładania ksiąg lub akt hipotecznych, zniszczonych, zaginionych lub wywiezionych jest wolne od wszelkich opłat na rzecz Skarbu, z wyjątkiem opłat sądowych, wynikających z odesłania stron do zwykłej drogi sądowej, i kosztów postępowania w sprawie. Z ulg tych jednakże będzie można korzystać tylko w ciągu 3 lat od ogłoszenia niniejszej ustawy.

Po ponownem założeniu księgi lub akt hipotecznych osoby zainteresowane mogą dochodzić swych praw w razie sporu jedynie w drodze postępowania sądowego, nawet w wypadku ujawnienia dawnej księgi lub akt hipotecznych, które będą miały znaczenie zwykłego dokumentu notarjalnego.

Winny złożenia do ponownie zakładanej księgi lub akt hipotecznych oświadczeń świadomie fałszywych, lub świadomego zatajenia wiadomości, dotyczących powstania, zmiany lub ustania praw i obowiązków, będzie karany zamknięciem w więzieniu na czas od 1 roku do lat 6.

Przepisy niniejszej ustawy będą miały odpowiednie zastosowanie w tych wypadkach, gdy zwierzchność hipoteczna uzna za wystarczające odtworzenie poszczególnych zniszczonych wpisów bez potrzeby ponownego zakładania całej księgi lub akt hipotecznych.

Wykonanie niniejszej ustawy powierza się Ministrowi Sprawiedliwości.

Ustawa niniejsza obowiązuje od dnia ogłoszenia w okręgach sądów apelacyjnych w Warszawie, Lublinie i Wilnie.