W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomości:
Dnia 17 lipca 2012 r. w Wilnie została podpisana Umowa o ustanowieniu Bałtyckiego
Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni Powietrznej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską i Republiką
Litewską, w następującym brzmieniu:
Umowa
o ustanowieniu Bałtyckiego Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni Powietrznej
pomiędzy Rzecząpospolitą Polską i Republiką Litewską
zwanymi dalej „Umawiającymi się Stronami”,
Zważywszy, że inicjatywa Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (SES) powstała
w celu poprawienia aktualnych standardów bezpieczeństwa lotniczego, przyczynienia
się do zrównoważonego rozwoju systemu transportu lotniczego i poprawienia skuteczności
działania służb żeglugi powietrznej dla ogólnego ruchu lotniczego w Europie, w celu
spełnienia wymagań wszystkich użytkowników przestrzeni powietrznej;
Uwzględniając zobowiązania Państw Członkowskich wynikające z przepisów prawa dotyczących
Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (SES), a szczególnie zgodność z wymogami
Artykułu 9 (a) Rozporządzenia (WE) Nr 550/2004 z 10 marca 2004 r. w sprawie zapewnienia
służby żeglugi powietrznej w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (Rozporządzenie
w sprawie zapewniania służb) zmienione przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 1070/2009 z dnia 21 października 2009 r.;
Biorąc pod uwagę wyniki Studiów Wykonalności dla ustanowienia Bałtyckiego Funkcjonalnego
Bloku Przestrzeni Powietrznej (Bałtycki FAB);
Uwzględniając wspólny List Intencyjny o współpracy dotyczący rozwoju Inicjatywy Bałtyckiego
Funkcjonalnego Bloku Przestrzeni Powietrznej podpisany dnia 29 lipca 2010 roku w Wilnie;
Zważywszy, że bliska współpraca pomiędzy Instytucjami Zapewniającymi Służby Żeglugi
Powietrznej (ANSP) oraz odpowiednimi jednostkami obrony powietrznej oraz jednostkami
dowodzenia i kontroli taktycznej, spełnia potrzeby cywilnych i wojskowych użytkowników
przestrzeni powietrznej w obszarze Bałtyckiego FAB;
Nie chcąc ograniczać inicjatywy SES wyłącznie do Państw Członkowskich Unii Europejskiej
i wspierając jej zastosowanie w państwach niebędących członkami Unii Europejskiej;
A także mając na uwadze:
Iż tworząc Bałtycki FAB, niezależnie od istniejących granic, Umawiające się Strony
zamierzają osiągnąć maksymalną pojemność, efektywność i wydajność sieci zarządzania
ruchem lotniczym przy zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa;
Wyrażając swoją wolę współpracy przy wdrażaniu inicjatywy SES, w taki sposób, aby
jej cele mogły zostać osiągnięte, a użytkownicy przestrzeni powietrznej mogli uzyskać
korzyści z jej wdrożenia;
Uznając, że zawarcie Umowy dotyczącej ustanowienia i wdrożenia Funkcjonalnego Bloku
Przestrzeni Powietrznej nie narusza zasady posiadania przez każde Państwo pełnej i
wyłącznej suwerenności nad przestrzenią powietrzną ponad terytorium swojego państwa,
oraz kompetencji każdego Państwa do egzekwowania własnych prerogatyw w zakresie bezpieczeństwa
i obrony w swojej krajowej przestrzeni powietrznej;
Respektując postanowienia wynikające z umów regionalnych zawartych z Organizacją Międzynarodowego
Lotnictwa Cywilnego („ICAO”) oraz respektując umowy regionalne obowiązujące w dniu
wejścia w życie Rozporządzenia w Sprawie Zapewniania Służb;
Uznając, że Państwowe Władze Nadzorujące każdej Umawiającej się Strony będą zawierały
odpowiednie porozumienia celem nawiązania bliskiej współpracy, zapewnienia odpowiedniego
nadzoru nad Instytucjami Zapewniającymi Służby Żeglugi Powietrznej;
Mając na celu stworzenie prawnych i instytucjonalnych podstaw dla Bałtyckiego FAB,
które mają zostać ustanowione przez Umawiające się Strony;
Respektując, że ustanowienie Bałtyckiego FAB nie narusza Rejonów informacji Powietrznej
(„FIRs”) uznawanych przez ICAO oraz, że Umawiające się Strony będą nadal wypełniać
swoje zobowiązania wobec ICAO w granicach geograficznych rejonów FIR powierzonych
im przez ICAO,
zawierają niniejszą Umowę.
