Art. 1.

(1)

Wyrób w kraju, przywóz z zagranicy lub z obszaru W. M. Gdańska oraz wywóz z kraju:

a)

zapałek wszelkiego rodzaju,

b)

pręcików z drzewa, używanych na zapałki,

c)

taśmy drzewnej, używanej na pudełka do zapałek,

d)

gotowych pudełek do zapałek i

e)

zapalniczek oraz ich części zamiennych, z wyjątkiem:

1)

zapalniczek elektrycznych, umocowanych we wszelkiego rodzaju środkach lokomocji, oraz

2)

zapalniczek, wyrobionych ze złota i srebra i zaopatrzonych cechą urzędu probierczego,

jest wyłącznym przywilejem Skarbu Państwa (monopolem) i stanowi przedmiot monopolu zapałczanego.

(2)

Uprawnienia, przewidziane w ustępie poprzednim, wykonywać będzie Państwowy Monopol Zapałczany, posiadający odrębną osobowość prawną.

(3)

Naczelny Zarząd Państwowego Monopolu Zapałczanego sprawuje Minister Skarbu.

(4)

Minister Skarbu określa, jakie przedmioty należy uważać za przedmioty, wyszczególnione w ustępie pierwszym.

Art. 2.

(1)

Zabrania się wyrobu w kraju, przywozu z zagranicy lub z obszaru W. M. Gdańska, oraz wywozu z kraju, bez zezwolenia Ministra Skarbu, przedmiotów, wymienionych w art. 1, z wyjątkiem zapalniczek elektrycznych, umocowanych we wszelkiego rodzaju środkach lokomocji, oraz zapalniczek, wyrobionych ze złota i srebra.

(2)

Zakaz, zawarty w ustępie poprzednim, nie ma zastosowania do przywozu z zagranicy, względnie z obszaru W. M. Gdańska, zapałek i zapalniczek przez podróżnych na osobisty użytek, w ilości, nieprzekraczające) jednak dwóch pudełek zapałek do 75 sztuk zapałek każde i jednej zapalniczki na osobę.

Art. 3.

Minister Skarbu określa sposób ustalania cen sprzedaży wyrobów monopolowych, objętych niniejszą ustawą,

Art. 4.

(1)

Zapałki oraz zapalniczki, objęte monopolem, o ile ustawa nie zawiera w tym względzie odmiennych postanowień, podlegają przy przywozie z zagranicy - opłacie monopolowej, pobieranej w formie dodatku do cła, a przy przywozie z obszaru W. M. Gdańska - opłacie monopolowej, pobieranej w trybie, przepisanym dla postępowania przekazowego.

(2)

Wysokość opłaty monopolowej ustala się na:

a)

263 zł od każdego miljona sztuk zapałek,

b)

10 zł od jednej zapalniczki kieszonkowej,

c)

25 zł od jednej zapalniczki ściennej lub stołowej.

(3)

Odpowiedzialność za opłatę monopolową przy przywozie z zagranicy określa się według przepisów celnych,

(4)

Wymiar i orzekanie o obowiązku uiszczenia opłaty monopolowej od zapałek i zapalniczek należy do władz skarbowych.

(5)

Opłatę monopolową, nieuiszczoną przy przywozie z zagranicy zapałek i zapalniczek, ściąga się w sposób, ustalony dla ściągania należytości celnych.

PODATEK OD ZAPALNICZEK.

Art. 5.

Zapalniczki ze złota i srebra, czy to wyrobione na obszarze Rzeczypospolitej, czy też przywiezione z zagranicy lub z obszaru W. M. Gdańska, podlegają podatkowi w wysokości 20 zł od sztuki.

Art. 6.

Podatek, przewidziany w art. 5, pobiera się:

a)

od zapalniczek, wyrobionych na obszarze Rzeczypospolite) - w chwili wypuszczenia ich z miejsca wyrobu do wolnego obrotu,

b)

od zapalniczek, przywożonych z zagranicy - w chwili odprawy celnej,

c)

od zapalniczek, przywożonych z obszaru W. M. Gdańska - w chwili zgłoszenia w urzędzie odbiorczym w trybie, przepijanym dla postępowania przekazowego.

