Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 51 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie (Dz. U. poz. 1512 oraz z 2013 r. poz. 865) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa:

1)

szczegółowe terminy, po których upływie materiał siewny roślin rolniczych i warzywnych znajdujący się w obrocie lub przygotowywany do obrotu podlega okresowej ocenie laboratoryjnej;

2)

wzór protokołu pobrania próby materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych;

3)

okres przechowywania prób materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych pobranych do oceny, z wyłączeniem oceny tożsamości i czystości odmianowej;

4)

metody dokonywania oceny polowej, oceny weryfikacyjnej i oceny cech zewnętrznych materiału siewnego roślin rolniczych lub warzywnych;

5)

zakres i sposób sporządzania dokumentacji dotyczącej dokonanej oceny polowej materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych przez urzędowych kwalifikatorów i akredytowanych kwalifikatorów oraz dokumentacji dotyczącej dokonanej oceny laboratoryjnej materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych przez urzędowe laboratoria i akredytowane laboratoria;

6)

metody pobierania prób, w szczególności sadzeniaków ziemniaka, do oceny weryfikacyjnej i mieszanek materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych - w przypadku braku metod uznanych przez międzynarodowe organizacje nasienne;

7)

szczegółowe wymagania niezbędne do zapewnienia, że próba nasion pobrana do oceny laboratoryjnej materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych za pomocą urządzenia do automatycznego pobierania prób jest reprezentatywna.

§ 2.

1.

Materiał siewny, z wyłączeniem mieszanek materiału siewnego i sadzeniaków ziemniaka, znajdujący się w obrocie lub przygotowywany do obrotu podlega okresowej ocenie laboratoryjnej po upływie:

1)

12 miesięcy - w przypadku materiału siewnego:

a)

roślin rolniczych,

b)

roślin warzywnych, z wyjątkiem materiału siewnego roślin warzywnych opakowanych w sposób określony w pkt 2;

2)

24 miesięcy - w przypadku materiału siewnego roślin warzywnych opakowanych hermetycznie.

2.

Termin, o którym mowa w ust. 1, jest liczony od dnia zabezpieczenia opakowania, wskazanego na etykiecie materiału siewnego, albo od dnia pobrania próby materiału siewnego do okresowej oceny laboratoryjnej, wskazanego w protokole pobrania prób materiału siewnego.

§ 3.

Wzór protokołu pobrania prób materiału siewnego:

1)

roślin rolniczych i warzywnych, z wyłączeniem sadzeniaków ziemniaka, jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia;

2)

sadzeniaków ziemniaka jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 4.

Próby materiału siewnego, z wyłączeniem sadzeniaka ziemniaka, pobrane do oceny laboratoryjnej przechowuje się przez rok od dnia wystawienia świadectwa oceny laboratoryjnej lub od dnia wystawienia dokumentu zawierającego informację o dyskwalifikacji materiału siewnego, lub od dnia sporządzenia informacji o wynikach badania.

§ 5.

1.

Ocenie polowej poddaje się plantację nasienną o powierzchni do:

1)

30 ha - w przypadku plantacji zbóż, z wyjątkiem żyta i obcopylnych odmian pszenżyta, oraz plantacji grochu siewnego, bobiku, soi, gorczycy białej, rzepaku, rzepiku, lnu zwyczajnego, maku, słonecznika oraz kapusty pastewnej;

2)

10 ha - w przypadku plantacji roślin rolniczych i warzywnych innych niż określone w pkt 1.

2.

Jeżeli ocenie polowej poddaje się plantację nasienną o powierzchni większej niż określona w ust. 1, dzieli się ją na części odpowiadające obszarom określonym w ust. 1.

§ 6.

1.

Przed dokonaniem oceny polowej sprawdza się, czy wielkość powierzchni plantacji nasiennej zgłoszonej do oceny polowej:

1)

jest zgodna z powierzchnią plantacji nasiennej poddawanej ocenie;

2)

odpowiada ilości materiału siewnego zużytego do obsiania lub obsadzenia tej plantacji.

2.

W przypadku gdy wielkość powierzchni plantacji nasiennej nie spełnia co najmniej jednego z wymogów, o których mowa w ust. 1, plantację nasienną dyskwalifikuje się.

3.

Przepisu ust. 2 nie stosuje się, gdy wnioskujący o dokonanie oceny polowej pisemnie wyjaśni i udokumentuje przyczyny stwierdzonej przez dokonującego tej oceny niezgodności danych zawartych we wniosku o dokonanie oceny polowej ze stanem faktycznym.

§ 7.

