Ustawaz dnia 30 sierpnia 2002 r.o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców

Ustawa określa:

Restrukturyzacją są objęci przedsiębiorcy, o których mowa w przepisach o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, w szczególności którzy tracą zdolność do konkurowania na rynku, wyrażającą się zwłaszcza w znacznym stopniu: zmniejszeniem obrotów, nadmierną zdolnością produkcyjną, wzrostem zapasów, spadkiem zyskowności lub ponoszeniem strat, jak również wzrostem zadłużenia i brakiem możliwości uzyskania bankowych kredytów, poręczeń lub gwarancji.

Ustawy nie stosuje się do przedsiębiorców znajdujących się w likwidacji lub w upadłości.

Do przedsiębiorców, którzy złożyli wniosek o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego na podstawie przepisów o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy, ustawę stosuje się z uwzględnieniem tych przepisów.

Premia podatkowa jest prawem przedsiębiorcy do zaliczenia, w roku podatkowym rozpoczynającym się w 2002 r., do kosztów uzyskania przychodu w podatku dochodowym, wierzytelności odpisanych jako nieściągalne lub rezerw utworzonych na pokrycie wierzytelności - zaliczonych uprzednio do przychodów należnych, jeżeli wierzytelności te:

Zasady korzystania z premii podatkowej, o której mowa w ust. 1, określają przepisy rozdziału 3.

Restrukturyzacji podlegają następujące należności:

Restrukturyzacji podlegają również:

Nie podlegają restrukturyzacji zaległości z tytułu składki na ubezpieczenie emerytalne.

Nie podlegają restrukturyzacji również zaległości podatkowe i celne określone w decyzji właściwego organu podatkowego, organu celnego lub organu kontroli skarbowej oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, wpłat do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz opłat i kar dla Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej określone w wyniku postępowania kontrolnego - jeżeli zaległości te określone zostały w związku z dokonywaniem czynności prawnych mających na celu obejście przepisów podatkowych, o należnościach celnych, o ubezpieczeniach społecznych lub przepisów dotyczących wymiaru i poboru tych należności.

Ustawę stosuje się odpowiednio do należności od przedsiębiorców z tytułu zobowiązań podatkowych stanowiących dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego podejmie uchwałę o restrukturyzacji tych należności, z wyjątkiem podatków, które nie są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Umorzenie należności jednostek samorządu terytorialnego na podstawie ustawy nie uprawnia tych jednostek do rekompensaty ubytku ich dochodów z tego tytułu przez budżet państwa.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1, organem restrukturyzacyjnym jest przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem ust. 4.

Jeżeli zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w ust. 1, jest pobierane przez urząd skarbowy, organem restrukturyzacyjnym, w zakresie tego zobowiązania, jest ten urząd.

Uchwałę, o której mowa w ust. 1, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy.

Przedsiębiorca występujący o objęcie postępowaniem restrukturyzacyjnym należności, o których mowa w ust. 4, jest obowiązany wraz z wnioskiem przedstawić organowi restrukturyzacyjnemu uchwałę podjętą przez organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli organem restrukturyzacyjnym nie jest organ, który podjął taką uchwałę.

Niedotrzymanie terminu określonego w ust. 5 powoduje nieobjęcie postępowaniem restrukturyzacyjnym należności, o których mowa w ust. 4.

Niewygasłe należności od przedsiębiorcy, objęte restrukturyzacją na podstawie ustaw wymienionych w art. 2 pkt 6, mogą być objęte postępowaniem restrukturyzacyjnym w zakresie i na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1, restrukturyzacja prowadzona na podstawie ustaw wymienionych w art. 2 pkt 6 podlega, na wniosek przedsiębiorcy, umorzeniu w zakresie należności, o których mowa w art. 6, podlegających restrukturyzacji na podstawie niniejszej ustawy.

Przedsiębiorca występujący o objęcie postępowaniem restrukturyzacyjnym określonym w niniejszej ustawie jest obowiązany, nie później niż w terminie 45 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w art. 12 ust. 1, przedstawić organowi restrukturyzacyjnemu, wydaną przez właściwy organ, decyzję lub inny dokument potwierdzający umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego prowadzonego na podstawie ustaw wymienionych w art. 2 pkt 6.

