Ustawaz dnia 15 lipca 1925 r.o monopolu zapałczanym

Na mocy art. 44 Konstytucji ogłaszam ustawę następującej treści:
Postanowienia ogólne.

Art. 1.

Wyrób zapałek, przywóz tychże z zagranicy lub z obszaru, na którym niniejsza ustawa nie obowiązuje, jest wyłącznym przywilejem Skarbu Państwa (monopolem).

Art. 2.

Minister Skarbu określa, jakiego rodzaju przedmioty należy uważać za zapałki w rozumieniu niniejszej ustawy.

Art. 3.

Bez zezwolenia Ministra Skarbu zabrania się:

a)

wyrobu zapałek na obszarze Rzeczypospolitej,

b)

przywozu zapałek na tenże obszar z zagranicy lub z obszaru, na którym niniejsza ustawa nie obowiązuje.
Wyjątek stanowią zapałki, przywożone z zagranicy przez podróżnych na osobisty użytek, co najwyżej jednak 2 pudełka po 60 zapałek na osobą.

Art. 4.

Minister Skarbu ustanawia ceny sprzedaży zapałek, tudzież zwalnia z pod monopolu zapałki, przeznaczone na wywóz zagranicę.

Art. 5.

Zapałki, przywożone z zagranicy, podlegają, o ile ustawa nie zawiera w tym względzie odmiennych postanowień, opłacie celnej i podatkowi konsumcyjnemu, pobieranemu pod nazwą należytości monopolowej w formie dodatku do cła.
Odpowiedzialność za opłatę należytości monopolowej, której wysokość ustanawia Minister Skarbu, określa się wedle przepisów ustawy celnej.
O obowiązku opłaty i wysokości tej należy tości decydują władze skarbowe.
Należytość monopolową, nie uiszczoną przy imporcie zapałek, ściąga się w sposób, przewidziany dla ściągania należytości celnych.

Art. 6.

Wszelkie zapalniczki, t. j. przyrządy, służące do niecenia ognia, czy to wyrabiane na obszarze Rzeczypospolitej, czy też przywożone z zagranicy lub z obszaru, na którym niniejsza ustawa nie obowiązuje, podlegają podatkowi na rzecz Skarbu Państwa w następującej wysokości:

a)

zapalniczki kieszonkowe po 1 zł.;

b)

zapalniczki ścienne po 5 zł. od sztuki.

Art. 7.

Podatek pobiera się:

a)

od zapalniczek, wyrobionych na obszarze Rzeczypospolitej, w chwili wypuszczenia ich z miejsca wyrobu do wolnego obrotu;

b)

od zapalniczek, przywożonych z zagranicy, w chwili odprawy celnej.

Art. 8.

Władza, pobierająca podatek, stwierdza zapłacenie tegoż przez wyciśnięcie znaczka podatkowego na zapalniczce i jedynie zapalniczki, opatrzone znaczkiem podatkowym, mogą być dopuszczone do obrotu.

Art. 9.

Wolne od podatku są:

a)

zapalniczki, przeznaczone na wywóz zagranicę,

b)

zapalniczki, przywożone z zagranicy przez podróżnych na ich osobisty użytek po jednej na osobą.

Art. 10.

Zarówno wytwórca zapałek i zapalni czek, jak i sprzedawcy łych artykułów, podlegają kontroli skarbowej i z tego powodu obowiązani są zgłosić rozpoczęcie wyrobu i sprzedaży tych artykułów właściwej władzy skarbowej. Zgłoszenia te wolne są od opłat stemplowych. Wytwórcy są obowiązani prowadzić dokładne zapiski na wyrób, opodatkowanie i sprzedaż zapałek i zapalniczek, wedle wzorów, ustanowionych przez Ministra Skarbu.
Organizacja monopolu zapałczanego.

Art. 11.

Państwowy monopol zapałczany posiada osobowość prawną.

Art. 12.

Naczelny zarząd monopolu zapałczanego sprawuje Ministerstwo Skarbu.

Art. 13.

Wydzierżawienie monopolu zapałczanego może nastąpić jedynie za zgodą Rady Ministrów, z tem jednak zastrzeżeniem, że:

1)

roczny czynsz dzierżawny nie może być niższy niż 5 miljonów złotych,

2)

cena zapałek ustalaną będzie co pół roku przez Ministra Skarbu na podstawie wskaźnika cen hurtowych, przyczem za punkt wyjścia wzięta być winna cena bez akcyzy z dnia 1 lipca 1925 r.,

3)

wydzierżawienie nastąpić może jedynie na rzecz konsorcjum krajowego, podległego ustawom Rzeczypospolitej,

4)

produkcja zapałek w monopolowych fabrykach na obszarze Rzeczypospolitej pokryje całe zapotrzebowanie ludności na ten artykuł, a nadto zapewni, począwszy od drugiego roku dzierżawy, wywóz zapałek zagranicą w ilości nie mniejszej, niż 33% konsumcji wewnętrznej, z gwarancją wykonania tego wywozu.

Art. 14.

