Ustawaz dnia 29 maja 1974 r.o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne

Spis treści

   Rozdział 1   

Przepisy ogólne

Art. 1.

Właściciel gospodarstwa rolnego, zwany dalej „rolnikiem”, może przekazać na własność Państwa nieruchomości wchodzące w skład tego gospodarstwa w zamian za rentę lub spłaty pieniężne.

Art. 2.

1.

Nieruchomości stanowiące współwłasność mogą być przekazane na własność Państwa tylko za zgodą wszystkich współwłaścicieli.

2.

Nie jest jednak wymagana zgoda współwłaściciela, dla którego praca w przekazywanym gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania.

Art. 3.

1.

Nieruchomości stanowiące współwłasność małżonków lub objęte wspólnością ustawową albo stanowiące odrębną własność małżonka mogą być przekazane na własność Państwa tylko za zgodą obojga małżonków.

2.

Nie jest jednak wymagana zgoda małżonka, dla którego praca w przekazywanym gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania.

Art. 4.

1.

Nieruchomość, na której gospodarują zstępni rolnika, może być przez niego przekazana na własność Państwa tylko za ich zgodą.

2.

Zgoda zstępnych nie jest wymagana, jeżeli praca w przekazywanym gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła ich utrzymania.

Art. 5.

Nieruchomości obciążone dożywociem mogą być przekazane na własność Państwa tylko za zgodą dożywotnika.

Art. 6.

Zgoda współwłaścicieli, zstępnych, dożywotników lub małżonka na przekazanie nieruchomości nie jest wymagana, jeżeli gospodarstwo rolne wykazuje niski poziom produkcji rolnej lub jest zagrożone spadkiem produkcji rolnej w rozumieniu przepisów szczególnych.

Art. 7.

Państwo przejmuje na własność nieruchomości wolne od obciążeń, z wyjątkiem służebności gruntowych, których utrzymanie uznane zostanie przez naczelnika gminy za niezbędne, oraz niektórych zobowiązań rolnika wobec spółdzielni i kółek rolniczych.

Art. 8.

Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia:

1)

zasady uznawania pracy w gospodarstwie rolnym za główne źródło utrzymania,

2)

zasady i warunki przejmowania zobowiązań, o których mowa w art. 7.

   Rozdział 2   

Przekazywanie gospodarstw rolnych za rentę

Art. 9.

1.

Państwo na wniosek rolnika przejmie na własność gospodarstwo rolne za rentę, jeżeli przekaże on wszystkie nieruchomości wchodzące w skład tego gospodarstwa, obejmujące co najmniej 2 ha gruntów rolnych i leśnych, a ponadto:

1)

osiągnął wiek 65 lat mężczyzna, a 60 lat kobieta albo

2)

zaliczony został do jednej z grup inwalidów, w myśl przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

2.

Gospodarstwo rolne określone w ust. 1 może być przejęte na własność Państwa za rentę również z urzędu, jeżeli wykazuje niski poziom produkcji rolnej, a rolnik osiągnął wiek 60 lat mężczyzna, a 55 lat kobieta lub zaliczony został do jednej z grup inwalidów.

3.

Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia:

1)

określić zasady i warunki przejmowania na własność Państwa gospodarstw rolnych za rentę o obszarze poniżej 2 ha gruntów rolnych i leśnych,

2)

obniżyć granice wieku wymaganego do renty.

Art. 10.

Renta w zamian za gospodarstwo rolne przysługuje także rolnikowi, który osiągnął wiek wymagany do renty lub stał się inwalidą, po przekazaniu gospodarstwa odpowiadającego warunkom określonym w art. 9 ust. 1 za spłaty pieniężne i jeżeli spłat tych nie podjął.

Art. 11.

1.

Rolnik, który przekazał gospodarstwo rolne za rentę, może zatrzymać budynki wchodzące w skład nieruchomości przekazywanych Państwu. Budynki takie stają się odrębnym od gruntu przedmiotem własności z chwilą przejęcia nieruchomości.

2.

Z chwilą śmierci rolnika i nie wcześniej niż z chwilą śmierci jego małżonka uprawnionego do renty w zamian za przekazane gospodarstwo budynki przechodzą na własność Państwa.