Do czasu przedstawienia decyzji lub innego dokumentu potwierdzającego umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego, w zakresie należności, o których mowa w ust. 1, prowadzonego na podstawie ustaw wymienionych w art. 2 pkt 6, postępowanie restrukturyzacyjne wszczęte na podstawie niniejszej ustawy zawiesza się, z zastrzeżeniem ust. 5. Okres zawieszenia postępowania nie przedłuża terminu do wydania decyzji o zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego, określonego w art. 21 ust. 1.

W razie niedotrzymania terminu, o którym mowa w ust. 3, postępowanie restrukturyzacyjne wszczęte na podstawie niniejszej ustawy ulega umorzeniu z mocy prawa. Z mocy prawa wznawia się restrukturyzację prowadzoną na podstawie ustaw wymienionych w art. 2 pkt 6.

Należność może być objęta tylko jednym postępowaniem restrukturyzacyjnym.

Należności, o których mowa w art. 6, objęte restrukturyzacją, podlegają umorzeniu pod warunkiem, że przedsiębiorca:

Dane wymienione w ust. 1 pkt 1 należy przedstawić łącznie z wnioskiem, o którym mowa w art. 12 ust. 1, a informację zawierającą podstawowe dane o bieżącej sytuacji finansowej przedsiębiorcy dodatkowo także na 30 dni przed upływem terminu do wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji, o której mowa w art. 21 ust. 1.

Warunek wymieniony w ust. 1 pkt 3 uznaje się za spełniony również w przypadku, gdy wymienione w tym przepisie zobowiązanie lub zaległość wraz z odsetkami za zwłokę, nieobjęte postępowaniem restrukturyzacyjnym, zostaną przed wydaniem decyzji o zakończeniu restrukturyzacji, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1, rozłożone na raty lub zostaną odroczone terminy ich zapłaty, na zasadach określonych w art. 11 lub w odrębnych przepisach.

Określenie lub ustalenie w innej formie zaległości z tytułu zobowiązań wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1 lub 2 po wydaniu decyzji o zakończeniu restrukturyzacji, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1, nie stanowi naruszenia warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3.

Znane na dzień 30 czerwca 2002 r. zaległości we wpłatach:

- podlegają spłacie przez przedsiębiorcę, który złożył wniosek o restrukturyzację, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do należności, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b-e.

Wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego następuje na wniosek przedsiębiorcy złożony w terminie do 45 dni od dnia wejścia w życie ustawy. Postępowanie restrukturyzacyjne wszczyna się w dniu wpływu wniosku do właściwego organu restrukturyzacyjnego.

Przedsiębiorca składa wniosek, o którym mowa w ust. 1, do organu restrukturyzacyjnego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę przedsiębiorcy w dniu wejścia w życie ustawy, odrębnie do każdego organu właściwego ze względu na zobowiązania, o których mowa w art. 6, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.

Jeżeli organ restrukturyzacyjny jest właściwy w sprawach więcej niż jednego rodzaju należności objętych restrukturyzacją, jednym wnioskiem obejmuje się wszystkie rodzaje należności będące we właściwości tego organu.

Urząd skarbowy, do którego został złożony wniosek, prowadzi postępowanie restrukturyzacyjne w zakresie wszystkich zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1.

Przepisy ust. 4 stosuje się odpowiednio do organów restrukturyzacyjnych rozpatrujących wnioski o restrukturyzację należności celnych.

Wniosek złożony po terminie, o którym mowa w ust. 1, pozostawia się bez rozpatrzenia.

Przedsiębiorca jest obowiązany powiadomić organ restrukturyzacyjny o likwidacji działalności albo wszczęciu wobec niego postępowania likwidacyjnego albo o ogłoszeniu upadłości - w terminie 7 dni od zaistnienia tych okoliczności.

Wniosek, o którym mowa w art. 12 ust. 1, zawiera zgłoszenie rodzajów należności, o których mowa w art. 6, oraz informację, do których organów przedsiębiorca składa wnioski o restrukturyzację, jeżeli restrukturyzacją są objęte należności pozostające we właściwości różnych organów restrukturyzacyjnych.

Do wniosku, o którym mowa w art. 12 ust. 1, dołącza się:

Mały przedsiębiorca, w rozumieniu ustawy, o której mowa w art. 2 pkt 1, nie ma obowiązku dołączać programu restrukturyzacji.

Do wniosku, o którym mowa w art. 12 ust. 1, dołącza się również uchwałę, o której mowa w art. 7 ust. 5, decyzję lub inny dokument, o którym mowa w art. 8 ust. 3, z uwzględnieniem terminów wskazanych w tych przepisach.

