Ustawaz dnia 25 października 1991 r.o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz ustaw - o księgach wieczystych i hipotece, Prawo spółdzielcze, Kodeks postępowania cywilnego, Prawo lokalowe

Art. 1.

W Kodeksie cywilnym art. 244 otrzymuje brzmienie:
„ 

Art. 244.

§ 1.

Ograniczonymi prawami rzeczowymi są: użytkowanie, służebność, zastaw, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz hipoteka.

§ 2.

Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz hipotekę regulują odrębne przepisy.
 ”

Art. 2.

W ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece   (Dz. U. Nr 19, poz. 147 i z 1991 r. Nr 22, poz. 92) wprowadza się następujące zmiany:

1)

po art. 24 dodaje się art. 241 w brzmieniu:
„ 

Art. 241.

1.

Księgi wieczyste mogą być także prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego i prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

2.

Do ksiąg wieczystych dla ograniczonych praw rzeczowych wymienionych w ust. 1 stosuje się odpowiednio przepisy o księgach wieczystych dla nieruchomości.

3.

W razie przekształcenia się własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu ubytkowego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej w prawo odrębnej własności lokalu lub we własność domu jednorodzinnego, księga wieczysta prowadzona dla tego prawa staje się księgą wieczystą dla nieruchomości, a wpisana w tej księdze hipoteka na ograniczonym prawie rzeczowym staje się hipoteką na nieruchomości.

4.

Właściciel nieruchomości w wypadkach, o których mowa w ust. 3, jest obowiązany do ujawnienia w księdze swego prawa oraz danych do oznaczenia nieruchomości.
 ”
 ;

2)

w art. 25 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
„ 

2.

Księga wieczysta dla ograniczonego prawa rzeczowego zawiera cztery działy, z których:

1)

pierwszy obejmuje oznaczenie lokalu lub domu jednorodzinnego oraz oznaczenie nieruchomości, z którą jest związany,

2)

drugi obejmuje wpisy dotyczące osoby, której przysługuje własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

3)

trzeci jest przeznaczony na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu prawem oraz wpisy innych praw i roszczeń, z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek,

4)

czwarty jest przeznaczony na wpisy dotyczące hipotek.
 ”
 ;

3)

w art. 26 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 i 3 w brzmieniu:
„ 

2.

Podstawą oznaczenia lokalu w księdze wieczystej jest zaświadczenie o położeniu i powierzchni lokalu, wydane przez spółdzielnię mieszkaniową, a domu jednorodzinnego - zaświadczenie wydane przez spółdzielnię oraz dane z ewidencji gruntów i budynków.

3.

O założeniu księgi wieczystej, o której mowa w art. 241, oraz o wpisie hipoteki do tej księgi sąd prowadzący księgę wieczystą zawiadamia spółdzielnię.
 ”
 ;

4)

w art. 65 po ust. 3 dodaje się ust. 4 i 5 w brzmieniu:
„ 

4.

Przedmiotem hipoteki mogą być także:

1)

własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,

2)

spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

3)

prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (prawo do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jego własności na członka),

4)

wierzytelność zabezpieczona hipoteką.

5.

Do hipotek określonych w ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio przepisy o hipotece na nieruchomości.
 ”
 ;

5)

po art. 108 dodaje się rozdział 21 w brzmieniu:
„ 

   Rozdział 21   

Hipoteka na wierzytelności hipotecznej

Art. 1081.

Spłata wierzytelności hipotecznej obciążonej hipoteką może być dokonana do wysokości tej hipoteki tylko do rąk wierzyciela, któremu ona przysługuje, chociażby jego wierzytelność nie była jeszcze wymagalna; jeżeli hipoteka na wierzytelności hipotecznej jest kaucyjna, suma odpowiadająca jej wysokości powinna być złożona do depozytu sądowego.

Art. 1082.

Jeżeli wierzytelność zabezpieczona hipoteką na wierzytelności hipotecznej oraz obciążona wierzytelność hipoteczna są już wymagalne, wierzyciel, któremu przysługuje hipoteka na wierzytelności hipotecznej, może żądać zapłaty wprost od dłużnika wierzytelności obciążonej; może również dochodzić zaspokojenia z nieruchomości.

Art. 1083.

Jeżeli właściciel nieruchomości dokonał zapłaty do rąk wierzyciela, któremu przysługuje hipoteka na wierzytelności hipotecznej, hipoteka na nieruchomości wygasa aż do wysokości sumy uiszczonej przez właściciela.

Art. 1084.

Wierzytelność zabezpieczona hipoteką na wierzytelności hipotecznej może być przedmiotem dalszych hipotek.

Art. 1085.

W wypadkach nieobjętych przepisami działu niniejszego stosuje się do hipoteki na wierzytelności hipotecznej przepisy o zastawie na wierzytelności.
 ”

Art. 3.

W ustawie z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze   (Dz. U. Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 39, poz. 176, z 1986 r. Nr 39, poz. 192, z 1987 r. Nr 33, poz. 181, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 3, poz. 12 i Nr 6, poz. 33, z 1990 r. Nr 6, poz. 36 i 37 i Nr 14, poz. 87 oraz z 1991 r. Nr 83, poz. 373 i Nr 111, poz. 480) wprowadza się następujące zmiany:

1)

w art. 223:

a)

§ 2 otrzymuje brzmienie:
„ 

§ 2.

Skuteczność zbycia własnościowego prawa do lokalu zależy od przyjęcia nabywcy w poczet członków spółdzielni.
 ”
 ,

b)

dodaje się § 5 w brzmieniu:
„ 

§ 5.

Umowa zbycia własnościowego prawa do lokalu powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
 ”
 ;

2)

po art. 223 dodaje się art. 223' w brzmieniu:
„ 

Art. 2231.

Spółdzielnie mieszkaniowe są obowiązane prowadzić rejestr lokali, dla których zostały założone oddzielne księgi wieczyste, z adnotacją o ustanowionych hipotekach.
 ”
 ;

3)

po art. 229 dodaje się art. 2291 w brzmieniu:
„ 

Art. 2291.

§ 1.

W wypadkach gdy ustawa przewiduje wygaśnięcie własnościowego prawa do lokalu z mocy prawa lub uchwały spółdzielni, prawo to, jeżeli jest obciążone hipoteką, nie wygasa, lecz przechodzi z mocy prawa lub uchwały spółdzielni na spółdzielnię. § 2. Prawo do lokalu, nabyte w sposób określony w § 1, spółdzielnia powinna zbyć w drodze przetargu w terminie sześciu miesięcy; w takim wypadku stosuje się przepis art. 224.

§ 3.

Spółdzielnia jest obowiązana uiścić osobie uprawnionej równowartość nabytego prawa po potrąceniu należności z tytułu nie wniesionej części wkładu oraz z tytułu obciążenia hipoteką.
 ”
 ;

4)

w art. 230 dotychczasową treść oznacza się jako §1 i dodaje się § 2 w brzmieniu:
„ 

§ 2.

Osoba prawna może przejąć własnościowe prawo do lokalu w postępowaniu egzekucyjnym, jeżeli jest wierzycielem hipotecznym. W tym wypadku własnościowe prawo do lokalu wygasa z upływem sześciu miesięcy od dnia przejęcia tego prawa przez wierzyciela, chyba że wierzyciel przed upływem tego terminu wskaże osobę, której zbył to prawo, a osoba ta złoży deklarację członkowską; przepis art. 227 § 1 stosuje się odpowiednio.
 ”
 ;

5)

w art. 238 w § 1 w zdaniu drugim po wyrazach „lokalu użytkowego” dodaje się wyrazy „jako ograniczone prawo rzeczowe”.

Art. 4.

W Kodeksie postępowania cywilnego wprowadza się następujące zmiany:

1)

w art. 982 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„ 

§ 3.

Jeżeli na licytacji nikt nie przystąpił do przetargu, a przedmiotem egzekucji jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, wierzyciel hipoteczny może przejąć to prawo za cenę nie niższą od trzech czwartych sumy oszacowania; wniosek o przejęcie należy zgłosić w ciągu tygodnia od licytacji. Wierzyciel hipoteczny nie składa rękojmi.
 ”
 ;

2)

w art. 1025 dodaje się § 4 w brzmieniu:
„ 

§ 4.

Jeżeli przedmiotem egzekucji jest własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, wierzytelność spółdzielni mieszkaniowej z tytułu nie wniesionego wkładu budowlanego związana z tym prawem ulega zaspokojeniu przed należnością zabezpieczoną na tym prawie hipotecznie.
 ”

Art. 5.

W ustawie z dnia 10 kwietnia 1974 r. - Prawo lokalowe   (Dz. U. z 1987 r. Nr 30, poz. 165, z 1989 r. Nr 10, poz. 57, Nr 20, poz. 108, Nr 34, poz. 178 i Nr 35, poz. 192 oraz z 1990 r. Nr 4, poz. 19, Nr 32, poz. 190 i Nr 34, poz. 198) w art. 65 w ust. 5 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: „Pomieszczenie zastępcze nie przysługuje osobie, która utraciła własność, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu lub prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej na skutek egzekucji wierzytelności zabezpieczonej hipoteką umowną.”

Art. 6.

Ustawa wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.