Treść obwieszczenia

1.

Na podstawie art. 16 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. 718, z 2001 r. Nr 46, poz. 499, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 65, poz. 595) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 95, poz. 602), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych:

1)

ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 160, poz. 1060),

2)

ustawą z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 45, poz. 497),

3)

ustawą z dnia 22 czerwca 2001 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 89, poz. 971),

4)

ustawą z dnia 15 lutego 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa, ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz ustawy o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 23, poz. 220),

5)

wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2002 r. sygn. akt SK. 32/01 (Dz. U. Nr 68, poz. 632),

6)

ustawą z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984),

7)

ustawą z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 127, poz. 1089),

8)

ustawą z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 214, poz. 1806)

oraz zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem 28 sierpnia 2003 r.

2.

Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity ustawy nie obejmuje:

1)

art. 207-211 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 95, poz. 602), które stanowią:

„

Art. 207.

Państwowa Komisja Wyborcza powoła, w ciągu 14 dni od dnia ogłoszenia niniejszej ustawy, wojewódzkich komisarzy wyborczych zgodnie z przepisami ustawy.

4)

art. 135 ust. 5 i 6 nie stosuje się,

5)

art. 137 nie stosuje się,

6)

art. 136, art. 139 i art. 164 stosuje się odpowiednio.

2.

Opinia sejmiku samorządowego, o której mowa w ust. 1 pkt 1, powinna być udzielona w terminie 7 dni od dnia zwrócenia się o nią przez ministra właściwego do spraw administracji. W przypadku niedotrzymania tego terminu minister wykonuje uprawnienia określone w ust. 1 pkt 1 bez uzyskania opinii sejmiku samorządowego.

3.

Przy podziale województwa na okręgi wyborcze dla przeprowadzenia pierwszych wyborów do sejmików województw należy dążyć do tego, aby okręgi wyborcze obejmowały obszar możliwie jednorodny ze względu na układ osadniczy i przestrzenny.

”

;

2)

art. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 160, poz. 1060), który stanowi:

„

Art. 4.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

”

;

3)

art. 15 ust. 1 i art. 16 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 45, poz. 497), które stanowią:

„

Art. 15.

1.

Do końca kadencji organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, w czasie której ustawa weszła w życie, przepisy:

1)

art. 17, art. 18a ust. 2, art. 21 ust. 2, art. 24a ust. 2, art. 24b ust. 1 i 4, art. 25 ust. 5, art. 27, art. 28 i art. 37 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 1,

2)

art. 9, art. 21 ust. 8, art. 23 ust. 2 i art. 26 ust. 3 ustawy, o której mowa w art. 2,

3)

art. 16 ust. 3, art. 23 ust. 4, art. 25 ust. 2 i art. 31 ust. 3 ustawy, o której mowa w art. 3,

4)

art. 9 ust. 4 ustawy, o której mowa w art. 7,

5)

ustawy, o której mowa w art. 8, w tym artykule zmieniane

- mają zastosowanie w brzmieniu dotychczasowym.

”

„

Art. 16.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z tym że:

1)

art. 10 i art. 13 wchodzą w życie z dniem ogłoszenia,

2)

przepis art. 25b ustawy, o której mowa w art. 1, ma zastosowanie do kadencji następujących po kadencji, w czasie której ustawa weszła w życie.

”

;

4)

art. 7 ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 89, poz. 971), który stanowi:

„

Art. 7.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 6, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą obowiązującą od dnia 30 maja 2001 r.

”

;

5)

art. 6-8 ustawy z dnia 15 lutego 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa, ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz ustawy o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 23, poz. 220), które stanowią:

„

Art. 6.

Wojewódzcy komisarze wyborczy i zastępcy wojewódzkich komisarzy wyborczych działający w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy stają się komisarzami wyborczymi w rozumieniu ustawy, o której mowa w art. 4.

Art. 7.

Państwowa Komisja Wyborcza w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia niniejszej ustawy określi właściwość rzeczową i właściwość terytorialną komisarzy wyborczych zgodnie z przepisami ustawy, o której mowa w art. 4.

Art. 8.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z tym że przepis art. 17 ustawy, o której mowa w art. 1, i przepis art. 9 ust. 4 ustawy, o której mowa w art. 2, mają zastosowanie do kadencji następującej po kadencji, w czasie której ustawa wejdzie w życie.

”

Załącznik - Tekst jednolity ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw

Dział I

Przepisy wspólne

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1.

Ustawa określa zasady i tryb przeprowadzania wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, zgłaszania kandydatów oraz warunki ważności tych wyborów.

Art. 2.

1.

Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym.

2.

W wyborach do każdego z organów, o których mowa w ust. 1, głosować można tylko osobiście i tylko jeden raz.

Art. 3.

1.

W rozumieniu niniejszej ustawy organami stanowiącymi jednostek samorządu terytorialnego są rady gmin, rady powiatów i sejmiki województw.

2.

Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o radzie gminy, należy przez to rozumieć także radę miasta na prawach powiatu.

3.

Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o radzie, należy przez to rozumieć także sejmik województwa.

Art. 4.

Przepisy niniejszego działu stosuje się do wyborów odpowiednich rad, jeżeli przepisy szczególne ustawy nie stanowią inaczej.

Rozdział 2

Prawa wyborcze

Art. 5.

Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) do danej rady ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 18 lat i stale zamieszkuje na obszarze działania tej rady.

Art. 6.

Nie mają prawa wybierania osoby:

1)

pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądowym;

2)

pozbawione praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu;

3)

ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądowym.

Art. 7.

Prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) przysługuje osobie mającej prawo wybierania do danej rady.

Art. 8.

1.

Można kandydować tylko do jednego z organów wymienionych w art. 3 ust. 1.

2.

Przepis ust. 1 stosuje się w przypadku uzupełniania składu rady lub wyboru danej rady przed upływem kadencji rad.

3.

Można być radnym tylko jednej z rad, o których mowa w art. 3.

Art. 9.

Przy ustalaniu faktu stałego zamieszkania dla potrzeb niniejszej ustawy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.

Rozdział 3

Organy wyborcze

Art. 10.

1¹⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa, ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz ustawy o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 23, poz. 220), która weszła w życie z dniem 31 marca 2002 r..

Państwowa Komisja Wyborcza powołana na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, Nr 74, poz. 786 i Nr 154, poz. 1802, z 2002 r. Nr 14, poz. 128, Nr 113, poz. 984, Nr 127, poz. 1089 i Nr 153, poz. 1271 oraz z 2003 r. Nr 57, poz. 507 i Nr 130, poz. 1188) oraz komisarze wyborczy organizują wybory i sprawują nadzór nad ich przeprowadzeniem zgodnie z przepisami prawa.

2.

Wybory przeprowadzają:

1)

terytorialne (wojewódzkie, powiatowe i gminne) komisje wyborcze;

2)

obwodowe komisje wyborcze.

Art. 11.

1.

Do zadań Państwowej Komisji Wyborczej należy:

1)

sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego;

2)

powoływanie i odwoływanie komisarzy wyborczych;

3)

rozpatrywanie skarg na działalność komisarzy wyborczych;

4)

ustalanie wzorów urzędowych formularzy oraz druków wyborczych, a także wzorów pieczęci organów wyborczych niższego stopnia;

5)

sprawowanie nadzoru nad sporządzaniem spisów wyborców;

6)

podawanie do publicznej wiadomości zbiorczych wyników wyborów do rad;

7)

wykonywanie innych zadań określonych w ustawach.

2.

Wykonując zadania, o których mowa w ust. 1, Państwowa Komisja Wyborcza wydaje wytyczne wiążące komisarzy wyborczych oraz terytorialne i obwodowe komisje wyborcze, a także wyjaśnienia dla organów samorządu terytorialnego oraz podległych im jednostek wykonujących zadania związane z przygotowaniem i przeprowadzeniem wyborów.

3.

Państwowa Komisja Wyborcza uchyla postanowienia komisarza wyborczego podjęte z naruszeniem prawa lub niezgodne z jej wytycznymi i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia.

4.

Państwowa Komisja Wyborcza podejmuje uchwały w zakresie swoich ustawowych uprawnień.

5.

Państwowa Komisja Wyborcza może na czas przeprowadzenia wyborów utworzyć swoją inspekcję i określić jej zadania. Do osób powołanych w skład inspekcji stosuje się odpowiednio przepisy art. 20 ust. 1 pkt 1, ust. 2 i 4 oraz art. 21 ust. 2.

Art. 12.

1.

Do zadań komisarza wyborczego należy:

1)

sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego przez terytorialne i obwodowe komisje wyborcze;

2)

zapewnianie we współdziałaniu z organami samorządu terytorialnego organizacji wyborów do rad na obszarze województwa;

3)

powoływanie terytorialnych komisji wyborczych oraz rozwiązywanie terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych po wykonaniu ich ustawowych zadań;

4)

rozpatrywanie skarg na działalność terytorialnych komisji wyborczych;

5)

kontrolowanie, w zakresie ustalonym przez Państwową Komisję Wyborczą, prawidłowości sporządzania spisów wyborców;

6)

podawanie do publicznej wiadomości informacji o składach terytorialnych komisji wyborczych powołanych na obszarze województwa;

7)

udzielanie, w miarę potrzeby, terytorialnym i obwodowym komisjom wyborczym wyjaśnień;

8)

ustalanie zbiorczych wyników wyborów do rad przeprowadzonych na obszarze województwa i ogłaszanie ich w trybie określonym w niniejszej ustawie;

9)

przedkładanie sprawozdania z przebiegu wyborów na obszarze województwa, wraz z ich wynikami, Państwowej Komisji Wyborczej;

10)

(skreślony);

11)

wykonywanie innych czynności przewidzianych w ustawach lub zleconych przez Państwową Komisję Wyborczą.

2.

Komisarz wyborczy uchyla uchwały terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych podjęte z naruszeniem prawa lub niezgodne z wytycznymi Państwowej Komisji Wyborczej i przekazuje sprawę właściwej komisji do ponownego rozpatrzenia.

3.

Komisarz wyborczy może na czas przeprowadzenia wyborów utworzyć swoją inspekcję i określić jej zadania. Przepisy dotyczące osób powołanych do inspekcji Państwowej Komisji Wyborczej, o których mowa w art. 11 ust. 5, mają zastosowanie do inspekcji powołanej przez komisarza wyborczego.

4.

Komisarz wyborczy wydaje postanowienia w zakresie swoich ustawowych uprawnień.

5.

(skreślony).

6.

(skreślony).

Art. 13.

Do zadań terytorialnej komisji wyborczej należy:

1)

rejestrowanie kandydatów na radnych;

2)

zarządzanie druku obwieszczeń wyborczych i podanie ich do publicznej wiadomości w trybie określonym w ustawie;

3)

zarządzanie druku kart do głosowania i ich dostarczania obwodowym komisjom wyborczym;

4)

rozpatrywanie skarg na działalność obwodowych komisji wyborczych;

5)

ustalenie wyników głosowania i wyników wyborów do rady i ogłoszenie ich w trybie określonym niniejszą ustawą;

6)

przesłanie wyników głosowania i wyników wyborów komisarzowi wyborczemu;

7)

wykonywanie innych czynności określonych w ustawie lub zleconych przez komisarza wyborczego.

Art. 14.

Do zadań obwodowej komisji wyborczej należy:

1)

przeprowadzenie głosowania w obwodzie;

2)

czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem prawa wyborczego w miejscu i czasie głosowania;

3)

ustalenie wyników głosowania w obwodzie i podanie ich do publicznej wiadomości;

4)

przesłanie wyników głosowania do właściwej terytorialnej komisji wyborczej.

Art. 15.

1⁵⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 4 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Komisarz wyborczy jest pełnomocnikiem Państwowej Komisji Wyborczej wyznaczonym na obszar stanowiący część jednego województwa.

1a⁶⁾Dodany przez art. 4 pkt 4 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Państwowa Komisja Wyborcza określa właściwość terytorialną komisarzy wyborczych oraz właściwość rzeczową w zakresie wykonywania czynności o charakterze ogólnowojewódzkim, z uwzględnieniem zadań związanych z wyborami do sejmiku województwa oraz zadań, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8 i 9.

2⁷⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 4 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Komisarzy wyborczych powołuje w każdym województwie w liczbie od 2 do 6 spośród sędziów, na okres 5 lat, Państwowa Komisja Wyborcza na wniosek ministra właściwego do spraw sprawiedliwości. Ta sama osoba może być ponownie powołana na stanowisko komisarza tylko raz.

2a⁸⁾Dodany przez art. 4 pkt 4 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Komisarzem wyborczym może być także sędzia w stanie spoczynku, nie dłużej jednak niż do ukończenia 70 lat.

3.

Komisarz wyborczy pełni swoją funkcję niezależnie od sprawowania urzędu sędziego właściwego sądu.

4⁹⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 4 lit. e ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Funkcja komisarza wyborczego wygasa wskutek śmierci, ustania stosunku służbowego sędziego, ukończenia 70 lat przez komisarza będącego sędzią w stanie spoczynku lub odwołania. Państwowa Komisja Wyborcza odwołuje komisarza wyborczego przed upływem okresu, na jaki został powołany, z powodu zrzeczenia się funkcji lub na wniosek prezesa właściwego sądu albo na wniosek ministra właściwego do spraw sprawiedliwości.

5.

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, powołanie komisarza wyborczego następuje w trybie i na zasadach przewidzianych w ust. 2.

6¹⁰⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 4 lit. f ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

W razie czasowej niemożności pełnienia funkcji przez komisarza wyborczego Państwowa Komisja Wyborcza może powierzyć pełnienie tej funkcji na ten okres innemu komisarzowi wyborczemu lub innej osobie zapewniającej rzetelne wykonanie czynności wyborczych.

Art. 16.

(skreślony).

Art. 17.

1.

Terytorialne komisje wyborcze powołuje, najpóźniej w 45 dniu przed dniem wyborów, komisarz wyborczy spośród wyborców zgłoszonych przez pełnomocników komitetów wyborczych, z zastrzeżeniem ust. 3.

2.

7.

Członkowie komisji nie mogą pełnić funkcji pełnomocników komitetów wyborczych ani też mężów zaufania, o których mowa w art. 43 ust. 2.

8.

Członkowie komisji nie mogą prowadzić agitacji na rzecz kandydatów na radnych.

Art. 20.

1.

Członkom komisji wyborczych przysługują:

1)

diety i zwrot kosztów podróży,

2¹⁶⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 9 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.)

4.

Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do pomieszczeń niezbędnych dla wykonywania przez komisarza wyborczego zadań związanych z wyborami.

Rozdział 4

Zarządzanie wyborów

Art. 25²¹⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 82 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

1.

Wybory do rad zarządza się nie później niż na 30 dni przed upływem kadencji rad. Datę wyborów wyznacza się na dzień wolny od pracy, przypadający w ciągu 60 dni po upływie kadencji rad.

2.

Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Państwowe Komisji Wyborczej, wyznacza, w drodze rozporządzenia, datę wyborów zgodnie z ust. 1 oraz określa dni, w których upływają terminy wykonania czynności wyborczych przewidzianych w ustawie (kalendarz wyborczy).

3.

Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości i ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej najpóźniej w 60 dniu przed dniem wyborów.

Art. 26.

1²²⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 45, poz. 497), która weszła w życie z dniem 30 maja 2001 r..

W razie konieczności przeprowadzenia wyborów danej rady przed upływem kadencji z przyczyn określonych w ustawach, wybory zarządza się i przeprowadza w ciągu 60 dni od wystąpienia tej przyczyny. Przepisy art. 25 stosuje się odpowiednio, z tym że w kalendarzu wyborczym terminy wykonania czynności wyborczych mogą być krótsze od przewidzianych w ustawie.

