Ustawaz dnia 14 grudnia 1982 r.o zatrudnianiu absolwentów

Art. 1.

1.

Ustawa określa zasady zatrudniania absolwentów wszystkich rodzajów szkół.

2.

Przepisów ustawy nie stosuje się do absolwentów:

1)

szkół podstawowych i liceów ogólnokształcących,

2)

studiów dla pracujących w szkołach wyższych i szkół zawodowych dla pracujących,

3)

szkół podległych Ministrom: Obrony Narodowej oraz Spraw Wewnętrznych,

4)

cudzoziemców.

Art. 2.

1.

Absolwenci podejmują pracę w uspołecznionych zakładach pracy, zwanych dalej „zakładami pracy”, na podstawie umów o pracę, zawieranych zgodnie:

1)

z umową o stypendium fundowane lub

2)

z umową przedwstępną.

2.

Absolwenci, którzy przed ukończeniem nauki nie zawarli umów, o których mowa w ust. 1, mogą podjąć pracę na zasadach pośrednictwa pracy.

3.

Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do nie uspołecznionych zakładów pracy.

Art. 3.

1.

Zakłady pracy mogą zawierać umowy o stypendia fundowane.

2.

Stypendia fundowane są udzielane w formie nie oprocentowanych pożyczek i obciążają koszty zakładów pracy.

Art. 4.

1.

Zakład pracy, który zawarł umowę o stypendium fundowane, zwany dalej „fundatorem”, ze studentem lub uczniem, zwanym dalej „stypendystą”, jest obowiązany:

1)

wypłacać stypendyście stypendium fundowane w wysokości i na zasadach określonych w umowie, przez czas nauki przewidziany odpowiednimi przepisami, jeżeli umowa nie stanowi inaczej,

2)

zatrudnić stypendystę po ukończeniu nauki, zgodnie z jej kierunkiem, w terminie określonym umową, jednak nie później niż w ciągu trzech miesięcy od ukończenia nauki.

2.

Jeżeli stypendysta jest obowiązany do odbycia służby wojskowej, nawiązanie stosunku pracy z fundatorem powinno nastąpić przed powołaniem go do tej służby.

Art. 5.

1.

Stypendysta jest obowiązany:

1)

ukończyć naukę w terminie przewidzianym odpowiednimi przepisami, chyba że zwłoka zostanie spowodowana ważnymi przyczynami, uznanymi przez fundatora,

2)

podjąć pracę u fundatora po ukończeniu nauki, w terminie określonym w umowie, zgodnie z przepisami art. 4 ust. 1 pkt 2 i ust. 2, oraz wykonywać ją przez okres co najmniej trzech lat.

2.

Jeżeli stypendysta z własnej winy nie ukończył nauki albo też z własnej winy nie podjął pracy u fundatora po ukończeniu nauki, obowiązany jest zwrócić pobrane stypendium.

3.

Stypendysta jest obowiązany zwrócić fundatorowi:

1)

całość pobranego stypendium fundowanego w razie nieprzepracowania u fundatora, z własnej winy, co najmniej jednego roku,

2)

część stypendium fundowanego, proporcjonalną do nie przepracowanego okresu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w razie przepracowania u fundatora co najmniej jednego roku.

Art. 6.

Stypendium fundowane podlega umorzeniu w całości, jeżeli fundator odmówił zawarcia ze stypendystą umowy o pracę, zgodnie z umową o stypendium fundowane, albo stypendysta przepracował u fundatora okres trzech lat.

Art. 7.

1.

Zakłady pracy mogą zawierać umowy przedwstępne ze studentami szkół wyższych oraz z uczniami szkół zawodowych.

2.

Zakład pracy, który zawarł umowę przedwstępną, jest obowiązany:

1)

zatrudnić absolwenta w terminie określonym w umowie przedwstępnej, przy zachowaniu wymogu art. 4 ust. 2, zgodnie z kierunkiem nauki albo

2)

wypłacić odszkodowanie przewidziane w umowie przedwstępnej w razie niezatrudnienia absolwenta, który zgłosił się do pracy.

3.

Absolwent, z którym zawarto umowę przedwstępną, jest obowiązany:

1)

zgłosić się do zakładu pracy w celu podjęcia pracy w terminie określonym w umowie przedwstępnej albo

2)

wypłacić zakładowi pracy odszkodowanie przewidziane w umowie przedwstępnej w razie niepodjęcia pracy w terminie określonym w umowie.

4.

Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 oraz w ust. 3 pkt 2, powinno odpowiadać co najmniej trzymiesięcznemu najniższemu wynagrodzeniu zasadniczemu na stanowisku przewidzianym w danym zakładzie pracy dla absolwenta, z którym zawarto umowę.

Art. 8.

1.

Pośrednictwo pracy prowadzą:

1)

dla absolwentów szkół wyższych:

a)

pełnomocnicy Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych do spraw zatrudnienia absolwentów szkół wyższych lub odpowiednio pełnomocnicy ministrów, którym podlegają szkoły wyższe,

b)

terenowe organy administracji państwowej,

2)

dla absolwentów szkół zawodowych - terenowe organy administracji państwowej.

2.

Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w porozumieniu z ministrami, którym podlegają szkoły wyższe, określa zakres oraz zasady i tryb działania pełnomocników do spraw zatrudnienia absolwentów szkół wyższych.

Art. 9.

Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, w celu odpowiedniego ustalania rozmiarów kształcenia, na podstawie planów oraz informacji ministrów (kierowników urzędów centralnych) i wojewodów (prezydentów miast stopnia wojewódzkiego) ustala prognozy określające zapotrzebowanie na absolwentów co najmniej z pięcioletnim wyprzedzeniem i podaje je do publicznej wiadomości.

Art. 10.

Terenowe organy administracji państwowej, zgodnie z prognozami, o których mowa w art. 9, są obowiązane:

1)

określać wielkość i rodzaj zapotrzebowania na kadry kwalifikowane na terenie ich działania w gospodarce, kulturze, służbach publicznych oraz administracji i podawać je do publicznej wiadomości, corocznie je aktualizując,

2)

zapewnić, poprzez pośrednictwo pracy, warunki sprzyjające zatrudnianiu absolwentów,

3)

wdrażać w jednostkach im podporządkowanych planowe zawieranie umów o stypendia fundowane oraz umów przedwstępnych,

4)

wpływać na jednostki nie podporządkowane terenowym organom administracji państwowej w celu planowego zawierania przez nie umów o stypendia fundowane oraz umów przedwstępnych.

Art. 11.

1.

Absolwent jest obowiązany odbyć wstępny staż pracy.

2.

Okres wstępnego stażu pracy określa umowa o pracę.

Art. 12.

1.

Absolwentom zatrudnionym w miejscowościach lub zakładach pracy, w których istnieje niedobór kadr kwalifikowanych, przysługuje prawo do dodatkowych świadczeń.

2.

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa zakres, zasady i warunki przyznawania świadczeń, o których mowa w ust. 1, oraz tryb ustalania miejscowości lub zakładów pracy, w których świadczenia te mogą być przyznawane.

Art. 13.

1.

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa zasady zatrudniania absolwentów, a w szczególności:

1)

zawierania umów przedwstępnych,

2)

odbywania wstępnego stażu pracy,

3)

udzielania i umarzania stypendiów fundowanych, ich wysokość oraz zasady zmiany fundatora i odstąpienia od umowy o stypendium fundowane.

2.

Rada Ministrów, w trybie przewidzianym w ust. 1, określa kategorie absolwentów, do których nie stosuje się wstępnego stażu pracy.

Art. 14.

Okres przewidziany w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu wobec osób uchylających się od pracy   (Dz. U. Nr 35, poz. 229) w stosunku do absolwentów szkół objętych niniejszą ustawą przedłuża się do sześciu miesięcy od ukończenia nauki.

Art. 15.

Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do słuchaczy stacjonarnych studiów doktoranckich.

Art. 16.

1.

Z dniem wejścia w życie ustawy umarza się postępowanie w sprawach o zwrot kosztów wykształcenia, wszczęte na podstawie ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. o zatrudnianiu absolwentów szkół wyższych   (Dz. U. Nr 8, poz. 48).

2.

Umowy o pracę zawarte zgodnie z przepisami ustawy wymienionej w ust. 1 na czas określony uważa się za zawarte na czas nieokreślony.

3.

Należności przypadające Skarbowi Państwa z tytułu zwrotu kosztów wykształcenia nie podlegają umorzeniu, jeżeli w sprawach tych zapadły już ostateczne decyzje.

Art. 17.

Przepisy ustawy stosuje się do absolwentów szkół wyższych, którzy podjęli pracę zgodnie z przepisami obowiązującymi przed jej wejściem w życie, jeżeli od daty podjęcia pracy nie upłynął okres trzech lat.

Art. 18.

Traci moc ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. o zatrudnianiu absolwentów szkół wyższych   (Dz. U. Nr 8, poz. 48).

Art. 19.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1983 r.