Rozdział 1
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Artykuł 1
Definicje i skróty
O ile nie postanowiono inaczej, terminy stosowane w niniejszej Umowie będą miały takie
samo znaczenie jakie przypisano im w Rozporządzeniach w sprawie SES obowiązujących
w Umawiających się Stronach. Na potrzeby niniejszej Umowy zastosowanie mają następujące
definicje i skróty:
1)
„Umowa” oznacza niniejszą Umowę i wszelkie zmiany do niej, o ile nie wskazano inaczej;
2)
„odnośna przestrzeń powietrzna” oznacza przestrzeń powietrzną ponad terytoriami Umawiających
się Stron oraz przestrzeń powietrzną pozostającą w ich zakresie odpowiedzialności
zgodnie z przepisami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO), zgodnie
z Artykułem 4 niniejszej Umowy;
3)
„AIP” oznacza Zbiór Informacji Lotniczych;
4)
„AIS” oznacza Służbę Informacji Lotniczej;
5)
„ANS” oznacza Służby Żeglugi Powietrznej;
6)
„ANSP” oznacza Instytucję Zapewniającą Służby Żeglugi Powietrznej;
7)
„ATS” oznacza Służby Ruchu Lotniczego;
8)
„ASAR/SAR”- oznacza Służbę Lotniczego Poszukiwania i Ratownictwa / Służbę Poszukiwania
i Ratownictwa;
9)
„Bałtycki FAB” oznacza Funkcjonalny Blok Przestrzeni Powietrznej ustanowiony przez
Umawiające się Strony zgodnie z niniejszą Umową;
10)
„CNS” oznacza Służby Komunikacji, Nawigacji i Dozorowania;
11)
„Konwencja chicagowska” oznacza Konwencję o Międzynarodowym Lotnictwie Cywilnym, podpisaną
w Chicago dnia 7 grudnia 1944 i zawierającą: każdą poprawkę ratyfikowaną przez Umawiające
się Strony i zastosowaną zgodnie z Artykułem 94(a) Konwencji oraz każdy Załącznik
albo poprawkę przyjęte zgodnie z Artykułem 90 Konwencji, w takim zakresie w jakim
wszelkie międzynarodowe standardy, o których mowa w Artykule 37 Konwencji i zawarte
w takim Załączniku albo poprawce obowiązują wszystkie Umawiające się Strony;
12)
„FIR” oznacza Rejon Informacji Powietrznej;
13)
„MET” oznacza Służby Meteorologiczne;
14)
„NSA” oznacza Państwową Władzę Nadzorującą;
15)
„operacyjny ruch lotniczy” oznacza loty, które nie są wykonywane zgodnie z przepisami
określonymi dla ogólnego ruchu lotniczego, a dla których zasady i procedury zostały
określone przez właściwe organy władzy krajowej. Operacyjny ruch lotniczy może obejmować
loty cywilne, na przykład loty testowe, które wymagają w pewnym stopniu zastosowania
odstępstw od przepisów ICAO, aby spełniać wymagania operacyjne takich lotów;
16)
„państwowy statek powietrzny” oznacza statek powietrzny wykorzystywany przez służby
wojskowe oraz służby porządku publicznego Umawiających się Stron;
17)
„służba kontroli taktycznej” oznacza wojskowe udzielenie wsparcia dla Operacyjnego
Ruchu Lotniczego celem osiągnięcia wyznaczonej misji i zapewnienia, że utrzymana jest
odpowiednia odległość pomiędzy statkami powietrznymi w dowolnym czasie;
18)
strona trzecia - każdy podmiot lub organ zaangażowany w zapewnienie służb żeglugi
powietrznej w przestrzeni powietrznej Umawiających się Stron lub przestrzeni powietrznej
Bałtyckiego FAB;
19)
„UER”- oznacza Górny Rejon Informacji Powietrznej;
Artykuł 2
Przedmiot Umowy
Celem niniejszej Umowy jest Ustanowienie Bałtyckiego FAB oraz określenie praw i obowiązków
Umawiających się Stron przy uwzględnieniu potrzeby koordynacji działań i rozwoju Bałtyckiego
FAB w przyszłości.