3.

W razie sprzedaży budynków, Państwu przysługuje prawo pierwokupu po cenie odpowiadającej szacunkowi przyjętemu do ubezpieczenia przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń, a w wypadku ich darowizny lub zamiany Państwu przysługuje prawo wykupu przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o pierwokupie.

4.

W razie wykonania prawa pierwokupu lub wykupu poniesione koszty zawarcia umowy z osobą trzecią pokrywa Skarb Państwa.

Art. 12.

1.

Na wniosek rolnika, który przekazał gospodarstwo rolne za rentę, przydziela się do bezpłatnego użytkowania działkę gruntu rolnego o powierzchni do 0,5 ha, a w razie przekazania budynków również lokal mieszkalny i pomieszczenia gospodarskie w rozmiarze niezbędnym do zaspokojenia potrzeb rolnika i jego rodziny.

2.

Jeżeli prawo do renty za gospodarstwo rolne służy obojgu małżonkom, uprawnienia przewidziane w ust. 1 przysługują im łącznie.

3.

Jeżeli prawo do renty służy współwłaścicielom nie będącym małżonkami, uprawnienie przewidziane w ust. 1 przysługuje współwłaścicielom, dla których praca w przekazanym gospodarstwie stanowi główne źródło utrzymania.

Art. 13.

1.

Renta za nieruchomości wchodzące w skład gospodarstwa rolnego wynosi miesięcznie:
Obszar przekazanych nieruchomości
za pierwsze dwa ha - za każdy ha
za każdy ha rozpoczęty ponad 2 do 10
za każdy ha rozpoczęty ponad 10
po 300 zł
po 100 zł
po 50 zł
     

Ustalona w ten sposób renta nie może przekraczać łącznie 2.500 zł miesięcznie.

2.

Renta ustalona według ust. 1 podlega zwiększeniu o 25%, jeżeli produkcja rolna gospodarstwa pozostaje na poziomie wyższym niż średni w danej gminie na podobnych glebach.

3.

Jeżeli w skład przekazywanego gospodarstwa rolnego wchodzą lasy, rentę zwiększa się o:

Zwiększenie renty miesięcznie
w zł
Wartość drzewostanu
w tys. zł
100
od 10 do 100
200
ponad 100 do 200
300
ponad 200
   

4.

Jeżeli rolnik wraz z gospodarstwem przekazał budynki, rentę zwiększa się o:
Zwiększenie renty miesięcznie
w zł
Wartość budynków
w tys. zł
100
od 50 do 100
200
ponad 100 do 200
300
ponad 200
   

5.

Jeżeli rolnik zrzekł się prawa do bezpłatnego korzystania z lokalu mieszkalnego i pomieszczeń gospodarskich, renta podlega zwiększeniu o 150 zł.

6.

Wartość drzewostanu ustala się według cen obowiązujących w państwowym gospodarstwie leśnym przy uwzględnieniu zasad szacowania, określonych w przepisach o scalaniu i wymianie gruntów, a wartość budynków według cen odpowiadających szacunkowi przyjętemu do ubezpieczenia przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń.

Art. 14.

1.

W razie zadłużenia rolnika wobec Państwa oraz jednostek gospodarki uspołecznionej, pozostającego w związku z przekazywanym gospodarstwem, renta ustalona według art. 13 wypłacana jest w kwocie obniżonej o:

1)

25% - jeżeli zadłużenie wynosi ponad 25% do 50% wartości przekazywanego gospodarstwa,

2)

50% - jeżeli zadłużenie wynosi ponad 50% do 100% wartości przekazywanego gospodarstwa.

2.

Renta obniżona według ust. 1 wypłacana jest w wysokości nie niższej niż przysługująca za 2 ha gruntów rolnych i leśnych, a jeżeli zadłużenie przekracza wartość gospodarstwa, w wysokości przysługującej za 2 ha gruntów rolnych i leśnych.

3.

W razie spłaty zadłużenia, o którym mowa w ust. 1, renta wypłacana jest w pełnej wysokości. Na poczet spłaty zalicza się również kwoty powstałe z tytułu obniżenia renty.