2.

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie wyborów, o których mowa w ust. 1, wojewoda podaje niezwłocznie do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia, na obszarze działania rady, do której wybory mają być przeprowadzone.

Rozdział 5

Ustalenie liczby radnych

Art. 27.

1²³⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 8 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 22..

Liczbę radnych wybieranych do rad ustala, odrębnie dla każdej rady, wojewoda, po porozumieniu z komisarzem wyborczym, odpowiednio do zasad określonych w niniejszej ustawie oraz ustawach odrębnych.

2.

Ustalenie liczby radnych dla każdej rady następuje na podstawie liczby mieszkańców zamieszkałych na obszarze działania danej rady, według stanu ewidencji ludności na koniec roku poprzedzającego rok, w którym wybory mają być przeprowadzone.

Art. 28²⁴⁾Ze zmianami wprowadzonymi przez art. 4 pkt 13 ustawy, o której mowa w odnośniku 1, i art. 82 pkt 4 ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Zarządzenie wojewody ustalające liczbę radnych wybieranych do rad ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym i podaje do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia, w każdej gminie najpóźniej na 4 miesiące przed upływem kadencji. Po jednym egzemplarzu zarządzenia przekazuje się niezwłocznie każdej właściwej radzie i komisarzowi wyborczemu oraz przesyła do Państwowej Komisji Wyborczej.

Art. 29.

1.

W przypadku, o którym mowa w art. 26, wojewoda, po porozumieniu z komisarzem wyborczym, ustala liczbę radnych wybieranych do danej rady na podstawie liczby mieszkańców według stanu w ewidencji ludności na koniec miesiąca poprzedzającego zarządzenie o wyborach.

2²⁵⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 14 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Liczbę radnych wybieranych do danej rady podaje się w rozporządzeniu, o którym mowa w art. 26 ust. 2.

3.

(skreślony).

Rozdział 6

Obwody głosowania

Art. 30.

1²⁷⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Głosowanie w wyborach do rad przeprowadza się w stałych i odrębnych obwodach głosowania utworzonych na obszarze gminy.

2²⁷⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Podziału gminy na obwody głosowania dokonuje rada gminy, na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta), według następujących zasad:

1)

stały obwód głosowania powinien obejmować od 500 do 3 000 mieszkańców; w przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami obwód może obejmować mniejszą liczbę mieszkańców;

2)

można utworzyć odrębny obwód głosowania w szpitalu, zakładzie pomocy społecznej, zakładzie karnym i areszcie śledczym oraz w oddziale zewnętrznym takiego zakładu i aresztu, jeżeli w dniu wyborów będzie przebywać w nim co najmniej 15 wyborców objętych rejestrem wyborców w gminie, na terenie której położona jest wymieniona jednostka.

3.

Uchwałę rady gminy o utworzeniu obwodów głosowania ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz podaje do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty. Po jednym egzemplarzu uchwały przekazuje się niezwłocznie wojewodzie i komisarzowi wyborczemu.

4.

Na ustalenia rady gminy, o których mowa w ust. 2, wyborcom w liczbie co najmniej 15 przysługuje prawo wniesienia skargi do komisarza wyborczego, w terminie 5 dni od daty podania ich do publicznej wiadomości. Komisarz wyborczy rozpoznaje sprawę w ciągu 5 dni i wydaje postanowienie; na postanowienie nie przysługuje środek zaskarżenia.

Art. 31.

1²⁸⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 82 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Wójt (burmistrz, prezydent miasta) przedkłada radzie gminy wnioski w sprawie zmian w podziale na obwody głosowania, jeżeli konieczność taka wynika ze zmian granic gminy, zmiany liczby mieszkańców w gminie lub w obwodzie głosowania, zmiany liczby radnych w radzie gminy lub zmian w podziale gminy na okręgi wyborcze.

2.

Wnioski, o których mowa w ust. 1, przedkłada się nie później niż na 3 miesiące przed upływem kadencji rady gminy. Rada gminy dokonuje zmian w podziale na obwody głosowania najpóźniej w ciągu miesiąca od przedłożenia wniosku.

3.

Do zmian w podziale na obwody głosowania przepisy art. 30 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 32.

Informację o numerach i granicach obwodów głosowania oraz wyznaczonych siedzibach obwodowych komisji wyborczych dla danych wyborów podaje wójt (burmistrz, prezydent miasta), w formie obwieszczenia, do wiadomości wyborców najpóźniej w 21 dniu przed dniem wyborów. Po jednym egzemplarzu obwieszczenia przekazuje się niezwłocznie terytorialnej komisji wyborczej oraz komisarzowi wyborczemu.

Spis wyborców przekazuje się w przeddzień wyborów przewodniczącemu obwodowej komisji wyborczej.

Art. 39³¹⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 17 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Minister właściwy do spraw administracji publicznej, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzania spisów wyborców, w tym spisów wyborców w szpitalach, zakładach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, w których utworzono obwody głosowania, ustalając wzór spisu, metody jego aktualizacji oraz sposób udostępniania spisu wyborców.

Rozdział 8

Przebieg głosowania

Art. 40.

1.

Głosowanie odbywa się w lokalu obwodowej komisji wyborczej, zwanym dalej „lokalem wyborczym”, między godziną 6 a 20, bez przerwy.

2.

3.

Komisja wydaje karty do głosowania opatrzone jej własną pieczęcią.

4.

Po otrzymaniu karty do głosowania wyborca udaje się do miejsca zapewniającego tajność głosowania, znajdującego się w lokalu wyborczym.

5.

Kartę do głosowania wyborca wrzuca do urny.

Art. 46.

Wyborcy niepełnosprawnemu, na jego prośbę, może pomagać przy głosowaniu inna osoba, z wyłączeniem członków komisji i mężów zaufania.

Art. 47.

1.

Głosowania przerywać nie wolno. Gdyby wskutek nadzwyczajnych wydarzeń głosowanie było przejściowo uniemożliwione, obwodowa komisja wyborcza może zarządzić jego przerwanie, przedłużenie albo odroczenie do dnia następnego. Uchwała w tej sprawie powinna być natychmiast podana do publicznej wiadomości i przesłana terytorialnej komisji wyborczej, wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) oraz komisarzowi wyborczemu.

2.

W razie przerwania lub odroczenia głosowania komisja zapieczętowuje wlot urny wyborczej i oddaje urnę wraz ze spisem wyborców na przechowanie przewodniczącemu komisji. Pieczęć komisji oddaje się w takim przypadku na przechowanie zastępcy przewodniczącego lub innemu członkowi komisji. W miarę możliwości komisja ustala również liczbę kart niewykorzystanych, umieszcza je w opieczętowanym pakiecie i oddaje na przechowanie przewodniczącemu komisji. Przed ponownym podjęciem głosowania komisja stwierdza protokolarnie, czy pieczęcie na urnie i pakiecie z kartami są nienaruszone.

Art. 48.

2.

Warunki ważności głosu określają przepisy szczególne niniejszej ustawy.

3.

Komisja sporządza w trzech egzemplarzach protokół głosowania w obwodzie.

Art. 54.

1.

W protokole głosowania w obwodzie wymienia się liczby:

1)

osób uprawnionych do głosowania;

2)

wyborców, którym wydano karty do głosowania;

3)

oddanych kart do głosowania;

4)

kart nieważnych;

5)

kart ważnych;

6)

głosów nieważnych, z podaniem przyczyny ich nieważności;

7)

głosów ważnie oddanych na każdą z list kandydatów;

8)

głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów każdej z list.

2.

W protokole wymienia się ponadto liczbę otrzymanych i niewykorzystanych kart do głosowania.

3.

W protokole podaje się czas rozpoczęcia i zakończenia głosowania oraz omawia zarządzenia i wydane decyzje, jak również inne istotne okoliczności związane z przebiegiem głosowania.

4.

Protokół podpisują i każdą ze stron parafują wszystkie osoby wchodzące w skład obwodowej komisji wyborczej obecne przy jego sporządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.

5.

Mężom zaufania przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag, z wymienieniem konkretnych zarzutów.

6.

Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio do członków obwodowej komisji wyborczej, z tym że nie zwalnia ich to z obowiązku podpisania protokołu głosowania w obwodzie.

Art. 55.

Niezwłocznie po sporządzeniu protokołu obwodowa komisja wyborcza podaje do publicznej wiadomości wyniki głosowania poprzez wywieszenie w lokalu wyborczym w miejscu łatwo dostępnym dla wyborców jednego z egzemplarzy protokołu głosowania w obwodzie.

Art. 56.

1.

Przewodniczący obwodowej komisji wyborczej niezwłocznie przekazuje do właściwej terytorialnej komisji wyborczej, w zapieczętowanej kopercie, jeden egzemplarz protokołu głosowania w obwodzie wraz z wyjaśnieniami komisji do zgłoszonych zarzutów, o których mowa w art. 54 ust. 5 i 6.

2.

Tryb przekazywania i przyjmowania protokołów, o których mowa w ust. 1, określa Państwowa Komisja Wyborcza.

3.

Państwowa Komisja Wyborcza może określić zasady i tryb wcześniejszego przekazywania danych z protokołu za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej użytku publicznego lub systemu elektronicznego przesyłania danych.

Art. 57³⁴⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 19 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Po wykonaniu czynności wymienionych w art. 56 ust. 1 przewodniczący obwodowej komisji wyborczej niezwłocznie przekazuje w depozyt wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) dokumenty z głosowania oraz pieczęć.

Rozdział 10

Protesty wyborcze. Ważność wyborów

Art. 58.

1.

W ciągu 14 dni od daty wyborów może być wniesiony protest przeciwko ważności wyborów do danej rady lub wyborowi radnego z powodu dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom lub naruszenia przepisów niniejszej ustawy dotyczących przebiegu głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów.

2.

Jeżeli podstawę protestu stanowi zarzut popełnienia przestępstwa przeciwko wyborom do danej rady lub naruszenia przez organy wyborcze przepisów ustawy dotyczących ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, może go wnieść każdy wyborca zamieszkały na obszarze działania tej rady.

3.

Protest przeciwko wyborowi radnego w okręgu wyborczym może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania na obszarze danego okręgu wyborczego.

4.

Prawo wniesienia protestu przysługuje również pełnomocnikowi, o którym mowa w art. 101 ust. 2.

5.

W razie wniesienia protestu, do czasu rozstrzygnięcia sprawy w sposób określony w art. 61, do osób wybranych stosuje się przepisy o obowiązkach i prawach radnych.

Art. 59.

1.

Protest wnosi się na piśmie do właściwego sądu okręgowego.

2.

Wnoszący protest powinien sformułować w nim zarzuty oraz przedstawić lub wskazać dowody, na których opiera swoje zarzuty.

Art. 60.

1.

Sąd okręgowy rozpoznaje protesty w postępowaniu nieprocesowym, w ciągu 30 dni po upływie terminu do wnoszenia protestów, w składzie 3 sędziów, z udziałem zainteresowanych, komisarza wyborczego i przewodniczących właściwych komisji wyborczych, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.

2.

Sąd okręgowy pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę do tego nieuprawnioną w myśl art. 58 ust. 2-4 lub niespełniający warunków określonych w art. 58 ust. 1 i art. 59 ust. 2.

3.

Sąd okręgowy pozostawia bez dalszego biegu również protest dotyczący sprawy, co do której w niniejszej ustawie przewiduje się możliwość wniesienia skargi lub odwołania do sądu lub właściwego organu wyborczego przed dniem głosowania.

Art. 61.

1.

Art. 64.

Wyniki wyborów ponownych i przeprowadzonych czynności wyborczych podaje się w sposób określony w niniejszej ustawie.

Rozdział 10a

Komitety wyborcze³⁵⁾Dodany przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 127, poz. 1089), która weszła w życie z dniem 10 sierpnia 2002 r.

Art. 64a.

Komitety wyborcze mogą być tworzone przez:

1)

partie polityczne i koalicje partii politycznych;

2)

stowarzyszenia i organizacje społeczne, zwane dalej „organizacjami”;

3)

wyborców.

Art. 64b.

Komitety wyborcze w imieniu partii politycznych, organizacji i wyborców wykonują czynności wyborcze, a w szczególności zgłaszają kandydatów na radnych oraz prowadzą, na zasadzie wyłączności, kampanię wyborczą na ich rzecz.

oświadczenia pełnomocników, o których mowa w ust. 2, o przyjęciu pełnomocnictw;

2)

uwierzytelniony odpis z ewidencji partii politycznych;

3)

wyciąg ze statutu partii politycznej wskazujący organ upoważniony do jej reprezentowania na zewnątrz.

wyciągi ze statutów partii politycznych wskazujące organ upoważniony do ich reprezentowania na zewnątrz;

4)

tekst umowy o zawiązaniu koalicji.

uwierzytelniony odpis z właściwego rejestru organizacji;

3)

wyciąg ze statutu organizacji wskazujący organ upoważniony do jej reprezentowania na zewnątrz.

2)

koalicyjnego komitetu wyborczego partii politycznych ponoszą solidarnie partie polityczne wchodzące w skład koalicji wyborczej;

3)

komitetu wyborczego wyborców ponoszą solidarnie osoby wchodzące w skład komitetu.

Art. 64l.

1.

Komitet wyborczy ulega rozwiązaniu z mocy prawa:

1)

po przyjęciu sprawozdania finansowego, o którym mowa w art. 84 ust. 2;

2)

po bezskutecznym upływie terminu do wniesienia odwołania, o którym mowa w art. 84a ust. 5;

3)

po bezskutecznym upływie terminu do wniesienia skargi, o której mowa w art. 84a ust. 6;

4)

po wydaniu orzeczenia, o którym mowa w art. 84a ust. 5 albo w art. 84a ust. 6, uwzględniającego albo odrzucającego skargę lub odwołanie na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej albo postanowienie komisarza wyborczego w przedmiocie odrzucenia sprawozdania finansowego.

2.

Komitet wyborczy może ulec rozwiązaniu przed dniem wyborów w trybie przepisów o jego utworzeniu, o czym zawiadamia się niezwłocznie organ wyborczy, który przyjął zawiadomienie o utworzeniu komitetu, a w przypadku komitetu wyborczego, o którym mowa w art. 64f ust. 8 - komisarza wyborczego właściwego ze względu na siedzibę komitetu. Jeżeli rozwiązanie komitetu nastąpiło po zarejestrowaniu kandydatów, zawiadamia się o tym także właściwą terytorialną komisję wyborczą. Pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego składa w terminie 14 dni od dnia złożenia zawiadomienia o rozwiązaniu komitetu sprawozdanie finansowe, o którym mowa w art. 84 ust. 2.

Rozdział 11

Kampania wyborcza

Art. 65.

1³⁶⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Kampania wyborcza rozpoczyna się z dniem ogłoszenia rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów o zarządzeniu wyborów i ulega zakończeniu na 24 godziny przed dniem wyborów.

1a³⁷⁾Dodany przez art. 1 pkt 2 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Partie polityczne, organizacje i wyborcy oraz komitety wyborcze mogą wykonywać czynności określone w ustawie od dnia ogłoszenia rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów o zarządzeniu wyborów. Czynności podjęte przed tym terminem są nieważne.

1b³⁷⁾Dodany przez art. 1 pkt 2 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

W okresie kampanii wyborczej prowadzi się agitację wyborczą na zasadach, w formach, w czasie i w miejscach określonych ustawą.

2.