1.

Ocena polowa materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych, zwana dalej „oceną polową plantacji nasiennej”, jest dokonywana w taki sposób, aby możliwe było sprawdzenie, czy:

1)

podczas wegetacji roślin zostały spełnione warunki niezbędne do wyprodukowania wysokiej jakości materiału siewnego danego gatunku i odmiany;

2)

stan plantacji odpowiada wymaganiom szczegółowym dotyczącym wytwarzania oraz jakości materiału siewnego określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie, zwanym dalej „wymaganiami szczegółowymi”.

2.

Ocena polowa plantacji nasiennej składa się z kilku ocen stanu plantacji, w zależności od gatunku i kategorii ocenianego materiału siewnego.

3.

Ocena polowa stanu plantacji nasiennej jest dokonywana w taki sposób, aby możliwe było sprawdzenie:

1)

izolacji przestrzennej i przedplonu dla ocenianego gatunku roślin określonych w wymaganiach szczegółowych;

2)

tożsamości i czystości odmianowej;

3)

występowania na plantacji nasiennej organizmów kwarantannowych;

4)

pochodzenia i ilości materiału siewnego użytego do obsiania lub odsadzenia plantacji nasiennej na podstawie informacji zawartych na etykiecie materiału siewnego;

5)

poziomu agrotechniki i ogólnego stanu plantacji;

6)

wyrównania i stanu rozwoju roślin; niska obsada roślin na plantacji nie powoduje jej dyskwalifikacji, z wyłączeniem plantacji nasiennej ziemniaka;

7)

stanu porażenia plantacji przez choroby i szkodniki inne niż organizmy kwarantannowe;

8)

stanu zachwaszczenia, w tym występowania chwastów, których nasiona są trudne do odczyszczenia w trakcie procesów technologicznych;

9)

występowania na plantacji innych gatunków roślin uprawnych;

10)

stopnia porażenia plantacji ziemniaka chorobami, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi.

4.

Poszczególne oceny polowe stanu plantacji nasiennej są dokonywane w zależności od określonej fazy rozwoju roślin w terminach określonych w wymaganiach szczegółowych.

§ 8.

1.

Oceny polowej stanu plantacji nasiennej dokonuje się na jednostkach kwalifikacyjnych wyznaczonych w taki sposób, aby reprezentowały całą powierzchnię plantacji nasiennej poddanej ocenie polowej.

2.

Przy dokonaniu oceny polowej roślin warzywnych w celu uznania materiału siewnego w kategorii standard stosuje się metody oceny oraz wymagania szczegółowe określone dla materiału siewnego kategorii kwalifikowany.

§ 9.

1.

Dla plantacji nasiennych gatunków roślin uprawnych, dla których w wymaganiach szczegółowych czystość odmianowa jest określona:

1)

w procentach - stosuje się metodę dokonywania oceny polowej według norm procentowych;

2)

w sztukach na jednostkę kwalifikacyjną - stosuje się metodę dokonywania oceny polowej według norm powierzchni.

2.

Wielkości jednostek kwalifikacyjnych, o których mowa w § 8 ust. 1, wynoszą:

1)

dla plantacji nasiennych gatunków roślin uprawnych ocenianych metodą według norm procentowych - 20 m²;

2)

dla plantacji nasiennych wszystkich gatunków życic i festulolium, na których jest wytwarzany:

a)

materiał siewny kategorii elitarny - 50 m²,

b)

materiał siewny kategorii kwalifikowany - 10 m²;

3)

dla plantacji nasiennych wiechliny łąkowej, na których jest wytwarzany:

a)

materiał siewny kategorii elitarny - 20 m²,

b)

materiał siewny kategorii kwalifikowany - 10 m²;

4)

dla plantacji nasiennych pozostałych gatunków roślin rolniczych, z wyłączeniem sadzeniaków ziemniaka, na których jest wytwarzany:

a)

materiał siewny kategorii elitarny - 30 m²,

b)

materiał siewny kategorii kwalifikowany - 10 m²;

5)

dla plantacji nasiennych, na których rośliny są uprawiane pojedynczo, w rzędach o dużej rozstawie (powyżej 30 cm) lub gniazdowo - 100 kolejnych roślin w rzędzie albo po 50 kolejnych roślin w dwóch sąsiednich rzędach;

6)

dla plantacji nasiennych roślin warzywnych:

a)

10 m² albo

b)

100 kolejnych roślin w rzędzie lub po 50 kolejnych roślin w dwóch sąsiednich rzędach - jeżeli rośliny są uprawiane w rzędach o dużej rozstawie (powyżej 30 cm).