4.

Wartość gospodarstwa ustala się według cen obowiązujących przy sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych.

5.

Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia wypadki, w których nie nastąpi obniżenie renty z tytułu zadłużenia.

Art. 15.

1.

W wypadku przekazania Państwu wszystkich nieruchomości wchodzących w skład kilku gospodarstw rolnych, rolnikowi przysługuje jedna renta w wysokości odpowiadającej łącznemu obszarowi przekazywanych nieruchomości oraz łącznej wartości części składowych tych nieruchomości (budynki, lasy).

2.

Przepis ust. 1 ma zastosowanie również w razie przekazywania w różnym czasie nieruchomości wchodzących w skład kilku gospodarstw rolnych.

Art. 16.

1.

Jeżeli gospodarstwo rolne stanowi współwłasność osób nie będących małżonkami, renta przysługuje każdemu z współwłaścicieli, który spełnia warunki określone w art. 9 ust. 1, a jego udział we współwłasności wynosi co najmniej 2 ha gruntów rolnych i leśnych.

2.

Renta przysługuje również współwłaścicielowi, którego udział we współwłasności jest mniejszy niż 2 ha gruntów rolnych i leśnych, jeżeli praca w przekazanym gospodarstwie rolnym stanowiła dla niego główne źródło utrzymania. W tym wypadku wypłaca się rentę przysługującą za 2 ha gruntów rolnych i leśnych.

3.

Każdemu ze współwłaścicieli uprawnionych do renty ustalonej według art. 13-14 wypłaca się część renty w wysokości odpowiadającej jego udziałowi we współwłasności.

4.

Współwłaściciel, który nie spełnia warunków do renty, otrzymuje stosowną do swego udziału spłatę pieniężną.

Art. 17.

1.

Jeżeli gospodarstwo rolne stanowi współwłasność małżonków, objęte jest wspólnością ustawową lub stanowi odrębną własność małżonka, renta w zamian za gospodarstwo rolne przysługuje łącznie obydwu małżonkom, choćby warunki do renty spełniał tylko jeden z nich.

2.

Renta nie przysługuje jednak małżonkowi, który w okresie ostatnich 5 lat przed przekazaniem gospodarstwa nie pracował na tym gospodarstwie i nie pozostawał we wspólnocie małżeńskiej z prowadzącym gospodarstwo, chyba że gospodarstwo to stanowi jego odrębną własność.

3.

Renta przysługująca małżonkom podlega z uwzględnieniem ust. 2 podziałowi na dwie równe części:

1)

jeżeli jeden z małżonków uprawniony jest do świadczenia o charakterze rentowym na podstawie innych przepisów albo

2)

na wniosek jednego z małżonków.

4.

Część renty przypadająca na małżonka, dla którego praca w przekazanym gospodarstwie stanowiła główne źródło utrzymania i który spełnia warunki określone w art. 9 ust. 1, nie może być niższa niż renta przysługująca za 2 ha gruntów rolnych i leśnych.

5.

W razie śmierci jednego z małżonków, pozostałemu przy życiu małżonkowi uprawnionemu do renty wypłaca się rentę w pełnej wysokości. Jeżeli jednak po zmarłym pozostały osoby uprawnione do renty rodzinnej, rentę przysługującą pozostałemu przy życiu małżonkowi zmniejsza się o kwotę wypłacanej renty rodzinnej. Przepis art. 14 stosuje się odpowiednio.

Art. 18.

1.

Jeżeli gospodarstwo rolne obciążone jest dożywociem, rolnikowi i dożywotnikowi przysługuje jedna renta, przy czym dożywotnikowi wypłaca się część renty w wysokości renty przysługującej za 2 ha gruntów rolnych i leśnych.

2.

Część renty należna rolnikowi nie może być niższa niż renta przysługująca dożywotnikowi.

3.

W razie śmierci dożywotnika rolnikowi wypłaca się rentę w pełnej wysokości.

Art. 19.

1.

Renta rodzinna przysługuje po rolniku, który w chwili śmierci miał ustalone prawo do renty za gospodarstwo rolne.

