Art. 1.

1.

Ustala się dochody budżetu państwa w wysokości 17.206.062.315 tys. zł
z tego:

1)

wpłaty przedsiębiorstw i innych jednostek gospodarczych 14.023.563.913 tys. zł

2)

wpłaty instytucji finansowych i ubezpieczeniowych 1.775.549.056 tys. zł

3)

wpłaty jednostek świadczących usługi socjalne i kulturalne 44.907.391 tys. zł

4)

wpłaty jednostek administracji państwowej, wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, bezpieczeństwa publicznego i obrony narodowej 111.412.994 tys. zł

5)

podatki i opłaty od gospodarki nie uspołecznionej 867.266.100 tys. zł

6)

podatki i opłaty od ludności 307.460.000 tys. zł

7)

wpływy z obligacji Skarbu Państwa 40.000.000 tys. zł

8)

pozostałe dochody 35.902.861 tys. zł

2.

Ustala się wydatki budżetu państwa w wysokości 18.204.106.804 tys. zł
z tego:

1)

dopłaty do cen towarów i usług dla ludności 4.170.240.200 tys. zł

2)

dotacje dla przedsiębiorstw 1.440.431.489 tys. zł

3)

rozliczenia z bankami 1.080.390.612 tys. zł

4)

wydatki jednostek i zadań gospodarczych 799.966.911 tys. zł

5)

nauka 89.038.963 tys.zł

6)

oświata i wychowanie 1.039.472.424 tys. zł

7)

szkolnictwo wyższe 308.094.217 tys. zł

8)

kultura i sztuka 256.284.041 tys. zł

9)

ochrona zdrowia i opieka społeczna, kultura fizyczna i sport oraz turystyka i wypoczynek 1.304.904.087 tys. zł

10)

ubezpieczenia społeczne 834.586.366 tys. zł

11)

obrona narodowa 982.362.800 tys. zł

12)

administracja, wymiar sprawiedliwości, prokuratura i bezpieczeństwo publiczne779.337.827 tys. zł

13)

dotacja na Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagranicznego 1.024.000.000 tys. zł

14)

zwrot lokaty Centralnego Funduszu Rozwoju Nauki i Techniki 83.000.000 tys. zł

15)

pozostałe wydatki bieżące 166.570.813 tys. zł

16)

wydatki na inwestycje i remonty kapitalne 1.978.350.896 tys. zł

17)

wydatki celowe nie rozdzielone na działy i województwa 1.787.075.158 tys. zł

18)

rezerwa Rady Ministrów 80.000.000 tys. zł

3.

Niedobór budżetu państwa na koniec roku wynosi 998.044.489 tys. zł

4.

Minister Finansów dokona emisji obligacji Skarbu Państwa o wartości 40 mld zł.

5.

Jeżeli przebieg realizacji budżetu państwa wskazywałby na przekroczenie na koniec roku niedoboru, o którym mowa w ust. 3, Rada Ministrów podejmie działania zmierzające do zwiększenia dochodów oraz dokona stosownego zmniejszenia wydatków budżetowych. W tym wypadku upoważnia się Radę Ministrów, po zasięgnięciu opinii właściwej komisji sejmowej, także do dokonania koniecznych zmian dochodów zasilających dla budżetów terenowych. W razie gdy podjęte działania oszczędnościowe okażą się niewystarczające, upoważnia się Ministra Finansów do zwiększenia w drugim półroczu emisji obligacji Skarbu Państwa do wysokości umożliwiającej utrzymanie niedoboru budżetu państwa w wysokości określonej w ust. 3.

6.

Przychody zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, środków specjalnych, funduszów celowych i państwowych jednostek organizacyjnych, których gospodarka finansowa jest prowadzona na zasadach ustalonych na podstawie art. 13 ustawy z dnia 3 grudnia 1984 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. Nr 56, poz. 283, z 1985 r. Nr 59, poz. 296, z 1986 r. Nr 42, poz. 202, z 1987 r. Nr 33, poz. 181 oraz z 1988 r. Nr 19, poz. 131 i Nr 41, poz. 325) - objęte budżetem państwa - wynoszą 7.888.900.087 tys. zł, w tym dotacje z budżetu 2.664.809.915 tys. zł, rozchody wynoszą 8.106.114.551 tys. zł, w tym nadwyżki do przekazania na rzecz budżetu 3.480.430 tys. zł.