Art. 7.

(1)

Pobranie podatku (art. 5), względnie opłaty monopolowej (art. 4), zostanie stwierdzone przez wyciśnięcie znaczka podatkowego na zapalniczce. Zapalniczki, niezaopatrzone znaczkiem podatkowym, nie są dopuszczone do obrotu.

(2)

Znaczek podatkowy nie będzie wyciskany jedynie na zapalniczkach, przywożonych z zagranicy przez podróżnych na osobisty użytek (art. 2 ust. 2); w tych wypadkach kwit na uiszczenie podatku, względnie opłaty monopolowej, zastępuje znaczek podatkowy.

Art. 8.

Wolne są od podatku:

(1)

Zapalniczki elektryczne, umocowane we wszelkiego rodzaju środkach lokomocji.

(2)

wszelkie zapalniczki, wywożone zagranicę lub do obszaru W. M. Gdańska.

KONTROLA SKARBOWA.

Art. 9.

(1)

Wyrób, sprzedaż i wywóz przedmiotów, objętych monopolem zapałczanym (art. 1 ust. 1). oraz zapalniczek ze złota i srebra (art. 5) i elektrycznych zapalniczek, wymienionych w art. 8 pkt. 1, podlega kontroli skarbowej. Odpowiednie zgłoszenia do władzy skarbowej są wolne od opłaty stemplowej.

(2)

Warunki i sposób wykonywania kontroli ustala Minister Skarbu w drodze rozporządzenia.

Art. 10.

Na każdem opakowaniu zapałek monopolowych, przeznaczonych na sprzedaż w kraju, musi być umieszczony stosowny napis i tylko takie zapałki mogą być dopuszczone do obrotu na obszarze Rzeczypospolitej.

WPROWADZENIE I EKSPLOATACJA MONOPOLU.

Art. 11.

(1)

Osoby, które w dniu ogłoszenia ustawy ninieszej posiadają na obszarze Rzeczypospolitej przedsiębiorstwa wyrobu:

1)

zapalniczek,

2)

pręcików z drzewa, używanych do wyrobu zapałek,

3)

taśmy drzewnej, używanej do wyrobu pudełek do zapałek, oraz

4)

gotowych pudełek do zapałek,

są obowiązane donieść o tem w ciągu 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy niniejszej właściwemu urzędowi skarbowemu akcyz i monopolów państwowych. (2) W doniesieniu należy podać:

a)

opis lokalu fabrycznego, magazynów, maszyn i narzędzi ze wskazaniem ich rodzaju, względnie rozmiarów;

b)

datę założenia i uruchomienia fabryki;

c)

ilość i wartość zapalniczek, pręcików z drzewa, taśmy drzewnej, względnie pudełek do zapałek, wyprodukowanych w każdym z ostatnich pięciu lat;

d)

wartość pozostałych na składzie zapasów gotowych wyrobów (zapalniczki, pręciki, taśma drzewna i pudełka);

e)

rodzaj wyrobów, produkowanych w przedsiębiorstwie obok zapalniczek, pręcików, taśmy drzewne), względnie pudełek do zapałek w każdym z ostatnich pięciu lat, oraz wysokość i wartość odnośnej produkcji.

Art. 12.

(1)

Właściciele istniejących na obszarze Rzeczypospolitej w dniu ogłoszenia niniejszej ustawy przedsiębiorstw wyrobu przedmiotów, objętych monopolem zapałczanym (art. 1 ust. 1), obowiązani są odprzedać Państwowemu Monopolowi Zapałczanemu, który jest obowiązany wykupić wszelkie zapasy powyższych wyrobów oraz służące ze względu na swoje konstrukcyjne przeznaczenie wyłącznie do produkcji tych wyrobów maszyny, narzędzia i urządzenia, a nadto służące wyłącznie do tej produkcji surowce i półfabrykaty.

