Ustawaz dnia 17 lutego 1960 r.o utracie mocy prawnej niektórych ksiąg wieczystych

Prowadzone dotychczas księgi wieczyste nieruchomości ziemskich objętych postępowaniem scaleniowym na mocy ustawy z dnia 31 lipca 1923 r. o scalaniu gruntów   (Dz. U. z 1927 r. Nr 92, poz. 833 z późniejszymi zmianami) lub wymiana gruntów na mocy dekretu z dnia 16 sierpnia 1949 r. o wymianie gruntów   (Dz. U. Nr 48, poz. 367) tracą moc prawną i podlegają zamknięciu z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia o zatwierdzeniu projektu scalenia lub orzeczenia o wymianie gruntów.

Jeżeli scaleniem lub wymianą gruntów objęta była tylko część nieruchomości uregulowanej w księdze wieczystej, księga ta traci moc prawną co do całej nieruchomości.

Zamknięcie ksiąg wieczystych określonych w art. 1 następuje na mocy postanowienia wydanego przez sąd prowadzący księgi wieczyste na skutek zawiadomienia właściwego do spraw rolnych i leśnych organu prezydium powiatowej rady narodowej. Do zawiadomienia powinien być dołączony odpis orzeczenia o zatwierdzeniu projektu scalenia lub orzeczenia o wymianie gruntów albo też odpowiednie wyciągi z tych dokumentów.

Zamknięcie ksiąg wieczystych może nastąpić również na skutek zawiadomienia wpisanych w nich właścicieli lub uczestników scalenia względnie wymiany gruntów, do którego zostaną załączone dokumenty określone w ust. 1.

O utracie mocy prawnej księgi wieczystej i o jej zamknięciu sąd zawiadamia z urzędu wpisanego w niej właściciela nieruchomości oraz wszystkie inne osoby, na rzecz których figurują w księdze wieczystej jakiekolwiek wpisy.

Dla nieruchomości wymienionych w art. 3 zakłada się księgi wieczyste według przepisów dotyczących zakładania ksiąg wieczystych dla nieruchomości, które nie miały urządzonych takich ksiąg, z tą zmianą, iż termin do zgłaszania praw podlegających wskazaniu w obwieszczeniu wynosi trzy miesiące.

Podstawę wpisu prawa własności oraz wpisu dotyczącego oznaczenia nieruchomości w zakładanych księgach wieczystych stanowi orzeczenie o zatwierdzeniu projektu scalenia lub orzeczenie o wymianie gruntów oraz sporządzone w toku postępowania scaleniowego lub postępowania o wymianę gruntów dokumenty pomiarowe: mapa (plan) i rejestr gruntów (opis nieruchomości) z operatu ewidencji gruntów.

Jednocześnie z wpisaniem w zakładanej księdze wieczystej właściciela nieruchomości powinny być wpisane w niej z urzędu istniejące w zamkniętej księdze wieczystej wpisy dotyczące użytkowania nieruchomości, służebności osobistych oraz służebności gruntowych, które na skutek scalenia lub wymiany gruntów nie stały się bezprzedmiotowe, ciężarów realnych i pożyczek z funduszów państwowych oraz innych należności państwowych. Istnienie tych obciążeń powinno być stwierdzone w toku postępowania scaleniowego lub postępowania o wymianę gruntów i uwidocznione w orzeczeniu o zatwierdzeniu projektu scalenia i orzeczeniu o wymianie gruntów. Inne wpisy, które figurowały w dawniejszych księgach wieczystych, wciąga się tylko na wniosek osób uprawnionych lub właściciela nieruchomości.

Do zakładania ksiąg wieczystych dla nieruchomości, położonych w miejscowościach określonych w rozporządzeniu przewidzianym w art. 5, stosuje się przepisy art. 3 i art. 4 ust. 1, jeżeli księgi wieczyste tych nieruchomości utraciły moc prawną zgodnie z art. 5 bądź zaginęły lub uległy zniszczeniu albo jeżeli nieruchomości te nie miały ksiąg wieczystych. Jednakże zakładanie ksiąg wieczystych dla nieruchomości, które zostały nabyte przez ich właścicieli od Państwa lub stanowią własność spadkobierców takich nabywców, odbywa się bez dokonywania obwieszczeń.

Podstawą wpisu prawa własności oraz wpisu dotyczącego oznaczenia nieruchomości w zakładanych księgach wieczystych i ciążących na nieruchomości obciążeń jest orzeczenie właściwego do spraw rolnych i leśnych organu prezydium powiatowej rady narodowej o nadaniu nieruchomości przez Państwo bądź też akt notarialny stwierdzający odpłatne nabycie nieruchomości od Państwa oraz dokumenty pomiarowe: mapa (plan) i rejestr gruntów (opis nieruchomości) z operatu ewidencji gruntów.

Przepisy art. 1-4 stosuje się również do ksiąg wieczystych tych nieruchomości, co do których postępowanie scaleniowe lub postępowanie o wymianę gruntów jest w toku w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

Przepisy art. 1-4 stosuje się także do ksiąg wieczystych nieruchomości, co do których postępowanie scaleniowe bądź postępowanie o wymianę gruntów zostało przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zakończone, jednak stan prawny powstały w wyniku scalenia lub wymiany gruntów nie został w tych księgach dotychczas ujawniony.

Jeżeli prawomocne orzeczenie o zatwierdzeniu projektu scalenia lub o wymianie gruntów nie odpowiada warunkom określonym w art. 4 ust. 3, właściwy do spraw rolnych i leśnych organ prezydium powiatowej rady narodowej wyda dodatkowe orzeczenie ustalające te obciążenia, które zgodnie z powołanym przepisem wymagają ujawnienia w księgach wieczystych.