Zabrania się prowadzenia kampanii wyborczej:

1)

na terenie urzędów administracji rządowej i administracji samorządu terytorialnego oraz sądów;

2)

na terenie zakładów pracy w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie;

3³⁸⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 35.)

na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz oddziałów obrony cywilnej, a także skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.

2a³⁹⁾Dodany przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Zabronione są jakiekolwiek formy agitacji wyborczej na terenie szkół podstawowych i gimnazjów wobec uczniów nieposiadających prawa wybierania.

3⁴⁰⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 20 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Od zakończenia kampanii wyborczej, aż do zakończenia głosowania zabronione jest zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień, rozdawanie ulotek, jak też prowadzenie w inny sposób agitacji na rzecz kandydatów i list kandydatów.

Art. 66.

1.

Zgromadzenia wyborców organizowane w ramach kampanii wyborczej nie podlegają przepisom ustawy z dnia 5 lipca 1990 r. - Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. Nr 51, poz. 297, z 1999 r. Nr 41, poz. 412, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, z 2001 r. Nr 46, poz. 499 oraz z 2002 r. Nr 153, poz. 1271).

2⁴¹⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Każdy wyborca może agitować na rzecz kandydatów na radnych, a także zbierać podpisy popierające zgłoszenia kandydatów, po uzyskaniu pisemnej zgody pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego.

3.

Podpisy popierające zgłoszenia, o których mowa w ust. 2, można zbierać w miejscu, czasie i w sposób wykluczający stosowanie jakichkolwiek nacisków zmierzających do wymuszenia podpisów.

Art. 67⁴²⁾Ze zmianami wprowadzonymi przez art. 1 pkt 4 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Bez uprzedniej zgody pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego zakazana jest każda forma agitacji wyborczej polegająca na organizowaniu wieców wyborczych kandydatów, rozpowszechnianiu programów wyborczych kandydatów lub komitetów wyborczych oraz ich materiałów propagandowych o charakterze reklamy rozpowszechnianej dla celów kampanii wyborczej za pomocą środków masowego przekazu, plakatów, broszur i ulotek o masowym nakładzie oraz infolinii o bezpłatnym dostępie.

Art. 68.

1⁴³⁾Oznaczenie ust. 1 nadane przez art. 1 pkt 5 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Zakazuje się komitetom wyborczym, kandydatom oraz wyborcom prowadzącym agitację na rzecz komitetów wyborczych lub kandydatów organizowania podczas kampanii wyborczej loterii fantowych, innego rodzaju gier losowych oraz konkursów, w których wygranymi są nagrody pieniężne lub przedmioty o wartości wyższej niż wartość przedmiotów zwyczajowo używanych w celach reklamowych lub promocyjnych.

2⁴⁴⁾Dodany przez art. 1 pkt 5 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Zabronione jest podawanie oraz dostarczanie, w ramach prowadzonej kampanii wyborczej, napojów alkoholowych nieodpłatnie lub po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia.

Art. 69⁴⁵⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 6 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

W okresie od zakończenia kampanii wyborczej aż do zakończenia głosowania zabrania się podawania do publicznej wiadomości wyników przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyników wyborów oraz wyników sondaży wyborczych przeprowadzanych w dniu głosowania.

Art. 70⁴⁶⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 7 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

1.

Materiały wyborcze powinny zawierać wyraźne oznaczenie, od kogo pochodzą.

2.

Materiały wyborcze zawierające oznaczenie komitetu wyborczego, od którego pochodzą, podlegają ochronie prawnej.

Art. 71.

1.

Na ścianach budynków, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych, telekomunikacyjnych i innych można umieszczać plakaty i hasła wyborcze wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości.

2.

Przy ustawianiu własnych urządzeń ogłoszeniowych w celu prowadzenia kampanii wyborczej należy stosować obowiązujące przepisy porządkowe. Przepis art. 70 stosuje się odpowiednio.

3.

Plakaty i hasła wyborcze należy umieszczać w taki sposób, aby można je było usunąć bez powodowania szkód.

4.

Policja (straż gminna) jest obowiązana usuwać plakaty i hasła, których sposób umieszczenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź bezpieczeństwu w ruchu drogowym.

5⁴⁷⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 8 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Plakaty i hasła wyborcze oraz urządzenia ogłoszeniowe ustawione w celu prowadzenia kampanii wyborczej pełnomocnicy wyborczy komitetów wyborczych obowiązani są usunąć w terminie 30 dni po dniu wyborów.

6⁴⁸⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 6 ustawy, o której mowa w odnośniku 13..

Wójt (burmistrz, prezydent miasta) postanawia o usunięciu plakatów i haseł wyborczych oraz urządzeń ogłoszeniowych nieusuniętych przez obowiązanych do tego w terminie, o którym mowa w ust. 5. Koszty usunięcia ponoszą obowiązani.

Art. 72.

1⁴⁹⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 9 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie, w rozumieniu prawa prasowego, materiały wyborcze, a w szczególności plakaty, ulotki, hasła i wypowiedzi lub inne formy prowadzonej w okresie kampanii wyborczej agitacji zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat na radnego lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1)

zakazu rozpowszechniania takich informacji;

2)

przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;

3)

nakazania sprostowania takich informacji;

4)

nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;

5)

nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;

6)

nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 10 000 złotych na rzecz instytucji charytatywnej.

2.

Sąd okręgowy, w składzie jednego sędziego, rozpoznaje wniosek, o którym mowa w ust. 1, w ciągu 24 godzin w postępowaniu nieprocesowym. Sąd może rozpoznać sprawę w przypadku usprawiedliwionej nieobecności wnioskodawcy lub uczestnika postępowania, pod warunkiem że o terminie rozprawy zostali oni prawidłowo powiadomieni. Postanowienie kończące postępowanie w sprawie sąd niezwłocznie doręcza osobie zainteresowanej, o której mowa w ust. 1, właściwemu komisarzowi wyborczemu i obowiązanemu do wykonania postanowienia sądu.

3⁵⁰⁾Z dniem 6 czerwca 2002 r. art. 72 ust. 3 zdanie 3 rozumiany jako wyłączający dopuszczalność wznowienia postępowania został uznany za niezgodny z art. 45 ust. 1 oraz z art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2002 r. sygn. akt SK. 32/01 (Dz. U. Nr 68, poz. 632)..

Na postanowienie sądu okręgowego, w terminie 24 godzin od jego wydania, służy zażalenie do sądu apelacyjnego. Sąd apelacyjny, w składzie trzech sędziów, rozpoznaje zażalenie w postępowaniu nieprocesowym, w trybie i terminie, o których mowa w ust. 2. Na postanowienie sądu apelacyjnego nie przysługuje środek zaskarżenia i podlega ono natychmiastowemu wykonaniu.

Art. 73.

1⁵¹⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 10 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Publikacja sprostowania, odpowiedzi lub przeprosin następuje najpóźniej w ciągu 48 godzin, na koszt zobowiązanego. W orzeczeniu sąd wskazuje prasę, w rozumieniu prawa prasowego, w której ma nastąpić publikacja, oraz termin publikacji.

2.

(skreślony).

3⁵³⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 10 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Rozdział 12

Finansowanie wyborów

Art. 80.

Wydatki związane z organizacją przygotowań i przeprowadzeniem wyborów pokrywane są z budżetu państwa zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym rozdziale.

Art. 81.

1.

Z budżetu państwa pokrywane są wydatki związane z:

1)

zadaniami Państwowej Komisji Wyborczej, komisarzy wyborczych oraz Krajowego Biura Wyborczego;

2)

zadaniami wyborczymi zleconymi jednostkom samorządu terytorialnego;

3)

należnościami dla osób wchodzących w skład komisji wyborczych, o których mowa w art. 20 ust. 1;

4)

refundacją wydatków, o których mowa w art. 21 ust. 2.

2⁵⁵⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 8 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 22..

Środki finansowe na zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego przekazywane są tym jednostkom przez Kierownika Krajowego Biura Wyborczego lub działających z jego upoważnienia dyrektorów jednostek organizacyjnych Biura nie później niż w ciągu 30 dni od daty ogłoszenia o zarządzeniu wyborów.

3.

Informację o wydatkach poniesionych z budżetu państwa, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, Kierownik Krajowego Biura Wyborczego podaje do publicznej wiadomości w ciągu 5 miesięcy od dnia głosowania.

4.

W budżecie państwa zapewnia się ponadto corocznie, w ramach rezerwy celowej, środki na przeprowadzenie wyborów przedterminowych i uzupełniających do rad.

5⁵⁶⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 21 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Zasady planowania finansowego oraz realizacji wydatków, o których mowa w ust. 1 i 2, a także sprawozdawczości finansowej określają przepisy o finansach publicznych.

6.

Dysponentem środków finansowych, o których mowa w ust. 1, jest Kierownik Krajowego Biura Wyborczego.

Zabrania się:

1)

pozyskiwania środków przez komitet wyborczy po dniu wyborów;

2)

wydatkowania środków przez komitet wyborczy po dniu złożenia sprawozdania finansowego, o którym mowa w art. 84 ust. 2.

Art. 83a.

(skreślony).

Art. 83b⁶²⁾Dodany przez art. 1 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

4.

Umowa rachunku bankowego zawarta w imieniu komitetu wyborczego musi zawierać zastrzeżenie, że wpłaty na rachunek komitetu wyborczego mogą być dokonywane tylko czekiem, przelewem lub kartą płatniczą.

Art. 83e⁶²⁾Dodany przez art. 1 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

1.

Komitety wyborcze mogą wydatkować na kampanię wyborczą wyłącznie kwoty ograniczone limitami wydatków określonymi na zasadach ustalonych w ust. 2 i 3.

2.

Limit wydatków ustala się mnożąc kwotę, o której mowa w ust. 3, przypadającą na jeden mandat radnego przez liczbę mandatów przypadających na okręg lub okręgi, w których komitet wyborczy zarejestrował kandydatów.

3.

Kwota przypadająca na jeden mandat radnego wynosi:

1)

w wyborach do rady gminy w gminach do 20 000 mieszkańców - 750 złotych;

2)

w wyborach do rady gminy w gminach powyżej 20 000 mieszkańców oraz w wyborach do rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy - 1 000 złotych;

3)

w wyborach do rady powiatu - 2 000 złotych;

4)

w wyborach do rady miasta w miastach na prawach powiatu - 3 000 złotych;

5)

w wyborach do sejmiku województwa - 5 000 złotych.

Art. 83f⁶²⁾Dodany przez art. 1 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

1.

W przypadku uzyskania nadwyżki pozyskanych środków na cele kampanii wyborczej nad poniesionymi wydatkami komitet wyborczy partii politycznej przekazuje ją na fundusz wyborczy tej partii. Informację o przekazaniu nadwyżki pełnomocnik finansowy podaje do wiadomości publicznej w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym najpóźniej w terminie 30 dni od dnia przyjęcia sprawozdania finansowego lub wydania orzeczenia uwzględniającego odwołanie lub skargę, o których mowa w art. 84a ust. 5 i 6.

2.

W przypadku uzyskania nadwyżki pozyskanych środków na cele kampanii wyborczej nad poniesionymi wydatkami koalicyjny komitet wyborczy partii politycznych przekazuje ją na fundusze wyborcze partii wchodzących w skład koalicji w proporcji ustalonej w umowie koalicyjnej, a w razie braku stosownych postanowień w umowie - na rzecz instytucji charytatywnej. Informację o przekazaniu nadwyżki pełnomocnik finansowy podaje do wiadomości publicznej w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym najpóźniej w terminie 30 dni od dnia przyjęcia sprawozdania finansowego lub wydania orzeczenia uwzględniającego odwołanie lub skargę, o których mowa w art. 84a ust. 5 i 6.

3.

W przypadku uzyskania nadwyżki pozyskanych środków na cele kampanii wyborczej nad poniesionymi wydatkami przez komitety wyborcze, o których mowa w art. 64e i art. 64f, komitety te przekazują ją na rzecz instytucji charytatywnej. Informację o przekazaniu nadwyżki pełnomocnik finansowy podaje do wiadomości publicznej w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym, a w przypadku komitetu wyborczego, o którym mowa w art. 64f ust. 8, w dzienniku o zasięgu wojewódzkim, najpóźniej w terminie 3 miesięcy od dnia przyjęcia sprawozdania finansowego lub wydania orzeczenia uwzględniającego odwołanie lub skargę, o których mowa w art. 84a ust. 5 i 6.

Art. 83g⁶²⁾Dodany przez art. 1 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Komitety wyborcze prowadzą rachunkowość na zasadach określonych, w drodze rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, wydanego po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, z tym że w stosunku do komitetu, który utworzony został wyłącznie w celu zgłoszenia kandydatów na radnych w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców, minister właściwy do spraw finansów publicznych określi uproszczone zasady rachunkowości. W rozporządzeniu określa się w szczególności zasady dokumentowania i ewidencji przychodów, wydatków i zobowiązań finansowych komitetu wyborczego.

Art. 84⁶³⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 16 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

1.

Finansowanie kampanii wyborczej jest jawne.

2.

Pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego w terminie 3 miesięcy od dnia wyborów przedkłada organowi, któremu komitet złożył zawiadomienie o utworzeniu komitetu, a w przypadku komitetu, o którym mowa w art. 64f ust. 8 - komisarzowi wyborczemu właściwemu ze względu na siedzibę tego komitetu, sprawozdanie finansowe komitetu wyborczego o przychodach, wydatkach i zobowiązaniach finansowych komitetu, zwane dalej „sprawozdaniem finansowym”. Sprawozdanie finansowe powinno zawierać informacje o uzyskanych kredytach bankowych i warunkach ich uzyskania oraz imienny wykaz wpłat od osób fizycznych.

3.

Do wydatków komitetu wyborczego wlicza się pozyskane wartości niepieniężne.

4.

Wartość pozyskanych darowizn niepieniężnych oraz świadczonych na rzecz komitetu wyborczego usług podaje się w sprawozdaniu finansowym w wysokości możliwych do uzyskania cen ich sprzedaży netto, nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia pomniejszonych o odpisy amortyzacji.

5.

Przepisu ust. 4 nie stosuje się do nieodpłatnych usług polegających na rozpowszechnianiu plakatów i ulotek wyborczych przez podmioty inne niż przedsiębiorcy.

6.

Sprawozdanie finansowe przedkładane Państwowej Komisji Wyborczej podawane jest przez nią do wiadomości publicznej w Biuletynie Informacji Publicznej, o którym mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 oraz z 2002 r. Nr 153, poz. 1271), a sprawozdanie finansowe przedkładane komisarzowi wyborczemu jest udostępniane przez niego na wniosek zainteresowanych podmiotów. Komisarz wyborczy podaje do publicznej wiadomości, w formie komunikatu w dzienniku o zasięgu co najmniej wojewódzkim, informację o miejscu, czasie i sposobie ich udostępniania do wglądu.

7.

Pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego jest obowiązany przechowywać dokumenty związane z finansowaniem kampanii wyborczej przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia wyborów.

8.

Minister właściwy do spraw finansów publicznych po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej określi, w drodze rozporządzenia, wzory sprawozdań finansowych dla komitetu utworzonego jedynie w celu zgłoszenia kandydatów na radnych do rady gminy w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców i pozostałych komitetów wyborczych oraz szczegółowy zakres zawartych w nich informacji, a także wykaz rodzajów dokumentów, jakie należy załączyć do sprawozdania, tak aby umożliwiły one weryfikację podanych w sprawozdaniu informacji.

Art. 84a⁶⁴⁾Dodany przez art. 1 pkt 17 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

1.

