zważywszy, że język polski stanowi podstawowy element narodowej tożsamości i jest
dobrem narodowej kultury,
-
zważywszy na doświadczenie historii, kiedy walka zaborców i okupantów z językiem polskim
była narzędziem wynaradawiania,
-
uznając konieczność ochrony tożsamości narodowej w procesie globalizacji,
-
uznając, że polska kultura stanowi wkład w budowę wspólnej, różnorodnej kulturowo
Europy, a zachowanie tej kultury i jej rozwój jest możliwy tylko poprzez ochronę języka
polskiego,
-
uznając tę ochronę za obowiązek wszystkich organów i instytucji publicznych Rzeczypospolitej
Polskiej i powinność jej obywateli
uchwala niniejszą ustawę.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Przepisy ustawy dotyczą ochrony języka polskiego i używania go w działalności publicznej
oraz w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 2.
Ustawa nie narusza:
1)
przepisów ustaw o stosunku państwa do kościołów i innych związków wyznaniowych, w
szczególności dotyczących uprawiania kultu i praktyk religijnych,
2)
praw mniejszości narodowych i grup etnicznych.
Art. 3.
1.
Ochrona języka polskiego polega w szczególności na:
1)
dbaniu o poprawne używanie języka i doskonaleniu sprawności językowej jego użytkowników
oraz na stwarzaniu warunków do właściwego rozwoju języka jako narzędzia międzyludzkiej
komunikacji,
2)
przeciwdziałaniu jego wulgaryzacji,
3)
szerzeniu wiedzy o nim i jego roli w kulturze,
4)
upowszechnianiu szacunku dla regionalizmów i gwar, a także przeciwdziałaniu ich zanikowi,
5)
promocji języka polskiego w świecie,
6)
wspieraniu nauczania języka polskiego w kraju i za granicą.
2.
Do ochrony języka polskiego są obowiązane wszystkie organy władzy publicznej oraz
instytucje i organizacje uczestniczące w życiu publicznym.
3.
Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa, w drodze rozporządzenia,
zasady prowadzenia egzaminów państwowych z języka polskiego dla cudzoziemców ubiegających
się o urzędowe poświadczenie jego znajomości.
Art. 4.
Język polski jest językiem urzędowym:
1)
konstytucyjnych organów państwa,
2)
organów jednostek samorządu terytorialnego i podległych im instytucji w zakresie,
w jakim wykonują zadania publiczne,
3)
terenowych organów administracji publicznej,
4)
instytucji powołanych do realizacji określonych zadań publicznych,
5)
organów, instytucji i urzędów podległych organom wymienionym w pkt 1 i pkt 3, powołanych
w celu realizacji zadań tych organów, a także organów państwowych osób prawnych w
zakresie, w jakim wykonują zadania publiczne,
6)
organów samorządu innego niż samorząd terytorialny oraz organów organizacji społecznych,
zawodowych, spółdzielczych i innych podmiotów wykonujących zadania publiczne.
Rozdział 2
Ochrona prawna języka polskiego w życiu publicznym
Art. 5.
1.
Podmioty wykonujące zadania publiczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dokonują
wszelkich czynności urzędowych w języku polskim, chyba że przepisy szczególne stanowią
inaczej.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do oświadczeń składanych organom, o których
mowa w art. 4.
Art. 6.
Umowy międzynarodowe zawierane przez Rzeczpospolitą Polską powinny mieć polską wersję
językową, stanowiącą podstawę wykładni, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Art. 7.
1.
Języka polskiego używa się w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
pomiędzy podmiotami polskimi oraz gdy jedną ze stron jest podmiot polski. Dotyczy
to w szczególności nazewnictwa towarów i usług, ofert, reklamy, instrukcji obsługi,
informacji o właściwościach towarów i usług, warunków gwarancji, faktur, rachunków
i pokwitowań.
2.
Podmiotem polskim w rozumieniu ustawy jest:
1)
osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2)
osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej
- prowadząca działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
3.
Posługiwanie się w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyłącznie
obcojęzycznymi określeniami, z wyjątkiem nazw własnych, jest zakazane.
4.
Obcojęzyczne opisy towarów i usług oraz obcojęzyczne oferty i reklamy wprowadzane
do obrotu prawnego, o którym mowa w ust. 1, muszą jednocześnie mieć polską wersję
językową.
5.
Kontrolę wykonywania obowiązków, o których mowa w ust. 1, 3 i 4, sprawuje Inspekcja
Handlowa oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Art. 8.
1.
Jeżeli stroną umowy, której wykonanie ma nastąpić na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
jest podmiot polski, umowę sporządza się w języku polskim.
2.
Umowa sporządzona w języku polskim może mieć wersję lub wersje obcojęzyczne. Jeżeli
strony nie postanowiły inaczej, podstawą wykładni takiej umowy jest jej wersja polskojęzyczna.
3.
Do umów zawartych z naruszeniem ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio art. 74 § 1 zdanie pierwsze oraz art. 74 § 2 Kodeksu
cywilnego; umowa sporządzona w języku obcym nie stanowi uprawdopodobnienia faktu dokonania
czynności prawnej, o którym mowa w art. 74 § 2 Kodeksu cywilnego.
Art. 9.
Język polski jest językiem nauczania oraz językiem egzaminów i prac dyplomowych w
szkołach publicznych i niepublicznych wszystkich typów, w państwowych i niepaństwowych
szkołach wyższych oraz w placówkach oświatowych i innych instytucjach edukacyjnych,
chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Art. 10.
1.
Napisy i informacje w urzędach i instytucjach użyteczności publicznej, a także przeznaczone
do odbioru publicznego oraz w środkach transportu publicznego sporządza się w języku
polskim.
2.
Nazwom i tekstom w języku polskim mogą towarzyszyć wersje w przekładzie na język obcy
w wypadkach i granicach określonych w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw
administracji publicznej.
Art. 11.
Przepisy art. 5-7 oraz art. 9 i art. 10 nie dotyczą:
1)
nazw własnych,
2)
obcojęzycznych dzienników, czasopism, książek oraz programów komputerowych, z wyjątkiem
ich opisów i instrukcji,
3)
działalności dydaktycznej i naukowej szkół wyższych, szkół i klas z obcym językiem
wykładowym lub dwujęzycznych, nauczycielskich kolegiów języków obcych, a także nauczania
innych przedmiotów, jeżeli jest to zgodne z przepisami szczególnymi,
4)
twórczości naukowej i artystycznej,
5)
zwyczajowo stosowanej terminologii naukowej i technicznej,
6)
znaków towarowych, nazw handlowych oraz oznaczeń pochodzenia towarów i usług.
Rozdział 3
Rada Języka Polskiego i jej kompetencje
Art. 12.
1.
Instytucją opiniodawczo-doradczą w sprawach używania języka polskiego jest Rada Języka
Polskiego, zwana dalej „Radą”, działająca jako komitet problemowy w rozumieniu art. 34 ustawy z dnia 25 kwietnia 1997 r. o Polskiej Akademii Nauk
(Dz. U. Nr 75, poz. 469 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1999 r. Nr 49, poz. 484).
2.
Nie rzadziej niż co dwa lata Rada przedstawia Sejmowi i Senatowi sprawozdanie o stanie
ochrony języka polskiego w rozumieniu art. 3.
Art. 13.
1.
Rada, na wniosek ministra właściwego do spraw kultury, ministra właściwego do spraw
oświaty i wychowania, Prezesa Polskiej Akademii Nauk lub z własnej inicjatywy wyraża,
w drodze uchwały, opinie o używaniu języka polskiego w działalności publicznej i obrocie
prawnym oraz ustala zasady ortografii i interpunkcji języka polskiego.
2.
Towarzystwa naukowe, stowarzyszenia twórców i szkoły wyższe mogą zwracać się do Rady
w sprawach używania języka polskiego.
Art. 14.
1.
Każdy organ, o którym mowa w art. 4, może zasięgnąć opinii Rady w wypadku wystąpienia
w toku czynności urzędowych istotnych wątpliwości dotyczących użycia języka polskiego.
2.
Producent, importer oraz dystrybutor towaru lub usługi, dla których w języku polskim
brak jest odpowiedniej nazwy, może wystąpić z wnioskiem do Rady o udzielenie opinii
co do odpowiedniej formy językowej dla oznaczenia tego towaru lub usługi.
Rozdział 4
Przepisy karne
Art. 15.
1.
Kto w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stosuje wyłącznie obcojęzyczne
nazewnictwo towarów i usług, ofert, reklam, instrukcji obsługi, informacji o właściwościach
towarów i usług, warunków gwarancji, faktur, rachunków i pokwitowań, z pominięciem
polskiej wersji językowej,
podlega karze grzywny.
2.
W razie ukarania za wykroczenia, o których mowa w ust. 1, można orzec nawiązkę nie
wyższą niż 100 000 złotych z przeznaczeniem na Fundusz Promocji Twórczości, ustanowiony
na podstawie art. 111 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
(Dz. U. Nr 24, poz. 83 i Nr 43, poz. 170 oraz z 1997 r. Nr 43, poz. 272 i Nr 88, poz. 554).
Rozdział 5
Zmiany w przepisach obowiązujących i przepisy końcowe
Nadawcy dbają o poprawność języka swoich programów i przeciwdziałają jego wulgaryzacji.
”
;
2)
w art. 21 w ust. 1 dodaje się pkt 6a w brzmieniu:
„
6a)
upowszechnianie wiedzy o języku polskim,
”
.
Art. 18.
Traci moc dekret z dnia 30 listopada 1945 r. o języku państwowym i języku urzędowania rządowych
i samorządowych władz administracyjnych
(Dz. U. Nr 57, poz. 324).
Art. 19.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.