Art. 2.

1.

Ustala się w zakresie budżetu centralnego:

dochody w wysokości 13.857.122.212 tys. zł

wydatki w wysokości 14.855.166.701 tys. zł

w tym:

-

rezerwę Rady Ministrów w wysokości 80.000.000 tys. zł
-

rezerwę celową na wynagrodzenia w sferze budżetowej wraz z pochodnymi w wysokości 1.200.000.000 tys. zł

zgodnie ze szczegółowym podziałem ustalonym w załączniku nr 1.

2.

Niedobór budżetu centralnego na koniec roku wynosi 988.044.489 tys. zł.

3.

Źródłem pokrycia niedoboru, o którym mowa w ust. 2, będzie kredyt zaciągnięty przez Ministra Finansów w Narodowym Banku Polskim. Dopuszcza się możliwość - ze względu na nierównomierną realizację dochodów i wydatków - zwiększenia tego kredytu w poszczególnych okresach roku o kwotę równą 4% planowanych w ustawie budżetowej wydatków budżetu centralnego.

4.

Przychody zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, środków specjalnych, funduszów celowych i państwowych jednostek organizacyjnych, których gospodarka finansowa jest prowadzona na zasadach ustalonych na podstawie art. 13 Prawa budżetowego - objęte budżetem centralnym - wynoszą 6.898.286.949 tys. zł, w tym dotacje z budżetu 2.296.233.502 tys. zł oraz rozchody wynoszą 6.952.296.562 tys. zł, w tym nadwyżki do przekazania na rzecz budżetu 2.454.411 tys. zł.

Art. 3.

1.

Ustala się dla budżetów terenowych na 1989 r.:

-

udziały w dochodach budżetu centralnego ustalane w stosunku procentowym do wartości sprzedaży detalicznej towarów i usług przez jednostki gospodarki uspołecznionej objęte planem centralnym i terenowym w wysokości 293.422.174 tys. zł
-

dotacje ogólne w wysokości 314.207.108 tys. zł
-

dotację celową w wysokości 4.000.000 tys. zł

zgodnie z załącznikiem nr 2.

2.

Ustala się udział budżetu centralnego w dochodach budżetów województw w wysokości 143.682.736 tys. zł:

-

stołecznego warszawskiego 59.591.446 tys. zł
-

katowickiego 41.840.833 tys. zł
-

krakowskiego 12.532.584 tys. zł
-

łódzkiego 10.840.297 tys. zł
-

poznańskiego 18.877.576 tys. zł

3.

W roku 1989 nie stosuje się ustaleń dotyczących kwot dochodów zasilających dla budżetów terenowych oraz udziałów budżetu centralnego w dochodach własnych budżetów terenowych ujętych w narodowym planie społeczno-gospodarczym na lata 1986-1990.

Art. 4.

Udział budżetów wojewódzkich rad narodowych, o którym mowa w art. 44 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1983 r. o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego (Dz. U. z 1988 r. Nr 26, poz. 183), ustala się w 1989 r. w wysokości 5% wpływów podatku dochodowego od przedsiębiorstw państwowych, dla których organem założycielskim jest naczelny lub centralny organ administracji państwowej.

Art. 5.

1.

Ustala się ogólną kwotę dotacji przedmiotowych do wyrobów i usług w wysokości 4.547.458.000 tys. zł.

2.

Rada Ministrów określi grupy wyrobów i usług dotowanych z budżetu.

3.

Dotacje, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być udzielane jednostkom gospodarki uspołecznionej oraz osobom fizycznym i osobom prawnym nie będącym jednostkami gospodarki uspołecznionej.

4.

Minister Finansów:

1)

ustali stawki dotacji do wyrobów i usług, o których mowa w ust. 2,

2)

określi zasady ustalania i wypłacania dotacji, o których mowa w ust. 3,

3)

może dokonać w odpowiednich częściach budżetu zmiany kwot dotacji w ramach ogólnej kwoty, wynikającej z przepisu ust. 1.

5.

Upoważnia się Radę Ministrów do zwiększenia - z ważnych względów społecznych lub gospodarczych - kwoty dotacji określonej w ust. 1, jeżeli nie spowoduje to zwiększenia niedoboru budżetu centralnego określonego w art. 2 ust. 2.

Art. 6.