Organ, któremu przedłożono sprawozdanie finansowe, w terminie 6 miesięcy od dnia wyborów, z zastrzeżeniem art. 84c:

1)

przyjmuje sprawozdanie bez zastrzeżeń;

2)

przyjmuje sprawozdanie, wskazując na jego uchybienia;

3)

odrzuca sprawozdanie w przypadku stwierdzenia:

a)

pozyskania lub wydatkowania środków komitetu wyborczego z naruszeniem przepisów art. 83,

b)

przekroczenia limitu wydatków, o którym mowa w art. 83e,

c)

naruszenia zakazów, o których mowa w art. 83b,

d)

naruszenia przepisów art. 83c ust. 1-5 i art. 83d.

2.

W razie zaistnienia wątpliwości co do prawidłowości sprawozdania finansowego organ, któremu przedłożono sprawozdanie, wzywa komitet wyborczy do usunięcia wad sprawozdania lub udzielenia wyjaśnień w określonym terminie.

3.

Organ, któremu przedłożono sprawozdanie finansowe, badając sprawozdanie, może zlecać sporządzenie przez biegłego rewidenta ekspertyz lub opinii i raportów.

4.

Organ, któremu przedłożono sprawozdanie finansowe, badając sprawozdanie, może żądać od organów państwowych niezbędnej pomocy.

5.

W przypadku odrzucenia sprawozdania finansowego komitetu wyborczego przez komisarza wyborczego pełnomocnik finansowy ma prawo, w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu sprawozdania, wnieść do sądu okręgowego odwołanie od postanowienia. Rozpoznanie odwołania przez sąd okręgowy następuje w postępowaniu nieprocesowym w terminie miesiąca od dnia doręczenia odwołania. Od orzeczenia sądu okręgowego nie przysługuje środek prawny.

6.

W przypadku odrzucenia sprawozdania finansowego komitetu wyborczego przez Państwową Komisję Wyborczą pełnomocnik finansowy ma prawo, w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu sprawozdania, wnieść do Sądu Najwyższego skargę. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia skargi. Od orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny.

7.

Jeżeli Sąd Najwyższy albo sąd okręgowy uzna skargę pełnomocnika finansowego za zasadną, odpowiednio Państwowa Komisja Wyborcza albo komisarz wyborczy niezwłocznie postanawia o przyjęciu sprawozdania finansowego.

Art. 84b⁶⁴⁾Dodany przez art. 1 pkt 17 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

1.

Partie polityczne, organizacje i komitety wyborcze wyborców, biorące udział w danych wyborach, albo stowarzyszenia i fundacje, które w swoich statutach przewidują działania związane z analizą finansowania kampanii wyborczych, mogą wnosić do organu, któremu przedłożono sprawozdanie finansowe komitetu wyborczego, umotywowane, pisemne zastrzeżenia do sprawozdania, nie później jednak niż w terminie 4 miesięcy od dnia wyborów.

2.

Organ, do którego wniesiono zastrzeżenie, udziela pisemnej odpowiedzi na zastrzeżenie w terminie 6 miesięcy od dnia wyborów.

Art. 84c⁶⁴⁾Dodany przez art. 1 pkt 17 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

W przypadku sprawozdania komitetu wyborczego, o którym mowa w art. 64f ust. 8, komisarz wyborczy może odstąpić od badania sprawozdania, jeżeli nie złożono w stosunku do tego sprawozdania zastrzeżenia, o którym mowa w art. 84b. W takim przypadku sprawozdanie finansowe uznaje się za przyjęte. O przyjęciu sprawozdania powiadamia się pełnomocnika wyborczego komitetu.

Art. 84d⁶⁴⁾Dodany przez art. 1 pkt 17 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

1.

Korzyści majątkowe przyjęte przez komitet wyborczy z naruszeniem przepisów ustawy podlegają przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa. Jeżeli korzyść majątkowa została zużyta lub utracona, przepadkowi podlega jej równowartość.

2.

Sądem właściwym do orzekania w sprawach przepadku korzyści majątkowych, o których mowa w ust. 1, jest sąd okręgowy właściwy ze względu na siedzibę organu wyborczego występującego z wnioskiem o orzeczenie przepadku korzyści majątkowej.

3.

O orzeczenie przepadku korzyści majątkowej występuje do sądu organ, któremu przedłożono sprawozdanie finansowe komitetu wyborczego.

4.

Do postępowania w sprawie przepadku korzyści majątkowej stosuje się przepisy o postępowaniu nieprocesowym.

Dział II

Wybory do rad gmin. Przepisy szczególne

Rozdział 13

System wyborczy

Art. 85.

Wybory do rad gmin, pod nadzorem Państwowej Komisji Wyborczej i komisarzy wyborczych, przeprowadzają:

1)

gminne (miejskie) komisje wyborcze;

2)

obwodowe komisje wyborcze.

Art. 86.

1.

Radni są wybierani w okręgach wyborczych bezpośrednio spośród zgłoszonych kandydatów.

2.

Na jednego kandydata wyborca może oddać tylko jeden głos.

Art. 87.

W gminie liczącej do 20 000 mieszkańców o wyborze na radnego rozstrzyga liczba ważnie oddanych głosów na poszczególnych kandydatów.

Art. 88.

1.

W gminie liczącej powyżej 20 000 mieszkańców podziału mandatów pomiędzy listy kandydatów dokonuje się proporcjonalnie do łącznej liczby ważnie oddanych głosów na kandydatów danej listy; mandaty przypadające na daną listę otrzymują zgłoszeni na tej liście kandydaci, którzy uzyskali najwięcej ważnych głosów.

2.

W miastach na prawach powiatu w podziale mandatów, o którym mowa w ust. 1, uczestniczą listy kandydatów tych komitetów wyborczych, na których listy oddano w skali miasta na prawach powiatu co najmniej 5% ważnie oddanych głosów.

Rozdział 14

Okręgi wyborcze

Art. 89.

1.

Okręg wyborczy obejmuje część obszaru gminy.

2.

W gminach na terenach wiejskich okręgiem wyborczym jest sołectwo. Łączenie sołectw w celu utworzenia okręgu wielomandatowego jest możliwe, jeżeli wynika to z konieczności zachowania jednolitej normy przedstawicielstwa.

3.

Podział sołectwa na dwa lub więcej okręgów wyborczych jest dopuszczalny jedynie wtedy, gdyby liczba radnych wybieranych w danym sołectwie była większa niż przewidziana w art. 90.

4.

W miastach przy tworzeniu okręgów wyborczych uwzględnia się utworzone jednostki pomocnicze (dzielnice, osiedla).

Art. 90.

1.

W każdym okręgu wyborczym tworzonym dla wyboru rady w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców wybiera się od 1 do 5 radnych.

2⁶⁵⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 24 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Dla wyboru rady w gminie liczącej powyżej 20 000 mieszkańców tworzy się okręgi wyborcze, w których wybiera się od 5 do 8 radnych.

Art. 91.

(skreślony).

Art. 92.

1⁶⁷⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 8 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Podział gminy na okręgi wyborcze jest stały. Zmiany granic okręgów wyborczych mogą być dokonywane najpóźniej na 3 miesiące przed upływem kadencji, jeżeli konieczność taka wynika ze zmiany w podziale terytorialnym państwa, zmiany liczby mieszkańców danej gminy, zmiany liczby radnych w radzie gminy lub zmiany liczby radnych wybieranych w okręgach wyborczych.

2⁶⁸⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 82 pkt 8 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Podział na okręgi wyborcze, ich granice i numery oraz liczbę radnych wybieranych w każdym okręgu ustala, na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta), rada gminy według jednolitej normy przedstawicielstwa obliczonej przez podzielenie liczby mieszkańców gminy przez liczbę radnych wybieranych do danej rady, z uwzględnieniem art. 89 i następujących zasad:

1)

ułamki liczby mandatów wybieranych w okręgu wyborczym równe lub większe od 1/2, jakie wynikają z zastosowania normy przedstawicielstwa, zaokrągla się w górę do liczby całkowitej;

2)

jeżeli w wyniku postępowania, o którym mowa w pkt 1, liczba radnych wybieranych w okręgach przewyższa liczby wynikające z art. 27 i art. 90, mandaty nadwyżkowe odejmuje się w tych okręgach wyborczych, w których norma przedstawicielstwa jest najmniejsza; w przypadku gdy liczba mandatów jest mniejsza od wynikającej z art. 27 i art. 90, dodatkowe mandaty przydziela się tym okręgom wyborczym, w których norma przedstawicielstwa jest największa.

3.

Uchwałę rady gminy w sprawie okręgów wyborczych ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz podaje się do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty. Po jednym egzemplarzu uchwały przekazuje się niezwłocznie wojewodzie i komisarzowi wyborczemu.

Art. 93.

1.

Na ustalenia rady gminy w sprawach okręgów wyborczych wyborcom, w liczbie co najmniej 15, przysługuje prawo wniesienia skargi do komisarza wyborczego w terminie 5 dni od daty podania do publicznej wiadomości uchwały, o której mowa w art. 92 ust. 3. Komisarz wyborczy rozpoznaje sprawę w terminie 5 dni i wydaje postanowienie, doręczając je niezwłocznie wnoszącym skargę oraz radzie gminy.

2.

Od postanowienia komisarza wyborczego przysługuje odwołanie do Państwowej Komisji Wyborczej w terminie 5 dni od daty jego doręczenia. Na orzeczenie Państwowej Komisji Wyborczej nie przysługuje środek zaskarżenia.

3.

Do zmian w podziale na okręgi wyborcze, o których mowa w art. 92 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ust. 1 i 2.

Art. 94.

Informację o okręgach wyborczych, ich granicach i numerach, liczbie radnych wybieranych w każdym okręgu wyborczym oraz o wyznaczonej siedzibie gminnej komisji wyborczej podaje do publicznej wiadomości wójt (burmistrz, prezydent miasta), w formie obwieszczenia, najpóźniej w 50 dniu przed dniem wyborów.

Art. 94a⁶⁹⁾Dodany przez art. 4 pkt 25 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

W razie konieczności dokonania podziału gminy na okręgi wyborcze przed wyborami, o których mowa w art. 26, terminy określone w art. 92 ust. 1 i w art. 94 nie obowiązują.

Rozdział 15

Zgłaszanie kandydatów na radnych

Art. 95.

1⁷⁰⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 18 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Prawo zgłaszania kandydatów na radnych przysługuje komitetom wyborczym.

2.

Kandydaci zgłaszani są w formie list kandydatów. Przez listę kandydatów rozumie się również zgłoszenie jednego kandydata.

3⁷¹⁾Dodany przez art. 1 pkt 18 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

W przypadku utworzenia koalicji wyborczej partia wchodząca w jej skład nie może zgłaszać kandydatów do danej rady samodzielnie albo w innej koalicji, jeżeli została zgłoszona wspólna lista kandydatów.

Art. 96.

(skreślony).

Art. 97.

(skreślony).

Art. 98.

1.

Komitet wyborczy może zgłosić w każdym okręgu wyborczym tylko jedną listę kandydatów.

2.

Lista kandydatów w wyborach do rady:

1)

w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców może zawierać najwyżej tyle nazwisk kandydatów, ilu radnych jest wybieranych w danym okręgu wyborczym;

2)

w gminie liczącej powyżej 20 000 mieszkańców nie może zawierać mniej niż 5 nazwisk kandydatów, z tym że liczba kandydatów nie może być większa niż dwukrotność liczby radnych wybieranych w danym okręgu wyborczym.

3.

Kandydować można tylko w jednym okręgu wyborczym i tylko z jednej listy kandydatów.

Art. 99.

1.

W zgłoszeniu listy kandydatów podaje się:

1)

nazwę komitetu wyborczego oraz dokładny adres jego siedziby;

2)

nazwę rady gminy oraz numer okręgu wyborczego, do którego dokonuje się zgłoszenia;

3)

nazwiska i imiona, wiek oraz miejsce zamieszkania kandydatów; nazwiska kandydatów umieszcza się w kolejności ustalonej przez komitet wyborczy.

2⁷³⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 27 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Do każdego zgłoszenia należy dołączyć pisemne oświadczenia kandydatów o wyrażeniu zgody na kandydowanie oraz o posiadaniu prawa wybieralności (biernego prawa wyborczego) do danej rady. Zgoda kandydata na kandydowanie w wyborach powinna zawierać dane: imię (imiona), nazwisko, wiek oraz numer ewidencyjny PESEL kandydata; zgodę na kandydowanie kandydat opatruje datą i własnoręcznym podpisem.

3.

W zgłoszeniu można wnosić o oznaczenie kandydatury nazwą lub skrótem nazwy partii politycznej lub organizacji popierającej kandydata (nie więcej jednak niż jedną nazwą lub jednym skrótem nazwy składającymi się z nie więcej niż 40 znaków drukarskich). Fakt poparcia kandydatury powinien być potwierdzony pisemnie przez właściwy statutowo organ partii lub organizacji; potwierdzenie składa się łącznie ze zgłoszeniem.

4⁷⁴⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 20 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Do zgłoszenia listy kandydatów należy dołączyć dokument stwierdzający utworzenie komitetu wyborczego oraz - z wyłączeniem komitetu, o którym mowa w art. 64f ust. 8 - dokument potwierdzający przyjęcie przez właściwy organ wyborczy zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego.

5.

(skreślony).

6.

(skreślony).

Art. 100.

1.

Każda zgłaszana lista kandydatów powinna być poparta podpisami:

1)

co najmniej 25 wyborców - jeżeli dotyczy zgłoszenia w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców;

2)

co najmniej 150 wyborców - jeżeli dotyczy zgłoszenia w gminie liczącej powyżej 20 000 mieszkańców.

2.

Wyborca może udzielić poparcia dowolnej liczbie list kandydatów. Wycofanie udzielonego poparcia nie jest skuteczne.

3.

Wyborca udzielający poparcia liście składa podpis obok czytelnie wpisanego jego nazwiska i imienia, adresu zamieszkania oraz numeru ewidencyjnego PESEL

4.

Na każdej karcie wykazu osób popierających listę umieszcza się nazwiska kandydatów zgłaszanych w okręgu wyborczym.

5.

Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określa, w drodze rozporządzenia, wzór wykazu osób popierających listę kandydatów.

Art. 101.

1.

Listy kandydatów, odrębnie dla każdego okręgu wyborczego, zgłasza się do gminnej komisji wyborczej, zwanej dalej „komisją wyborczą”, najpóźniej w 30 dniu przed dniem wyborów do godziny 24, wraz z wykazem osób popierających listę.

2.

Zgłoszenia listy dokonuje pełnomocnik komitetu wyborczego, uprawniony do składania oświadczeń w sprawie zgłoszenia wobec organów wyborczych, lub upoważniona przez niego osoba, zwani dalej „pełnomocnikiem”. Do zgłoszenia załącza się dokument, wydany przez komitet wyborczy, stwierdzający ustanowienie pełnomocnika komitetu wyborczego, z podaniem jego nazwiska i imienia oraz dokładnego adresu zamieszkania i numeru ewidencyjnego PESEL.

3.

Jeżeli zgłoszenia listy dokonuje osoba upoważniona przez pełnomocnika komitetu wyborczego, do zgłoszenia załącza się również odpowiednio dokument, o którym mowa w ust. 2, wydany przez pełnomocnika komitetu wyborczego.

4.

Po dokonaniu zgłoszenia uzupełnienie listy o nazwiska kandydatów lub zmiany kandydatów albo ich kolejności na liście są niedopuszczalne.

Art. 102.

1.

W zgłoszeniu listy kandydatów pełnomocnik może wnosić o oznaczenie listy nazwą lub skrótem nazwy komitetu wyborczego, którą należy oznaczyć listę na urzędowych obwieszczeniach oraz na karcie do głosowania.