2.

Renta rodzinna po rolniku przysługuje dzieciom, wnukom, rodzeństwu i rodzicom, spełniającym warunki do takiej renty w myśl przepisów o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

3.

Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna; zasady podziału renty określają przepisy o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Art. 20.

1.

Renta rodzinna wynosi miesięcznie:
Liczba członków rodziny uprawnionych do renty
Procent renty za gospodarstwo rolne
jeden
45
dwóch
50
trzech i więcej
60
   

2.

Jeżeli małżonek zmarłego rolnika ma prawo do części renty za gospodarstwo rolne, wysokość renty rodzinnej nie może przekraczać połowy renty za to gospodarstwo.

Art. 21.

Rolnikowi pobierającemu rentę za gospodarstwo rolne oraz osobie pobierającej rentę rodzinną przysługuje dodatek rodzinny dla dzieci, wnuków i rodzeństwa, na zasadach i w wysokości określonych przepisami o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Art. 22.

1.

Rolnikowi pobierającemu rentę za gospodarstwo rolne, który posiada order lub tytuł honorowy określony w przepisach o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, przysługuje dodatek w wysokości 25% renty ustalonej według art. 13.

2.

Osobie uprawnionej do renty rodzinnej, odznaczonej orderem lub tytułem, o którym mowa w ust. 1, przysługuje dodatek w wysokości 25% renty rodzinnej obliczonej dla jednej osoby.

3.

Z tytułu odznaczenia orderami lub tytułami honorowymi przysługuje tylko jeden dodatek.

Art. 23.

1.

Rolnikowi pobierającemu rentę za gospodarstwo rolne, który był członkiem zespołu rolników indywidualnych i pracował w tym zespole albo uczestniczył w kooperacji z jednostkami gospodarki uspołecznionej, przysługuje dodatek do renty w wysokości:

1)

5% - jeżeli okres pracy lub kooperacji wynosił co najmniej 5 lat, lub

2)

10% - jeżeli okres ten przekroczył 10 lat
bezpośrednio poprzedzających przekazanie gospodarstwa za rentę.

2.

Minister Rolnictwa określi w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady ustalania dodatku, o którym mowa w ust. 1.

Art. 24.

Rolnikowi pobierającemu rentę za gospodarstwo rolne lub członkowi rodziny pobierającemu rentę rodzinną, zaliczonemu do I grupy inwalidów, przysługuje dodatek w wysokości 500 zł miesięcznie, a w razie zaliczenia do tej grupy inwalidztwa z powodu utraty wzroku, dodatek ten wynosi 800 zł miesięcznie.

Art. 25.

1.

Osobie, która pokryła koszty pogrzebu rolnika lub jego małżonka uprawnionego do renty za gospodarstwo rolne bądź też jego dzieci, wnuków, rodzeństwa i rodziców, którzy spełniali warunki do renty rodzinnej, albo też osoby pobierającej rentę rodzinną, przysługuje zasiłek pogrzebowy.

2.

Zasiłek pogrzebowy przyznaje się i wypłaca na zasadach określonych przepisami o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Art. 26.

Rolnicy pobierający rentę za gospodarstwo rolne oraz członkowie ich rodzin, a także osoby pobierające renty rodzinne, są uprawnione do:

1)

świadczeń leczniczych i położniczych,

2)

protezowania,

3)

przysposobienia zawodowego,

4)

umieszczenia w domu rencistów
na zasadach określonych przepisami o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Art. 27.

Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia podwyższać renty i dodatki określone w ustawie.

   Rozdział 3   

Przekazywanie gospodarstw rolnych za spłaty pieniężne

Art. 28.

1.

Nieruchomości wchodzące w skład gospodarstwa rolnego mogą być na wniosek rolnika przejęte na własność Państwa w całości lub części za spłaty pieniężne, jeżeli rolnik nie spełnia warunków do uzyskania renty.

2.

Przejęcie przez Państwo części nieruchomości może nastąpić, jeżeli na pozostałej części gospodarstwa można nadal prowadzić towarową produkcję rolną. W tym wypadku nie jest konieczna zgoda dożywotnika.

Art. 29.