Opakowanie zapałek, wyrobionych w fabrykach monopolowych, musi być oznaczone stosownym napisem i tylko takie zapałki mogą być dopuszczone do obrotu na obszarze Rzeczypospolitej i do wywozu zagranicę i do obszaru, na którym niniejsza ustawa nie obowiązuje.
Postanowienia przejściowe.

Art. 15.

Osoby, które w chwili wejścia w życie niniejszej ustawy wyrabiają na obszarze Rzeczypospolitej zapałki, obowiązane są w ciągu 30 dni od powyższej daty donieść o tem właściwej władzy skarbowej I instancji.

Art. 16.

W doniesieniu należy podać:

a)

opis lokalu fabrycznego, magazynów, maszyn i narzędzi, z wyszczególnieniem ich rozmiarów,

b)

datę założenia i uruchomienia fabryki,

c)

wysokość kapitału zakładowego i kapitału obrotowego,

d)

wysokość rocznych obrotów i zysków przedsiębiorstwa fabrycznego za lata 1912 i 1913 i za rok ubiegły,

e)

roczną ilość i wartość wyprodukowanych zapałek,

f)

ilość osób, zatrudnionych w przedsiębiorstwie w ostatnich - 3 latach,

g)

ilość i wartość pozostałych na składzie zapasów gotowych zapałek.

Art. 17.

Minister Skarbu uprawniony jest na czas przejściowy udzielić osobom prywatnym pozwolenia na wyrób zapałek na warunkach, przez siebie ustanowionych.

Art. 18.

Właściciele fabryk zapałek, istniejących na obszarze Rzeczypospolitej w chwili wejścia w życie niniejszej ustawy, obowiązani są odsprzedać państwowemu monopolowi zapałczanemu, który obowiązany jest wykupić wszelkie zapasy, surowce, półfabrykaty, maszyny, narzędzia i urządzenia, służące do wyrobu zapałek.
Wykup następuje zasadniczo po cenie ugodzonej.
W razie braku zgody co do ceny wykupu następuje wykup po cenie, oznaczonej w sposób, przewidziany w art. 19.

Art. 19.

Celem ustalenia ceny wykupu ustanowi Minister Skarbu komisję szacunkową.
W skład tej komisji wejdzie, prócz przewodniczącego, 4 członków, z których dwu powoła Minister Skarbu z grona dotychczasowych producentów zapałek, a po jednym z pośród urzędników Ministerstwa Skarbu i Ministerstwa Przemysłu i Handlu.
Przewodniczącego komisji wyznaczy Minister Skarbu.
Komisja powoła większością głosów potrzebną ilość rzeczoznawców celem oszacowania wartości przedmiotów wykupu.
Cenę szacunkową ustala komisja większością głosów.
Niezadowoleni z wysokości wynagrodzenia, oznaczonego przez komisję szacunkową, mogą reszty wynagrodzenia dochodzić w drodze sądowej w ciągu dni 30 od dnia doręczenia orzeczenia.

Art. 20.

Zarząd państwowego monopolu zapałczanego obowiązany jest zatrudnić w swych fabrykach przedewszystkiem robotników i urzędników, zajętych w dotychczasowych fabrykach zapałek, na warunkach pracy i płacy nie gorszych od dotychczasowych.
Robotnikom i urzędnikom fabryk zapałek, wymienionych w ustępie pierwszym, którzy wskutek wprowadzenia monopolu zapałczanego utracą swe dotyczasowe zajęcie, oraz tym robotnikom i urzędnikom, którzy po dniu 31 grudnia 1924 r. nie z własnej winy utracili pracę w fabrykach zapałek, a przez zarząd państwowego monopolu zapałczanego nie zostaną w fabrykach zapałek zatrudnieni, wypłaci zarząd monopolu odszkodowanie w wysokości półrocznego zarobku, pobieranego przez nich w chwili wejścia w życie niniejszej ustawy, zaś uprawnieni mogą w razie potrzeby dochodzić tego odszkodowania w drodze administracyjnej lub sądowej.

Art. 21.

Zapasy zapałek, wyrobione w prywatnych fabrykach przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, mogą być sprzedawane na obszarze Rzeczypospolitej przez trzy miesiące od powyższego terminu.

Art. 22.

Osoby, trudniące się wyrobem, względnie sprzedażą zapalniczek w chwili wejścia w życie niniejszej ustawy, o ile zamierzają nadal prowadzić wyrób lub sprzedać zapalniczek, mają w ciągu 30 dni wnieść do władzy skarbowej I instancji stosowną prośbę o wydanie potrzebnego pozwolenia na wyrób, względnie wnieść zgłoszenie o prowadzeniu dalszej sprzedaży.

Art. 23.

Wszelkie zapalniczki, znajdujące się w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy na składach poza fabrykami, podlegają zgłoszeniu w ciągu 5 dni i opodatkowaniu w wysokości, przewidzianej w art. 6.
Postanowienia karne.

Art. 24.