Artykuł 3
Ustanowienie Bałtyckiego FAB
1.
Niniejsza Umowa ustanawia Bałtycki FAB.
2.
Niniejsza Umowa dotyczy przestrzeni powietrznej Bałtyckiego FAB, o której mowa w Artykule
4 ustęp 1.
3.
Niniejsza Umowa nie tworzy organizacji międzynarodowej z międzynarodową osobowością
prawną.
4.
Niniejsza Umowa określa ogólne warunki oraz zasady sprawowania zarządu Bałtyckim FAB,
zgodnie z którymi Umawiające się Strony muszą zapewniać zarządzanie ruchem lotniczym
oraz zapewniania służb ANS w odnośnej przestrzeni powietrznej.
5.
Niniejsza Umowa określa ramy, w obrębie których powinny zostać zawarte określone umowy
i/lub porozumienia obejmujące obszary ANSP, NSA, Władz Wojskowych, współpracy cywilno-wojskowej
i inne niezbędne porozumienia wymagane do realizacji niniejszej Umowy i rozwoju Bałtyckiego
FAB.
Artykuł 4
Zakres Bałtyckiego FAB
1.
Zgodnie z niniejszą Umową przestrzeń powietrzna Bałtyckiego FAB zawiera następujące
FIR:
- zgodnie z opisem zamieszczonym we właściwych Publikacjach ADP w oparciu o odpowiednie
dokumenty ICAO.
2.
Bałtycki FAB zostaje utworzony na czas nieokreślony.
Artykuł 5
Suwerenność
1.
Niniejsza Umowa nie narusza pełnej i wyłącznej suwerenności Umawiających się Stron
nad przestrzenią powietrzną ponad ich terytorium. W przypadku, gdy FIR albo UIR rozciąga
się w przestrzeni powietrznej ponad terytorium drugiej Umawiającej się Strony, suwerenność
danej Umawiającej się Strony do tej części przestrzeni powietrznej ponad jego terytorium
nie zostaje naruszona.
2.
Żaden zapis niniejszej Umowy nie narusza ani nie wpływa na prawa i obowiązki Umawiających
się Stron wynikające z Konwencji chicagowskiej lub z innych umów międzynarodowych,
których jedno z nich jest stroną.
Artykuł 6
Bezpieczeństwo i Obrona
1.
Postanowienia niniejszej Umowy nie naruszają kompetencji Umawiających się Stron w
zakresie polityki bezpieczeństwa i obronności oraz efektywnej implementacji decyzji
Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) i/lub innych porozumień dotyczących lotniczego
dozorowania, kontroli i obrony.
2.
Jeśli właściwe organy władzy jednej z Umawiających się Stron uznaje za zasadne, dla
zapewnienia efektywnej współpracy cywilno-wojskowej oraz wojskowo-wojskowej w ramach
Bałtyckiego FAB właściwe cywilne i wojskowe organy władzy Umawiających się Stron zawierają
odpowiednie pisemne porozumienia.
Artykuł 7
Państwowy Statek Powietrzny
1.