1.

Spłaty pieniężne ustala się według cen określonych w przepisach o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych po odliczeniu należności Państwa oraz jednostek gospodarki uspołecznionej, mających związek z przejmowaną nieruchomością.

2.

Jeżeli przejmowana nieruchomość obciążona jest na rzecz osób trzecich hipotekami lub innymi prawami ujawnionymi w księdze wieczystej lub w zbiorze dokumentów, sumę należności składa się do depozytu sądu powiatowego właściwego ze względu na położenie nieruchomości, chyba że osoby, którym wymienione prawa przysługują, wyrażą zgodę na wypłacenie należności rolnikowi.

Art. 30.

Spłata pieniężna do wysokości 50 tys. zł następuje w ciągu 3 miesięcy od dnia, w którym decyzja o przejęciu nieruchomości stała się ostateczna. Nadwyżka ponad tę kwotę jest płatna w równych ratach rocznych nie przekraczających 50 tys. zł. Oprocentowanie nadwyżki ustala się w wysokości 3% w stosunku rocznym.

   Rozdział 4   

Tryb postępowania

Art. 31.

1.

Przejęcie nieruchomości na własność Państwa w zamian za rentę lub za spłaty pieniężne następuje na podstawie decyzji naczelnika gminy.

2.

Do właściwości naczelnika gminy należy również wykonanie pierwokupu lub wykupu budynków.

3.

Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady i tryb przejmowania nieruchomości, ustalania prawa do rent i ich wysokości oraz wypłacania rent i spłat pieniężnych.

Art. 32.

Decyzja o przejęciu nieruchomości za rentę stanowi podstawę do ustalenia prawa do renty i jej wysokości. Decyzja ta jest wiążąca dla organów rentowych oraz organów odwoławczych w postępowaniu rentowym.

Art. 33.

1.

W okresie wykonania ostatecznej decyzji o przejęciu nieruchomości na własność Państwa za rentę rolnikowi przysługuje prawo do bezpłatnego użytkowania nieruchomości. Rolnik obowiązany jest w tym okresie do prowadzenia prawidłowej gospodarki.

2.

Ostateczna decyzja o przejęciu nieruchomości podlega wykonaniu z chwilą uprawomocnienia się decyzji w sprawie renty.

3.

Ostateczna decyzja, o której mowa w ust. 2, stanowi podstawę do ujawnienia stanu własności w ewidencji gruntów i w księdze wieczystej oraz na wniosek rolnika stanowi podstawę do założenia księgi wieczystej dla budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności.

Art. 34.

Prawo do rent i zasiłku pogrzebowego ustala oraz świadczenia te wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

   Rozdział 5   

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 35.

Rolnikowi, który przekazał na własność Państwa za spłaty pieniężne nieruchomość wchodzącą w skład gospodarstwa rolnego i po jej przekazaniu był zatrudniony co najmniej przez 5 lat, zalicza się okres pracy wykonywanej w rolnictwie po ukończeniu 16 roku życia do okresu zatrudnienia wymaganego do emerytury lub renty określonej w przepisach o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Art. 36.

1.

W razie zbiegu prawa do świadczeń rentowych określonych niniejszą ustawą ze świadczeniami o charakterze rentowym przysługującymi na podstawie innych przepisów, rolnikowi wypłaca się w całości wybrane przez niego świadczenie powiększone o połowę drugiego świadczenia.

2.

Dodatek rodzinny, dodatek z tytułu zaliczenia do I grupy inwalidów oraz z tytułu posiadania orderu lub tytułu honorowego przysługuje tylko do świadczenia wypłacanego w całości.

3.

Jeżeli do renty za gospodarstwo rolne uprawnieni są obydwoje małżonkowie, zasady określone w ust. 1 i 2 mają zastosowanie do części renty przysługującej małżonkowi uprawnionemu do innego świadczenia o charakterze rentowym.

Art. 37.

1.

Jednostki uspołecznionej gospodarki rolnej mogą nabywać bezpośrednio od rolników nieruchomości wchodzące w skład gospodarstw rolnych za renty lub spłaty pieniężne na warunkach określonych w ustawie.