Wniosek, o którym mowa w art. 12 ust. 1, niezawierający choćby niektórych danych lub załączników wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1 oraz w ust. 1 i 2, pozostawia się bez rozpatrzenia.

Od dnia wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego do dnia wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji, o której mowa w art. 21 ust. 1, ulega wstrzymaniu wykonanie:

Wszczęte postępowania egzekucyjne oraz karne skarbowe podlegają zawieszeniu do dnia wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji, o której mowa w art. 21 ust. 1.

Bieg terminu przedawnienia płatności należności objętych restrukturyzacją ulega zawieszeniu na okres od dnia wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego, do dnia wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji, o której mowa w art. 21 ust. 1.

Na wniosek przedsiębiorcy, należności sporne mogą być wyłączone z restrukturyzacji. W tym przypadku nie stosuje się art. 15.

Należności sporne, wyłączone na wniosek przedsiębiorcy, nie mogą być ponownie włączone do restrukturyzacji.

Organ restrukturyzacyjny, w terminie 45 dni od dnia wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego, wydaje decyzję o warunkach restrukturyzacji, jeżeli z analizy wniosku, o którym mowa w art. 12 ust. 1, oraz dołączonych do niego dokumentów i danych określonych w art. 13, wynika, że zamierzone działania prowadzić będą do przeciwdziałania zjawiskom, o których mowa w art. 1 ust. 2.

W decyzji, o której mowa w ust. 1, organ restrukturyzacyjny ustala:

W przypadku uzasadnionych wątpliwości w zakresie celowości lub podstawy restrukturyzacji należności od przedsiębiorców objętych programami restrukturyzacyjnymi, organ restrukturyzacyjny, w terminie 20 dni od dnia otrzymania wniosku, o którym mowa w art. 12 ust. 1, oraz dołączonych do niego dokumentów i danych określonych w art. 13, może zwrócić się z wnioskiem do ministra właściwego: ze względu na rodzaj należności, do spraw finansów publicznych, zabezpieczenia społecznego, gospodarki, Skarbu Państwa albo środowiska - o opinię.

Właściwy minister, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku, o którym mowa w ust. 3, wydaje opinię, w formie postanowienia; wyłącznie w przypadku opinii negatywnej, opinia ministra nie wiąże organu restrukturyzacyjnego.

W przypadku uzyskania negatywnej opinii, o której mowa w ust. 4, organ restrukturyzacyjny może w decyzji o warunkach restrukturyzacji ustalić warunki konieczne do spełnienia przez przedsiębiorcę przed wydaniem decyzji o zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego, o której mowa w art. 21 ust. 1.

Terminy, o których mowa w ust. 1, 3 i 4, nie mogą być przedłużone.

Jeżeli z analizy danych wymienionych w ust. 1 wynika, że zamierzone działania przedsiębiorcy nie rokują powodzenia w przeciwdziałaniu zjawiskom, o których mowa w art. 1 ust. 2, organ restrukturyzacyjny wydaje decyzję o umorzeniu wszczętego postępowania restrukturyzacyjnego.

Opłata restrukturyzacyjna, obliczana od sumy należności objętych restrukturyzacją, pozostających we właściwości organu restrukturyzacyjnego, bez odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, wynosi:

Termin płatności opłaty restrukturyzacyjnej wynosi 30 dni od dnia doręczenia decyzji o warunkach restrukturyzacji, z zastrzeżeniem art. 20.

Opłata restrukturyzacyjna stanowi dochód budżetu państwa, jeżeli należności podlegające restrukturyzacji stanowią dochód budżetu państwa, albo dochód odpowiedniego funduszu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, z uwzględnieniem ust. 4.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje odpowiednim funduszom należności z opłaty restrukturyzacyjnej, proporcjonalnie do kwoty restrukturyzowanych należności. Przekazanie opłaty restrukturyzacyjnej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych odpowiednim funduszom następuje po upływie 30 dni od dnia wpłaty. W przypadku, o którym mowa w art. 20, opłata restrukturyzacyjna przekazywana jest proporcjonalnie do dokonywanych wpłat.

Przy rozliczaniu opłaty restrukturyzacyjnej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zostają uwzględnione kwoty stanowiące różnicę pomiędzy kwotą składek przekazanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz kwotą niepobranych (nieopłaconych) za okres do dnia 31 grudnia 1998 r. składek na te Fundusze.

