utworzeniem i funkcjonowaniem Funduszu Żeglugi Śródlądowej i Funduszu Rezerwowego;
2)
regulacją podaży zdolności przewozowej śródlądowej floty towarowej;
3)
promocją śródlądowego transportu wodnego.
Art. 2.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1)
„armator” - osobę fizyczną lub prawną będącą właścicielem statku polskiego;
2)
„statek” - urządzenie pływające o napędzie mechanicznym lub bez napędu mechanicznego
przeznaczone lub używane na śródlądowych drogach wodnych do przewozu rzeczy;
3)
„statek polski” - statek, który stanowi własność Skarbu Państwa, osoby fizycznej mającej
miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub osoby prawnej mającej
siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4)
„barka pchana lub holowana” - statek bez własnego napędu mechanicznego przeznaczony
do przewozu rzeczy;
5)
„barka motorowa” - statek z własnym napędem mechanicznym przeznaczony do przewozu
rzeczy;
6)
„pchacz lub holownik” - statek z własnym napędem mechanicznym przystosowany do przemieszczania
barek przez pchanie lub holowanie;
7)
„zbiornikowiec” - statek z własnym napędem mechanicznym lub bez własnego napędu mechanicznego
przystosowany i używany do przewozu ładunków ciekłych;
8)
„nośność” - nośność statku przeznaczonego do przewozu rzeczy określoną w świadectwie
pomiarowym statku wydanym przez polską instytucję klasyfikacyjną;
9)
„moc napędowa” - moc wytworzoną przez własne urządzenie napędowe zainstalowane na
statku;
10)
„flota towarowa” - ogół statków przeznaczonych do przewozu rzeczy na śródlądowych
drogach wodnych;
11)
„promocja” - system instrumentów ekonomicznych i prawnych mających na celu stymulowanie
i wspieranie rozwoju śródlądowego transportu wodnego.
Art. 3.
1.
Ustawę stosuje się do armatorów wykonujących działalność gospodarczą polegającą na
przewozie rzeczy śródlądowymi drogami wodnymi.
2.
Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1)
statków pływających po śródlądowych drogach wodnych niepołączonych z drogami wodnymi
państw członkowskich Unii Europejskiej;
2)
statków, które ze względu na swoje rozmiary nie mogą opuścić krajowych śródlądowych
dróg wodnych i nie mogą wypływać na inne śródlądowe drogi wodne;
3)
pchaczy i holowników o mocy napędowej nieprzekraczającej 150 kilowatów (kW);
4)
statków morskich pływających po śródlądowych drogach wodnych;
5)
barek przewożonych na statkach morskich używanych wyłącznie do przewozów międzynarodowych
lub do przewozów krajowych podczas podróży obejmujących odcinek morski;
6)
statków używanych wyłącznie do magazynowania towarów lub do przeładunku;
7)
statków służących do wykonywania robót technicznych i innych niesłużących do zarobkowego
przewozu rzeczy.
Regulacja podaży zdolności przewozowej floty towarowej obejmuje warunki wprowadzania
do eksploatacji statków nowych, używanych, przebudowanych lub zmodernizowanych oraz
trwałe wyłączanie statków z eksploatacji.
Rozdział 2
Fundusz Żeglugi Śródlądowej i Fundusz Rezerwowy
Art. 5.
W Banku Gospodarstwa Krajowego tworzy się Fundusz Żeglugi Śródlądowej, zwany dalej
„Funduszem”, oraz Fundusz Rezerwowy.
Art. 6.
1.
Przychodami Funduszu są:
1)
składki wnoszone przez armatorów;
2)
środki przekazywane z budżetu państwa - w wysokości określonej w ustawie budżetowej;
3)
przychody ze sprzedaży akcji i udziałów w spółkach z udziałem Skarbu Państwa przekazanych
Bankowi Gospodarstwa Krajowego w celu dofinansowania Funduszu;
4)
odsetki od lokat środków Funduszu w bankach;
5)
przychody z inwestycji środków Funduszu w papiery wartościowe emitowane przez Skarb
Państwa lub Narodowy Bank Polski oraz papiery wartościowe określające świadczenia
pieniężne gwarantowane lub poręczane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski;
6)
darowizny i zapisy;
7)
wpływy z innych tytułów.
2.
Suma lokat, o których mowa w ust. 1 pkt 4, w jednym banku lub grupie banków powiązanych
ze sobą kapitałowo lub organizacyjnie nie może przekroczyć 15% okresowo wolnych środków
Funduszu.
3.