2.

Przeniesienie własności nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, następuje w formie umowy zatwierdzonej decyzją naczelnika gminy.

3.

Umowa określona w ust. 2 stanowi podstawę do ustalenia i wypłaty rent oraz spłat pieniężnych. Przepis art. 33 stosuje się odpowiednio.

4.

Rada Ministrów w drodze rozporządzenia:

1)

określi szczegółowe warunki i tryb nabywania nieruchomości na zasadach określonych w ust. 1 oraz rozliczeń z tego tytułu,

2)

może określić warunki i tryb przejmowania na własność Państwa za spłaty pieniężne lasów lub gruntów leśnych nie wchodzących w skład gospodarstw rolnych.

Art. 38.

Przepisy ustawy dotyczące naczelnika gminy stosuje się również do naczelnika miasta i gminy, prezydenta lub naczelnika miasta albo dzielnicy.

Art. 39.

Wartość nieruchomości położonych na terenie miast ustala się według cen określonych w przepisach o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych obowiązujących na obszarze sąsiedniej gminy.

Art. 40.

1.

Przepisy niniejszej ustawy stosuje się również do spraw, w których postępowanie o przejęcie gospodarstwa zostało wszczęte na podstawie ustawy z dnia 24 stycznia 1968 r. o rentach i innych świadczeniach dla rolników przekazujących nieruchomości rolne na własność Państwa   (Dz. U. Nr 3, poz. 15 i z 1973 r. Nr 48, poz. 283), a nie zostało zakończone decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie tej ustawy.

2.

Osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy pobierają renty lub świadczenia pieniężne przyznane na podstawie przepisów:

1)

ustawy z dnia 28 marca 1962 r. o przejmowaniu niektórych nieruchomości rolnych w zagospodarowanie lub na własność Państwa oraz o zaopatrzeniu emerytalnym właścicieli tych nieruchomości i ich rodzin   (Dz. U. Nr 38, poz. 166 i z 1968 r. Nr 3, poz. 15),

2)

ustawy z dnia 24 stycznia 1968 r. o rentach i innych świadczeniach dla rolników przekazujących nieruchomości rolne na własność Państwa   (Dz. U. Nr 3, poz. 15 i z 1973 r. Nr 48, poz. 283),
zachowują prawo do dotychczasowych rent lub świadczeń pieniężnych, które podwyższa się o 50%.

3.

Osoby, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy pobierają renty lub świadczenia na podstawie przepisów wymienionych w ust. 2, mają prawo do świadczeń określonych w art. 26 tej ustawy.

4.

Prawo do renty rodzinnej lub zasiłku pogrzebowego po rolniku, który pobierał rentę lub świadczenie, o których mowa w ust. 2, i zmarł po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy - ustala się według zasad tej ustawy.

Art. 41.

Nieruchomości wchodzące w skład gospodarstw rolnych, które przejęte zostały przez Państwo w zagospodarowanie w zamian za rentę na podstawie przepisów ustawy wymienionej w art. 40 ust. 2 pkt 1:

1)

podlegają zwrotowi na wniosek rolnika, a w razie jego śmierci na wniosek wszystkich spadkobierców pod warunkiem uregulowania wszystkich należności Państwa oraz zwrotu sum wypłaconych rolnikowi i jego rodzinie tytułem zaopatrzenia emerytalnego, albo

2)

podlegają przejęciu na własność Państwa na podstawie niniejszej ustawy, jeżeli rolnik lub jego spadkobiercy nie wystąpią o zwrot nieruchomości w ciągu 2 lat po upływie 10-letniego okresu zagospodarowania bądź nie dopełnią w tym terminie warunków, o których mowa w pkt 1. Na wniosek rolnika lub jego spadkobierców nieruchomość może być przejęta przez Państwo przed upływem tego okresu.

Art. 42.

Traci moc ustawa z dnia 24 stycznia 1968 r. o rentach i innych świadczeniach dla rolników przekazujących nieruchomości rolne na własność Państwa   (Dz. U. Nr 3, poz. 15 i z 1973 r. Nr 48, poz. 283).

Art. 43.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 sierpnia 1974 r.