O ile nie postanowiono inaczej lub o ile nie wprowadzono innych regulacji, Artykuł
3 lit. c Konwencji chicagowskiej znajduje pełne zastosowanie do państwowych statków
powietrznych.
2.
Umawiające się Strony ustanowią uproszczone procedury wydawania zezwoleń dla lotów
państwowych statków powietrznych drugiej Umawiającej się Strony do/z oraz nad jej
terytorium oraz zezwoleń na prowadzenie operacji wojskowych, uczestnictwo w szkoleniach
i ćwiczeniach bez uszczerbku dla interesów bezpieczeństwa narodowego i obronności
oraz konstytucyjnych przepisów Umawiających się Stron.
3.
W celu realizacji niniejszej Umowy, Umawiające się Strony będą dążyły do zapewnienia
zgodności procedur i przepisów dla lotów państwowych statków powietrznych w obszarach
określonych w ustępie 1 artykułu 9 niniejszej Umowy z tymi określonymi w sąsiednich
funkcjonalnych blokach przestrzeni powietrznej.
Artykuł 8
Cel Bałtyckiego FAB
Umawiające się Strony zgadzają się, że podstawowym i zasadniczym celem Bałtyckiego
FAB jest osiągnięcie optymalnej skuteczności działania w obszarach związanych z bezpieczeństwem,
efektywnością lotu, pojemnością, ograniczeniem negatywnego wpływu na środowisko naturalne
i efektywnością kosztową, przyczynienie się do skuteczności misji wojskowych poprzez
zaprojektowanie przestrzeni powietrznej i organizację zarządzania ruchem lotniczym
w odnośnej przestrzeni powietrznej niezależnie od istniejących granic Umawiających
się Stron.
Artykuł 9
Zobowiązania Umawiających się Stron
1.
Aby osiągnąć cel Bałtyckiego FAB Umawiające się Strony zobowiązują się do współpracy
i podejmowania odpowiednich środków, zgodnie ze swoimi przepisami prawa krajowego,
w szczególności w następujących obszarach:
1)
projektowania i wykorzystania przestrzeni powietrznej;
2)
harmonizacji przepisów i procedur;
4)
współpracy cywilno-wojskowej;
8)
zasad sprawowania zarządu w Bałtyckim FAB.
2.
Umawiające się Strony zapewniają wdrożenie niniejszej Umowy.
3.
Aby osiągnąć cel Bałtyckiego FAB Umawiające się Strony:
1)
wdrażają decyzje podejmowane przez Radę i Zarząd Bałtyckiego FAB,
2)
działają w dobrej wierze i dokładają najwyższej staranności w celu ustanowienia lub
zmiany niezbędnych przepisów prawa krajowego i regulacji, zasad i procedur przy uwzględnieniu
ogólnych ram określonych niniejszą Umową;
3)
współpracują w celu zharmonizowania istotnych krajowych przepisów i procedur mających
znaczenie dla Bałtyckiego FAB i regularnie wzajemnie się konsultują celem zidentyfikowania
różnic pomiędzy poszczególnymi systemami prawa, przepisami, procedurami oraz regulacjami
mającymi wpływ na Bałtycki FAB, w taki sposób, aby dążyć do zapewnienia możliwej do
zrealizowania zgodności.
4.
Umawiające się Strony zapewniają, że wszelkie różnice, które pozostają albo zaistnieją
nie będą w żaden sposób zagrażały albo wpływały negatywnie na bezpieczeństwo lotów
albo efektywność zapewnienia służb w Bałtyckim FAB.
5.
Umawiające się Strony zapewniają, że wdrożenie niniejszej Umowy nie będzie miało żadnego
negatywnego wpływu na bezpieczne i efektywne przeprowadzanie operacji, ćwiczeń oraz
szkolenia wojskowego.
Rozdział 2
PRZESTRZEŃ POWIETRZNA
Artykuł 10
Przestrzeń Powietrzna Bałtyckiego FAB
1.
