Treść programu

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i Rząd Republiki Mołdawii, zwane dalej „Stronami”,

opierając się na zasadach poszanowania praw człowieka, otwartości, tolerancji i dialogu kultur,

pragnąc rozwoju współpracy w dziedzinie kultury, edukacji, nauki, oraz w zakresie spraw młodzieży i sportu,

mając szczególnie na uwadze bezpośrednie i twórcze kontakty międzyludzkie,

w celu realizacji Umowy między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej a Rządem Republiki Mołdowa o współpracy kulturalnej i naukowej, sporządzonej w Kiszyniowie dnia 10 grudnia 1997 roku,

uzgodniły, co następuje:

I. Kultura

Artykuł 1

Strony będą popierać organizację koncertów, spektakli teatralnych i innych wydarzeń artystycznych w państwie drugiej Strony.

Artykuł 2

Strony będą wymieniać informacje na temat organizacji festiwali, konkursów i innych wydarzeń międzynarodowych, oraz będą zachęcać artystów i grupy artystyczne do udziału w wydarzeniach kulturalnych organizowanych w państwie drugiej Strony.

Artykuł 3

1.

Strony będą wspierać współpracę w dziedzinie folkloru poprzez wymianę grup folklorystycznych w ramach międzynarodowych festiwali i konkursów organizowanych w obu państwach.

2.

Strony będą rozwijać bezpośrednią współpracę między instytucjami i organizacjami działającymi w dziedzinie sztuki ludowej w celu wymiany, na zasadach wzajemności, specjalistów w tej dziedzinie.

Artykuł 4

Strony będą wspierać organizowanie w państwie drugiej Strony wystaw sztuki współczesnej i dawnej. Szczegóły współpracy będą uzgadniane przez zainteresowane instytucje.

Artykuł 5

Strony rozważą możliwość organizacji Dni Kultury Mołdawskiej w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Dni Kultury Polskiej w Republice Mołdawii.

Artykuł 6

Strony będą wspierać bezpośrednią współpracę między polskimi i mołdawskimi instytucjami i organizacjami działającymi w obszarze muzealnictwa oraz ochrony dziedzictwa kulturowego.

Artykuł 7

Strony będą współpracować w celu niedopuszczenia do nielegalnego wwozu, wywozu i przekazywania dóbr kultury stanowiących ich dziedzictwo kulturalne, zgodnie z przepisami prawnymi obowiązującymi w danym państwie oraz konwencjami międzynarodowymi, których oba państwa są stronami.

Artykuł 8

Strony będą współpracować w dziedzinie ochrony praw autorskich i pokrewnych, zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w danym państwie i konwencjami międzynarodowymi, których oba państwa są Stronami.

Artykuł 9

Strony będą popierać bezpośrednią współpracę pomiędzy bibliotekami publicznymi, a zwłaszcza Bibliotekami Narodowymi obu państw, w zakresie wymiany specjalistów, informacji, publikacji. Strony będą dążyć do realizacji wspólnych projektów szkoleniowych w dziedzinie popularyzacji książek, działalności wydawniczej i bibliotecznej.

Artykuł 10

Strony będą współpracować w dziedzinie kinematografii, wspierać wzajemną organizację przeglądów filmowych i brać udział w wydarzeniach filmowych organizowanych w państwie każdej ze Stron.

Artykuł 11

Strony będą rozwijać współpracę w dziedzinie edukacji artystycznej poprzez:

1)

nawiązanie bezpośrednich kontaktów między szkołami oraz uczelniami artystycznymi;

2)

wymianę studentów, doktorantów, nauczycieli akademickich i pracowników naukowych;

3)

udział w konferencjach, sympozjach i spotkaniach naukowych poświęconych tym zagadnieniom organizowanych w obydwu państwach.

Artykuł 12

Strony będą wspierać współpracę realizowaną na podstawie Porozumienia o współpracy między Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych Rzeczpospolitej Polskiej a Państwową Służbą Archiwalną Republiki Mołdowa, podpisanego w Warszawie dnia 29 maja 2004 roku, zwracając szczególną uwagę na zapewnienie dostępu badaczy do zasobów archiwalnych obydwu państw.

Artykuł 13

Strony będą popierać współpracę na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury (UNESCO) w dziedzinie kultury, edukacji i nauki oraz bezpośrednią współpracę między Polskim Komitetem ds. UNESCO i Mołdawską Narodową Komisją do spraw UNESCO.