2.

W sprawach związanych z oznaczeniem listy kandydatów nazwą lub skrótem nazwy partii politycznej bądź organizacji przepisy art. 99 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 103.

1⁷⁶⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 21 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Oznaczenie listy nazwą lub skrótem nazwy, o których mowa w art. 102, powinno różnić się dostatecznie od oznaczenia innych list. Nazwa lub skrót nazwy użyte dla oznaczenia list kandydatów zgłaszanych przez komitet wyborczy wyborców muszą być różne od nazwy lub skrótu nazwy partii politycznej lub organizacji wpisanych odpowiednio do ewidencji lub rejestru prowadzonych przez właściwy sąd.

2⁷⁷⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 21 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Nazwa, skrót nazwy i symbol graficzny komitetu wyborczego wyborców, komitetu wyborczego organizacji, komitetu wyborczego partii politycznych i koalicyjnego komitetu wyborczego partii politycznych korzystają z ochrony prawnej przewidzianej dla dóbr osobistych.

3.

Jeżeli po przyjęciu zgłoszenia zostanie dokonane zgłoszenie zawierające to samo lub niedostatecznie różniące się oznaczenie listy, komisja wyborcza uznaje to za wadę zgłoszenia i wyznacza termin 3 dni w celu jej usunięcia. W przypadku nieusunięcia wady w terminie komisja odmawia rejestracji listy.

4.

Przepisu ust. 3 nie stosuje się do zgłoszeń list kandydatów partii politycznych i organizacji.

2.

Jeżeli w danym okręgu wyborczym, pomimo postępowania, o którym mowa w ust. 1, nie zostanie zarejestrowana żadna lista kandydatów, wyborów w tym okręgu nie przeprowadza się. O przyczynach nieprzeprowadzenia wyborów komisja wyborcza niezwłocznie powiadamia wyborców w drodze obwieszczenia, którego druk i rozplakatowanie zapewnia wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Art. 109.

1.

Po zarejestrowaniu list kandydatów komisja wyborcza ustala dla każdego okręgu wyborczego rejestr list kandydatów.

2⁷⁸⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 9 ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Listy kandydatów komitetu wyborczego zarejestrowane w co najmniej jednym okręgu wyborczym otrzymują jednolity numer, taki sam, jaki uzyskały listy tego komitetu w trybie określonym w art. 141 i art. 166 ust. 1 w województwie, na którego terenie znajduje się gmina.

3.

Listy kandydatów komitetów wyborczych zarejestrowane w więcej niż jednym okręgu wyborczym, lecz niespełniające warunku, o którym mowa w ust. 2, otrzymują kolejne jednolite numery ustalone w drodze losowania spośród numerów następujących po numerach nadanych w trybie art. 166 ust. 1.

4.

Listy komitetów wyborczych zarejestrowane w jednym okręgu wyborczym otrzymują w ramach okręgu, w drodze losowania, kolejne numery następujące po numerach, o których mowa w ust. 3.

5.

Komisja zarządza wydrukowanie obwieszczenia o zarejestrowanych listach kandydatów, zawierającego ich numery, dane o kandydatach umieszczone w zgłoszeniach list wraz z ewentualnymi oznaczeniami kandydatów i list, o których mowa w art. 99 i 102.

6.

Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 5, przekazuje się wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), który zapewnia jego druk i rozplakatowanie na obszarze gminy najpóźniej w 15 dniu przed dniem wyborów. Jeden egzemplarz obwieszczenia przesyła się niezwłocznie komisarzowi wyborczemu.

Art. 110.

1.

Komisja wyborcza skreśla z zarejestrowanej listy kandydatów nazwisko kandydata, który zmarł, utracił prawo wybieralności lub złożył oświadczenie na piśmie o wycofaniu zgody na kandydowanie, i zawiadamia o tym niezwłocznie właściwego pełnomocnika.

2.

Jeżeli skreślenie nazwiska kandydata nastąpiło wskutek śmierci kandydata i powoduje, że w okręgu wyborczym liczba kandydatów jest równa liczbie radnych wybieranych w tym okręgu lub mniejsza od niej, komisja informuje właściwego pełnomocnika o możliwości zgłoszenia nowego kandydata. Uzupełnienia listy dokonuje się najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów; w takim przypadku przepisu art. 100 ust. 1 nie stosuje się.

3.

Komisja wyborcza unieważnia rejestrację listy, jeżeli nie pozostaje na niej nazwisko żadnego kandydata lub jeżeli komitet wyborczy powiadomi komisję o swoim rozwiązaniu.

4.

O skreśleniu nazwiska kandydata i zgłoszeniu nowego kandydata, a także o unieważnieniu zarejestrowanej listy kandydatów z przyczyn, o których mowa w ust. 3, komisja zawiadamia niezwłocznie wyborców danego okręgu wyborczego oraz komisarza wyborczego.

5⁷⁹⁾Dodany przez art. 1 pkt 22 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

W przypadku rozwiązania komitetu wyborczego w trybie, o którym mowa w art. 64l ust. 2, właściwa terytorialna komisja wyborcza unieważnia listy tego komitetu.

Rozdział 16

Mężowie zaufania

Art. 111.

1.

Przedstawicielami list kandydatów na radnych, reprezentującymi ich interesy w czasie głosowania i ustalania wyników głosowania w obwodzie głosowania, są mężowie zaufania.

2.

Pełnomocnik, o którym mowa w art. 101 ust. 2, może wyznaczyć po jednym mężu zaufania do każdego obwodu głosowania na obszarze okręgu wyborczego, w którym dane zgłoszenie zostało zarejestrowane.

2a⁸⁰⁾Dodany przez art. 4 pkt 28 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Kandydat na radnego nie może być mężem zaufania.

3.

Pełnomocnik wydaje mężom zaufania zaświadczenie według wzoru określonego przez Państwową Komisję Wyborczą.

Art. 112.

1.

Przedstawicielem list kandydatów na radnych reprezentującym ich interesy w czasie ustalania wyników głosowania i wyników wyborów w okręgu wyborczym jest pełnomocnik, o którym mowa w art. 101 ust. 2.

2.

Pełnomocnik może wyznaczyć swojego zastępcę, wydając mu stosowne zaświadczenie w myśl art. 111 ust. 3.

Rozdział 17

Karty do głosowania

Art. 113.

1.

Komisja wyborcza zarządza wydrukowanie, odrębnie dla każdego okręgu wyborczego, kart do głosowania i zapewnia ich przekazanie obwodowym komisjom wyborczym w trybie określonym przez komisarza wyborczego.

2.

Jeżeli po wydrukowaniu kart do głosowania komisja wyborcza skreśli z listy kandydatów nazwisko kandydata z przyczyn, o których mowa w art. 110 ust. 1, nazwisko kandydata pozostawia się na wydrukowanych kartach do głosowania. Informacje o skreśleniu oraz o warunkach decydujących o ważności głosu oddanego na takiej karcie komisja wyborcza podaje do publicznej wiadomości w formie obwieszczenia i zapewnia jego rozplakatowanie w lokalach wyborczych w dniu wyborów.

3.

Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio, jeżeli komisja wyborcza unieważnia rejestrację listy kandydatów z przyczyn, o których mowa w art. 110 ust. 3.

Art. 114.

Na karcie do głosowania w okręgu wyborczym umieszcza się listy kandydatów zarejestrowane w danym okręgu według nadanych im numerów, wymieniając nazwiska i imiona kandydatów każdej z list w kolejności ich umieszczenia na liście, wraz z oznaczeniami list, o których mowa w art. 102 ust. 1.

Art. 115.

1.

Na karcie do głosowania zamieszcza się zwięzłą informację o sposobie głosowania.

2.

Na karcie do głosowania drukuje się odcisk pieczęci gminnej komisji wyborczej.

3.

Karta do głosowania może być zadrukowana tylko po jednej stronie. Wielkość i rodzaj czcionek powinny być jednakowe dla nazwisk wszystkich kandydatów i oznaczeń umieszczonych na karcie.

4.

Wzór karty do głosowania ustala Państwowa Komisja Wyborcza.

Art. 116.

Nieważne są karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub nieopatrzone pieczęcią obwodowej komisji wyborczej.

Rozdział 18

Sposób głosowania i warunki ważności głosu

Art. 117.

1.

W wyborach radnych w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców wyborca głosuje na określonych kandydatów, stawiając znak „x” w kratce z lewej strony obok nazwisk najwyżej tylu kandydatów, ilu radnych jest wybieranych w danym okręgu wyborczym.

2.

Wyborca może głosować na określonych kandydatów bez względu na to, na jakich listach nazwiska ich są umieszczone.

3.

Wyborca może głosować na mniejszą liczbę kandydatów.

4.

Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak „x” w kratce z lewej strony obok nazwisk więcej kandydatów niż radnych jest wybieranych lub nie postawiono znaku „x” w kratce z lewej strony obok nazwiska żadnego kandydata. Głos jest również nieważny, jeżeli znak „x” postawiono w kratce wyłącznie przy nazwisku kandydata w sytuacji określonej w art. 113 ust. 2.

Art. 118.

1.

W wyborach radnych w gminie liczącej powyżej 20 000 mieszkańców wyborca głosuje tylko na jedną listę kandydatów, stawiając znak „x” w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu.

2.

Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak „x” w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub większej liczby kandydatów z różnych list lub nie postawiono tego znaku w kratce z lewej strony obok nazwiska żadnego kandydata z którejkolwiek z list, z zastrzeżeniem ust. 3.

3.

Jeżeli znak „x” postawiono w kratce z lewej strony wyłącznie przy nazwisku kandydata z jednej tylko listy w sytuacji określonej w art. 113 ust. 2, głos uznaje się za ważny i oddany na tę listę.

4.

Jeżeli znak „x” postawiono w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub większej liczby kandydatów, ale z tej samej listy, głos uznaje się za ważny i oddany na wskazaną listę z przyznaniem pierwszeństwa do uzyskania mandatu temu kandydatowi, przy którego nazwisku znak „x” jest umieszczony w pierwszej kolejności.

Art. 119⁸¹⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 29 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych nazwisk lub nazw albo poczynienie innych dopisków poza kratką nie wpływa na ważność głosu.

Rozdział 19

Ustalanie wyników wyborów

Art. 120.

1.

Na podstawie protokołów otrzymanych od obwodowych komisji wyborczych gminna komisja wyborcza ustala wyniki głosowania i wyniki wyborów do rady gminy odrębnie dla każdego okręgu wyborczego.

2.

Przy ustalaniu wyników mogą być obecni pełnomocnicy lub ich zastępcy, o których mowa w art. 112.

Art. 121.

1.

Komisja wyborcza sporządza zestawienie wyników głosowania w okręgu wyborczym, na urzędowym formularzu, w trzech egzemplarzach.

2.

W zestawieniu wymienia się odpowiednio liczby:

1)

osób uprawnionych do głosowania;

2)

wyborców, którym wydano karty do głosowania;

3)

oddanych kart do głosowania;

4)

kart nieważnych;

5)

kart ważnych;

6)

głosów nieważnych, z podaniem przyczyny ich nieważności;

7)

głosów ważnie oddanych na każdą z list kandydatów, z uwzględnieniem art. 118 ust. 3;

8)

głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów z każdej z list.

3.

Na podstawie zestawień, o których mowa w ust. 1, komisja wyborcza ustala wyniki wyborów radnych w okręgach wyborczych.

Art. 122.

1.

W wyborach do rady w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców za wybranych w danym okręgu wyborczym uważa się tych kandydatów, którzy otrzymali kolejno największą liczbę ważnie oddanych głosów.

2.

Jeżeli równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu otrzymali kandydaci z tej samej listy, o wyborze rozstrzyga kolejność umieszczenia nazwisk na liście. W przypadku gdy kolejność na liście była ustalona w porządku alfabetycznym, o uzyskaniu mandatu rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez przewodniczącego komisji w obecności członków komisji i pełnomocników.

3.

Jeżeli równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu otrzymali kandydaci z różnych list, za wybranego uważa się kandydata z tej listy, której kandydaci otrzymali w okręgu wyborczym łącznie największą liczbę głosów. W przypadku gdyby i ta liczba była równa - rozstrzyga losowanie, o którym mowa w ust. 2.

4.

Tryb przeprowadzenia losowania, o którym mowa w ust. 2 i 3, określa Państwowa Komisja Wyborcza.

Art. 123.

1.

W wyborach do rady w gminie liczącej powyżej 20 000 mieszkańców gminna komisja wyborcza, na podstawie zestawienia, o którym mowa w art. 121, dokonuje podziału mandatów w każdym okręgu wyborczym pomiędzy listy kandydatów w sposób następujący:

1⁸²⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 23 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.)

liczbę głosów ważnie oddanych na każdą z list w okręgu wyborczym dzieli się kolejno przez 1; 2; 3; 4; 5 i dalsze kolejne liczby, aż do chwili, gdy z otrzymanych w ten sposób ilorazów da się uszeregować tyle kolejno największych liczb, ile wynosi liczba mandatów do rozdzielenia między listy;

2)

każdej liście przyznaje się tyle mandatów, ile spośród ustalonego w powyższy sposób szeregu ilorazów przypada jej liczb kolejno największych.

2.

W okręgach wyborczych w miastach na prawach powiatu podziału mandatów dokonuje się pomiędzy listy kandydatów, o których mowa w art. 88 ust. 2.

3.

Jeżeli kilka list uzyskało ilorazy równe ostatniej liczbie z liczb uszeregowanych w podany wyżej sposób, a list tych jest więcej niż mandatów do rozdzielenia, pierwszeństwo mają listy w kolejności ogólnej liczby oddanych na nie głosów. Gdyby na dwie lub więcej list oddano równą liczbę głosów, o pierwszeństwie rozstrzyga liczba obwodów głosowania, w których na daną listę oddano większą liczbę głosów.

4.

Mandaty przypadające danej liście kandydatów uzyskują kandydaci w kolejności wynikającej z otrzymanej liczby głosów.

5.

Jeżeli równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu otrzymało dwóch lub więcej kandydatów z danej listy, o wyborze rozstrzyga kolejność umieszczenia nazwisk kandydatów na liście. W przypadku gdy kolejność na liście była ustalona zgodnie z porządkiem alfabetycznym, o uzyskaniu mandatu rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez przewodniczącego komisji w obecności członków komisji i pełnomocników. Tryb przeprowadzenia losowania określa Państwowa Komisja Wyborcza.

Art. 124.

1.

Po ustaleniu wyników wyborów we wszystkich okręgach wyborczych, zgodnie z zasadami określonymi w art. 122 i art. 123, komisja wyborcza sporządza w trzech egzemplarzach protokół z wyborów do rady gminy.

2⁸³⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 31 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

W protokole podaje się, według okręgów wyborczych, liczbę radnych wybieranych w okręgu oraz nazwiska i imiona wybranych radnych z podaniem oznaczenia listy, z której zostali wybrani; w protokole podaje się również ewentualną liczbę nieobsadzonych mandatów.

3.

W protokole podaje się również przebieg losowania, o którym mowa w art. 122 ust. 2 i 3 oraz w art. 123 ust. 5.

4.

Do protokołu załącza się zestawienia wyników głosowania w okręgach wyborczych.

5.

Protokół podpisują i każdą ze stron parafują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji wyborczej obecne przy jego sporządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.

6.

Pełnomocnikom i członkom komisji przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów. Przepis art. 54 ust. 6 stosuje się odpowiednio.

