Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Safjan - przewodniczący,
Jerzy Ciemniewski,
Zdzisław Czeszejko-Sochacki,
Teresa Dębowska-Romanowska,
Lech Garlicki,
Stefan J. Jaworski,
Krzysztof Kolasiński,
Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska,
Andrzej Mączyński - sprawozdawca,
Ferdynand Rymarz,
Jadwiga Skórzewska-Łosiak,
Jerzy Stępień,
Janusz Trzciński,
Marian Zdyb,
protokolant: Joanna Szymczak,
po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2001 r. na rozprawie, z udziałem umocowanych przedstawicieli
uczestników postępowania: Sądu Rejonowego w Olsztynie, Sądu Rejonowego w Kędzierzynie-Koźlu,
Sądu Rejonowego we Włocławku, Rzecznika Praw Obywatelskich, Sejmu Rzeczypospolitej
Polskiej, Prezesa Rady Ministrów oraz Prokuratora Generalnego,
1)
pytania prawnego Sądu Rejonowego w Olsztynie: czy art. 1058, 1059 § 1 pkt 1 i 3 oraz art. 1066 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks
cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), mające zastosowanie w sprawie o stwierdzenie nabycia
spadku otwartego dnia 4 sierpnia 1976 r., są zgodne z art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 1 oraz art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej;
2)
pytania prawnego Sądu Rejonowego w Kędzierzynie-Koźlu Roki Sądowe w Głubczycach: 1)
czy
art. 1058, 1059, 1086, 1087 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), mające zastosowanie w sprawie o stwierdzenie nabycia
spadku otwartego dnia 14 sierpnia 1980 r., są zgodne z
art. 64 w zw. z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej; 2) w wypadku, gdyby Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepisy wymienione w
pkt 1 są zgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej: czy
art. 1063 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed zmianą dokonaną
ustawą z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o uchyleniu
ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych
(Dz. U. Nr 11, poz. 81), a mającym zastosowanie do spadków otwartych przed dniem 6 kwietnia 1982 r., w związku
z
art. 2 tej ustawy, jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 21 i art. 31
ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
3)
wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności art. 1058, 1059, 1060, 1062, 1063, 1064, 1066, 1079, 1081, 1082, 1086 i 1087 ustawy
z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej;
4)
pytania prawnego Sądu Rejonowego we Włocławku: czy
art. 1058, 1059, 1060 i 1064 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) oraz przepisy
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1990 r. w sprawie warunków dziedziczenia
ustawowego gospodarstw rolnych
(Dz. U. Nr 89, poz. 519), mające zastosowanie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku otwartego 5 lutego 1999
r., są zgodne z
art. 21 ust. 1 i art. 64 ust. 1, 2 i 3, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i art. 37 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
(Dz. U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175 i z 1998 r. Nr 147, poz. 962),
orzeka:
1.
Art. 1058 Kodeksu cywilnego
a)
w brzmieniu ogłoszonym dnia 18 maja 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93)
i w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 55, poz. 321)- nie jest niezgodny z art. 32 ust. 1 i 2 i art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
- jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej;
b)
w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 55, poz. 321)nie jest niezgodny z art. 37 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
(Dz. U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175 i z 1998 r. Nr 147, poz. 962).
2.
Art. 1059 Kodeksu cywilnego
a)
w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 26 października 1971 r. zmieniającą ustawę Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 27, poz. 252)i w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 55, poz. 321)- jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych przed dniem ogłoszenia niniejszego
wyroku w Dzienniku Ustaw,
- jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych od tego dnia;
b)
w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 26 października 1971 r. zmieniającą ustawę Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 27, poz. 252)nie jest niezgodny z art. 32 ust. 1 i 2 i art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
c)
w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 55, poz. 321)nie jest niezgodny z art. 32 ust. 1, art. 37 i art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
(Dz. U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175 i z 1998 r. Nr 147, poz. 962).
3.
Art. 1060 Kodeksu cywilnego w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 55, poz. 321)
- nie jest niezgodny z art. 32 ust. 1, art. 37 i art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
(Dz. U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175 i z 1998 r. Nr 147, poz. 962),
- jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych przed dniem ogłoszenia niniejszego
wyroku w Dzienniku Ustaw,
- jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych od tego dnia.
4.
Art. 1062 Kodeksu cywilnego w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 55, poz. 321)
- jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych przed dniem ogłoszenia niniejszego
wyroku w Dzienniku Ustaw,
- jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych od tego dnia.
5.
Art. 1063 Kodeksu cywilnego
a)
w brzmieniu ogłoszonym dnia 18 maja 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93) i zmienionym przez
ustawę z dnia 26 października 1971 r. zmieniającą ustawę Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 27, poz. 252)jest niezgodny z art. 21 ust. 1 i 2 oraz z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej;
b)
w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o uchyleniu
ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych
(Dz. U. Nr 11, poz. 81)jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej.
6.
Art. 1064 Kodeksu cywilnego w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 55, poz. 321)
- nie jest niezgodny z art. 32 ust. 1, art. 37 i art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
(Dz. U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175 i z 1998 r. Nr 147, poz. 962),
- jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych przed dniem ogłoszenia niniejszego
wyroku w Dzienniku Ustaw,
- jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych od tego dnia.
7.
Art. 1066 Kodeksu cywilnego
- jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej,
- nie jest niezgodny z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
8.
Art. 1079 Kodeksu cywilnego
jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej.
9.
Art. 1081 Kodeksu cywilnego
jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej.
10.
Art. 1082 Kodeksu cywilnego w brzmieniu nadanym przez
ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 55, poz. 321)
jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej.
11.
Art. 1086 Kodeksu cywilnego
- jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej,
- nie jest niezgodny z art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
12.
Art. 1087 Kodeksu cywilnego
- jest zgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych przed dniem ogłoszenia niniejszego
wyroku w Dzienniku Ustaw,
- jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych od tego dnia,
- nie jest niezgodny z art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
13.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1990 r. w sprawie warunków dziedziczenia
ustawowego gospodarstw rolnych
(Dz. U. Nr 89, poz. 519)
- nie jest niezgodne z art. 32 ust. 1, art. 37 i art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
(Dz. U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175 i z 1998 r. Nr 147, poz. 962),
- jest zgodne z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych przed dniem ogłoszenia niniejszego
wyroku w Dzienniku Ustaw,
- jest niezgodne z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych od tego dnia.
Marek Safjan
Jerzy Ciemniewski,
Zdzisław Czeszejko-Sochacki,
Teresa Dębowska-Romanowska,
Lech Garlicki,
Stefan J. Jaworski,
Krzysztof Kolasiński,
Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska,
Andrzej Mączyński
Ferdynand Rymarz,
Jadwiga Skórzewska-Łosiak,
Jerzy Stępień,
Janusz Trzciński,
Marian Zdyb