Ustawaz dnia 31 stycznia 1985 r.o drobnej wytwórczości

Spis treści

W celu zapewnienia zgodnego z potrzebami społecznymi rozwoju drobnej wytwórczości stanowiącej trwały składnik socjalistycznej gospodarki oraz w celu podniesienia sprawności i efektywności funkcjonowania gospodarki stanowi się, co następuje:

   Rozdział 1   

Przepisy ogólne

Art. 1.

1.

Drobna wytwórczość rozwija działalność wytwórczą i usługową we wszystkich typach i formach własności.

2.

Jednostkami drobnej wytwórczości w rozumieniu ustawy są:

1)

państwowe przedsiębiorstwa terenowe drobnej wytwórczości oraz ich zrzeszenia,

2)

państwowe przedsiębiorstwa technicznej obsługi rolnictwa oraz ich zrzeszenia,

3)

spółdzielnie pracy oraz ich związki,

4)

spółdzielnie rzemieślnicze,

5)

jednostki gospodarcze organizacji społecznych sporządzające bilans,

6)

zakłady rzemieślnicze,

7)

nie uspołecznione jednostki usługowe nierzemieślnicze,

8)

jednostki wytwórczości ludowej i artystycznej.

3.

Rada Ministrów może uznać za jednostki drobnej wytwórczości inne jednostki niż wymienione w ust. 2.

Art. 2.

Przepisy ustawy dotyczące nie uspołecznionych jednostek drobnej wytwórczości stosuje się także do przedsiębiorstw zagranicznych i z udziałem zagranicznym, prowadzących na podstawie odrębnych przepisów na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalność gospodarczą w zakresie drobnej wytwórczości.

Art. 3.

Celem drobnej wytwórczości jest zaspokajanie potrzeb społecznych, w szczególności przez:

1)

wytwarzanie wyrobów i świadczenie usług dla zaopatrzenia rynku,

2)

wytwarzanie wyrobów i świadczenie usług dla rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz rozwijanie przetwórstwa rolno-spożywczego,

3)

wykonywanie specjalistycznej produkcji małoseryjnej i jednostkowej, prowadzenie działalności remontowej oraz wytwarzanie i regenerację części zamiennych,

4)

prowadzenie działalności kooperacyjnej,

5)

rozwijanie produkcji i usług na eksport oraz innych form współpracy gospodarczej z zagranicą,

6)

pozyskiwanie i przetwarzanie miejscowych oraz wtórnych surowców i materiałów, zagospodarowywanie nieczynnych maszyn i urządzeń, a także lokali i powierzchni produkcyjnych,

7)

wytwarzanie materiałów budowlanych, budownictwo mieszkaniowe i inwentarskie oraz wykonywanie remontów obiektów mieszkalnych, handlowych, usługowych, produkcji rolnej i przechowalnictwa płodów rolnych, oświaty, kultury, służby zdrowia i opieki społecznej,

8)

organizowanie oraz prowadzenie produkcji i usług w systemie nakładczym,

9)

zatrudnianie i rehabilitację zawodową inwalidów i niewidomych.

   Rozdział 2   

Zasady funkcjonowania drobnej wytwórczości

Art. 4.

Jednostki drobnej wytwórczości prowadzą działalność gospodarczą na zasadach określonych w przepisach odrębnych, o ile przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej.

Art. 5.

Uspołecznione jednostki drobnej wytwórczości opracowują plany swojej działalności samodzielnie, stosownie do własnych potrzeb i możliwości, uwzględniając zasady określone w ustawie o planowaniu społeczno-gospodarczym i odpowiednio zasady określone w ustawie o przedsiębiorstwach państwowych bądź w ustawie - Prawo spółdzielcze oraz kierując się założeniami rocznych i wieloletnich planów centralnych i terytorialnych.

Art. 6.

Określone w wieloletnich i rocznych planach terytorialnych stopnia wojewódzkiego i podstawowego założenia rozwoju drobnej wytwórczości oraz przedsięwzięcia i środki organizacyjne i ekonomiczne sprzyjające aktywizacji oraz podnoszeniu efektywności działania jednostek drobnej wytwórczości powinny umożliwić realizację celów drobnej wytwórczości, określonych w art. 3.

Art. 7.

1.

Spółdzielnie inwalidów, niewidomych oraz rękodzieła ludowego i artystycznego, a także ich związki wykonują zadania zgodnie z celami społecznymi określonymi w ich statutach.

2.

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa warunki działania i rozwoju spółdzielczości inwalidów i spółdzielczości niewidomych.

3.

Rada Ministrów, w celu zapewnienia inwalidom i niewidomym warunków rehabilitacji zawodowej w procesie pracy, w drodze rozporządzenia, może ustanawiać na rzecz spółdzielni inwalidów i spółdzielni niewidomych wyłączne prawo wytwarzania niektórych wyrobów i świadczenia niektórych usług.

4.

Rada Ministrów, ustanawiając wyłączne prawo wytwarzania niektórych wyrobów i świadczenia niektórych usług, o którym mowa w ust. 3, określa, czy i w jakim zakresie może być prowadzona dotychczasowa działalność produkcyjna i usługowa przez inne jednostki zarówno gospodarki uspołecznionej, jak i nie uspołecznionej.

Art. 8.

Rady narodowe oraz ich organy wykonawcze i zarządzające zapewniają rozwój działalności usługowej drobnej wytwórczości zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego, dążąc do utworzenia rynku konsumenta w dziedzinie zaspokajania potrzeb społecznych w zakresie usług.

Art. 9.

W razie podjęcia przez jednostkę drobnej wytwórczości, na podstawie umowy z organem administracji państwowej, wytwarzania wyrobów lub świadczenia usług koniecznych do zaspokojenia potrzeb społecznych, organ ten jest obowiązany zapewnić tej jednostce wskazane w umowie środki finansowe i inne środki umożliwiające wykonywanie tej działalności na zasadzie rentowności.

Art. 10.

1.

Jednostki drobnej wytwórczości są uprawnione do:

1)

nabywania niezbędnych środków produkcji pochodzących z produkcji krajowej bezpośrednio w zakładach produkcyjnych i w jednostkach handlowych oraz od producentów rolnych i ludności,

2)

sprzedaży swoich wyrobów i usług bezpośrednio lub za pośrednictwem jednostek handlowych, jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej.

2.

Stosowanie reglamentacji obrotu wyrobami i usługami jednostek drobnej wytwórczości może być wprowadzone przez Radę Ministrów w wypadkach przewidzianych w odrębnych przepisach.

Art. 11.

Rada Ministrów, w ramach obowiązujących systemów zaopatrzenia materiałowo-technicznego, zapewnia wyodrębnienie w bilansach surowców i materiałów podstawowych dla drobnej wytwórczości oraz preferencje w zaopatrzeniu materiałowo-technicznym dla tych jednostek drobnej wytwórczości, które statutowo zatrudniają osoby niepełnosprawne, oraz dla jednostek drobnej wytwórczości świadczących usługi bytowe i wytwarzających wyroby z zakresu rękodzieła ludowego i artystycznego.

Art. 12.

1.

Jednostki drobnej wytwórczości mogą tworzyć na zasadzie dobrowolności, w drodze umów porozumienia branżowe ogólnokrajowe i terenowe z innymi jednostkami gospodarczymi, niezależnie od ich formy organizacyjnej i formy własności, zwane dalej „porozumieniami branżowymi”.

2.

W porozumieniach branżowych mogą uczestniczyć także jednostki współpracujące z jednostkami drobnej wytwórczości, jak: jednostki handlowe, ośrodki badawczo-rozwojowe oraz inne.

3.

Umowa o utworzeniu porozumienia branżowego określa nazwę porozumienia, uczestników porozumienia, cel i przedmiot działania, organy porozumienia i środki niezbędne do realizacji jego celu.

4.

Szczegółowy zakres i tryb działania porozumienia branżowego i jego organów określa statut uchwalony przez uczestników porozumienia.

5.

Uczestnicy porozumienia branżowego mogą tworzyć spółki prawa handlowego do prowadzenia działalności gospodarczej niezbędnej do realizacji celu tego porozumienia.

6.

Spółki, o których mowa w ust. 5, w zakresie prowadzonej przez nie działalności, są traktowane jako uspołecznione jednostki drobnej wytwórczości.