(2)

Właściciele takichże fabryk, których utrzymanie w ruchu dla potrzeb Państwowego Monopolu Zapałczanego Minister Skarbu uzna za konieczne, obowiązani tą odprzedać Państwowemu Monopolowi Zapałczanemu swe fabryki wraz z przynależnościami, niezbędnemi do normalnego prowadzenia produkcji.

(3)

Minister Skarbu może w tych przypadkach zarządzić bezzwłoczne objęcie takich fabryk w posiadanie Państwowego Monopolu Zapałczanego z jednoczesnem sporządzeniem opisu przedmiotów, obejmowanych w posiadanie; do opisu należy wezwać właściciela. Decyzja Ministra Skarbu, uznająca konieczność wykupu fabryki i zarządzająca objęcie jej w posiadanie, stanowi tytuł prawny do ujawnienia powyższych zarządzeń we właściwej księdze hipotecznej.

(4)

Wykup następuje zasadniczo po cenie ugodzonej. W razie braku zgody co do ceny wykupu następuje wykup po cenie, oznaczonej w sposób, przewidziany w art. 13.

Art. 13.

(1)

Celem ustalenia ceny wykupu (art. 12) ustanowi Minister Skarbu komisję szacunkową. W skład tej komisji wejdzie, prócz przewodniczącego, 4 członków, z których dwóch powoła Minister Skarbu z grona producentów przedmiotów, objętych monopolem zapałczanym, a po jednym z pośród urzędników Ministerstwa Skarbu i Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Przewodniczącego komisji powoła Minister Skarbu.

(2)

W razie potrzeby komisja powoła większością głosów rzeczoznawców celem oszacowania wartości przedmiotów wykupu.

(3)

Cenę szacunkową ustala komisja większością głosów.

(4)

Niezadowoleni z wysokości wynagrodzenia, oznaczonej przez komisję szacunkową, mogą dochodzić reszty wynagrodzenia w drodze sądowej w ciągu 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia.

(5)

Po ustaleniu ceny szacunkowej przez komisję, o ile nie będzie zawarty dobrowolny akt przewłaszczenia, przepisanie własności nieruchomości nastąpi na podstawie aktu jednostronnego, zeznanego przez przedstawiciela Skarbu, z dołączeniem odpisu orzeczenia komisji szacunkowej i pokwitowania na złożoną do depozytu sądowego sumę szacunkową, ustaloną przez komisję.

(6)

Nieruchomość, przepisana w ten sposób na rzecz Państwowego Monopolu Zapałczanego, staje się wolną od wszelkich długów i ciężarów hipotecznych, dla których jako zabezpieczenie służy suma, złożona do depozytu sądowego, o czem będzie wyraźnie zaznaczone w księdze hipotecznej.

(7)

Dochodzenie reszty wynagrodzenia w drodze sądowej (ust. 4) nie stanowi przeszkody do przepisania tytułu własności.

Art. 14.

Minister Skarbu jest uprawniony, na warunkach przez siebie ustanowionych, do udzielania osobom prywatnym na czas określony pozwolenia na wyrób zapalniczek objętych monopolem. pręcików z drzewa, taśmy drzewnej, względnie pudełek do zapałek na rzecz Państwowego Monopolu Zapałczanego.

Art. 15.

Upoważnia się Ministra Skarbu do oddania eksploatacji Państwowego Monopolu Zapałczanego w dzierżawę.

Art. 16.

W razie wydzierżawienia Minister Skarbu będzie władny:

1)

sprzedać dzierżawcy fabryki zapałek oraz urządzenia, które podlegały przymusowemu wykupowi na rzecz Skarbu Państwa na podstawie ustawy z dnia 15 lipca 1925 r. o monopolu zapałczanym (Dz. U. R. P. Nr 83, poz. 561), w brzmieniu, nadanem rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 4 marca 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr 20, poz. 151), jak również obiekty, podlegające wykupowi na podstawie niniejszej ustawy, atoli z zastrzeżeniem, że po upływie okresu dzierżawy wszystkie stanowiące własność dzierżawcy fabryki zapałek i zapalniczek, służące do eksploatacji Państwowego Monopolu Zapałczanego, wraz z gruntami, całkowitem urządzeniem. budynkami, magazynami i innemi przynależnościami, przechodzą bezpłatnie i bez żadnego odszkodowania na własność Skarbu Państwa, wolne od jakichkolwiek obciążeń, w stanie dobrym i techniczni zdatnym do użytku tak, aby zapotrzebowanie krajowe mogło być wówczas przy ich pomocy w pełni zaspokojone,