II. Edukacja i nauka

Artykuł 14

Strony będą współpracować zwracając szczególną uwagę na następujące zagadnienia:

1)

wymianę doświadczeń, materiałów informacyjnych i dydaktycznych w dziedzinie edukacji, modernizacji i reformy szkolnictwa wyższego w ramach celów określonych przez Proces Boloński;

2)

popieranie nauki języka polskiego jako obcego w szkołach wyższych, w tym w szczególności: na Uniwersytecie Państwowym Mołdawii i na Uniwersytecie Państwowym „Alecu Russo” w Bielcach, między innymi przez kształcenie kadr nauczycielskich i zapewnienie odpowiedniego wyposażenia dydaktycznego tych ośrodków;

3)

zapewnienie możliwości nauczania języka polskiego i niektórych przedmiotów w języku polskim obywatelom Republiki Mołdawii pochodzenia polskiego w ramach systemu oświaty Republiki Mołdawii;

4)

popieranie bezpośredniej współpracy między szkołami, placówkami systemu oświaty i szkołami wyższymi;

5)

popieranie wspólnych imprez naukowych, w tym konferencji, sympozjów oraz konkursów dla młodzieży.

Artykuł 15

1.

Strona mołdawska przyjmie corocznie do 10 obywateli polskich w celu odbycia staży naukowych, w łącznym wymiarze 45 miesięcy, bez pobierania opłaty na naukę.

2.

Strona polska przyjmie corocznie, bez pobierania opłaty za naukę: do 5 obywateli Republiki Mołdawii na studia wyższe (I i II stopnia); do 5 obywateli Republiki Mołdawii na studia doktoranckie lub staże naukowe.

3.

Kierunki studiów i liczba kandydatów na studia wyższe, studia doktoranckie i staże naukowe będą uzgadniane corocznie między Stronami.

Artykuł 16

Dzieci pracowników przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Mołdawii mają prawo do nauki w szkołach publicznych wszystkich szczebli w państwie drugiej Strony, bez pobierania opłat za naukę, zgodnie z przepisami obowiązującymi w każdym z państw Stron.

Artykuł 17

Strona polska, w porozumieniu ze Stroną mołdawską, skieruje corocznie do Republiki Mołdawii:

1)

nauczycieli języka polskiego i nauczycieli innych przedmiotów nauczanych w języku polskim do pracy dydaktycznej w przedszkolach i szkołach na terytorium Republiki Mołdawii, do których uczęszczają dzieci pochodzenia polskiego;

2)

nauczycieli akademickich - specjalistów w dziedzinie języka polskiego i literatury polskiej - do pracy w szkołach wyższych Republiki Mołdawii.

Liczba nauczycieli i pracowników dydaktycznych będzie uzgadniana corocznie.

Artykuł 18

Strona polska przyjmie corocznie na letnie kursy języka polskiego i literatury polskiej nauczycieli akademickich i studentów wydziałów pedagogiki, języków obcych i lektoratów języka polskiego z Republiki Mołdawii.

Liczba nauczycieli akademickich i studentów będzie uzgadniana corocznie.

Artykuł 19

Strony będą udzielać sobie wzajemnej pomocy w zakresie zaopatrywania placówek oświatowych w podręczniki, literaturę metodologiczną i inne środki dydaktyczne w celu zaspokojenia potrzeb oświatowych osób pochodzenia polskiego, jak również w zakresie zaopatrywania w materiały dydaktyczne nauczycieli języka polskiego w szkołach wyższych Republiki Mołdawii.

Artykuł 20

Strony będą popierać rozwój bezpośredniej współpracy między szkołami wyższymi i jednostkami naukowymi, prowadzonej na podstawie zawartych między nimi umów.

Artykuł 21

Strony będą sprzyjać udziałowi naukowców i specjalistów w seminariach naukowych, konferencjach i innych imprezach, a warunki finansowe będą określane każdorazowo przez organizatorów.

Artykuł 22

Strony będą wspierać realizację wspólnych przedsięwzięć aktywizujących proces nauczania i stymulujących potrzeby poznawcze młodego pokolenia (w szczególności konkursy, olimpiady, międzynarodowe zawody, programy artystyczne, letnie wakacje dla uczniów i studentów). Warunki uczestnictwa będą ustalane bezpośrednio między zainteresowanymi instytucjami.

Artykuł 23

Strony będą popierać współpracę między Polską Akademią Nauk i Akademią Nauk Mołdawii prowadzoną na podstawie Porozumienia o współpracy naukowej między Polską Akademią Nauk i Akademią Nauk Republiki Mołdowa, podpisanego w Krakowie dnia 29 maja 1991 roku.

