Ustawaz dnia 12 marca 1958 r.o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego

Sprzedaż państwowych nieruchomości rolnych, nadawanych dotychczas w trybie dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej   (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13) oraz dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i byłego Wolnego Miasta Gdańska   (Dz. U. z 1946 r. Nr 49, poz. 279 i z 1947 r. Nr 66, poz. 410) dokonywana będzie na zasadach niniejszej ustawy.

Przepis ust. 1 nie dotyczy działek budowlanych oraz położonych w miastach i osiedlach gospodarstw warzywniczych i ogrodniczych przeznaczonych do sprzedaży stosownie do przepisów ustawy z dnia 28 maja 1957 r. o sprzedaży przez Państwo domów mieszkalnych i działek budowlanych   (Dz. U. Nr 31, poz. 132).

Nabywcami nieruchomości rolnych mogą być:

Posiadanie kwalifikacji określonych w ust. 1 pkt 1 nie jest wymagane do nabycia działki o powierzchni do 5.000 m², jeżeli nabywca nie posiada w tej samej miejscowości innego gruntu.

Pierwszeństwo do nabycia nieruchomości mają:

Pierwszeństwo służy w kolejności podanej w ust. 1.

Sprzedaż nieruchomości prowadzi Bank Rolny.

Sprzedaż następuje w formie aktu notarialnego.

Kandydatów na nabywców ustala organ administracji rolnej prezydium powiatowej rady narodowej na wniosek Banku Rolnego, przedstawiony po zasięgnięciu opinii czynnika społecznego.

Nie spłacona część ceny sprzedaży podlega zabezpieczeniu przez wpis hipoteki, w wysokości odpowiadającej tej części, w księdze wieczystej sprzedawanej nieruchomości.

Jeżeli nieruchomość nie ma uregulowanej księgi wieczystej lub jeżeli księga wieczysta dla tej nieruchomości zaginęła albo uległa zniszczeniu, właściwy sąd zakłada księgę wieczystą nieruchomości na wniosek Banku Rolnego. Zabezpieczenie nie spłaconej części ceny następuje w sposób wskazany w ust. 1.

Biuro notarialne, które sporządziło akt sprzedaży, obowiązane jest łącznie z wnioskiem o ujawnienie zmiany własności nieruchomości zgłosić wniosek o zabezpieczenie nie spłaconej części ceny.

Nieruchomości rolne i leśne, objęte we władanie Państwa do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, przejmuje się na własność Państwa bez względu na ich obszar, jeżeli znajdują się one nadal we władaniu Państwa lub zostały przekazane przez Państwo w użytkowanie innym osobom fizycznym lub prawnym. Nieruchomości te przejmuje się bez odszkodowania, a długi i ciężary zabezpieczone na tych nieruchomościach umarza się, z wyjątkiem służebności gruntowych, których utrzymanie w mocy uznane zostanie za niezbędne.

Przepis ust. 1 nie dotyczy gruntów wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o uchyleniu dekretu z dnia 9 lutego 1953 r. o całkowitym zagospodarowaniu użytków rolnych   (Dz. U. Nr 39, poz. 173) oraz gruntów objętych we władanie Państwa na podstawie przepisów dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych   (Dz. U. z 1952 r. Nr 4, poz. 31).

O przejęciu nieruchomości rolnych na własność Państwa orzeka organ administracji rolnej prezydium powiatowej rady narodowej, a o przejęciu nieruchomości leśnych - rejon lasów państwowych. O uznaniu służebności za niezbędne orzeka organ właściwy do wydania orzeczenia o przejęciu nieruchomości na własność Państwa.

Postępowanie sądowe o przywrócenie posiadania lub wydanie nieruchomości określonych w ust. 1 podlega umorzeniu, a nie wykonane tytuły egzekucyjne zasądzające te roszczenia są pozbawione skutków prawnych.

Byli właściciele nieruchomości określonych w art. 9, którzy osiągnęli granice wieku mężczyźni 65 lat, a kobiety 60 lat, bądź też stali się inwalidami, jeżeli objęte we władanie Państwa nieruchomości stanowiły podstawę ich utrzymania - mają prawo do renty starczej lub inwalidzkiej, a członkowie ich rodzin do renty rodzinnej wraz z dodatkami i świadczeniami w naturze określonymi w przepisach o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Podstawę wymiaru renty określi Rada Ministrów na wniosek Ministra Pracy i Opieki Społecznej.

Szczegółowe przepisy co do zasad przyznawania, ustalania wymiaru i wypłaty rent oraz trybu postępowania określi w drodze rozporządzenia Minister Pracy i Opieki Społecznej.

Przepisy ust. 1-3 nie mają zastosowania, jeżeli właściciele nieruchomości określonych w art. 9 nabyli te nieruchomości na podstawie przepisów o wykonaniu reformy rolnej lub osadnictwa rolnego i nie uiścili całej ceny nabycia.

Uznaje się za wygasłe uprawnienia byłych właścicieli (współwłaścicieli) nieruchomości ziemskich, przejętych na własność Państwa na podstawie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej   (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13), do otrzymania gospodarstw rolnych w myśl art. 17 tego dekretu.

Przepis ust. 1 nie dotyczy przypadków, gdy byli właściciele (współwłaściciele) przejętych na własność Państwa nieruchomości ziemskich wprowadzeni już zostali w posiadanie gospodarstw rolnych.

Prawo do otrzymania państwowych nieruchomości rolnych na własność w drodze nadania na podstawie przepisów dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej   (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13) oraz dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i byłego Wolnego Miasta Gdańska   (Dz. U. z 1946 r. Nr 49, poz. 279 i z 1947 r. Nr 66, poz. 410) przysługuje osobom, które użytkują te nieruchomości w dniu wejścia w życie ustawy.

Do kategorii osób określonych w ust. 1 należą:

Traci moc dekret z dnia 28 listopada 1945 r. o przejęciu niektórych nieruchomości ziemskich na cele reformy rolnej i osadnictwa   (Dz. U. Nr 57, poz. 321), art. 5, 6 i 7 dekretu z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa nie pozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich, położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego   (Dz. U. Nr 46, poz. 339) oraz art. 43 dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i byłego Wolnego Miasta Gdańska   (Dz. U. z 1946 r. Nr 49, poz. 279 i z 1947 r. Nr 66, poz. 410).

Jeżeli jednak byli właściciele nieruchomości ziemskich, przejętych na własność Państwa na podstawie przepisów dekretów wymienionych w ust. 1, wprowadzeni zostali w posiadanie nieruchomości państwowych w związku z ich uprawnieniem do otrzymania nieruchomości zamiennych - nadaje się im te nieruchomości zamienne stosownie do wymienionych przepisów.

Byli właściciele (współwłaściciele) nieruchomości ziemskich przejętych na własność Państwa na mocy przepisów wymienionych w ust. 1 mają prawo do renty na zasadach określonych w art. 10. Nie dotyczy to jednak przypadków, gdy właściciele (współwłaściciele) otrzymali nieruchomość zamienną lub gdy w myśl ust. 2 przysługuje im uprawnienie do otrzymania takiej nieruchomości.

Traci moc art. 7 dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym   (Dz. U. z 1955 r. Nr 18, poz. 107 i z 1957 r. Nr 39, poz. 174).

Osoby, które do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy objęły w posiadanie nieruchomości państwowe w związku z ich uprawnieniem, wynikającym z art. 7 dekretu wymienionego w ust. 1, otrzymują je na własność w trybie i na zasadach tego dekretu.