Na wniosek ministra właściwego do spraw transportu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej przekazuje corocznie, w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy
budżetowej, na rachunek Funduszu dotację na wspieranie ekologicznych form transportu
oraz ochronę środowiska w żegludze śródlądowej.
4.
Wysokość dotacji, o której mowa w ust. 3, nie może przekroczyć 1% przychodów Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zaplanowanych w ustawie budżetowej
na dany rok.
Art. 7.
1.
W celu zasilenia Funduszu minister właściwy do spraw Skarbu Państwa może, w imieniu
Skarbu Państwa, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu, przekazać nieodpłatnie
Bankowi Gospodarstwa Krajowego akcje i udziały w spółkach stanowiące własność Skarbu
Państwa, z uwzględnieniem zaakceptowanego przez Radę Ministrów zakresu dofinansowania
zadań ze środków Funduszu oraz wartości tych akcji i udziałów.
2.
Akcje i udziały Skarbu Państwa, o których mowa w ust. 1, Bank Gospodarstwa Krajowego
zbywa w uzgodnieniu z ministrami właściwymi do spraw finansów publicznych, Skarbu
Państwa oraz transportu.
3.
O zbyciu akcji i udziałów, o których mowa w ust. 1, Bank Gospodarstwa Krajowego zawiadamia
ministrów właściwych do spraw finansów publicznych, Skarbu Państwa oraz transportu.
wypłaty dla armatorów za trwałe wyłączenie statków z eksploatacji w przewozach rzeczy;
2)
inne cele określone w planie finansowym Funduszu, o którym mowa w art. 11 ust. 3 pkt
1.
2.
Środki Funduszu mogą być wykorzystywane na realizację przedsięwzięć promujących śródlądowy
transport wodny i polegających na dofinansowaniu zakupu, modernizacji lub przebudowie
statków oraz innych przedsięwzięć wspierających restrukturyzację sektora żeglugi śródlądowej.
3.
Okresowo wolne środki Funduszu mogą być:
1)
lokowane w innych bankach, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 2;
2)
inwestowane w papiery wartościowe, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5.
Art. 9.
1.
Przychodami Funduszu Rezerwowego są:
1)
składki specjalne, o których mowa w art. 17;
2)
inne przychody.
2.
Fundusz Rezerwowy gospodaruje środkami finansowymi gromadzonymi na odrębnych rachunkach:
1)
dla statków do przewozów ładunków stałych;
2)
dla zbiornikowców;
3)
dla pchaczy i holowników.
3.
Wpłaty do Funduszu Rezerwowego z tytułu składek specjalnych armatorów oraz z tytułu
innych przychodów są przekazywane na odpowiednie rachunki, na warunkach określonych
umową, o której mowa w art. 11 ust. 4.
4.
Dyrektor właściwego urzędu żeglugi śródlądowej informuje armatorów o sposobie dokonywania
wpłat do Funduszu Rezerwowego.
Art. 10.
Środki Funduszu Rezerwowego mogą być przeznaczone na:
wspieranie armatorów wprowadzających rozwiązania postępu technicznego oraz poprawy
warunków i bezpieczeństwa pracy;
3)
zachęcanie armatorów do przystępowania do zrzeszeń komercyjnych;
4)
doskonalenie zawodowe armatorów i pracowników żeglugi śródlądowej;
5)
ułatwianie pracownikom zatrudnionym w żegludze śródlądowej zmiany zawodu przez przekwalifikowanie
lub odejście na wcześniejszą emeryturę.
Art. 11.
1.
Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa, w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw finansów publicznych i ministrem właściwym do spraw transportu, po zasięgnięciu
opinii Komisji Nadzoru Bankowego oraz mając na uwadze zadania nałożone na Bank Gospodarstwa
Krajowego ustawą, dostosuje odpowiednio, w drodze rozporządzenia, statut tego banku.
2.
Nadzór nad gospodarowaniem środkami Funduszu i Funduszu Rezerwowego sprawuje Rada
Nadzorcza Banku Gospodarstwa Krajowego z udziałem przedstawiciela ministra właściwego
do spraw transportu.
3.
Bank Gospodarstwa Krajowego:
1)
wyodrębnia w swoim planie finansowym plan finansowy Funduszu oraz Funduszu Rezerwowego
opracowany w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz
ministrem właściwym do spraw transportu;
2)
sporządza dla Funduszu oraz Funduszu Rezerwowego odrębny bilans oraz rachunek zysków
i strat wchodzących w skład sprawozdania finansowego banku;
3)
składa ministrowi właściwemu do spraw transportu, w terminie do końca miesiąca następującego
po każdym kwartale, informację o realizacji planu finansowego Funduszu oraz Funduszu
Rezerwowego.
4.
Szczegółowe warunki współpracy w zakresie gospodarowania środkami Funduszu i Funduszu
Rezerwowego określa umowa zawarta między ministrem właściwym do spraw transportu a
Bankiem Gospodarstwa Krajowego.
Art. 12.
1.
Ze środków Funduszu dokonuje się wypłaty Bankowi Gospodarstwa Krajowego wynagrodzenia
przysługującego z tytułu kosztów obsługi Funduszu, określonego corocznie w planie
finansowym Funduszu.
2.
W zakresie Funduszu Rezerwowego przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 13.
1.
Armator wpłaca co roku od każdego statku podlegającego przepisom ustawy składkę do
Funduszu w wysokości ustalonej według zasad określonych w ust. 2-6.
2.
Składka roczna jest sumą iloczynów rocznych stawek jednostkowych, o których mowa w
ust. 3, oraz nośności barek lub mocy napędowej pchaczy i holowników objętych ustawą.
3.
W zależności od rodzaju statku ustala się maksymalne roczne stawki jednostkowe odpowiednio:
1)
statki do przewozu ładunków stałych:
a)
barki motorowe 1,0 euro za tonę,
b)
barki pchane lub holowane 0,7 euro za tonę;
2)
zbiornikowce:
a)
barki motorowe 3,0 euro za tonę,
b)
barki pchane lub holowane 1,5 euro za tonę;
3)
pchacze lub holowniki 0,4 euro za kW.
4.
Wysokość stawek, o których mowa w ust. 3, obniża się w zależności od rodzaju statku,
jego nośności lub mocy napędowej:
1)
dla barek o nośności mniejszej niż 450 ton - o 30%;
2)
dla barek o nośności od 450 ton do 650 ton - o 15% na każdą tonę, o którą nośność
statku jest mniejsza niż 650 ton;
3)
dla pchaczy lub holowników o mocy napędowej mniejszej niż 300 kW - o 30%.
5.
Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, z uwzględnieniem zasad zawartych
w ust. 3 i 4, wysokość rocznych stawek jednostkowych w zależności od rodzaju, nośności
lub mocy napędowej statku oraz sposób dokonywania wpłat do Funduszu.
6.
Roczne składki jednostkowe podane w euro podlegają przeliczeniu na złote według średniego
kursu Narodowego Banku Polskiego obowiązującego w pierwszym dniu roboczym danego roku
kalendarzowego.
7.
Dokument potwierdzający wpłatę przez armatora składki rocznej do Funduszu powinien
znajdować się u kierownika danego statku.
8.
Składki wpłacane do Funduszu stanowią koszt uzyskania przychodów armatorów.
Art. 14.
1.
Armator, który opłaca składki i złomował statek polski, uzyskuje, z zastrzeżeniem
ust. 6, prawo do otrzymania wypłaty z Funduszu.
2.
W przypadku złomowania statku, armator ma prawo wprowadzić do eksploatacji, w zamian
za złomowany statek, inny statek.
3.
Prawo do otrzymania wypłaty za złomowanie statku polskiego uzyskują armatorzy po upływie
5 lat od dnia jego zarejestrowania.
4.
Za statek złomowany uznaje się statek eksploatowany w żegludze śródlądowej, posiadający
ważne świadectwo zdolności żeglugowej i dokonujący przewozów rzeczy co najmniej w
10 rejsach o trasach nie krótszych niż 50 km, przy wykorzystaniu nośności statku co
najmniej w 70%, w okresie ostatnich 24 miesięcy przed dniem zgłoszenia do złomowania.
5.
Statek na stałe wycofany z przewozów towarowych i przeznaczony na cele niezwiązane
z przewozem rzeczy za zgodą dyrektora właściwego urzędu żeglugi śródlądowej może być
uznany za statek złomowany.
6.
Armator, którego statek został przeznaczony do złomowania z przyczyn powstałych w
wyniku wypadku żeglugowego lub innego poważnego uszkodzenia, nie uzyskuje prawa do
wypłaty z Funduszu.
7.
Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia:
1)
wysokości stawek jednostkowych do obliczania wypłat z Funduszu za złomowanie statku
polskiego, z uwzględnieniem rodzaju, nośności lub mocy napędowej statku;
2)
szczegółowy tryb postępowania przy dokonywaniu wypłat z Funduszu za złomowanie statku
polskiego, z uwzględnieniem procedur obowiązujących armatorów przy ubieganiu się o
wypłatę.
Art. 15.
1.
Wypłata z Funduszu dla armatora jest dokonywana na podstawie zaświadczenia wystawionego
przez właściwy urząd żeglugi śródlądowej stwierdzający, że statek został złomowany.