Aby osiągnąć cel Bałtyckiego FAB określony w Artykule 8 Umawiające się Strony wspólnie
projektują struktury przestrzeni powietrznej i zapewniają zarządzanie w jednolitej
przestrzeni powietrznej oraz skoordynowany przepływ ruchu lotniczego i zarządzanie
pojemnością, uwzględniając proces współpracy Umawiających się Stron na szczeblu międzynarodowym.
2.
Umawiające się Strony są obowiązane do współpracy, celem, w szczególności:
1)
zaprojektowania struktury odnośnej przestrzeni powietrznej, aby umożliwić defragmentację
i dynamiczną sektoryzację, celem ustanowienia obszarów w których wykonywane będą operacje
w przestrzeni powietrznej rozciągającej się ponad granicami Umawiających się Stron
(cross border area),
2)
badania modyfikacji przestrzeni powietrznej mających wpływ na skuteczność działania
na poziomie Bałtyckiego FAB oraz
3)
rozwijania wspólnej polityki dotyczącej przestrzeni powietrznej Bałtyckiego FAB, przy
bliskiej współpracy pomiędzy organami władzy cywilnej i wojskowej.
3.
Umawiające się Strony koordynują swoje prace z właściwymi międzynarodowymi organami
władzy oraz podmiotami i prowadzą konsultacje z użytkownikami przestrzeni powietrznej,
jeżeli zaistnieje taka konieczność.
Artykuł 11
Elastyczne zarządzanie przestrzenią powietrzną
1.
Zgodnie z Artykułem 9 i Artykułem 10 oraz, aby osiągnąć cel Bałtyckiego FAB określony
w Artykule 8 niniejszej Umowy, Umawiające się Strony współpracują na poziomie prawnym,
operacyjnym i technicznym, aby w sposób wydajny i spójny stosować elastyczne zarządzanie
odnośną przestrzenią powietrzną przy uwzględnieniu zarówno wymogów cywilnych jak i
wojskowych,
2.
Umawiające się Strony zapewniają, że pomiędzy właściwymi instytucjami zapewniającymi
służby ATS zostają zawarte wspólne umowy i ustanowione procedury oraz, że organy władzy
cywilnej i wojskowej koordynują działania nad swoim terytorium oraz w przestrzeni
powietrznej rozciągającej się ponad granicami Umawiających się Stron (cross border area) w zakresie niezbędnym na poziomie strategicznego zarządzania przestrzenią powietrzną.
3.
Umawiające się Strony zapewniają, że poziomy przedtaktyczny i taktyczny będą zarządzane
odpowiednio na szczeblu instytucji zapewniających służby ATS poprzez koordynowanie
działań pomiędzy właściwymi jednostkami służb ATS.
Rozdział 3
ZAPEWNIANIE SŁUŻB ŻEGLUGI POWIETRZNEJ
Artykuł 12
Służby żeglugi powietrznej
1.
Umawiające się Strony zapewniają następujące służby ANS:
1)
służby ruchu lotniczego (ATS);
2)
służby łączności, nawigacji i dozorowania (CNS);
3)
służby informacji lotniczej (AIS);
4)
służby meteorologiczne (MET);
oraz zapewniają:
5)
koordynację działań poszukiwawczo- ratowniczych (SAR).
2.
W publikacjach AIP Umawiających się Stron wskazuje się ANSP w Bałtyckim FAB wraz z
określeniem przestrzeni powietrznej w zakresie ich odpowiedzialności, właściwe organy
każdej Umawiającej się Strony zaangażowane w Bałtycki FAB.
3.
W razie, gdy ANSP zamierzaj ą korzystać ze służb zapewnianych przez inne certyfikowane
instytucje zapewniające służby, to ich pisemne porozumienia formalizujące ich robocze
relacje są notyfikowane funkcjonującym w ramach Bałtyckiego FAB właściwym NSA. W odniesieniu
do zapewniania wyznaczonych służb ATS lub MET, takie porozumienia podlegają akceptacji
Umawiających się Stron.