3.

Na wszystkich plantacjach nasiennych odmian mieszańcowych, z wyjątkiem żyta oraz innych gatunków roślin uprawnych, dla których stosuje się mieszaninę składników rodzicielskich (mieszaninę techniczną), jednostki kwalifikacyjne wyznacza się oddzielnie dla każdego składnika rodzicielskiego.

4.

Podczas ostatniej oceny stanu plantacji nasiennej odmian mieszańcowych sprawdza się zniszczenie roślin zapylacza dla gatunków, dla których takie wymaganie zostało określone w wymaganiach szczegółowych.

§ 10.

Na plantacjach nasiennych o powierzchni do 0,10 ha oraz prowadzonych pod osłonami ocenie polowej podlegają wszystkie rośliny.

§ 11.

1.

Przy dokonaniu oceny polowej plantacji nasiennej szacunkowy zbiór materiału siewnego określa się w decytonach, kilogramach lub w sztukach z całej ocenionej powierzchni plantacji nasiennej.

2.

Szacunkowy zbiór materiału siewnego jest wykorzystywany w ocenie laboratoryjnej, ocenie cech zewnętrznych oraz ocenie polowej plantacji nasiennej w drugim roku uprawy roślin o dwuletnim cyklu produkcji nasion.

3.

Na plantacji nasiennej sadzeniaków ziemniaka ocenia się obsadę roślin na jednostce powierzchni określonej w załączniku nr 5 do rozporządzenia.

§ 12.

1.

W przypadku gatunków roślin o dwuletnim cyklu produkcji nasion wytwarzanie materiału siewnego może być prowadzone metodą:

1)

tradycyjną albo

2)

bezwysadkową.

2.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, w celu przeprowadzenia oceny polowej plantacji nasiennej, w pierwszym roku uprawy roślin zbiera się wysadki, a w drugim roku z wysadzonych wysadków zbiera się nasiona.

3.

Oceny polowej materiału siewnego roślin o dwuletnim cyklu produkcji nasion metodą tradycyjną albo bezwysadkową dokonuje się w terminach określonych w wymaganiach szczegółowych.

4.

W przypadku obsiania plantacji nasiennej materiałem matecznym dla gatunków roślin, o których mowa w ust. 1, nie dokonuje się oceny stanu plantacji nasiennej w pierwszym roku uprawy. Ocenę polową rozpoczyna się od oceny cech zewnętrznych wysadków po ich przechowaniu, przed ich wysadzeniem w drugim roku uprawy.

§ 13.

W przypadku oceny plantacji nasiennej odmiany mieszańcowej obsianej mieszaniną składników rodzicielskich sprawdzenia tożsamości i czystości odmianowej dokonuje się na poletkach o powierzchni nie mniejszej niż 10 m², założonych w pobliżu ocenianej plantacji nasiennej, obsianych poszczególnymi składnikami rodzicielskimi.

§ 14.

Szczegółowy opis metod oceny polowej plantacji nasiennej:

1)

roślin rolniczych, z wyłączeniem plantacji nasiennych sadzeniaków ziemniaka - jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia;

2)

sadzeniaków ziemniaka - jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia;

3)

roślin warzywnych - jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia.

§ 15.

1.

Do oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka pobiera się próbę bulw z plantacji nasiennej, która nie została zdyskwalifikowana po ocenie polowej, następnie wycina się z nich i wysadza oczka.

2.

Oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka dokonuje się na roślinach, jeżeli uzyskano rośliny z co najmniej 80% wysadzonych oczek, o których mowa w ust. 1.

3.

Jeżeli uzyskano rośliny z mniej niż 80% wysadzonych oczek, ocenę weryfikacyjną powtarza się na wycinkach z oczkiem bocznym pobranych z tej samej próby albo, jeżeli nie można pobrać wycinków oczek, pobiera się nową próbę bulw.

§ 16.

Badane bulwy ziemniaka uznaje się za sadzeniaki, jeżeli:

1)

spełniają wymagania szczegółowe;

2)

uzyskano ujemny wynik badania na obecność organizmów kwarantannowych;

3)

spełniają wymagania specjalne określone w odrębnych przepisach.

§ 17.

Dokonując oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka, przeprowadza się:

1)

próbę oczkową, w której dokonuje się oceny roślin uzyskanych z wysadzonych wycinków, o których mowa w § 15 ust. 1;

2)

test immunologiczny DAS-ELISA (Enzyme Linked Immunosorbent Assay).

§ 18.

Szczegółowy opis metody oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka jest określony w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

§ 19.