2.
Minister właściwy do spraw transportu, mając na względzie konieczność weryfikacji
danych będących podstawą spełniania wymogów zawartych w art. 14 ust. 4 i 5, określi,
w drodze rozporządzenia, wykaz dokumentów stanowiących podstawę do wydania zaświadczenia,
o którym mowa w ust. 1, a także jego wzór i szczegółowy tryb wydawania.
Art. 16.
1.
Wypłaty z Funduszu dla armatora, który wprowadzi do eksploatacji statek nowy lub używany,
statek przebudowany lub zmodernizowany o zwiększonej nośności lub mocy napędowej,
dokonuje się z uwzględnieniem różnicy między nośnością lub mocą napędową statku złomowanego
a nośnością lub mocą napędową statku wprowadzonego do eksploatacji.
2.
Do ustalenia różnicy między nośnością lub mocą napędową statku wprowadzonego do eksploatacji
i statku złomowanego są stosowane współczynniki korygujące.
3.
Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, wielkości współczynników korygujących,
o których mowa w ust. 2, dla każdego rodzaju statku, biorąc pod uwagę sytuację na
rynku przewozów śródlądowego transportu wodnego.
Art. 17.
1.
Armator, który wprowadzi do eksploatacji statek nie w zamian za statek złomowany,
wpłaca do Funduszu Rezerwowego składkę specjalną w wysokości nie większej niż stawki
maksymalne, o których mowa w art. 13 ust. 3. Obejmuje to również statki o zwiększonej
nośności lub mocy napędowej uzyskanej w wyniku przebudowy, modernizacji lub innego
przystosowania statku.
2.
Armator, który wprowadzi do eksploatacji statek o nośności lub mocy napędowej wyższej
od nośności lub mocy napędowej statku złomowanego, wpłaca do Funduszu Rezerwowego
składkę specjalną obliczaną w wysokości uwzględniającej różnicę nośności lub mocy
napędowej statku.
3.
Przepisy art. 13 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.
4.
Składki specjalne określone w euro podlegają przeliczeniu na złote według średniego
kursu Narodowego Banku Polskiego obowiązującego w dniu wprowadzenia do eksploatacji
statku, o którym mowa w ust. 1 i 2.
5.
Składki specjalne wpłacane do Funduszu Rezerwowego stanowią koszt uzyskania przychodów
armatorów.
6.
Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia:
1)
wysokości stawek jednostkowych do obliczania składki specjalnej do Funduszu Rezerwowego,
o której mowa w ust. 1 i 2, w zależności od rodzaju statku, jego nośności lub mocy
napędowej;
2)
szczegółowy tryb postępowania przy dokonywaniu wypłat z Funduszu Rezerwowego, z uwzględnieniem
procedur obowiązujących przy ubieganiu się o wypłatę.
Rozdział 3
Promocja śródlądowego transportu wodnego
Art. 18.
1.
Przedsięwzięcia promujące śródlądowy transport wodny, o których mowa w art. 8 ust.
2, mogą być realizowane przez:
1)
udzielanie preferencyjnych kredytów na realizację przez armatorów inwestycji mających
na celu poprawę ochrony środowiska i bezpieczeństwa żeglugi na śródlądowych drogach
wodnych, w tym na zakup, modernizację lub przebudowę statków;
2)
dopłaty do kredytów na cele, o których mowa w pkt 1;
3)
pożyczki oprocentowane lub nieoprocentowane.
2.
Dopłaty do kredytów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, nie mogą przekroczyć 80% wartości
kredytu.
3.
Dopłaty określone w ust. 2 mogą być, na wniosek armatora, w całości lub w części umarzane
pod warunkiem zrealizowania inwestycji.
4.
Przepisy ust. 1-3 stosuje się do armatorów będących właścicielami statków polskich
prowadzących działalność gospodarczą polegającą na zarobkowym przewozie rzeczy trwającym
nie krócej niż 5 lat.
5.
Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Rady do Spraw Promocji Żeglugi Śródlądowej,
zwanej dalej „Radą”, określi, w drodze rozporządzenia:
1)
wysokość oprocentowania kredytów preferencyjnych ze środków Funduszu,
2)
warunki i tryb udzielania dopłat do kredytów ze środków Funduszu oraz ich spłaty,
3)
warunki i tryb przyznawania pożyczek oraz ich spłaty,
4)
rodzaje dokumentów składanych przez wnioskodawcę kredytu lub pożyczki
- kierując się wysokością środków zgromadzonych na rachunku Funduszu.
Art. 19.
1.