Jeżeli restrukturyzacji podlegają należności jednostek samorządu terytorialnego, opłata restrukturyzacyjna stanowi dochód tych jednostek.

Organ restrukturyzacyjny, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem przedsiębiorcy, w tym w szczególności niskim poziomem bieżącej płynności finansowej, na jego wniosek może, w formie decyzji, rozłożyć na raty opłatę restrukturyzacyjną, z zastrzeżeniem ust. 2.

Wpłata ostatniej raty opłaty restrukturyzacyjnej następuje nie później niż w terminie 11 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o warunkach restrukturyzacji.

W decyzji, o której mowa w ust. 1, organ restrukturyzacyjny ustala opłatę prolongacyjną.

Opłata restrukturyzacyjna nie podlega oprocentowaniu ani umorzeniu.

Po upływie roku od dnia doręczenia decyzji o warunkach restrukturyzacji, z zastrzeżeniem ust. 3 i 6, organ restrukturyzacyjny wydaje decyzję o zakończeniu restrukturyzacji, w której:

Przed wydaniem decyzji o zakończeniu restrukturyzacji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, organ restrukturyzacyjny przekazuje projekt tej decyzji Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w celu wydania opinii - zgodnie z przepisami o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców. Opinia wydawana jest w terminie 14 dni od dnia otrzymania projektu decyzji. Termin ten nie może być przedłużony.

Postępowanie restrukturyzacyjne umarza się również w przypadku, gdy wobec przedsiębiorcy zostało wszczęte postępowanie likwidacyjne lub upadłościowe; w tym przypadku organ restrukturyzacyjny niezwłocznie wydaje decyzję o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego.

Zawieszenie postępowania w sprawie restrukturyzacji, o którym mowa w art. 15, przerywa bieg terminu do wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji.

W przypadku umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 2, w ust. 3 oraz w art. 18 ust. 7, opłatę restrukturyzacyjną wpłaconą przez przedsiębiorcę zalicza się, w dniu wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, na poczet zaległości wraz z odsetkami za zwłokę. Opłatę rozlicza się na należności z poszczególnych tytułów proporcjonalnie do udziału tych należności w kwocie będącej podstawą określenia opłaty restrukturyzacyjnej.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się art. 64c § 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji   (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968, Nr 113, poz. 984, Nr 127, poz. 1090, Nr 141, poz. 1178 i Nr 153, poz. 1271).

Organ restrukturyzacyjny ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski B listę przedsiębiorców, którym wydał decyzję o zakończeniu restrukturyzacji, o której mowa w ust. 1 - niezwłocznie po wydaniu decyzji.

Przepis ust. 7 nie ma zastosowania, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski B podlegają listy przedsiębiorców, w stosunku do których wydano decyzje o zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego.

Przychody z tytułu umorzenia należności podlegających restrukturyzacji nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Opłata restrukturyzacyjna, o której mowa w art. 19, oraz opłata prolongacyjna, o której mowa w art. 20 ust. 3, nie stanowią kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Z premii podatkowej mogą skorzystać, z uwzględnieniem ust. 2, przedsiębiorcy, którzy:

Przedsiębiorcy mogą skorzystać z premii podatkowej pod warunkiem, że:

Określenie lub ustalenie w innej formie zaległości z tytułu zobowiązań wymienionych w art. 23 ust. 2 pkt 2 po upływie terminu wskazanego w tym przepisie nie pozbawia przedsiębiorcy prawa do skorzystania z premii podatkowej, jeżeli zaległość ta wraz z odsetkami za zwłokę zostanie uregulowana w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ostatecznej.

Jeżeli zaległość, o której mowa w ust. 1, nie zostanie uregulowana w terminie, wówczas w miesiącu, w którym ten termin upłynął, podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę odpowiadającą całości wykorzystanej premii podatkowej.

W zakresie korzystania z premii podatkowej stosuje się przepisy o podatku dochodowym dotyczące zaliczania do kosztów uzyskania przychodu wierzytelności nieściągalnych lub rezerw na wierzytelności do kosztów uzyskania przychodu, z wyłączeniem przepisów określających zasady uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, albo na pokrycie których utworzono rezerwy.

Prawo do skorzystania z premii podatkowej wygasa w terminie złożenia rocznego zeznania podatkowego za rok podatkowy rozpoczynający się w 2002 r.

Do spraw wszczętych na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 27, a niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Przez sprawy wszczęte, o których mowa w ust. 1, rozumie się sprawy, co do których kierownik Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stwierdził: