Ustawaz dnia 20 lutego 1997 r.o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej

Spis treści

   Rozdział 1   

Przepisy ogólne

Art. 1.

1.

Ustawa określa stosunek Państwa do Kościoła Katolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej „Kościołem”, oraz jego sytuację prawą i majątkową.

2.

W sprawach odnoszących się do Kościoła, nie uregulowanych w ustawie, stosuje się powszechnie obowiązujące przepisy prawa.

3.

Wszelkie zmiany niniejszej ustawy wymagają uprzedniej opinii Rady Przełożonych Kościoła.

Art. 2.

1.

Kościół rządzi się w swoich sprawach własnym prawem wewnętrznym, uchwalanym przez Kapitułę Generalną, swobodnie wykonuje władzę duchowną i jurysdykcyjną oraz samodzielnie zarządza swoimi sprawami.

2.

Kościół jest niezależny od jakiejkolwiek zagranicznej władzy duchownej lub świeckiej.

3.

Kościół może należeć do krajowych i międzynarodowych organizacji o charakterze ekumenicznym i międzywyznaniowym.

   Rozdział 2   

Osoby prawne Kościoła i ich organy

Art. 3.

1.

Strukturę i organizację Kościoła określają przepisy prawa wewnętrznego.

2.

Osobowość prawną posiadają:

1)

Kościół jako całość,

2)

kustodie,

3)

parafie,

4)

Zgromadzenie Kapłanów Mariawitów,

5)

Zgromadzenie Sióstr Mariawitek,

6)

klasztory sióstr mariawitek.

3.

Organami osób prawnych wymienionych w ust. 2 są:

1)

dla Kościoła jako całości:

a)

Kapituła Generalna,

b)

Rada Przełożonych,

c)

Arcybiskup lub Arcykapłanka,

2)

dla kustodii - kustosz lub kustoszka,

3)

dla parafii:

a)

rada parafialna,

b)

proboszcz albo administrator parafii - kapłan lub kapłanka,

4)

dla Zgromadzenia Kapłanów Mariawitów - minister generalny,

5)

dla Zgromadzenia Sióstr Mariawitek - przełożona generalna,

6)

dla klasztoru sióstr mariawitek - przełożona lub siostra starsza.

4.

W sprawach majątkowych Kościół jako całość reprezentuje Arcybiskup lub Arcykapłanka.

5.

Zmiana nazwy grup osób prawnych, o których mowa w ust. 2 pkt 2, 3 i 6, może być dokonana przepisami wewnątrzkościelnymi. Zmiany te, na wniosek Rady Przełożonych, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Art. 4.

Inne jednostki organizacyjne Kościoła mogą, na wniosek Rady Przełożonych, uzyskać osobowość prawną w drodze rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Art. 5.

1.

Kościelne jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2, 3 i 6, nabywają osobowość prawną z chwilą powiadomienia właściwego organu przez władzę kościelną.

2.

Właściwym organem jest:

1)

dla kustodii - Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji,

2)

dla parafii i klasztorów sióstr mariawitek - wojewoda.

3.

Powiadomienie powinno zawierać nazwę kościelnej osoby prawnej, jej organów, siedzibę, a w odniesieniu do parafii i kustodii - także jej zasięg terytorialny.

4.

Właściwa władza kościelna powiadamia niezwłocznie organ wymieniony w ust. 2 o:

1)

zmianach dotyczących nazwy i siedziby kościelnej osoby prawnej oraz o zmianie jej granic,

2)

połączeniu, podziale i zniesieniu kościelnych osób prawnych.

5.

Odpis powiadomienia, o którym mowa w ust. 3 i 4, z umieszczonym na nim potwierdzeniem jego przyjęcia, jest dowodem uzyskania osobowości prawnej.

6.

O powołaniu i odwołaniu osoby sprawującej funkcje organu osoby prawnej władza kościelna powiadamia właściwy organ administracji rządowej. Powiadomienie obejmuje imię i nazwisko, obywatelstwo oraz miejsce zamieszkania danej osoby.

Art. 6.

Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej działają w ramach kościelnych osób prawnych, które je powołały.

Art. 7.

Kościelna osoba prawna nie odpowiada za zobowiązania innej kościelnej osoby prawnej.

   Rozdział 3   

Działalność Kościoła

Art. 8.

1.

Kościół swobodnie organizuje i sprawuje kult publiczny.

2.

Organizowanie imprez o charakterze religijnym na drogach publicznych wymaga uzgodnienia, w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, z właściwymi organami administracji rządowej bądź organami samorządu terytorialnego.

3.