Przy ministrze właściwym do spraw transportu powołuje się Radę jako organ opiniodawczo-doradczy.
2.
W skład Rady wchodzi przedstawiciel:
1)
ministra właściwego do spraw transportu;
2)
ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej;
3)
ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego;
4)
ministra właściwego do spraw finansów publicznych;
5)
armatorów i ich związków;
6)
ogólnokrajowych przedstawicielstw związków zawodowych pracowników żeglugi śródlądowej;
7)
ośrodków naukowych zajmujących się żeglugą śródlądową;
8)
zainteresowanych samorządów województw.
3.
Przewodniczącego Rady oraz poszczególnych członków powołuje i odwołuje minister właściwy
do spraw transportu, na wniosek właściwego ministra, armatorów i ich związków, samorządów
województw, zainteresowanych ośrodków naukowych oraz związków zawodowych pracowników
żeglugi śródlądowej.
4.
Do zadań Rady należy:
1)
opiniowanie i wnioskowanie w sprawach ustalania kryteriów i parametrów systemu promocji
żeglugi śródlądowej;
2)
opiniowanie projektów planów finansowych gospodarowania środkami Funduszu i Funduszu
Rezerwowego;
3)
opiniowanie dokumentów Banku Gospodarstwa Krajowego, o których mowa w art. 11 ust.
3;
4)
opiniowanie wniosków armatorów w sprawach promocji żeglugi śródlądowej;
5)
opiniowanie innych spraw na wniosek ministra właściwego do spraw transportu.
Rozdział 4
Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy końcowe
dochody Banku Gospodarstwa Krajowego prowadzącego Fundusz Żeglugi Śródlądowej i Fundusz
Rezerwowy stanowiące równowartość dochodów uzyskanych przez te fundusze z tytułów
określonych w przepisach regulujących ich tworzenie i funkcjonowanie - w części przeznaczonej
wyłącznie na realizację celów wymienionych w tych przepisach,
zbycie akcji i udziałów przez Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie ustawy z dnia
28 października 2002 r. o Funduszu Żeglugi Śródlądowej i Funduszu Rezerwowym (Dz.
U. Nr 199, poz. 1672),
Obsługę finansowo-księgową urzędów żeglugi śródlądowej sprawuje główny księgowy urzędu
obsługującego ministra właściwego do spraw transportu.
”
;
2)
w art. 9 w ust. 2 w pkt 9 kropkę na końcu zdania zastępuje się przecinkiem i dodaje
się pkt 10 w brzmieniu:
„
10)
kontrola dokumentów armatorów dotyczących Funduszu Żeglugi Śródlądowej i Funduszu
Rezerwowego.
”
;
3)
w art. 21 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„
2.
Kierownik statku, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany prowadzić dzienniki i posiadać
dokumenty wynikające z przepisów ustawy oraz wymagane umowami międzynarodowymi, a
także dowód opłacenia składki do Funduszu Żeglugi Śródlądowej.
”
;
4)
w art. 29 w ust. 4 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„
2)
innego niż wymieniony w pkt 1 bez napędu mechanicznego o iloczynie długości i szerokości
nieprzekraczającym 20 m2 lub o napędzie mechanicznym o mocy silników do 20 kW albo o iloczynie długości i
szerokości nieprzekraczającym 20 m2,
”
;
5)
w art. 30 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„
2.
Podstawę do wydania świadectwa zdolności żeglugowej stanowią kopie lub wyciągi dokumentów
wymienionych w ust. 1 oraz dodatkowo, dla statków do przewozu osób, statków o napędzie
mechanicznym do przewozu rzeczy, a także pchania lub holowania, pozytywny wynik ich
inspekcji przeprowadzonej przez organ wydający to świadectwo.
”
;
6)
w art. 58 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„
1)
wykonuje przewóz ładunków niezgodnie z dokumentami przewozowymi lub bez dowodu opłacenia
składki do Funduszu Żeglugi Śródlądowej,
”
.
Art. 24.
Przepisy art. 1 pkt 2, art. 3 ust. 2 pkt 1, 2 i 4-7, art. 4, art. 10 pkt 2-5, art.
14 ust. 1, 2 i 6, art. 16, art. 17 ust. 1-3 tracą moc z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą
Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
Art. 25.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.
1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r.
Nr 60, poz. 700 i 703, Nr 86, poz. 958, Nr 103, poz. 1100, Nr 117, poz. 1228 i Nr
122, poz. 1315 i 1324, z 2001 r. Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190 i Nr 125, poz.
1363 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 93, poz. 820, Nr 141, poz.
1179 i Nr 169, poz. 1384.