Ustala się dotacje dla państwowych i spółdzielczych jednostek gospodarki rolnej w wysokości określonej w załącznikach nr 1 i 2, na cele określone przez Ministra Finansów w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Art. 7.

1.

Ustala się dotacje na finansowanie postępu biologicznego w rolnictwie, zgodnie z załącznikiem nr 1, na cele określone przez Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

2.

Zasady i tryb udzielania dotacji określi Minister Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Art. 8.

1.

Ustala się dotacje dla jednostek spółdzielczości mieszkaniowej w wysokości określonej w załączniku nr 1, na cele związane z utrzymaniem spółdzielczych zasobów mieszkaniowych.

2.

Zasady i tryb udzielania dotacji określi Minister Finansów.

Art. 9.

Skutki zmian cen urzędowych wyrównuje się w 1989 r. jednostkom i zakładom budżetowym, szkołom wyższym oraz państwowym jednostkom organizacyjnym, których gospodarka finansowa jest prowadzona na zasadach ustalonych na podstawie art. 13 Prawa budżetowego, do wysokości 96%.

Art. 10.

Minister Współpracy Gospodarczej z Zagranicą dysponuje funduszem nagród w wysokości 16,1 mld zł za szczególne osiągnięcia w handlu zagranicznym.

Art. 11.

Ustala się etaty:

-

dla jednostek podległych naczelnym organom władzy państwowej,
-

dla wymiaru sprawiedliwości i prokuratury,

zgodnie z załącznikami nr 3 i 4.

Art. 12.

Upoważnia się Ministra Finansów do zaciągnięcia w Narodowym Banku Polskim kredytu na uzupełnienie wkładu Polski do Międzynarodowego Funduszu Walutowego w związku ze wzrostem kursu walutowego.

Art. 13.

Upoważnia się Radę Ministrów do zwiększenia z ponadplanowych dochodów dotacji na Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagranicznego, jeżeli w wyniku dwustronnych negocjacji z rządami państw wierzycielskich oraz rozmów z międzynarodowymi organizacjami finansowymi zaistnieje w 1989 r. możliwość osiągnięcia wyraźnego postępu w normalizacji międzynarodowych stosunków finansowych Polski.

Art. 14.

1.

Wprowadza się odpłatność za żywienie w sanatoriach w wysokości nie wyższej, niż to wynika z normy żywieniowej, ustalonej na podstawie normy fizjologicznej.

2.

Rada Ministrów określi zasady i tryb odpłatności oraz sposób pobierania opłat, o których mowa w ust. 1.

3.

Środki uzyskane z odpłatności za żywienie przeznacza się na poprawę świadczonych usług przez jednostki służby zdrowia wymienione w ust. 1.

Art. 15.

1.

Wprowadza się zakaz rozpoczynania przez jednostki gospodarki uspołecznionej inwestycji kubaturowych, polegających na budowie budynków zakwalifikowanych do grupy 1 „budynki” klasyfikacji rodzajowej środków trwałych Głównego Urzędu Statystycznego.

2.

Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy inwestycji bezpośrednio związanych z:

1)

rolnictwem i gospodarką żywnościową oraz działalnością jednostek na rzecz kompleksu żywnościowego,

2)

budownictwem mieszkaniowym wraz z towarzyszącą infrastrukturą techniczną i społeczną oraz rozwojem produkcji materiałów i wyrobów dla tego budownictwa,

3)

ochroną środowiska naturalnego, w tym także z produkcją urządzeń i aparatury oraz wykonawstwem robót na potrzeby ochrony środowiska,

4)

rozwojem opłacalnego eksportu,

5)

działalnością jednostek gospodarczych z udziałem kapitału zagranicznego,

6)

poprawą bezpieczeństwa i higieny pracy w dostosowaniu do wymagań określonych w decyzjach Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub innych organów nadzoru i kontroli warunków pracy,

7)

poprawą usług i obsługi ludności,

8)

potrzebami bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego,

9)

inwestycjami centralnymi, inwestycjami objętymi zamówieniami rządowymi oraz innymi inwestycjami imiennie przewidzianymi do rozpoczęcia w 1989 r. w centralnym planie rocznym,

10)

kulturą fizyczną i rentowną działalnością turystyczną,

11)

budową zakładów pracy chronionej.

3.

Inwestycje, o których mowa w ust. 2, nie mogą obejmować budynków przeznaczonych na cele administracyjne i rekreacyjno-wypoczynkowe(domy i ośrodki wczasowe, sanatoria).

4.

Jednostki gospodarcze, które rozpoczną inwestycje objęte zakazem, zobowiązane są do wpłacenia do budżetu centralnego równowartości 30% wartości kosztorysowej tych inwestycji.

Art. 16.

Wielkość stopy procentowej dla obliczenia dywidendy obligatoryjnej w rozumieniu przepisów ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych za rok podatkowy 1989 ustala się w wysokości 44%; dywidendę nalicza się przez przemnożenie kwoty funduszu założycielskiego, według stanu na początek roku podatkowego, przez wielkość stopy procentowej.

Art. 17.

W ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. Nr 52, poz. 268, z 1986 r. Nr 46, poz. 225 i z 1988 r. Nr 1, poz. 1) w art. 6 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„

2.

W latach 1985-1989 podatek rolny od gruntów ustala się w wysokości równowartości pieniężnej:

1)

w 1985 r. - 1,5 q żyta z 1 ha przeliczeniowego,

2)

w latach 1986-1989 - 2 q żyta z 1 ha przeliczeniowego.

”

Art. 18.

1.

Przedsiębiorstwa państwowe, z wyłączeniem państwowych gospodarstw rolnych i państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, przedsiębiorstwa mieszane, a także spółki handlowe, w których Skarb Państwa albo jednostki gospodarki uspołecznionej posiadają udział wynoszący ponad 50% kapitału zakładowego, dokonują w 1989 r. wpłat na Centralny Fundusz Rozwoju Nauki i Techniki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1985 r. o centralnych funduszach rozwoju nauki i techniki (Dz. U. Nr 59, poz. 297, z 1986 r. Nr 47, poz. 226 oraz z 1987 r. Nr 22, poz. 126 i Nr 33, poz. 181); z podstawy naliczania wpłat wyłącza się podatek obrotowy.

2.

W roku 1989 do wpłat określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1985 r. o centralnych funduszach rozwoju nauki i techniki, z zastrzeżeniem ust. 3, mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. Nr 27, poz. 111, z 1982 r. Nr 45, poz. 289, z 1984 r. Nr 52, poz. 268, z 1985 r. Nr 12, poz. 50 i z 1988 r. Nr 41, poz. 325).

3.

Decyzje dotyczące wpłat, o których mowa w ust. 1, w sprawach określonych w art. 8, 22 i 31 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych podejmuje Minister - Kierownik Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń.

4.

Minister Finansów w drodze rozporządzenia określi na 1989 r. jednolicie dla wszystkich podatników (płatników) stawki odsetek za zwłokę i zasady ich obliczania. Stawki te nie mogą przekraczać określonej przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego maksymalnej stopy procentowej od kredytów udzielanych przez banki.

5.

Nadpłaty wynikłe w związku z uchyleniem lub zmianą decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego podlegają w 1989 r. od dnia dokonania zapłaty oprocentowaniu w wysokości określonej dla stawek odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych.

6.

W zakresie uregulowanym w ust. 4 i 5 nie stosuje się przepisów art. 20 ust. 2 i art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych.

Art. 19.

W 1989 r. ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pokrywa się również, oprócz kosztów, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 42, poz. 202), dopłaty do leków dla uprawnionych.

Art. 20.

1.

W 1989 r.:

1)

nie ustala się etatów dla administracji państwowej objętej budżetem centralnym i budżetami terenowymi oraz dla Kancelarii Sejmu i Kancelarii Rady Państwa,

2)

ministrowie ustalają układ wykonawczy budżetu, czyli szczegółowy podział dochodów i wydatków, w granicach kwot wynikających z ustawy budżetowej w podziale na rozdziały klasyfikacji budżetowej, z wyodrębnieniem kredytów na wynagrodzenia, dotacje z budżetu i inwestycje oraz inne wydatki, których wysokość jest określana na podstawie odrębnych przepisów,

3)

po uchwaleniu budżetu przez rady narodowe, terenowe organy administracji państwowej ustalają układ wykonawczy budżetu, czyli szczegółowy podział dochodów i wydatków budżetowych, według szczegółowości określonej przez rady narodowe, z wyodrębnieniem kredytów na wynagrodzenia, dotacje z budżetu i inwestycje oraz wydatki, których wysokość jest określana na podstawie odrębnych przepisów,

4)

ministrowie mogą dokonywać przeniesień kredytów między działami, rozdziałami i paragrafami w ramach właściwej części budżetu, z tym że nie może być zmieniona łączna kwota kredytów na cele inwestycyjne, dotacje z budżetu i wynagrodzenia. Przeniesienia kredytów mogą być dokonywane w terminie do dnia 30 listopada roku budżetowego. Przeniesienia po tym terminie wymagają zgody Ministra Finansów. O dokonanych przeniesieniach kredytów między działami ministrowie zawiadamiają Ministra Finansów.