   Rozdział 3   

Gospodarka finansowa uspołecznionych jednostek drobnej wytwórczości

Art. 13.

1.

Przy określaniu obciążeń podatkowych jednostek drobnej wytwórczości, w tym ulg podatkowych, należy w szczególności uwzględniać:

1)

zapewnienie gromadzenia środków finansowych niezbędnych do finansowania przyspieszenia rozwoju drobnej wytwórczości i zwiększenia jej udziału w strukturze przemysłowej kraju,

2)

realizację celów społecznych, między innymi przez zawodową rehabilitację osób niepełnosprawnych,

3)

wysoki udział pracy żywej, związanej ze świadczeniem usług bytowych i z produkcją prowadzoną systemem nakładczym,

4)

udział w funduszach własnych spółdzielni środków finansowych członków spółdzielni,

5)

potrzebę wspierania rozwoju twórczości ludowej i artystycznej.

2.

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może w gospodarczo uzasadnionych wypadkach obniżyć uspołecznionym jednostkom drobnej wytwórczości stawki podatku dochodowego, ustalone w przepisach podatkowych, nie więcej niż o 10 punktów, pod warunkiem przeznaczenia środków uzyskanych z obniżki podatku na cele rozwojowe.

3.

Rada Ministrów dostosowując przepisy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych do specyfiki państwowych przedsiębiorstw, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 i 2, uwzględnia zasady określone w ust. 1.

Art. 14.

Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz od wartości niematerialnych i prawnych, dokonywane przez uspołecznione jednostki drobnej wytwórczości, przeznacza się w całości na cele rozwojowe tych jednostek, w tym na cele określone w art. 18.

Art. 15.

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa rodzaje usług bytowych, wyrobów z zakresu rękodzieła ludowego i artystycznego oraz produkcji w systemie nakładczym, do których stosuje się ulgi i zwolnienia w zakresie obciążeń na rzecz Państwowego Funduszu Aktywizacji Zawodowej, oraz zasady i zakres tych ulg i zwolnień.

Art. 16.

Uspołecznione jednostki drobnej wytwórczości mogą podejmować wspólne przedsięwzięcia: inwestycyjne, w zakresie postępu techniczno-ekonomicznego, socjalne i budownictwa mieszkaniowego.

Art. 17.

1.

Uspołecznione jednostki drobnej wytwórczości mogą dysponować środkami dewizowymi uzyskiwanymi z tytułu zrealizowanego eksportu w wysokości i na zasadach określonych przez Ministra Handlu Zagranicznego w porozumieniu z Ministrem Finansów.

2.

Zasady, o których mowa w ust. 1, powinny uwzględniać specyfikę uspołecznionych jednostek drobnej wytwórczości i zapewniać promocję działalności eksportowej tych jednostek.

   Rozdział 4   

Wojewódzkie fundusze rozwoju drobnej wytwórczości

Art. 18.

1.

Tworzy się wojewódzkie fundusze rozwoju drobnej wytwórczości, zwane dalej „funduszami”.

2.

Środkami funduszów są:

1)

część odpisów amortyzacyjnych dokonywanych przez państwowe przedsiębiorstwa terenowe drobnej wytwórczości, w wysokości określonej przez organ założycielski,

2)

dotacje z nadwyżek budżetów terenowych, w wysokościach uchwalonych przez rady narodowe,

3)

inne wpływy i środki, określone w odrębnych przepisach.

3.

Fundusze są zasilane dotacjami z budżetu centralnego. Wysokość dotacji oraz ich przeznaczenie określa ustawa budżetowa.

4.

Dysponentami funduszów są wojewodowie i prezydenci miast: stołecznego Warszawy, Krakowa i Łodzi.

5.

Środki funduszów przeznacza się na udzielanie pożyczek na cele rozwojowe uspołecznionych jednostek drobnej wytwórczości, a w wyjątkowych wypadkach na udzielanie dotacji na finansowanie środków obrotowych dla nowo powstających państwowych przedsiębiorstw terenowych drobnej wytwórczości.

Art. 19.

Środki funduszów nie wykorzystane w danym roku kalendarzowym przechodzą na rok następny.