1.

Ocena cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka obejmuje:

1)

ocenę ogólną, na którą składa się:

a)

sprawdzenie zgodności partii sadzeniaków ziemniaka poddanej ocenie cech zewnętrznych z wymaganiami szczegółowymi dotyczącymi opakowań i oznakowania partii,

b)

ocena ogólnego stanu bulw sadzeniaków ziemniaka polegająca na sprawdzeniu, czy nie są przemrożone lub zaparzone oraz nie zawierają widocznego nadmiaru zanieczyszczeń (bulwy oblepione glebą) bądź kamieni;

2)

ocenę szczegółową bulw przeprowadzaną zgodnie z wymaganiami szczegółowymi w sposób umożliwiający ilościowe określenie:

a)

ich zanieczyszczeń,

b)

ich porażenia przez organizmy szkodliwe,

c)

ich uszkodzeń mechanicznych,

d)

ich wad fizjologicznych,

e)

bulw zwiędłych i pomarszczonych z powodu nadmiernego odwodnienia,

f)

bulw nietypowych dla odmiany,

g)

ich kalibrażu.

2.

Ocena, o której mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje również sprawdzenie dokumentacji dotyczącej ocenianej partii sadzeniaków ziemniaka.

3.

Ocenie cech zewnętrznych poddaje się sadzeniaki ziemniaka czyste, suche, bez objawów zaparzenia lub nadmarznięcia, posortowane według ich kalibrażu i podzielone na partie zgodnie z wymaganiami szczegółowymi o temperaturze zbliżonej do temperatury otoczenia.

4.

Do oceny cech zewnętrznych minibulw ziemniaka stosuje się odpowiednio przepisy ust. 1 pkt 1 lit. a oraz pkt 2 lit. b-e.

§ 20.

1.

Ocena cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka jest dokonywana raz w roku, jesienią albo wiosną, nie później niż do czasu, w którym sadzi się sadzeniaki ziemniaka.

2.

Partię sadzeniaków ziemniaka niesprzedaną w okresie 2 miesięcy od dnia dokonania oceny cech zewnętrznych tej partii poddaje się ponownej ocenie cech zewnętrznych.

§ 21.

Ocenianą partię sadzeniaków ziemniaka dyskwalifikuje się, jeżeli na podstawie oceny ogólnej albo oceny szczegółowej zostanie stwierdzone, że badane sadzeniaki ziemniaka nie spełniają wymagań szczegółowych.

§ 22.

1.

Ocena cech zewnętrznych wysadków roślin o dwuletnim cyklu produkcji nasion jest przeprowadzana w sposób umożliwiający określenie na wysadkach roślin ilości:

1)

występujących wad:

a)

porażenia wysadków roślin przez choroby typowe dla ocenianego gatunku,

b)

uszkodzeń mechanicznych,

c)

wad fizjologicznych,

d)

wysadków nietypowych dla odmiany;

2)

wysadków uzyskanych z plantacji nasiennej ocenionej w pierwszym roku uprawy.

2.

Ocena cech zewnętrznych wysadków jest dokonywana po ich przechowaniu, przed ich wiosennym wysadzeniem.

§ 23.

Szczegółowy opis metody oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka oraz wysadków roślin dwuletnich jest określony w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

§ 24.

1.

Podczas dokonywania oceny polowej materiału siewnego w zakresie stanu plantacji nasiennej sporządza się dokumentację zawierającą wszystkie uwagi i obserwacje dotyczące tej oceny, zwaną dalej „arkuszem oceny polowej”.

2.

Arkusz oceny polowej zawiera informacje niezbędne do identyfikacji ocenianej plantacji oraz wskazuje obowiązującą dla ocenianego gatunku metodę oceny; zawiera także informacje dotyczące ocen stanu plantacji określonych w wymaganiach szczegółowych.

§ 25.

Podczas dokonywania oceny laboratoryjnej materiału siewnego z każdego badania analityk nasienny, o którym mowa w art. 76 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie, sporządza dokumentację w postaci karty badań, którą podpisuje po zakończeniu danego badania.

§ 26.

1.

Do pobierania prób do oceny laboratoryjnej materiału siewnego odmianowych mieszanek nasiennych oraz mieszańców złożonych rzepaku stosuje się metodykę Międzynarodowego Związku Oceny Nasion (ISTA), jeżeli poszczególne składniki tego materiału siewnego zostały oznaczone w sposób umożliwiający ich rozdzielenie i ocenę każdego składnika (barwienie).

2.