2.

W zakresie uregulowanym w ust. 1 nie stosuje się przepisów art. 36 ust. 1 pkt 4, art. 39 ust. 1, art. 48 ust. 1, art. 60 ust. 3-5 ustawy z dnia 3 grudnia 1984 r. - Prawo budżetowe.

3.

Termin uchwalenia budżetu przez rady narodowe w 1989 r. określony w art. 45 ustawy wymienionej w ust. 2 oraz w art. 86 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 1983 r. o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego przedłuża się do dnia 28 lutego 1989 r.

Art. 21.

1.

Nie podlegają zwrotowi dokonane do dnia 31 grudnia 1988 r. przez jednostki gospodarcze wpłaty z tytułu podatku od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń, z wyjątkiem nadpłat tego podatku.

2.

Jednostki gospodarcze, które do dnia 31 grudnia 1988 r. nie dokonały wpłat z tytułu podatku, o którym mowa w ust. 1, rozliczą ten podatek według zasad obowiązujących w 1988 r. do dnia 31 marca 1989 r.

Art. 22.

1.

Osoby prawne oraz prowadzące działalność gospodarczą państwowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej jednostkami gospodarczymi, w których wypłaty nagród i premii z dochodu pomniejszonego o podatek dochodowy przekroczą kwotę wolną, ustaloną zgodnie z ust. 2, są zobowiązane do odprowadzenia dwukrotnej równowartości kwoty przekraczającej kwotę wolną do budżetu centralnego na rachunek właściwych urzędów skarbowych.

2.

Kwotę wolną ustala się w wysokości odpowiadającej iloczynowi dochodu pomniejszonego o podatek dochodowy za rok poprzedni i procentowego udziału wynagrodzeń obciążających koszty roku poprzedniego w kosztach ogółem.

3.

W jednostkach gospodarczych, prowadzących działalność usługową w zakresie usług materialnych, koszty ogółem roku poprzedniego pomniejsza się o wartość części zamiennych i materiałów bezpośrednich zużytych w procesie świadczenia tych usług.

4.

Do ustalenia kwoty wolnej wynagrodzenia roku poprzedniego pomniejsza się o wynagrodzenia bezosobowe i honoraria.

5.

Kwota wolna, o której mowa w ust. 2 z uwzględnieniem ust. 3, nie może przekroczyć 50% dochodu pomniejszonego o podatek dochodowy za rok poprzedni.

6.

W jednostkach gospodarczych, w których przy ustalaniu cen urzędowych lub stawek dotacji przedmiotowych przyjęto rentowność na poziomie nie wyższym niż 10%, kwotę wolną ustala się według zasad określonych w ust. 2-5; kwota ta nie może być niższa niż równowartość 7% kwoty wynagrodzeń obciążających koszty działalności roku poprzedniego, ustalonej zgodnie z ust. 4.

7.

Upoważnia się jednostki gospodarcze do dokonywania zaliczkowych wypłat nagród i premii z dochodu pomniejszonego o podatek dochodowy za rok podatkowy. Do wypłat tych stosuje się zasady określone w ust. 1-6, z tym że w miejsce wartości roku poprzedniego przyjmuje się odpowiednie wartości roku podatkowego z okresu poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano zaliczkowych wypłat nagród i premii.

8.

Wpłaty dwukrotnej równowartości kwoty przekraczającej kwotę wolną dokonuje się w terminie 5 dni od dnia wypłaty nagród i premii.

9.

Minister Finansów wprowadzi wzory rozliczeń nagród i premii wypłacanych z dochodu roku poprzedniego, pomniejszonego o podatek dochodowy.

Art. 23.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1989 r., z wyjątkiem art. 14, który wchodzi w życie z dniem 1 marca 1989 r.

Ustawa budżetowa na rok 1989z dnia 15 lutego 1989 r.

Spis treści

Treść ustawy