2)

zgodzić się na poddanie rozstrzygnięciu sądu polubownego wszelkich sporów Skarbu Państwa z dzierżawcą z tytułu stosunku dzierżawnego - i z osobami, poręczającemi spełnienie obowiązków dzierżawnych - z tytułu tej rękojmi,

3)

upoważnić dzierżawcę do bezpośredniego nabycia od dotychczasowych właścicieli surowców, półfabrykatów, maszyn, narzędzi i urządzeń, do których wykupu Państwowy Monopol Zapałczany jest obowiązany w myśl art. 12, tudzież fabryk, wymienionych w art. 12 ust. 2,

4)

wyrazić zgodę, aby przy ustaleniu ceny wykupu fabryk pręcików z drzewa do zapałek i fabryk zapalniczek, oraz przedmiotów, służących do wyrobu zapalniczek, czynności komisji szacunkowej, przewidzianej w art. 13, spełniała komisja szacunkowa, złożona z przedstawicieli: 1) Ministra Skarbu - jako przewodniczącego. 2) dzierżawcy, 3) właściciela wykupywanych przedmiotów.

Art. 17.

W razie wydzierżawienia monopolu zapałczanego upoważnia się Ministra Skarbu do zapewnienia dzierżawcy na czas trwania umowy:

1)

że zapalniczki i ich części zamienne, objęte monopolem zapałczanym oraz w wyjątkowych wypadkach zapałki, sprowadzane przez dzierżawcę z zagranicy na potrzeby monopolu, będą wolne od cła;

2)

że dzierżawcy służyć będzie prawo wywozu przedmiotów, objętych monopolem (art. 1 ust. 1), ze zwolnieniem od jakichkolwiek opłat i ceł, z wyjątkiem opłat statystycznych, oraz prawo swobodnego przekazywania walut i dewiz;

3)

że w razie wprowadzenia nowych zakazów przywozu na surowce, półfabrykaty, narzędzia i maszyny, potrzebne do wyrobu zapałek, będą udzielane dzierżawcy zezwolenia na przywóz kontyngentów, niezbędnych dla produkcji;

4)

że dla maszyn zapałczanych nie będą wprowadzane specjalne pozycje taryfy celnej i że do maszyn sprowadzanych przez dzierżawcę, a służących do eksploatacji Państwowego Monopolu Zapałczanego, będą stosowane takie same ulgi celne, jakie zostaną przyznane któremukolwiek innemu przemysłowi polskiemu na przedmioty, podpadające pod odnośne pozycje taryfy celnej;

5)

że przedmioty, objęte monopolem zapałczanym, nie będą obciążone żadnemi akcyzami lub innemi podatkami pośredniemi poza opłatami, przewidzianemi w niniejszej ustawie;

6)

że na przemysł zapałczany nie będą nakładane ustawami lub rozporządzeniami z zakresu prawodawstwa administracyjnego, przemysłowego, społecznego i ubezpieczeń społecznych, obowiązki lub ograniczenia bardziej obciążające, niż przewidują lub będą przewidywać odpowiednie przepisy dla innych gałęzi przemysłu chemicznego.

Art. 18.

W razie wydzierżawienia monopolu zapałczanego zwalnia się:

1)

umowę o dzierżawę Państwowego Monopolu Zapałczanego oraz pisma, stwierdzające tytuły przejścia własności objektów, wymienionych w art. 16, z wyjątkiem wypadków przeniesienia własności przez dzierżawcę na osoby trzecie - od opłat stemplowych i komunalnych,

2)

pozostały przy likwidacji stosunku dzierżawnego majątek likwidacyjny i ewentualne dochody, osiągnięte z tytułu tej likwidacji - od wszelkich podatków państwowych i komunalnych,

3)

reklamy, umieszczone na opakowaniu zapałek - od wszelkich podatków i opłat państwowych i komunalnych.