   Rozdział 5   

Rada drobnej wytwórczości

Art. 20.

Tworzy się Radę Drobnej Wytwórczości, zwaną dalej „Radą”. Rada działa przy Prezesie Rady Ministrów jako organ opiniodawczy i doradczy.

Art. 21.

Głównymi zadaniami Rady są:

1)

zespolenie działań uspołecznionych i nie uspołecznionych jednostek drobnej wytwórczości i zapewnienie im uczestnictwa w kształtowaniu i realizacji polityki społeczno-gospodarczej w tej dziedzinie,

2)

inicjowanie działań na rzecz rozwoju drobnej wytwórczości,

3)

inicjowanie różnych form współpracy organizacji zrzeszających jednostki drobnej wytwórczości i usług,

4)

promocja różnych form działalności gospodarczej drobnej wytwórczości i usług, sprzyjających pełniejszemu zaspokajaniu potrzeb ludności w zakresie wyrobów i usług.

Art. 22.

Rada realizuje swoje zadania w szczególności przez:

1)

rozpatrywanie ocen i analiz oraz innych materiałów problemowych dotyczących stanu i perspektyw rozwoju drobnej wytwórczości i usług,

2)

wnioskowanie i opiniowanie aktów prawnych, w szczególności dotyczących powiązań systemowych określających warunki działania drobnej wytwórczości i usług,

3)

opiniowanie warunków funkcjonowania drobnej wytwórczości, przewidywanych w planach centralnych,

4)

przygotowywanie ocen dotyczących współdziałania terenowych organów administracji państwowej z jednostkami drobnej wytwórczości,

5)

inspirowanie badań nad możliwościami zwiększenia udziału różnych form działalności drobnej wytwórczości w społeczno-gospodarczej aktywizacji regionów,

6)

przygotowywanie ocen i wniosków w sprawie współdziałania jednostek drobnej wytwórczości,

7)

opiniowanie programów międzynarodowej współpracy instytucji i organizacji zainteresowanych problematyką drobnej wytwórczości,

8)

rozpatrywanie informacji o realizacji zadań społeczno-gospodarczych przez jednostki drobnej wytwórczości.

Art. 23.

1.

W skład Rady wchodzą przedstawiciele jednostek drobnej wytwórczości, organizacji politycznych, społecznych, związkowych i naukowych oraz organów administracji państwowej.

2.

Członków Rady powołuje na okres czterech lat Prezes Rady Ministrów.

Art. 24.

Zasady i tryb działania Rady określa uchwalony przez nią regulamin.

   Rozdział 6   

Przepisy szczególne i końcowe

Art. 25.

1.

W wypadkach gdy trwale nieczynne i nie wykorzystywane obiekty przemysłowe, należące do przedsiębiorstw państwowych, nie mogą być zagospodarowane przez ich dotychczasowych użytkowników - podlegają one zbyciu w pierwszej kolejności państwowym przedsiębiorstwom terenowym drobnej wytwórczości.

2.

Organ założycielski może nałożyć na przedsiębiorstwo obowiązek zbycia obiektów, o których mowa w ust. 1, państwowemu przedsiębiorstwu terenowemu drobnej wytwórczości, wskazanemu przez terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia wojewódzkiego.

3.

Organ założycielski, nakładając obowiązek zbycia obiektów, określa ich wartość. W uzasadnionych wypadkach może być dokonana przecena zbywanego obiektu.

Art. 26.

Rada Państwa i Rada Ministrów, w drodze uchwały, określą warunki odbudowy i rozwoju państwowych przedsiębiorstw terenowych drobnej wytwórczości.

Art. 27.

1.

Organizacje społeczne mogą prowadzić działalność gospodarczą, w szczególności w zakresie drobnej wytwórczości, handlu oraz usług, zwaną dalej „działalnością gospodarczą”.

2.

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa zasady i zakres prowadzenia działalności gospodarczej, organy właściwe do udzielania zezwoleń na jej prowadzenie oraz tryb udzielania takich zezwoleń, a także warunki i zasady zrzeszania się organizacji społecznych w zakresie ich działalności gospodarczej.

Art. 28.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 31 marca 1985 r.