Artykuł 24

1.

Strony będą wspierać na swoim terytorium, zgodnie z prawem wewnętrznym każdej ze Stron, przedsięwzięcia kulturalne, szkoleniowe i naukowe organizacji pozarządowych założonych w Rzeczpospolitej Polskiej przez osoby pochodzenia mołdawskiego, i w Republice Mołdawii przez osoby pochodzenia polskiego.

2.

Strony umożliwią uzyskiwanie przez organizacje, o których mowa w ustępie 1, pomocy finansowej i rzeczowej z zagranicy. Pomoc rzeczowa zostanie zwolniona z opłat celnych, jeśli taką możliwość przewidują przepisy obowiązujące w państwie tej Strony, na terytorium której jest przywożona.

III. Młodzież i Sport

Artykuł 25

1.

Strony będą popierać wszechstronną współpracę młodzieży poprzez:

1)

udział młodzieży w Programie Unii Europejskiej „Młodzież w działaniu”;

2)

programy wymiany stypendialnej dla młodzieży;

3)

wymianę doświadczeń między specjalistami i ekspertami w dziedzinach związanych

z młodzieżą;

4)

wymianę doświadczeń między stowarzyszeniami, organizacjami rządowymi i pozarządowymi, sprzyjanie współpracy między narodowymi i regionalnymi centrami młodzieżowymi;

5)

podniesienie zainteresowania szkoleniami i badaniami w zakresie polityki młodzieżowej - organizacja konferencji lub seminariów dotyczących młodzieży;

6)

wspólne rozwijanie i realizację programów młodzieżowych;

7)

wspólne organizowanie letnich szkół w obu państwach.

2.

Zainteresowane instytucje i organizacje będą ustalać zasady wymiany i warunki jej finansowania.

Artykuł 26

1.

Strony będą popierać bezpośrednią współpracę federacji, stowarzyszeń i klubów sportowych obu państw.

2.

Współpraca instytucji sportowych będzie obejmować:

1)

popularyzację sportów i kultury fizycznej;

2)

wymianę doświadczeń oraz materiałów naukowych i dydaktycznych;

3)

organizację seminariów i szkoleń podnoszących kwalifikacje specjalistów kultury fizycznej;

4)

wymianę doświadczeń w zakresie sportu dla wszystkich, walki z dopingiem oraz zapewnienia bezpieczeństwa na imprezach sportowych;

5)

wymianę trenerów i szkoleniowców różnych sportów.

3.

Zainteresowane instytucje będą ustalać zasady wymiany i warunki jej finansowania.

IV. Informacja

Artykuł 27

Strony będą popierać wymianę informacji między odpowiednimi instytucjami w obu państwach poprzez dostarczanie publikacji naukowych i kompendiów umożliwiających zapoznanie się z historią, geografią i kulturą obu krajów.

Artykuł 28

Strony będą popierać współpracę w dziedzinie publicznej radiofonii i telewizji w obu państwach, a także współpracę redakcji dzienników i czasopism. Współpraca ta realizowana będzie każdorazowo na podstawie odrębnych dwustronnych porozumień zawieranych pomiędzy zaangażowanymi podmiotami.

Artykuł 29

Strony będą wspierać współpracę pomiędzy publicznymi stacjami telewizyjnymi obu państw w ramach organizacji międzynarodowych, do których stacje telewizyjne należą oraz będą sprzyjać rozpowszechnianiu przez telewizje publiczne filmów i programów poświęconych tematyce kulturalnej, historycznej i oświatowej udostępnianych przez te telewizje na podstawie umów licencyjnych i na zasadach wzajemnej wymiany programowej określanej każdorazowo odrębnymi umowami w przedmiotowej sprawie.

Artykuł 30

Telewizje publiczne obu państw dołożą wszelkich starań w celu renegocjacji Umowy między Telewizją Polską S.A. i Teleradio Mołdowa, podpisanej w Kiszyniowie dnia 7 lutego 1997 roku, w ramach której określą zasady współpracy programowej i instytucjonalnej dostosowane do współczesnych warunków funkcjonowania rynku medialnego w Europie.

V. Warunki wymiany osobowej

Artykuł 31

Wymiana osobowa odbywać się będzie w ramach akademickich i doktoranckich programów wymiany stypendialnej, jak również szkoleń naukowo - badawczych, kursów językowych, delegowania do szkół wyższych nauczycieli akademickich - specjalistów w dziedzinie języka polskiego i literatury polskiej oraz języka mołdawskiego i literatury mołdawskiej oraz nauczycieli języka polskiego, a także wizyt krótkoterminowych.