Art. 125⁸⁴⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 32 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Gminna komisja wyborcza niezwłocznie podaje do publicznej wiadomości wyniki głosowania i wyniki wyborów w okręgach wyborczych poprzez wywieszenie w swojej siedzibie w miejscu łatwo dostępnym dla wyborców jednego z egzemplarzy protokołu z wyborów do rady gminy wraz z zestawieniami, o których mowa w art. 121.

Art. 126.

1.

Przewodniczący komisji wyborczej przekazuje niezwłocznie komisarzowi wyborczemu, w zapieczętowanym pakiecie, jeden egzemplarz protokołu z wyborów wraz z protokołami głosowania w obwodach głosowania, w trybie określonym przez Państwową Komisję Wyborczą.

2.

Państwowa Komisja Wyborcza może określić zasady i tryb wcześniejszego przekazywania danych z protokołu z wyborów za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej użytku publicznego lub elektronicznego przesyłania danych.

3³⁴⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 19 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Pozostałe dokumenty z wyborów oraz pieczęć przewodniczący komisji wyborczej przekazuje w depozyt wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta).

Art. 127.

1.

Po otrzymaniu protokołów od gminnej komisji wyborczej komisarz wyborczy dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników głosowania i wyników wyborów w okręgach wyborczych.

2.

W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników, komisarz wyborczy zarządza ponowne ustalenie tych wyników i zawiadamia o tym niezwłocznie Państwową Komisję Wyborczą. Przepisy art. 120-126 stosuje się odpowiednio.

Art. 128⁸⁵⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 10 ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Gminna komisja wyborcza wydaje radnym zaświadczenia o wyborze. Wzór zaświadczenia określa Państwowa Komisja Wyborcza.

Dział III

Wybory do rad powiatów. Przepisy szczególne

Rozdział 20

Zasady ogólne

Art. 129.

Wybory do rad powiatów odbywają się przy odpowiednim zastosowaniu przepisów działu II, jeżeli przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej.

Art. 130.

Wybory do rad powiatów, pod nadzorem Państwowej Komisji Wyborczej i komisarzy wyborczych, przeprowadzają:

1)

powiatowe komisje wyborcze;

2)

obwodowe komisje wyborcze.

Art. 131.

1.

W razie zarządzenia wyborów do rad powiatów na ten sam dzień, na który zarządzono wybory do rad gmin, głosowanie przeprowadzają obwodowe komisje wyborcze powołane dla wyborów do rad gmin, na podstawie tych samych spisów wyborców.

2.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1, obwodowa komisja wyborcza sporządza oddzielnie protokoły głosowania w obwodach dla wyborów do rady gminy i dla wyborów do rady powiatu, przekazując je odpowiednio gminnej i powiatowej komisji wyborczej.

Rozdział 21

Liczba radnych. System wyborczy

W celu przeprowadzenia wyborów powiat dzieli się na okręgi wyborcze.

2.

Okręgiem wyborczym jest jedna gmina.

3⁸⁷⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 33 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

W celu tworzenia okręgów możliwe jest łączenie gmin tylko w tym przypadku, jeżeli liczba radnych przypadająca na którąkolwiek z gmin, wynikająca z normy przedstawicielstwa dla okręgów, wynosiłaby mniej niż 5.

4.

Podział gminy na dwa lub więcej okręgów jest dopuszczalny jedynie wtedy, gdyby liczba radnych przypadających na tę gminę, wynikająca z normy przedstawicielstwa dla okręgów, wynosiła więcej niż 10 radnych.

5.

Utworzenie na obszarze gminy dwóch lub więcej okręgów wyborczych wymaga porozumienia z radą tej gminy; należy przy tym uwzględnić podział danej gminy na okręgi wyborcze dla wyborów do rad gmin.

6.

Łączenie dwóch lub więcej gmin w celu utworzenia okręgu wyborczego wymaga zasięgnięcia opinii rad tych gmin.

7.

W miastach przy tworzeniu okręgów wyborczych uwzględnia się utworzone jednostki pomocnicze (dzielnice, osiedla).

Art. 136.

1.

Podział na okręgi wyborcze, ich numery, granice oraz liczbę radnych wybieranych w okręgu wyborczym ustala, na wniosek starosty, rada powiatu według jednolitej normy przedstawicielstwa obliczonej przez podzielenie liczby mieszkańców powiatu przez liczbę radnych wybieranych do danej rady, z uwzględnieniem art. 135 i następujących zasad:

1)

Art. 139.

Informację o okręgach wyborczych, ich numerach i granicach, liczbie radnych wybieranych w okręgu wyborczym oraz wyznaczonej siedzibie powiatowej komisji wyborczej podaje do publicznej wiadomości starosta, w formie obwieszczenia, najpóźniej w 50 dniu przed dniem wyborów.

Art. 139a⁹⁰⁾Dodany przez art. 4 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

W razie konieczności dokonania podziału powiatu na okręgi wyborcze przed wyborami, o których mowa w art. 26, terminy określone w art. 138 ust. 1 i w art. 139 nie obowiązują.

Rozdział 23

Zgłaszanie kandydatów na radnych

Art. 140.

1⁹¹⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 35 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Do zgłaszania i rejestrowania list kandydatów na radnych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zgłaszania i rejestrowania list kandydatów do rad gmin w gminach liczących powyżej 20 000 mieszkańców, z uwzględnieniem art. 133 ust. 1.

2⁹²⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 35 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Każda zgłoszona lista kandydatów powinna być poparta podpisami co najmniej 200 wyborców.

Art. 141.

1.

Komisarz wyborczy przyznaje najpóźniej na 23 dni przed dniem wyborów jednolity numer dla list kandydatów komitetu, o którym mowa w art. 166 ust. 1, jeżeli zarejestrował listę we wszystkich okręgach wyborczych do więcej niż połowy rad powiatów na terenie województwa, i zawiadamia o tym niezwłocznie powiatowe komisje wyborcze.

2.

Pozostałym listom numery przyznaje powiatowa komisja wyborcza stosując odpowiednio przepisy art. 109 ust. 3 i 4.

3.

Powiatowa komisja wyborcza powiadamia niezwłocznie pełnomocników o przyznanych numerach list kandydatów.

Art. 142.

Powiatowa komisja wyborcza zarządza wydrukowanie obwieszczenia o zarejestrowanych listach kandydatów. Przepisy art. 109 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.

Art. 143.

W razie skreślenia nazwiska kandydata wskutek jego śmierci, powodującego sytuację, o której mowa w art. 110 ust. 2, powiatowa komisja wyborcza informuje pełnomocnika komitetu wyborczego o możliwości zgłoszenia nowego kandydata najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów. Przepisy art. 110 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 144.

4. Art. 148⁹⁴⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 36 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych nazwisk lub nazw albo poczynienie innych dopisków poza kratką nie wpływa na ważność głosu.

Rozdział 26

Ustalanie wyników wyborów

Art. 149.

1.

Na podstawie protokołów otrzymanych od obwodowych komisji wyborczych powiatowa komisja wyborcza ustala wyniki głosowania i wyniki wyborów do rady powiatu odrębnie dla każdego okręgu wyborczego.

2.

Przy ustalaniu wyników mogą być obecni pełnomocnicy.

Art. 150.

1.

Komisja wyborcza sporządza zestawienie wyników głosowania w okręgu wyborczym, na urzędowym formularzu, w trzech egzemplarzach.

2.

W zestawieniu wymienia się odpowiednio liczby:

1)

osób uprawnionych do głosowania;

2)

wyborców, którym wydano karty do głosowania;

3)

oddanych kart do głosowania;

4)

kart nieważnych;

5)

kart ważnych;

6)

głosów nieważnych, z podaniem przyczyny ich nieważności;

7)

głosów ważnie oddanych na każdą z list kandydatów, z uwzględnieniem art. 147 ust. 3;

8)

głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów z każdej z list.

3.

Na podstawie zestawienia, o którym mowa w ust. 1, komisja wyborcza ustala wyniki wyborów radnych w okręgach wyborczych.

Art. 151.

1.

W wyborach do rady powiatu komisja wyborcza, na podstawie zestawienia, o którym mowa w art. 150 ust. 2, dokonuje podziału mandatów w każdym okręgu wyborczym pomiędzy listy kandydatów, o których mowa w art. 134 ust. 2, w sposób następujący:

1⁹⁵⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 25 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.)

2)

każdej liście przyznaje się tyle mandatów, ile spośród ustalonego w powyższy sposób szeregu ilorazów przypada jej liczb kolejno największych.

2.

3.

Mandaty przypadające danej liście kandydatów uzyskują kandydaci w kolejności wynikającej z otrzymanej liczby głosów.

4. Art. 152.

1.

Po ustaleniu wyników wyborów we wszystkich okręgach wyborczych, zgodnie z zasadami określonymi w art. 151, komisja wyborcza sporządza w trzech egzemplarzach protokół z wyborów do rady powiatu.

2⁹⁶⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 38 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

3.

W protokole podaje się również przebieg losowania, o którym mowa w art. 151 ust. 4.

4.

Do protokołu załącza się zestawienia wyników głosowania w okręgach wyborczych.

5.

Protokół podpisują i każdą ze stron parafują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji wyborczej obecne przy jego sporządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.

6.

Pełnomocnikom i członkom komisji przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów. Przepis art. 54 ust. 6 stosuje się odpowiednio.

Art. 153⁹⁷⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 39 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Powiatowa komisja wyborcza niezwłocznie podaje do publicznej wiadomości wyniki głosowania i wyniki wyborów w okręgach wyborczych poprzez wywieszenie w swojej siedzibie jednego z egzemplarzy protokołu z wyborów do rady powiatu wraz z zestawieniem, o którym mowa w art. 150.

Art. 154.

1.

2. 3³⁴⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 19 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Pozostałe dokumenty z wyborów oraz pieczęć przewodniczący komisji wyborczej przekazuje w depozyt staroście.

Art. 155.

1.

Po otrzymaniu protokołów od powiatowej komisji wyborczej komisarz wyborczy dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników głosowania i wyników wyborów w okręgach wyborczych.

2⁹⁸⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 26 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Art. 156⁸⁵⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 10 ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Powiatowa komisja wyborcza wydaje radnym zaświadczenia o wyborze. Wzór zaświadczenia określa Państwowa Komisja Wyborcza.

Dział IV

Wybory do sejmików województw. Przepisy szczególne

Rozdział 27

Zasady ogólne

Art. 157.

Wybory do sejmików województw odbywają się przy odpowiednim zastosowaniu przepisów działu II, jeżeli przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej.

Art. 158.

Wybory do sejmików województw, pod nadzorem Państwowej Komisji Wyborczej i komisarzy wyborczych, przeprowadzają:

1)

wojewódzkie komisje wyborcze;

2)

powiatowe komisje wyborcze;

3)

obwodowe komisje wyborcze.

Art. 159.

1.

W razie zarządzenia wyborów do sejmików województw na ten sam dzień, na który zarządzono wybory do rad powiatów:

1)

głosowanie przeprowadzają obwodowe komisje wyborcze powołane dla wyborów do rad powiatów, na podstawie tych samych spisów wyborców;

2)

powiatowe komisje wyborcze powołane dla wyborów do rad powiatów sporządzają protokoły zbiorczych wyników głosowania w powiecie dla wyborów do sejmiku województwa.

2.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1, sporządzane są odrębne protokoły głosowania w obwodzie dla wyborów do sejmików województw i dla wyborów do rad powiatów.

3.

Miejskie komisje wyborcze w miastach na prawach powiatu sporządzają protokoły zbiorczych wyników głosowania w mieście dla wyborów do sejmiku województwa.

4.

Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w razie zarządzenia na ten sam dzień wyborów do sejmików województw, rad powiatów i rad gmin.

Rozdział 28

Liczba radnych. System wyborczy

W celu przeprowadzenia wyborów obszar województwa dzieli się na okręgi wyborcze.

2.

Okręgiem wyborczym jest jeden powiat lub jego część.

3.

Łączenie powiatów w celu utworzenia okręgu wyborczego jest dopuszczalne jedynie wtedy, gdyby liczba radnych wybieranych w danym powiecie do sejmiku województwa była mniejsza niż 5 radnych.

3a¹⁰⁰⁾Dodany przez art. 1 pkt 27 ustawy, o której mowa w odnośniku 35, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2003 r..

Łączenie powiatów nie może naruszać więzi społecznych łączących wyborców należących do mniejszości narodowych lub etnicznych, zamieszkujących na terytorium łączonych powiatów.

4.

Przepis art. 135 ust. 5 stosuje się odpowiednio.

Art. 164.

1.

Podział na okręgi wyborcze, ich numery, granice oraz liczbę radnych wybieranych w okręgu wyborczym ustala, na wniosek marszałka, sejmik województwa według jednolitej normy przedstawicielstwa obliczonej przez podzielenie liczby mieszkańców województwa przez liczbę radnych wybieranych do danej rady, z uwzględnieniem art. 163 i następujących zasad:

1)

w okręgu wyborczym wybiera się od 5 do 15 radnych;

2)

w żadnym z powiatów stanowiących jeden okręg wyborczy nie mogą być wybierani radni w liczbie równej lub większej niż 3/5 ogólnej liczby danej rady.

2¹⁰¹⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 40 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Przepisy art. 136 ust. 1 pkt 1 i 2, ust. 2 oraz art. 137-139a stosuje się odpowiednio.

Rozdział 30

Zgłaszanie kandydatów na radnych

Art. 165.

1¹⁰²⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 41 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

2.

Każda zgłaszana lista kandydatów powinna być poparta podpisami co najmniej 300 wyborców.

3.

Listy kandydatów, odrębnie dla każdego okręgu wyborczego, zgłasza się do wojewódzkiej komisji wyborczej.

Art. 166.

1.

Państwowa Komisja Wyborcza na podstawie rejestracji list kandydatów w wyborach do sejmików województw przyznaje w drodze losowania, najpóźniej na 25 dni przed wyborami, jednolity numer dla list komitetów wyborczych, o których mowa w art. 78. O terminie losowania zawiadamia się pełnomocników komitetów wyborczych.

2.

Państwowa Komisja Wyborcza zawiadamia niezwłocznie wojewódzkie komisje wyborcze oraz pełnomocników o wylosowanych numerach list.

3.

Pozostałe numery list przyznaje wojewódzka komisja wyborcza stosując odpowiednio przepisy art. 109 ust. 3 i 4.

Art. 167.

Wojewódzka komisja wyborcza zarządza wydrukowanie obwieszczenia o zarejestrowanych listach kandydatów. Przepisy art. 109 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.

Art. 168.

W razie skreślenia nazwiska kandydata wskutek jego śmierci, powodującego sytuację, o której mowa w art. 110 ust. 2, wojewódzka komisja wyborcza informuje pełnomocnika komitetu wyborczego o możliwości zgłoszenia nowego kandydata najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów. Przepisy art. 110 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 169.

1¹⁰³⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 28 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

W razie zarządzenia wyborów do sejmików województw na ten sam dzień, na który zarządzono wybory do rad powiatów, komitety wyborcze zgłaszające kandydatów w wyborach do sejmiku województwa mogą zgłaszać również kandydatów na radnych do rad powiatów. Przepis art. 95 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

2.

Każdy komitet wyborczy może zgłosić w wyborach do danej rady w okręgu wyborczym tylko jedną listę kandydatów.

Art. 170.

W razie zarządzenia wyborów do sejmików województw na ten sam dzień, na który zarządzono wybory do rad powiatów i rad gmin, przepisy art. 169 stosuje się odpowiednio.

Rozdział 31

Karty do głosowania

Art. 171.

1.

Wojewódzka komisja wyborcza zarządza wydrukowanie, odrębnie dla każdego okręgu wyborczego, kart do głosowania i zapewnia ich przekazanie obwodowym komisjom wyborczym.

2.

Na karcie do głosowania drukuje się odcisk pieczęci wojewódzkiej komisji wyborczej.

Art. 172.

W razie skreślenia nazwiska kandydata z listy lub unieważnienia listy kandydatów po wydrukowaniu kart do głosowania stosuje się odpowiednio przepisy art. 113 ust. 2 i 3.

Rozdział 32

Sposób głosowania i warunki ważności głosu

Art. 173.

1.

Wyborca głosuje tylko na określoną listę kandydatów, stawiając znak „x” w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu.

2.

3.

Jeżeli znak „x” postawiono w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub więcej kandydatów, ale z tej samej listy, głos uznaje się za ważny i oddany na wskazaną listę z przyznaniem pierwszeństwa do uzyskania mandatu temu kandydatowi, przy którego nazwisku znak „x” jest umieszczony w pierwszej kolejności.

Art. 174.

Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak „x” w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub więcej kandydatów z różnych list lub nie postawiono tego znaku w kratce z lewej strony obok nazwiska żadnego kandydata z którejkolwiek z list.

Art. 175¹⁰⁴⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 42 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych nazwisk lub nazw albo poczynienie innych dopisków poza kratką nie wpływa na ważność głosu.

Rozdział 33

Ustalanie wyników wyborów

Art. 176.

1¹⁰⁵⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 12 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Powiatowa komisja wyborcza, na podstawie otrzymanych od obwodowych komisji wyborczych protokołów głosowania w obwodach w wyborach do sejmików województw, ustala wyniki głosowania na poszczególne listy kandydatów i sporządza, w trzech egzemplarzach, protokół wyników głosowania na obszarze powiatu.

2.

(skreślony).

3.

W protokole wymienia się liczby:

1)

osób uprawnionych do głosowania;

2)

wyborców, którym wydano karty do głosowania;

3)

oddanych kart do głosowania;

4)

kart nieważnych;

5)

kart ważnych;

6)

głosów nieważnych, z podaniem przyczyny ich nieważności;

7)

głosów ważnie oddanych na każdą z list kandydatów, z uwzględnieniem art. 173 ust. 2;

8)

głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów z każdej z list.

4.

Przy ustalaniu wyników mogą być obecni pełnomocnicy.

5.

Przepisy art. 124 ust. 5 i 6, art. 125 i 126 stosuje się odpowiednio.

Art. 177¹⁰⁷⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 13 ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Po otrzymaniu protokołów, o których mowa w art. 176, wojewódzka komisja wyborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników głosowania na obszarze powiatu. Przepis art. 127 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 178.

1¹⁰⁷⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 13 ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Na podstawie protokołów wyników głosowania na obszarze powiatu wojewódzka komisja wyborcza sporządza zestawienie wyników głosowania w okręgu wyborczym na poszczególne listy kandydatów, na urzędowym formularzu, w trzech egzemplarzach.

2.

W zestawieniu wymienia się liczby:

1)

osób uprawnionych do głosowania;

2)

wyborców, którym wydano karty do głosowania;

3)

oddanych kart do głosowania;

4)

kart nieważnych;

5)

kart ważnych;

6)

głosów nieważnych, z podaniem przyczyny ich nieważności;

7)

głosów ważnie oddanych na każdą z list kandydatów, z uwzględnieniem art. 173 ust. 2;

8)

głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów z każdej z list.

3.

Na podstawie zestawień, o których mowa w ust. 2, wojewódzka komisja wyborcza dokonuje podziału mandatów w każdym okręgu wyborczym pomiędzy listy kandydatów, o których mowa w art. 162 ust. 2, w sposób następujący:

1¹⁰⁸⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 29 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.)

2)

każdej liście przyznaje się tyle mandatów, ile spośród ustalonego w powyższy sposób szeregu ilorazów przypada jej liczb kolejno największych.

4.

5.

Mandaty przypadające danej liście kandydatów uzyskują kandydaci w kolejności wynikającej z otrzymanej liczby głosów.

6.

Jeżeli równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu otrzymało dwóch lub więcej kandydatów z danej listy, o wyborze rozstrzyga kolejność umieszczenia nazwisk kandydatów na liście. W przypadku gdy kolejność na liście była ustalona zgodnie z porządkiem alfabetycznym, o uzyskaniu mandatu rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez wojewódzką komisję wyborczą w obecności pełnomocników.

Art. 179.

1.

Po ustaleniu wyników wyborów we wszystkich okręgach wyborczych, zgodnie z zasadami określonymi w art. 178, wojewódzka komisja wyborcza sporządza w trzech egzemplarzach protokół z wyborów do sejmiku województwa.

2¹⁰⁹⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 44 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

3.

W protokole podaje się również przebieg losowania, o którym mowa w art. 178 ust. 6.

4.

Do protokołu załącza się zestawienia wyników głosowania w okręgach wyborczych.

5.

Protokół podpisują i każdą ze stron parafują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji wyborczej obecne przy jego sporządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.

6.

Pełnomocnikom i członkom komisji przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów. Przepis art. 54 ust. 6 stosuje się odpowiednio.

Art. 180.

1¹¹⁰⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 45 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Wojewódzka komisja wyborcza niezwłocznie podaje do publicznej wiadomości wyniki głosowania i wyniki wyborów w okręgach wyborczych poprzez wywieszenie w swojej siedzibie w miejscu łatwo dostępnym dla wyborców jednego z egzemplarzy protokołu z wyborów do sejmiku województwa wraz z zestawieniem, o którym mowa w art. 178 ust. 1 i 2. Jeden z egzemplarzy protokołu przekazuje Państwowej Komisji Wyborczej w trybie przez nią określonym.

2.

Przepisy art. 154 i 155 stosuje się odpowiednio.

Art. 181⁸⁵⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 10 ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

Wojewódzka komisja wyborcza wydaje radnym zaświadczenia o wyborze. Wzór zaświadczenia określa Państwowa Komisja Wyborcza.

Dział V

Ogłaszanie wyników wyborów

Rozdział 34

Ogłaszanie wyników wyborów na obszarze województwa

Art. 182.

W przypadku, o którym mowa w art. 188, właściwa terytorialna komisja wyborcza niezwłocznie zawiadamia wyborców danego okręgu wyborczego o przyczynach obsadzenia mandatów bez głosowania, w formie obwieszczenia, którego druk i rozplakatowanie zapewnia odpowiednio marszałek województwa, starosta i wójt (burmistrz, prezydent miasta). Jeden egzemplarz obwieszczenia przekazuje się niezwłocznie komisarzowi wyborczemu.

2¹¹⁶⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 50 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Komisja wyborcza sporządza odpowiedni protokół z obsadzenia mandatu radnego bez głosowania w okręgu wyborczym, którego wzór ustala Państwowa Komisja Wyborcza. Przepisy art. 123-127 stosuje się odpowiednio.

Rozdział 37

Wygaśnięcie mandatu radnego

Art. 190.

1.

Wygaśnięcie mandatu radnego następuje wskutek:

1)

odmowy złożenia ślubowania;

2)

pisemnego zrzeczenia się mandatu;

2a¹¹⁷⁾Dodany przez art. 8 pkt 9 ustawy, o której mowa w odnośniku 22.)

naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności;

3)

utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów;

4¹¹⁸⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 82 pkt 14 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.)

prawomocnego skazującego wyroku sądu, orzeczonego za przestępstwo umyślne;

5)

śmierci.

2.

Wygaśnięcie mandatu radnego w przypadkach określonych w ust. 1 stwierdza rada w drodze uchwały, najpóźniej w 3 miesiące od wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu.

3.

W przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1 i 3 przed podjęciem uchwały o wygaśnięciu mandatu należy umożliwić radnemu złożenie wyjaśnień.

4.

Uchwałę rady o wygaśnięciu mandatu radnego doręcza się niezwłocznie zainteresowanemu i przesyła wojewodzie oraz komisarzowi wyborczemu.

5¹¹⁹⁾Dodany przez art. 6 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 214, poz. 1806), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2003 r..

Jeżeli radny przed dniem wyboru wykonywał funkcję lub prowadził działalność, o której mowa w ust. 1 pkt 2a, obowiązany jest do zrzeczenia się funkcji lub zaprzestania prowadzenia działalności w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia ślubowania.

6¹¹⁹⁾Dodany przez art. 6 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 214, poz. 1806), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2003 r..

W przypadku niezrzeczenia się funkcji lub niezaprzestania prowadzenia działalności przez radnego w terminie, o którym mowa w ust. 5, rada stwierdza wygaśnięcie mandatu radnego, w drodze uchwały, najpóźniej po upływie miesiąca od upływu tego terminu.

Art. 191.

Wybory uzupełniające, o których mowa w art. 192 ust. 1, przeprowadza się na zasadach i w trybie przepisów niniejszej ustawy w ciągu 3 miesięcy od daty stwierdzenia przez radę wygaśnięcia mandatu.

2.

Jeżeli w wyniku wyborów, o których mowa w ust. 1, mandat pozostaje nieobsadzony, wybory uzupełniające powtarza się między 6 a 9 miesiącem, licząc od daty tych wyborów.

3.

Kadencja radnych wybranych w wyborach uzupełniających upływa z dniem upływu kadencji rad wybranych w wyborach zarządzonych na podstawie art. 25.

4.

Wyborów uzupełniających nie przeprowadza się, jeżeli ich data przypadałaby w okresie 6 miesięcy przed zakończeniem kadencji rad.

Art. 194.

1¹²⁰⁾Ze zmianami wprowadzonymi przez art. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 160, poz. 1060), która weszła w życie z dniem 28 grudnia 1998 r., i art. 82 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 18..

W przypadku wygaśnięcia mandatu radnego wybranego w okręgu wyborczym dla wyboru rady w gminie liczącej powyżej 20 000 mieszkańców oraz mandatu radnego powiatu lub województwa, właściwa rada, po stwierdzeniu wygaśnięcia mandatu radnego, podejmuje na następnej sesji uchwałę o wstąpieniu na jego miejsce kandydata z tej samej listy, który w wyborach uzyskał kolejno największą liczbę głosów, a nie utracił prawa wybieralności i nie zachodzi wobec niego przesłanka, o której mowa w art. 190 ust. 1 pkt 4. Przy równej liczbie głosów decyduje kolejność umieszczenia nazwiska kandydata na liście. Przepis art. 193 ust. 4 stosuje się odpowiednio.

2.

Kandydat może zrzec się pierwszeństwa przy obsadzeniu mandatu na rzecz kandydata z tej samej listy, który uzyskał kolejno największą liczbę głosów. Oświadczenie to powinno być zgłoszone radzie na piśmie w ciągu trzech dni od daty doręczenia zawiadomienia o przysługującym mu mandacie.

3.

Jeżeli wskutek wygaśnięcia mandatów, których obsadzenie w trybie ust. 1 i 2 nie było możliwe, skład rady zmniejszył się więcej niż o 1/5, przeprowadza się wybory uzupełniające do danej rady, chyba że do zakończenia kadencji rady zostało mniej niż 6 miesięcy.

Rozdział 39

Wybory przedterminowe

Art. 195.

W przypadkach określonych ustawami przeprowadza się wybory przedterminowe.

Art. 196.

1.

Wybory przedterminowe przeprowadza się na zasadach i w trybie przepisów niniejszej ustawy.

2.

Kadencja radnych i rad wybranych w wyborach przedterminowych upływa z dniem zakończenia kadencji rad wybranych w wyborach zarządzonych na podstawie art. 25.

3.

Wyborów przedterminowych nie przeprowadza się, jeżeli ich data przypadałaby w okresie 6 miesięcy przed zakończeniem kadencji rad.

Rozdział 40

Zmiany w podziale terytorialnym państwa

Art. 197.

1.

Zmiany w podziale terytorialnym państwa zachodzące w toku kadencji rad powodują następujące skutki:

1¹²¹⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 5 lit. a ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 89, poz. 971), która weszła w życie z dniem 12 września 2001 r.)

jeżeli z jednostki samorządu terytorialnego zostaje wyłączony obszar stanowiący część okręgu wyborczego, okręg lub więcej okręgów wyborczych dla wyborów danej rady w celu włączenia tego obszaru do tworzonej nowej jednostki, to mandat radnego stale zamieszkałego lub wybranego na tym obszarze wygasa z mocy prawa;

2)

jeżeli z jednostki zostaje wyłączony obszar stanowiący okręg wyborczy dla wyboru danej rady i zostaje on włączony do sąsiedniej jednostki, radny stale zamieszkały i wybrany w tym okręgu staje się radnym rady w jednostce powiększonej; mandat radnego niespełniającego tych warunków wygasa z mocy prawa;

3)

jeżeli z jednostki zostaje wyłączony obszar stanowiący część okręgu wyborczego dla wyboru rady i zostaje on włączony do sąsiedniej jednostki, radny stale zamieszkały na tym obszarze i wybrany w tym okręgu staje się radnym w jednostce powiększonej; mandat radnego niespełniającego tych warunków wygasa z mocy prawa;

4)

jeżeli jednostka zostaje włączona do innej jednostki albo dwie jednostki lub więcej łączy się w nową jednostkę, rady tych jednostek zostają z mocy prawa rozwiązane.

1a¹²²⁾Dodany przez art. 8 pkt 10 ustawy, o której mowa w odnośniku 22..

Zmiany w podziale terytorialnym, skutkujące wygaśnięciem praw powiatu posiadanych dotychczas przez miasto, nie powodują rozwiązania rady tego miasta.

2¹²³⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 5 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 121..

Przepisy ust. 1 pkt 1-3 stosuje się odpowiednio w przypadku radnego stale zamieszkałego na obszarze okręgu wyborczego lub jego części włączanego do sąsiedniej jednostki, a wybranego w innym okręgu wyborczym włączanym także w całości lub w części do tej jednostki.

3¹²⁴⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 5 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 121..

W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1 - w odniesieniu do tworzonych nowych jednostek samorządu terytorialnego oraz w pkt 4, przeprowadza się wybory do nowych rad w trybie i na zasadach określonych niniejszą ustawą.

4¹²⁵⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 51 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

W przypadku zmiany składu rady z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3 oraz w ust. 2, rada działa w zmienionym składzie do końca kadencji, z zastrzeżeniem ust. 5. Zmiany w składach rad ogłasza, w formie obwieszczenia, komisarz wyborczy w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

5.

Jeżeli w wyniku zmian, o których mowa w ust. 4, skład rady zmniejszył się poniżej 3/5 ustawowej liczby radnych, rada jednostki zostaje z mocy prawa rozwiązana. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

6¹²⁶⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 5 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 121..

Komisarz wyborczy podaje do publicznej wiadomości oraz ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, w formie obwieszczenia, informację o rozwiązaniu z mocy prawa rady jednostki z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 4 oraz w ust. 5.

7¹²³⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 5 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 121..

Wygaśnięcie mandatu radnego z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3 oraz w ust. 2, następuje w dniu wejścia w życie zmiany w podziale terytorialnym. Wygaśnięcie mandatu stwierdza właściwa rada, w drodze uchwały, podjętej w ciągu 3 miesięcy od ich wystąpienia. Przepis ust. 6 stosuje się odpowiednio.

8¹²⁷⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 5 lit. e ustawy, o której mowa w odnośniku 121..

Wyborów nowych rad nie przeprowadza się, jeżeli ich data przypadałaby w okresie 6 miesięcy przed zakończeniem kadencji rad.

Art. 198.

