Cel programu wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka
Obowiązek realizacji programu wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego
języka, zwanego dalej „programem”, wynika z art. 4 rozporządzenia nr 1266/2007. Jest
on realizowany na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Program obejmuje co
najmniej bierny nadzór kliniczny i aktywny nadzór laboratoryjny.
Corocznie są prowadzone szkolenia dla lekarzy weterynarii będących pracownikami Inspekcji
Weterynaryjnej w zakresie postępowania przy zwalczaniu i wykrywaniu choroby niebieskiego
języka, natomiast dla lekarzy weterynarii niebędących pracownikami Inspekcji Weterynaryjnej
szkolenia w tym zakresie, w miarę potrzeby, są prowadzone na poziomie powiatowych
inspektoratów weterynarii. Są prowadzone również kampanie uświadamiające dla posiadaczy
bydła i owiec, mające na celu umożliwienie, szczególnie w sezonie największej aktywności
muchówek z rodzaju Culicoides, rozpoznania objawów klinicznych choroby niebieskiego języka. Ponadto na stronie internetowej
Głównego Inspektoratu Weterynarii została utworzona zakładka „Choroba niebieskiego
języka”, w której są umieszczone dodatkowe materiały szkoleniowe dotyczące rozpoznawania
choroby niebieskiego języka, w tym ulotka informacyjna opisująca objawy, a także zdjęcia
przedstawiające kliniczny obraz tej choroby.
Aktywny nadzór laboratoryjny będzie obejmował badania laboratoryjne (serologiczne
i wirusologiczne), prowadzone zgodnie z ust. 2.2.2 załącznika I do rozporządzenia
nr 1266/2007.
Program ma na celu:
1)
stwierdzenie wystąpienia określonego serotypu wirusa (BTV-8) lub wykrycie wprowadzenia
innych serotypów;
2)
wykrycie dowodów przenoszenia wirusa z obszarów, gdzie wirus występuje, przez losowe
badania laboratoryjne (serologiczne - testem ELISA) prowadzone na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
Badania laboratoryjne (serologiczne - testem ELISA) zostały zaplanowane w taki sposób,
aby umożliwić wykrycie serokonwersji z 95% prawdopodobieństwem, przy założeniu, że
odsetek seroreagentów w populacji gatunków podatnych na zakażenie na obszarze danego
powiatu wynosi 20%.
Badaniu poddane będzie bydło domowe (Bos taurus) i bawoły (Bubalus bubalus) oraz owce powyżej 3. miesiąca życia. Nie będą badane dzikie zwierzęta żyjące na wolności
oraz zwierzęta w ogrodach zoologicznych.
Powiatowy lekarz weterynarii na podstawie analizy ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem
warunków środowiskowych sprzyjających występowaniu muchówek z rodzaju Culicoides (tereny podmokłe, bliskość zbiorników wodnych), określa, w jakich stadach będą pobierane
próbki do badań laboratoryjnych (serologicznych - testem ELISA).
W związku z tym, że nie stwierdzono występowania choroby niebieskiego języka na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej u sztuk rodzimych, a wyniki badań laboratoryjnych (serologicznych
i wirusologicznych) przeprowadzonych w poprzednich latach były ujemne, co potwierdza
niewystępowanie wirusa choroby niebieskiego języka w populacji zwierząt z gatunków
wrażliwych na tę chorobę, w programie częstotliwość badań laboratoryjnych (serologicznych
i wirusologicznych) - w stosunku do lat ubiegłych - zostanie ograniczona do dwukrotnego
pobierania próbek w okresie największej aktywności muchówek z rodzaju Culicoides.
Badania laboratoryjne (serologiczne - testem ELISA) będą przeprowadzane dwukrotnie,
w okresie największej aktywności muchówek z rodzaju Culicoides, tj. od dnia 1 maja do dnia 15 września 2012 r. Pierwsze pobranie próbek odbędzie
się w miesiącach maj - czerwiec, drugie w miesiącach sierpień - wrzesień. Pobrane
próbki będą badane laboratoryjnie (serologicznie - testem ELISA).
W przypadku uzyskania dodatniego lub wątpliwego wyniku badania laboratoryjnego (serologicznego
- testem ELISA), od sztuk bydła lub owiec, u których wykryto przeciwciała dla wirusa,
zostaną ponownie pobrane próbki krwi do badań laboratoryjnych
(wirusologicznych - testem RT PCR lub rt RT PCR) w celu wykrycia materiału genetycznego
wirusa choroby niebieskiego języka.
Przy realizacji programu będą uwzględnione wyniki badań laboratoryjnych bydła lub
owiec utrzymywanych w stadach, do których wprowadzono zwierzęta w ramach handlu, przeprowadzonych
w ramach zadania „Ocena występowania choroby niebieskiego języka na terenie kraju”
realizowanego przez Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy
w Puławach, objętego programem wieloletnim „Ochrona zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego”.