Artykuł 32

W przypadku stanów nagłych mających miejsce podczas pobytu osób delegowanych w ramach Programu na terytorium drugiej Strony, Strona przyjmująca zapewni im opiekę medyczną. Strona wysyłająca zapewni, że osoba delegowana w ramach Programu będzie posiadała polisę ubezpieczeniową spełniającą kryteria przewidziane w przepisach prawa obowiązującego na terytorium Strony przyjmującej, gwarantującą pokrycie kosztów niezbędnego leczenia w przypadkach nagłych zachorowań lub nieszczęśliwych wypadków, jak również pokrycie kosztów transportu sanitarnego do państwa zamieszkania.

Artykuł 33

1.

Uczestnikom wymiany na podstawie Artykułu 15 Programu Strona przyjmująca zapewni:

1)

bezpłatną naukę lub staż w publicznych szkołach wyższych oraz jednostkach uprawnionych do prowadzenia studiów doktoranckich;

2)

zakwaterowanie (odpłatne) w domach studenckich na warunkach oferowanych własnym obywatelom.

2.

Strona wysyłająca zapewni, że uczestnicy wymiany będą posiadali środki finansowe wystarczające do pokrycia kosztów przejazdu, utrzymania i zakwaterowania.

3.

Dokumenty kandydatów na następny rok akademicki zostaną wysłane drogą dyplomatyczną do końca kwietnia każdego roku.

Artykuł 34

1.

Pracownikom skierowanym na podstawie Artykułu 17 Programu w celu wykonywania zadań dydaktycznych w Republice Mołdawii, Strona mołdawska zapewni:

1)

miesięczne wynagrodzenie za okres, na który pracownik został skierowany oraz wynagrodzenie za urlop, zgodnie z przepisami obowiązującymi w Republice Mołdawii;

2)

zwolnienie z opłat państwowych za wydawanie pozwolenia na pracę, pozwolenia na pobyt oraz pozwolenia na pobyt czasowy.

2.

Strona polska pokryje koszty podróży skierowanych nauczycieli akademickich i nauczycieli. Dokumenty nauczycieli akademickich i nauczycieli zostaną wysłane drogą dyplomatyczną nie później niż do 15 maja każdego roku.

Artykuł 35

Osobom uczestniczącym w wymianie na podstawie Artykułu 18 Programu, Strona przyjmująca pokryje koszty uczestnictwa w kursie, z wyłączeniem kosztów podróży, które będą pokryte przez uczestników.

Artykuł 36

Osoby, które podjęły naukę na studiach wyższych, studiach doktoranckich oraz stażach naukowych przed wejściem w życie Programu, będą kontynuowały naukę do czasu jej ukończenia na wcześniej ustalonych warunkach.

VI. Postanowienia końcowe

Artykuł 37

Program nie wyklucza możliwości innych form współpracy w dziedzinie kultury, edukacji, nauki, młodzieży i sportu, pod warunkiem uzgodnienia ich na drodze dyplomatycznej.

Artykuł 38

1.

Za obopólną zgodą Stron do Programu mogą być wniesione zmiany i uzupełnienia w oddzielnie sporządzonych protokołach stanowiących nieodłączną część Programu.

2.

Sprawy sporne i rozbieżności między Stronami wynikłe z interpretacji lub stosowania Programu będą rozstrzygane na drodze negocjacji i konsultacji.

Artykuł 39

Przedsięwzięcia wynikające z przyjęcia postanowień Programu będą finansowane przez każdą ze Stron ze środków planowanych przez poszczególnych dysponentów w ramach ich budżetów, bez ubiegania się o dodatkowe środki na ten cel.

Artykuł 40

Program wejdzie w życie z dniem podpisania i będzie obowiązywał do dnia 31 grudnia 2014 roku. Program pozostanie w mocy do wejścia w życie nowego Programu, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2015 roku.

Podpisano w Kiszyniowie dnia 3 grudnia 2012 roku, w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim, mołdawskim i angielskim, przy czym wszystkie teksty są jednakowo autentyczne; w razie rozbieżności przy ich interpretacji tekst w języku angielskim będzie uważany za rozstrzygający.

Dodatek - Tekst programu w języku mołdawskim

patrz oryginał

Dodatek - Tekst programu w języku angielskim