Art. 19.

(1)

W razie wydzierżawienia monopolu zapałczanego podatki bezpośrednie, przypadające od dzierżawcy w związku z oddaną mu w dzierżawę eksploatacją monopolu zapałczanego, będą pobierane w formie ryczałtu według następujących zasad:.

1)

ryczałt podatkowy obejmuje państwowe podatki: przemysłowy oraz dochodowy wraz z dodatkami komunalnemi do tych podatków oraz samoistne daniny komunalne, obliczane na podstawie tych podatków,

2)

ryczałt ten obejmować będzie także i te państwowe i' komunalne podatki bezpośrednie, które będą w przyszłości wprowadzone wzamian, dla uzupełnienia lub obok podatku przemysłowego lub dochodowego, jak również i podatek od majątku, gdyby podatek taki miał być w przyszłości pobierany,

3)

ryczałt powyższy nie może być niższy niż 34 zł za każdy miljon sztuk zapałek, sprzedanych na potrzeby rynku krajowego, i będzie wpłacany przez dzierżawcę do Skarbu Państwa równocześnie z czynszem dzierżawnym,

4)

Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych określa podstawy rozdziału powyższego ryczałtu między Skarb Państwa i związki komunalne.

(2)

W związku z postanowieniami artykułu niniejszego dzierżawca nie będzie obowiązany do okazywania, względnie przesyłania władzom skarbowym ksiąg handlowych lub wyciągów z tych ksiąg.

POSTANOWIENIA KARNE.

Art. 20.

Naruszenia przepisów ustawy niniejszej ulegają ukaraniu według postanowień ustawy karnej skarbowej z dnia 2 sierpnia 1926 r. (Dz. U. R. P. Nr 105, poz. 609), której art. 104-111 otrzymują następujące brzmienie:

„

Art. 104.

Winni bez zezwolenia właściwej władzy wyrobu przedmiotów, objętych monopolem zapałczanym, ulegają karze pieniężnej od stu do pięciu tysięcy złotych oraz karze konfiskaty tych przedmiotów.

Art. 105.

Winni potajemnego wyprowadzenia zapałek lub zapalniczek z fabryki ulegają karze pieniężnej w wysokości pięciokrotnej, uszczuplonej, względnie narażonej na uszczuplenie, opłaty monopolowej lub podatku, oraz karze konfiskaty zapałek lub zapalniczek.

Winni potajemnego wyprowadzenia z fabryki innych przedmiotów, objętych monopolem zapałczanym, ulegają karze pieniężnej od stu do dwóch tysięcy złotych, oraz karze konfiskaty tych przedmiotów.

Wyprowadzenie uważa się za potajemne, jeśli nastąpiło bez dopełnienia przepisanych warunków.

Art. 106.

Winni naruszenia przepisów o obrocie towarowym z zagranicą w związku z przywozem, wywozem lub przewozem przedmiotów, objętych monopolem zapałczanym, ulegają karom, ustanowionym za te naruszenia co do innych towarów (art. 45 i nast.).

Winni naruszenia przepisów o obrocie towarowym z W. M. Gdańskiem w związku z przywozem, wywozem lub przewozem przedmiotów, co do których ustanowiona jest opłata monopolowa lub podatek, ulegają karom wedle art. 132 - 134, zaś co do innych przedmiotów - karze pieniężnej od stu do dwóch tysięcy złotych oraz karze konfiskaty.

Art. 107.

Nabywca i osoba, w której posiadaniu ujęto przedmioty, objęte monopolem zapałczanym, względnie podlegające podatkowi, niewątpliwie zagranicznego pochodzenia, ulegają karze stosownie do art. 106 ust. 1, jeśli ujęto je w obiegu handlowym, a strona nie może wykazać, że sprowadzono je do kraju z zachowaniem ustawowych warunków.

Art. 108.