Przepisu ust. 2 nie stosuje się do konduktów pogrzebowych odbywających się stosownie do miejscowego zwyczaju.

4.

Religijne uroczystości pogrzebowe i nabożeństwa za zmarłych mogą być sprawowane na cmentarzach komunalnych przy zachowaniu obowiązujących przepisów porządkowych.

Art. 9.

Wierni mają prawo do zwolnień od pracy lub nauki, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, na czas świąt religijnych, w dniach:

1)

2 sierpnia - Objawienie Dzieła Wielkiego Miłosierdzia,

2)

23 sierpnia - Święto Krwi Przenajdroższej Pana Jezusa i Ofiary Mateczki.

Art. 10.

1.

Kościół prowadzi konfesyjne nauczanie religii w szkołach publicznych na zasadach i w trybie przewidzianych w odrębnych przepisach.

2.

Oceny z religii wystawiane w punktach katechetycznych są umieszczane na świadectwach wydawanych przez szkoły publiczne.

Art. 11.

1.

Kościelne osoby prawne mają prawo zakładać i prowadzić szkoły oraz inne placówki oświatowo-wychowawcze i opiekuńczo-wychowawcze na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Mają one charakter mariawicki i podlegają władzy kościelnej.

2.

Do nauczycieli, wychowawców i pracowników zatrudnionych w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych, a także seminariach kapłańskich i instytutach misyjnych prowadzonych przez Kościół stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące uprawnień nauczycieli, wychowawców i pracowników zatrudnionych w szkołach i placówkach publicznych.

3.

Uczącym się w szkołach wymienionych w ust. 1 i 2 przysługują świadczenia publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz ulgi w opłatach za przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego na równi z uczniami szkół publicznych.

Art. 12.

1.

Kościół ma prawo do zakładania i prowadzenia seminariów kapłańskich, w których kształci według własnego programu kandydatów na kapłanów lub kapłanki.

2.

Poręcza się Kościołowi prawo kształcenia kadr duchownych w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie w zakresie teologii starokatolickiej w ramach istniejącej jednostki naukowo-dydaktycznej.

Art. 13.

1.

Przepisy dotyczące odraczania zasadniczej służby wojskowej ze względu na odbywanie nauki mają zastosowanie również do alumnów seminariów kapłańskich i nowicjuszy zakonnych.

2.

Duchowni po otrzymaniu święceń i zakonnicy po złożeniu ślubów wieczystych zostają przeniesieni do rezerwy. Nie są oni powoływani do odbywania ćwiczeń wojskowych w czasie pokoju, z wyjątkiem przeszkolenia, za zgodą Rady Przełożonych, do pełnienia funkcji kapelana wojskowego.

3.

W razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, przeznacza się stosownie do potrzeb sił zbrojnych:

1)

duchownych - do pełnienia funkcji kapelanów wojskowych,

2)

alumnów seminariów kapłańskich oraz zakonników - do służby sanitarnej lub służby w obronie cywilnej.

4.

W razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny właściwe organy wojskowe, w porozumieniu z Arcybiskupem lub Arcykapłanką, zapewniają pozostawienie do duszpasterskiej obsługi ludności niezbędnej liczby duchownych spośród tych, którzy podlegają mobilizacji.

Art. 14.

1.

Żołnierzom pełniącym czynną służbę wojskową zapewnia się możliwość uczestniczenia - poza terenem jednostek wojskowych - w nabożeństwach i czynnościach religijnych w niedziele i w święta, jeżeli w miejscowości stacjonowania jednostki wojskowej lub w jej pobliżu znajduje się miejsce kultu mariawickiego i jeżeli nie koliduje to z ważnymi obowiązkami służbowymi.

2.

Opiekę duszpasterską na terenie jednostek wojskowych dla żołnierzy, o których mowa w ust. 1, zapewniają duchowni Kościoła w terminach uzgodnionych z dowódcami jednostek.

3.

Duchownych, o których mowa w ust. 2, wyznacza Rada Przełożonych w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.

Art. 15.

1.

Wiernym przebywającym w szpitalach, prewentoriach i sanatoriach, w zakładach wychowawczo-opiekuńczych, poprawczych i karnych oraz osobom tymczasowo aresztowanym zapewnia się prawo do wykonywania praktyk religijnych oraz korzystania z posług religijnych.

2.

Przepis ust. 1 stosuje się również do dzieci i młodzieży korzystających z zorganizowanych form wypoczynku.

3.

W celu realizacji uprawnień, o których mowa w ust. 1 i 2, kierownicy właściwych zakładów zapewniają duchownym swobodny dostęp do tych osób.

Art. 16.