Jeżeli nie ma możliwości rozdzielenia poszczególnych składników materiału siewnego, o których mowa w ust. 1, oceny laboratoryjnej nie przeprowadza się.

§ 27.

Próby bulw ziemniaka do oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka pobiera się zgodnie z metodami określonymi w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

§ 28.

Opis metod pobierania prób do oceny laboratoryjnej materiału siewnego mieszanek nasiennych innych niż określone w § 26 ust. 1 oraz sposobu pobierania prób do laboratoryjnej oceny zdrowotności sadzeniaków ziemniaka jest określony w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

§ 29.

1.

Próby nasion do oceny laboratoryjnej materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych są pobierane automatycznie za pomocą urządzenia do automatycznego pobierania prób, zwanego dalej „automatycznym próbobierzem”, jeżeli próby te są reprezentatywne zgodnie ze wskazaniami ISTA określonymi w protokole w sprawie automatycznego pobierania prób i jego zatwierdzania.

2.

Próby materiału siewnego do oceny laboratoryjnej z partii przechowywanych w silosach pobiera się za pomocą automatycznego próbobierza.

3.

Reprezentatywność prób pobranych za pomocą automatycznego próbobierza sprawdza się co najmniej raz w roku.

4.

Jeżeli próba nie jest reprezentatywna, automatyczny próbobierz zabezpiecza się urzędową plombą.

§ 30.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu się organizmów kwarantannowych (Dz. U. Nr 46, poz. 272 i Nr 221, poz. 1443, z 2009 r. Nr 54, poz. 445, Nr 134, poz. 1106 i Nr 214, poz. 1660 oraz z 2014 r. poz. 571 i 1393) oraz rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 5 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzeniania się grzyba Synchytrium endobioticum (Dz. U. z 2014 r. poz. 1782).

Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniami Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi: 1) z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie terminów, po upływie których materiał siewny podlega okresowej ocenie laboratoryjnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 6, poz. 43), 2) z dnia 25 września 2007 r. w sprawie wzoru protokołu pobrania prób materiału siewnego (Dz. U. Nr 192, poz. 1390), 3) z dnia 9 marca 2007 r. w sprawie metod pobierania prób materiału siewnego i okresu ich przechowywania oraz metod dokonywania oceny materiału siewnego (Dz. U. Nr 55, poz. 363) - które zgodnie z art. 139 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie (Dz. U. poz. 1512 oraz z 2013 r. poz. 865) tracą moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

Załącznik nr 1 - Protokół pobrania prób materiału siewnego roślin rolniczych i warzywnych (wzór)

patrz oryginał

Załącznik nr 2 - Protokół pobrania prób sadzeniaków ziemniaka do oceny weryfikacyjnej (wzór)

patrz oryginał

Załącznik nr 3 - Szczegółowy opis metod oceny polowej plantacji nasiennej roślin rolniczych, z wyłączeniem plantacji nasiennych sadzeniaków ziemniaka

patrz oryginał

Załącznik nr 4 - Szczegółowy opis metody oceny polowej plantacji nasiennej sadzeniaków ziemniaka

patrz oryginał

Załącznik nr 5 - Szczegółowy opis metod oceny polowej plantacji nasiennej roślin warzywnych

patrz oryginał

Załącznik nr 6 - Szczegółowy opis metod oceny weryfikacyjnej sadzeniaków ziemniaka

patrz oryginał

Załącznik nr 7 - Szczegółowy opis metody oceny cech zewnętrznych sadzeniaków ziemniaka oraz wysadków roślin dwuletnich

patrz oryginał

Załącznik nr 8 - Szczegółowy opis metod pobierania prób materiału siewnego

patrz oryginał

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsiz dnia 20 listopada 2014 r.w sprawie metod pobierania i okresu przechowywania prób materiału siewnego, oceny tego materiału, wzoru protokołu pobierania prób materiału siewnego oraz sporządzania dokumentacji dotyczącej oceny tego materiału

Spis treści

Treść rozporządzenia

§ 1.

1)

2)

3)

4)

5)

6)

7)

§ 2.

1.

1)

a)

b)

2)

2.

§ 3.

1)

2)

§ 4.

§ 5.

1.

1)

2)

2.

§ 6.

1.

1)

2)

2.

3.

§ 7.

1.

1)

2)

2.

3.

1)

2)

3)

4)

5)

6)

7)

8)

9)

10)

4.

§ 8.

1.

2.

§ 9.

1.

1)

2)

2.

1)

2)

a)

b)

3)

a)

b)

4)

a)

b)

5)

6)

a)

b)

3.

4.

§ 10.

§ 11.

1.

2.

3.

§ 12.