Winni posiadania w obrocie handlowym zapałek, na opakowaniu których niema przepisanego oznaczenia, lub też zapalniczek, na których brak przepisanego znaczka podatkowego, ulegają karze stosownie do przepisów art. 105, o ile nie zachodzą warunki, przewidziane w art. 106.

Art. 109.

Karom, przewidzianym w art. 105, ulegają również winni usunięcia z transportu przedmiotów, objętych monopolem zapałczanym lub podlegających podatkowi, przeznaczonych urzędownie do wywozu zagranicę.

Art. 110.

Winni nieuczynienia zadość obowiązkowi zgłoszenia zapasów przedmiotów, jakie zostały objęte monopolem zapałczanym, ulegają karze pieniężnej w wysokości czterokrotnej ceny zatajonych przedmiotów, oraz karze konfiskaty zatajonej ilości tych przedmiotów.

Winni niezgłoszenia do dodatkowego opodatkowania zapasu zapalniczek ulegają karze pieniężnej w wysokości czterokrotnej uszczuplonej należności, oraz karze konfiskaty zatajonej ilości zapalniczek.

Art. 111.

Winni naruszenia innych przepisów w przedmiocie monopolu zapałek i opodatkowania zapalniczek, ulegają karze pieniężnej porządkowej od stu do dwóch tysięcy złotych

”

.

POSTANOWIENIA PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE.

Art. 21.

(1)

Aż do czasu wejścia w życie postanowień niniejszej ustawy, ustanawiających monopol wyrobu zapalniczek, podlegają zapalniczki, objęte monopolem zapałczanym, zarówno wyrobione na obszarze Rzeczypospolitej, jako też przywiezione z zagranicy i z obszaru W. M. Gdańska, opłacie podatku w wysokości opłaty monopolowej, określonej w art. 4 z zastosowaniem art. 6 - 9.

(2)

Znajdujące się w fabrykach zapalniczki, od których podatek został już opłacony, mogą być wypuszczone do obrotu jedynie po dopłaceniu różnicy pomiędzy opłaconą i nową stopą podatku, oraz po wyciśnięciu na nich nowego znaczka podatkowego.

Art. 22.

Wszelkie zapalniczki, znajdujące się w dniu ogłoszenia ustawy niniejszej bądź na składach poza fabrykami, bądź w miejscach sprzedaży, podlegają zgłoszeniu w ciągu dziesięciu dni od dnia ogłoszenia ustawy niniejszej, celem dodatkowego opodatkowania do wysokości opłaty monopolowej, określonej w art. 4, względnie podatku, określonego w art. 5 ustawy niniejszej. Pobranie dodatkowego podatku zostanie stwierdzone przez wyciśnięcie na zapalniczkach nowego znaczka podatkowego.

Art. 23.

W okresie od ogłoszenia ustawy niniejszej do wejścia w życie jej postanowień, ustanawiających monopol wyrobu przedmiotów, wyszczególnionych w art. 1 pkt. b - e, zabrania się zakładania nowych przedsiębiorstw, oraz wznawiania produkcji tych przedmiotów bez zezwolenia Ministra Skarbu.

Art. 24.

(1)

Wykonanie ustawy niniejszej porucza się Ministrowi Skarbu, zaś co do art. 18 i 19 Ministrowi Skarbu w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych.

(2)

Upoważnia się Ministra Skarbu do wprowadzenia w życie umowy z dnia 17 listopada 1930 r., zawartej pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej i Spółką Akcyjną do Eksploatacji Państwowego Monopolu Zapałczanego w Polsce.

Art. 25.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z wyjątkiem postanowień, ustanawiających monopol wyrobu i wywozu zapalniczek i pręcików z drzewa, używanych do wyrobu zapałek, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 1932 r. Z dniem ogłoszenia ustawy niniejszej traci moc obowiązującą ustawa z dnia 15 lipca 1925 r. o monopolu zapałczanym (Dz. U. R. P. Nr 83, poz. 561) oraz wszelkie inne przepisy, sprzeczne z niniejszą ustawą.

Ustawaz dnia 30 stycznia 1931 r.o monopolu zapałczanym

Treść ustawy