1.

Kościół może tworzyć własne organizacje kościelne w celu realizacji zadań wynikających z jego misji.

2.

Organizacje kościelne mają na celu w szczególności działalność na rzecz formacji religijnej, kultu mariawickiego oraz przeciwdziałania upadkowi obyczajów i patologiom społecznym, a także ich skutkom.

3.

Władze kościelne czuwają nad zgodnością działania organizacji z ich celami religijnymi i moralnymi.

4.

Do organizacji, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się prawa o stowarzyszeniach.

5.

Organizacje, o których mowa w ust. 1, mogą uzyskiwać osobowość prawną w trybie określonym w art. 4.

Art. 17.

Kościelne osoby prawne mają prawo prowadzenia właściwej dla każdej z nich działalności charytatywno-opiekuńczej.

Art. 18.

1.

Kościelne osoby prawne mogą realizować inwestycje sakralne i kościelne.

2.

Parafie mają prawo posiadania cmentarzy grzebalnych, poszerzania ich, zakładania i zarządzania nimi.

3.

Na wniosek kościelnej osoby prawnej miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obejmują także inwestycje sakralne i kościelne oraz mariawickie cmentarze wyznaniowe.

Art. 19.

Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność gminy, przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na potrzeby Kościoła, na wniosek kościelnych osób prawnych mogą być im oddawane w wieczyste użytkowanie lub sprzedawane.

Art. 20.

Nie pobiera się opłat za użytkowanie wieczyste gruntów oddanych na potrzeby zakładów charytatywno-opiekuńczych i punktów katechetycznych.

Art. 21.

Osoby prawne Kościoła mają prawo zakładania i prowadzenia własnych archiwów, muzeów i zbiorów bibliotecznych.

Art. 22.

Instytucje państwowe, samorządowe i kościelne współdziałają w ochronie, konserwacji, udostępnianiu i upowszechnianiu zabytków architektury kościelnej i sztuki sakralnej oraz ich dokumentacji, muzeów, archiwów i bibliotek będących własnością kościelną, a także dzieł kultury i sztuki o motywach religijnych, stanowiących ważną część dziedzictwa kultury polskiej.

   Rozdział 4   

Sprawy majątkowe Kościoła

Art. 23.

Kościołowi i jego osobom prawnym przysługuje prawo nabywania, posiadania i zbywania mienia ruchomego i nieruchomego, nabywania i zbywania innych praw oraz swobodnego zarządzania swoim majątkiem.

Art. 24.

1.

Majątek i przychody kościelnych osób prawnych podlegają ogólnym przepisom podatkowym, z wyjątkami określonymi w ust. 2-5.

2.

Kościelne osoby prawne są zwolnione od opodatkowania podatkiem od nieruchomości - nieruchomości lub ich części przeznaczonych na cele niemieszkalne, z wyjątkiem części przeznaczonej na wykonywanie działalności gospodarczej.

3.

Zwolnienie od podatku od nieruchomości obejmuje nieruchomości lub ich części przeznaczone na cele mieszkalne duchownych i członków zakonu, jeżeli:

1)

są one wpisane do rejestru zabytków,

2)

służą jako domy duchownych emerytów lub znajdują się w budynkach stanowiących siedziby Arcybiskupa lub Arcykapłanki oraz kustoszy lub kustoszek.

4.

Nabywanie i zbywanie rzeczy i praw majątkowych przez kościelne osoby prawne w drodze czynności prawnych oraz spadkobrania, zapisu i zasiedzenia jest zwolnione od opłaty skarbowej, jeżeli ich przedmiotem są:

1)

rzeczy i prawa nie przeznaczone do działalności gospodarczej,

2)

sprowadzane z zagranicy maszyny, urządzenia i materiały poligraficzne oraz papier.

5.

Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą pochodzące od osób fizycznych są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz - w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność.

6.

Nabywanie i zbywanie rzeczy oraz praw majątkowych, o których mowa w ust. 4, jest zwolnione od opłat sądowych, z wyłączeniem opłat kancelaryjnych.

Art. 25.

Wolne od opłat celnych są przesyłane z zagranicy dla Kościoła i jego osób prawnych dary:

1)

przeznaczone na cele kultowe, charytatywno-opiekuńcze i oświatowo-wychowawcze, z wyjątkiem wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych,

2)

maszyny, urządzenia i materiały poligraficzne oraz papier.

Art. 26.

1.

Kościelne osoby prawne mają prawo do zbierania ofiar na cele religijne, kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą i oświatowo-wychowawczą oraz na utrzymanie duchownych i członków wspólnot klasztornych.

2.

Zbiórki wymienione w ust. 1 nie wymagają zezwolenia, jeżeli odbywają się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych, w sposób tradycyjnie ustalony.

Art. 27.

1.

Kościelne osoby prawne mogą zakładać fundacje. Do fundacji tych stosuje się ogólnie obowiązujące przepisy o fundacjach ze zmianami wynikającymi z przepisów ust. 2-5.

2.

Niezależnie od nadzoru państwowego, nadzór nad działalnością fundacji sprawuje kościelna osoba prawna będąca fundatorem lub wskazana w statucie fundacji.

3.

W razie stwierdzonych nieprawidłowości w zarządzaniu fundacją, właściwy organ państwowy zwraca się do kościelnej osoby prawnej sprawującej nadzór na fundacją, wyznaczając termin nie krótszy niż 3 miesiące na spowodowanie usunięcia nieprawidłowości. Po bezskutecznym upływie tego terminu można zastosować środki określone w przepisach o fundacjach.

4.

W razie konieczności poddania fundacji zarządowi przymusowemu, w myśl przepisów o fundacjach, zarząd ten będzie sprawowała kościelna osoba prawna wyznaczona przez Radę Przełożonych.

5.

Jeżeli statut fundacji nie stanowi inaczej, w razie jej likwidacji, o przeznaczeniu jej majątku zadecyduje Rada Przełożonych.

Art. 28.

W razie zniesienia kościelnej osoby prawnej, jej majątek przechodzi na własność Kościoła jako całości.

   Rozdział 5   

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 29.

1.

Nieruchomości lub ich części pozostające w dniu wejścia w życie ustawy we władaniu Kościoła i jego osób prawnych stają się z mocy prawa ich własnością, o ile nie narusza to praw niepaństwowych i niesamorządowych osób trzecich, jeżeli

1)

były we władaniu Kościoła i jego osób prawnych, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2-6, lub

2)

znajdują się na nich obiekty sakralne wraz z obiektami towarzyszącymi lub cmentarze; dotyczy to także obiektów położonych na obszarze miasta stołecznego Warszawy.

2.

Nieruchomości lub ich części, na których znajdują się cmentarze grzebalne użytkowane wspólnie przez Kościół Katolicki Mariawitów i Kościół Starokatolicki Mariawitów, stają się z mocy prawa ich współwłasnością niepodzielną.

3.

Stwierdzenie przejścia własności nieruchomości lub ich części, o których mowa w ust. 1 i 2, następuje w drodze decyzji wojewody.

4.

Nabycie własności nieruchomości lub ich części na podstawie ust. 1 jest wolne od podatków i opłat związanych z tym nabyciem, a wynikające z niego wpisy do ksiąg wieczystych i ich zakładanie są wolne od opłat.

Art. 30.

W okresie trzech lat od dnia wejścia w życie ustawy darowizny dokonane przez właścicieli nieruchomości na rzecz kościelnych osób prawnych, jeżeli ich przedmiotem jest własność nieruchomości pozostających w dniu wejścia w życie ustawy we władaniu tych kościelnych osób prawnych, oraz wynikające z nich wpisy do ksiąg wieczystych i ich zakładanie są wolne od opodatkowania, opłat skarbowych, sądowych i notarialnych, z wyjątkiem opłat kancelaryjnych.

Art. 31.

1.

Kościelne osoby prawne istniejące w dniu wejścia w życie ustawy pozostają osobami prawnymi w rozumieniu niniejszej ustawy.

2.

Wykaz kościelnych osób prawnych istniejących w dniu wejścia w życie ustawy określa załącznik do ustawy.

Art. 32.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załącznik   -   Wykaz osób prawnych Kościoła Katolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej

I.

Kustodie i parafie:

1)

Kustodia płocko-łódzka
Parafia Dąbrówka Mała
Parafia Felicjanów
Parafia Grzmiąca
Parafia Łowicz
Parafia Łódź
Parafia Niesułków
Parafia Płock
Parafia Poćwiardówka
Parafia Stryków
Parafia Radzanowo-Lasocin
Parafia Wola Cyrusowa
Parafia Zgierz
Parafia Zieleniew

2)

Kustodia warszawsko-lubelska
Parafia Długa Kościelna
Parafia Gocław
Parafia Gózd
Parafia Michałowo
Parafia Pogorzel
Parafia Stoczek
Parafia Warszawa

II.

Zgromadzenia i klasztory:

1)

Zgromadzenie Sióstr Mariawitek

2)

Zgromadzenie Kapłanów Mariawitów

3)

Klasztor Sióstr Mariawitek w Felicjanowie.