Kadencja rad i radnych wybranych w wyborach, o których mowa w art. 197, upływa z dniem upływu kadencji rad wybranych w wyborach zarządzonych na podstawie art. 25.

Dział VII

Przepisy karne

Art. 199¹²⁸⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 31 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

1.

Kto, w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw, prowadzi agitację wyborczą:

1)

w siedzibach urzędów administracji rządowej lub administracji samorządu terytorialnego bądź sądów,

2)

na terenie zakładów pracy w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie,

3)

na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub oddziałów obrony cywilnej bądź skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych,

4)

w lokalu wyborczym lub na terenie budynku, w którym lokal się znajduje

Kto udziela wynagrodzenia pieniężnego w zamian za zbieranie lub złożenie podpisu pod zgłoszeniem kandydata lub list kandydatów - podlega grzywnie od 10 000 do 50 000 złotych.

Art. 201¹³⁰⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 33 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Kto, w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw w okresie od zakończenia kampanii wyborczej aż do zakończenia głosowania, zwołuje zgromadzenia, organizuje pochody lub manifestacje, wygłasza przemówienia, rozdaje ulotki lub w jakikolwiek inny sposób prowadzi agitację na rzecz kandydatów lub list kandydatów - podlega karze grzywny.

Art. 202¹³⁰⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 33 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Kto, w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw, bez uprzedniej zgody pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego prowadzi agitację wyborczą polegającą na organizowaniu wieców wyborczych kandydatów, rozpowszechnianiu programów wyborczych kandydatów albo komitetów wyborczych lub ich materiałów propagandowych o charakterze reklamy rozpowszechnianej dla celów kampanii wyborczej za pomocą środków masowego przekazu, plakatów, broszur lub ulotek o masowym nakładzie, lub za pośrednictwem infolinii o bezpłatnym dostępie - podlega karze grzywny.

Art. 202a¹³¹⁾Dodany przez art. 1 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Kto, w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw, w okresie od zakończenia kampanii wyborczej aż do zakończenia głosowania, podaje do wiadomości publicznej wyniki przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych lub przewidywanych wyników wyborów, lub wyniki sondaży wyborczych przeprowadzanych w dniu głosowania - podlega grzywnie od 500 000 do 1 000 000 złotych.

Art. 202b¹³¹⁾Dodany przez art. 1 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Kto, w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw, prowadząc agitację wyborczą na rzecz komitetów wyborczych lub kandydatów organizuje podczas kampanii wyborczej loterie fantowe lub innego rodzaju gry losowe albo konkursy, w których wygranymi są nagrody pieniężne lub przedmioty o wartości wyższej niż wartość przedmiotów zwyczajowo używanych w celach reklamowych lub promocyjnych - podlega grzywnie od 5 000 do 50 000 złotych.

Art. 202c¹³¹⁾Dodany przez art. 1 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Kto, w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw, podaje lub dostarcza, w ramach prowadzonej kampanii wyborczej, napoje alkoholowe nieodpłatnie lub po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia - podlega grzywnie od 5 000 do 50 000 złotych.

Art. 202d¹³¹⁾Dodany przez art. 1 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Kto, w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw, przekazuje środki finansowe lub wartości niepieniężne jednego komitetu na rzecz innego komitetu wyborczego - podlega karze grzywny od 1 000 do 10 000 złotych.

Art. 202e¹³¹⁾Dodany przez art. 1 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Kto, w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw, organizuje zbiórki publiczne na cele kampanii wyborczej - podlega grzywnie od 1 000 do 100 000 złotych.

Art. 202f¹³¹⁾Dodany przez art. 1 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

1.

Pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego, który w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw nie dopełnia obowiązku gromadzenia środków finansowych na rachunku bankowym - podlega karze grzywny.

2.

Tej samej karze podlega, kto nie wprowadza zastrzeżenia do umowy rachunku bankowego zawartej przez niego w imieniu komitetu wyborczego o wymaganym ustawą sposobie dokonywania wpłat na rzecz komitetu wyborczego.

Art. 202g¹³¹⁾Dodany przez art. 1 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Kto, w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw:

1)

pozyskuje środki finansowe lub wartości niepieniężne na rzecz komitetu wyborczego lub wydatkuje środki finansowe komitetu wyborczego na cele inne niż związane z wyborami,

2)

pozyskuje środki finansowe lub wartości niepieniężne na rzecz komitetu wyborczego lub wydatkuje środki finansowe komitetu wyborczego przed dniem, od którego zezwala na to ustawa,

3)

pozyskuje środki finansowe lub wartości niepieniężne na rzecz komitetu wyborczego po dniu wyborów,

4)

wydatkuje środki finansowe komitetu wyborczego po dniu złożenia sprawozdania finansowego,

5)

wydatkuje środki finansowe komitetu wyborczego z naruszeniem limitów wydatków określonych dla komitetów wyborczych,

6)

przekazuje komitetowi wyborczemu organizacji albo komitetowi wyborczemu wyborców lub przyjmuje w imieniu tych komitetów środki finansowe lub wartości niepieniężne pochodzące z innych źródeł niż od osób fizycznych

- podlega grzywnie od 1 000 do 100 000 złotych.

Art. 202h¹³¹⁾Dodany przez art. 1 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 35..

Kto, w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów lub sejmików województw, po uzyskaniu informacji, z jakich źródeł pochodzą, przyjmuje i przeznacza na kampanię wyborczą środki finansowe lub wartości niepieniężne pochodzące:

1)

od osób fizycznych niemających miejsca zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem obywateli polskich zamieszkałych za granicą,

2)

od cudzoziemców mających miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,

3)

Ilekroć w ustawie jest mowa o upływie terminu do wniesienia skargi lub odwołania do sądu albo organu wyborczego, należy przez to rozumieć dzień złożenia skargi lub odwołania w sądzie lub organowi wyborczemu.

2.

Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności określonej w ustawie przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa pierwszego roboczego dnia po tym dniu.

3.

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, czynności wyborcze określone kalendarzem wyborczym oraz czynności, o których mowa w ust. 1, dokonywane są w godzinach urzędowania sądów i organów wyborczych.

Art. 206.

Do przeprowadzenia wyborów do organów stanowiących obligatoryjnych związków komunalnych oraz do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego wchodzących w skład tych związków stosuje się przepisy niniejszej ustawy, chyba że ustawa o utworzeniu związku komunalnego stanowi inaczej.

Art. 207-211.

(pominięte).

Art. 212.

Traci moc ustawa z dnia 8 marca 1990 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin (Dz. U. z 1996 r. Nr 84, poz. 387 oraz z 1998 r. Nr 50, poz. 311).

Art. 213.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 207, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa, ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz ustawy o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 23, poz. 220), która weszła w życie z dniem 31 marca 2002 r.

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

Przez art. 4 pkt 3 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

Przez art. 4 pkt 3 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 4 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

Dodany przez art. 4 pkt 4 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 4 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

Dodany przez art. 4 pkt 4 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 4 lit. e ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

10)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 4 lit. f ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

11)

Przez art. 4 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

12)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 6 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

13)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984), który wszedł w życie w dniu wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego przeprowadzonych w związku z zakończeniem kadencji tych organów wybranych w dniu 11 października 1998 r., zgodnie z art. 102 tej ustawy.

14)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 7 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

15)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 8 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

16)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 9 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

17)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 9 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

18)

W brzmieniu ustalonym przez art. 82 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984), która weszła w życie z dniem 4 sierpnia 2002 r.

19)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 10 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

20)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 11 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

21)

W brzmieniu ustalonym przez art. 82 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

22)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 45, poz. 497), która weszła w życie z dniem 30 maja 2001 r.

23)

W brzmieniu ustalonym przez art. 8 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 22.

24)

Ze zmianami wprowadzonymi przez art. 4 pkt 13 ustawy, o której mowa w odnośniku 1, i art. 82 pkt 4 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

25)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 14 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

26)

Przez art. 4 pkt 14 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

27)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

28)

W brzmieniu ustalonym przez art. 82 pkt 5 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

29)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 16 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

30)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 16 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

31)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 17 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

32)

Oznaczenie ust. 1 nadane przez art. 4 pkt 18 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

33)

Dodany przez art. 4 pkt 18 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

34)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 19 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

35)

Dodany przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 127, poz. 1089), która weszła w życie z dniem 10 sierpnia 2002 r.

36)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

37)

Dodany przez art. 1 pkt 2 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

38)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

39)

Dodany przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

40)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 20 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

41)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

42)

Ze zmianami wprowadzonymi przez art. 1 pkt 4 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

43)

Oznaczenie ust. 1 nadane przez art. 1 pkt 5 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

44)

Dodany przez art. 1 pkt 5 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

45)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 6 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

46)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 7 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

47)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 8 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

48)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 6 ustawy, o której mowa w odnośniku 13.

49)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 9 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

50)

Z dniem 6 czerwca 2002 r. art. 72 ust. 3 zdanie 3 rozumiany jako wyłączający dopuszczalność wznowienia postępowania został uznany za niezgodny z art. 45 ust. 1 oraz z art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2002 r. sygn. akt SK. 32/01 (Dz. U. Nr 68, poz. 632).

51)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 10 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

52)

Przez art. 1 pkt 10 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

53)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 10 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

54)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 10 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

55)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 8 pkt 3 ustawy, o której mowa w odnośniku 22.

56)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 21 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

57)

Oznaczenie i tytuł rozdziału dodane przez art. 1 pkt 11 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

58)

Przez art. 4 pkt 22 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

59)

Dodany przez art. 1 pkt 12 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

60)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 13 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

61)

Dodany przez art. 4 pkt 23 ustawy, o której mowa w odnośniku 1; skreślony przez art. 1 pkt 14 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

62)

Dodany przez art. 1 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

63)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 16 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

64)

Dodany przez art. 1 pkt 17 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

65)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 24 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

66)

Przez art. 82 pkt 7 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

67)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 8 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

68)

W brzmieniu ustalonym przez art. 82 pkt 8 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

69)

Dodany przez art. 4 pkt 25 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

70)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 18 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

71)

Dodany przez art. 1 pkt 18 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

72)

Przez art. 1 pkt 19 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

73)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 27 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

74)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 20 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

75)

Przez art. 1 pkt 20 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

76)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 21 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

77)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 21 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

78)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 9 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

79)

Dodany przez art. 1 pkt 22 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

80)

Dodany przez art. 4 pkt 28 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

81)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 29 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

82)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 23 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

83)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 31 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

84)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 32 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

85)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 10 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

86)

Przez art. 8 pkt 6 ustawy, o której mowa w odnośniku 22.

87)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 33 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

88)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 8 pkt 7 ustawy, o której mowa w odnośniku 22.

89)

W brzmieniu ustalonym przez art. 82 pkt 11 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

90)

Dodany przez art. 4 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

91)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 35 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

92)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 35 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

93)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 24 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

94)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 36 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

95)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 25 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

96)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 38 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

97)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 39 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

98)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 26 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

99)

Przez art. 8 pkt 8 ustawy, o której mowa w odnośniku 22.

100)

Dodany przez art. 1 pkt 27 ustawy, o której mowa w odnośniku 35, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.

101)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 40 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

102)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 41 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

103)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 1 pkt 28 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

104)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 42 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

105)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 12 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

106)

Przez art. 82 pkt 12 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

107)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 82 pkt 13 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

108)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 29 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

109)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 44 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

110)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 45 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

111)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 46 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

112)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 47 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

113)

Ze zmianami wprowadzonymi przez art. 4 pkt 48 ustawy, o której mowa w odnośniku 1, i art. 1 pkt 30 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

114)

Obecnie: minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zgodnie z art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 9 i art. 14 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 1999 r. Nr 82, poz. 928, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr 48, poz. 550, Nr 62, poz. 718, Nr 70, poz. 816, Nr 73, poz. 852, Nr 109, poz. 1158 i Nr 122, poz. 1314 i 1321, z 2001 r. Nr 3, poz. 18, Nr 5, poz. 43 i 44, Nr 42, poz. 475, Nr 63, poz. 634, Nr 73, poz. 761, Nr 76, poz. 811, Nr 87, poz. 954, Nr 102, poz. 1116, Nr 113, poz. 1207, Nr 115, poz. 1229, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1371, Nr 126, poz. 1382, Nr 129, poz. 1441, Nr 130, poz. 1450 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365, Nr 71, poz. 655, Nr 74, poz. 676, Nr 89, poz. 804, Nr 93, poz. 820, Nr 130, poz. 1112 i Nr 135, poz. 1145 oraz z 2003 r. Nr 52, poz. 450, Nr 64, poz. 592, Nr 65, poz. 595, Nr 84, poz. 774, Nr 96, poz. 874 i Nr 137, poz. 1302), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r.

115)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 49 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

116)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 50 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

117)

Dodany przez art. 8 pkt 9 ustawy, o której mowa w odnośniku 22.

118)

W brzmieniu ustalonym przez art. 82 pkt 14 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

119)

Dodany przez art. 6 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 214, poz. 1806), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.

120)

Ze zmianami wprowadzonymi przez art. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 160, poz. 1060), która weszła w życie z dniem 28 grudnia 1998 r., i art. 82 pkt 15 ustawy, o której mowa w odnośniku 18.

121)

W brzmieniu ustalonym przez art. 5 lit. a ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 89, poz. 971), która weszła w życie z dniem 12 września 2001 r.

122)

Dodany przez art. 8 pkt 10 ustawy, o której mowa w odnośniku 22.

123)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 5 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 121.

124)

W brzmieniu ustalonym przez art. 5 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 121.

125)

W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 51 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

126)

Ze zmianą wprowadzoną przez art. 5 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 121.

127)

W brzmieniu ustalonym przez art. 5 lit. e ustawy, o której mowa w odnośniku 121.

128)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 31 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

129)

Dodany przez art. 1 pkt 32 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

130)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 33 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

131)

Dodany przez art. 1 pkt 34 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

132)

W brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 35 ustawy, o której mowa w odnośniku 35.

133)

Dodany przez art. 4 pkt 52 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.

134)

Zamieszczone w obwieszczeniu.

135)

Ustawa została ogłoszona dnia 27 lipca 1998 r.

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiejz dnia 28 sierpnia 2003 r.w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw

Spis treści

Treść obwieszczenia

1.

1)

2)

3)

4)

5)

6)

7)

8)

2.

1)

Art. 207.

Art. 208.

1.

2.

Art. 209.

Art. 210.

1.

2.

Art. 211.

1.

1)

2)

3)

4)

5)

6)

2.

3.

2)

Art. 4.

3)

Art. 15.

1.

1)

2)

3)

4)

5)

Art. 16.

1)

2)

4)

Art. 7.

5)

Art. 6.

Art. 7.

Art. 8.

6)

Art. 102.

7)

Art. 6.

8)

Art. 16.

Załącznik - Tekst jednolity ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw

Dział I Przepisy wspólne

Rozdział 1 Przepisy ogólne

Art. 1.

Art. 2.

1.

2.

Art. 3.

1.

2.

3.

Art. 4.

Rozdział 2 Prawa wyborcze

Art. 5.

Art. 6.

1)

2)

3)

Art. 7.

Art. 8.

1.

2.

3.

Dział I

Przepisy wspólne

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Rozdział 2

Prawa wyborcze

Rozdział 3

Organy wyborcze

1⁵⁾W brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 4 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

1a⁶⁾Dodany przez art. 4 pkt 4 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

2⁷⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 4 lit. c ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

2a⁸⁾Dodany przez art. 4 pkt 4 lit. d ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

4⁹⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 4 lit. e ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

6¹⁰⁾Ze zmianą wprowadzoną przez art. 4 pkt 4 lit. f ustawy, o której mowa w odnośniku 1..