1)

Kto bez zezwolenia właściwej władzy skarbowej:

a)

wyrabia zapałki, lub też sprowadza je z zagranicy, względnie z obszaru, na którym ustawa niniejsza nie obowiązuje;

b)

wyrabia zapałki na innem miejscu, lub w inny sposób, aniżeli w zezwoleniu podano;

c)

wynosi lub wydaje zapałki z miejsca wyrobu;

2)

kto na obszarze Rzeczypospolitej sprzedaje, względnie przechowuje dla sprzedaży, zapałki, niedopuszczone przez właściwą władzę do obrotu handlowego;

3)

kto zapałki, przeznaczone na wywóz zagragranicę, puszcza w obieg na obszarze Rzeczypospolitej;

4)

kto podrabia opakowanie zapałek, pochodzących z fabryk monopolowychbędzie karany grzywną w wysokości od dwu do pięciokrotnej wartości zapałek, których przestępstwo dotyczyło, co najmniej jednak w kwocie 5 złotych.

Art. 25.

Cenę zapałek, stanowiących przedmiot przekroczenia, oznacza się wedle ceny takiej samej ilości i takiej samej jakości zapałek monopolowych.

Art. 26.

1)

Kto bez zezwolenia właściwej władzy skarbowej: wyrabia zapalniczki, lub też wyrabia je na innem miejscu lub w inny sposób, aniżeli w zezwoleniu podano;

2)

kto bez zapłaty przypadającego podatku wypuszcza lub wynosi zapalniczki z miejsca wyrobu lub też sprowadzi je z zagranicy, względnie z obszaru, na którym ustawa niniejsza nie obowiązuje;

3)

kto na obszarze Rzeczypospolitej sprzedaje, względnie przechowuje dla sprzedaży, zapalniczki, niedopuszczone do obrotu handlowego;

4)

kto zapalniczki, zwolnione od podatku, jako przeznaczone na wywóz zagranicę, puszcza w obieg na obszarze Rzeczypospolitej;

5)

kto podrabia znaczek podatkowy na zapalniczkach;

6)

kto, posiadając na składzie zapalniczki w dniu wejścia w użycie niniejszej ustawy, nie zgłosi ich do dodatkowego opodatkowania będzie karany grzywną w wysokości od pięcio do dziesięciokrotnego podatku od zapalniczek, których przestępstwo dotyczyło, co najmniej jednak w kwocie 5 złotych.

Art. 27.

O ile oznaczenie ceny zapałek, względnie obliczenie podatku od zapalniczek, stanowiących podstawę wymiaru grzywny, nie będzie możliwe, natenczas nałożona będzie grzywna w kwocie od 5 do 1.000 złotych.

Art. 28.

Kto w przedsiębiorstwie wyrobu zapałek lub zapalniczek nie prowadzi przepisanych ksiąg, lub prowadzi je nierzetelnie, będzie karany grzywną od 100 do 1.000 złotych.

Art. 29.

Oprócz kary pieniężnej, przewidzianej w artykułach 24, 26, 27 i 28, można orzec konfiskatę zapałek, względnie zapalniczek, stanowiących przedmiot przekroczenia, jako też konfiskatę przyrządów i środków pomocniczych, służących do wyrobu zapałek lub zapalniczek, względnie do podrabiania opakowań monopolowych na zapałkach lub znaczków podatkowych na zapalniczkach.

Art. 30.

Kary, przewidziane w niniejszej ustawie, nakłada się niezależnie od kar, przewidzianych za te same czyny w innych ustawach.

Art. 31.

Władza orzekająca oznaczy w orzeczeniu na wypadek nieściągalności grzywny karę aresztu zastępczego według słusznego uznania, jednak nie ponad 6 tygodni, przy uwzględnieniu stosunków majątkowych i stanowiska społecznego obwinionego.

Art. 32.

Orzekanie kar, w niniejszej ustawie przewidzianych, należy do władz skarbowych 1 instancji.
Skazany może w ciągu 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia karnego albo odwołać się do władzy skarbowej II instancji, która orzeka ostatecznie, albo też zażądać przekazania sprawy właściwemu sądowi okręgowemu.
Od wyroku sądu okręgowego przysługuje tylko skarga do Sądu Najwyższego stosownie do przepisów, obowiązujących w tej mierze w siedzibie tegoż sądu okręgowego.

Art. 33.

Odpowiedzialność za wykroczenie przeciwko przepisom niniejszej ustawy kończy się po upływie 3 lat od chwili popełnienia wykroczenia. Bieg przedawnienia przerywa się wdrożeniem dochodzenia skarbowego oraz każdą dalszą czynnością urzędową, zamierzającą do ścigania lub ukarania sprawcy, jako też popełnieniem nowego wykroczenia. Od przerwy liczy się trzyletni okres przedawnienia na nowo.
Postanowienia końcowe.

Art. 34.

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrowi Skarbu.

Art. 35.

Ustawa niniejsza wejdzie w życie na całym obszarze Rzeczypospolitej w czasie, oznaczonym przez Ministra Skarbu.
Z chwilą tą tracą moc obowiązującą wszelkie dotychczasowe przepisy o opodatkowaniu zapałek, względnie zapalniczek.