Artykuł 13
Służby ruchu lotniczego
1.
Umawiające się Strony zapewniają w drodze wspólnego instrumentu lub w oparciu o uzgodnione
procedury wyznaczenie instytucji zapewniającej/-ych służby ATS odnośnej przestrzeni
powietrznej. Zasady określone w poprzednim zdaniu obejmują również lotniskowe służby
informacji powietrznej, służby ATS ograniczone do stref kontrolowanych lotnisk oraz
służby ATS pod nadzorem wojskowym zapewniane przez instytucję/-e zapewniające służby
ATS odnośnej przestrzeni powietrznej.
2.
Każda z Umawiających się Stron ma prawo do wyznaczenia, uchylenia lub zmiany wyznaczenia
jednej lub większej liczby instytucji zapewniających służby ATS celem zapewnienia
służb ATS w całości lub w części odnośnej przestrzeni powietrznej, Informacja o takim
wyznaczeniu, jego uchyleniu lub zmianie jest notyfikowana drugiej Umawiającej się
Stronie w formie pisemnej. Każdą instytucję zapewniająca służby ATS wyznaczoną na
podstawie niniejszego ustępu uważa się za wspólnie wyznaczoną przez Umawiające się
Strony, poczynając od daty otrzymania notyfikacji o wyznaczeniu przez drugą Umawiającą
się Stronę do czasu zmiany lub uchylenia takiego wyznaczenia w rozumieniu niniejszego
ustępu.
3.
Umawiające się Strony, których odnośna przestrzeń powietrzna dotyczy umów między instytucjami
zapewniającymi służby ATS, wyznaczonymi lub nie wyznaczonymi na mocy niniejszej Umowy
w zakresie zapewniania służb ATS ponoszą wyłączną odpowiedzialność za zatwierdzenie
takich umów. Umawiające się Strony będą mieć prawo do zawierania odpowiednich porozumień
lub umów, w odniesieniu do udzielenia takiego zatwierdzenia.
4.
Każda z Umawiających się Stron, które zamierzają powierzyć odpowiedzialność za zapewnienie
służb ATS w przestrzeni powietrznej Bałtyckiego FAB stronie trzeciej, zapewnia, że
w dalszym ciągu spełnia wszystkie postanowienia niniejszej Umowy.
5.
Ustępy 1 i 2 niniejszego artykułu stosuje się bez uszczerbku dla zawartych przed dniem
wejścia w życie niniejszej umowy porozumień lub umów związanych z zapewnianiem służb
ATS.
6.
Umawiające się Strony:
1)
promują bliską współpracę między swoimi instytucjami zapewniającymi służby ruchu ATS
na poziomie krajowym;
2)
bezzwłocznie wzajemnie informują się o każdej zmianie dotyczącej warunków certyfikacji
albo statusu prawnego wyznaczonych instytucji zapewniających służby ATS;
3)
przekazują sobie wzajemnie informacje o prawach i obowiązkach wyznaczonych instytucji
zapewniających służby ATS na poziomie krajowym;
7.
Umawiające się Strony informują wspólnie Komisję Europejską i pozostałe państwa członkowskie
Unii Europejskiej o każdej decyzji podejmowanej na mocy niniejszego Artykułu dotyczącej
wyznaczenia instytucji zapewniającej/-cych służby ATS w odnośnej przestrzeni powietrznej.
Artykuł 14
Służby łączności, nawigacji i dozorowania
Umawiające się Strony prowadzą prace zmierzające do wprowadzenia wspólnych systemów
technicznych i efektywnego kosztowo rozmieszczenia infrastruktury do zapewnienia służb
CNS przez ANSP Umawiających się Stron poprzez wspólne zaprojektowanie, nabycie, rozmieszczenie,
obsługę i utrzymanie infrastruktury, systemów i sprzętu CNS.
Artykuł 15
Służba informacji lotniczej
1.
Umawiające się Strony koordynują zapewnianie służb AIS.
2.
Na potrzeby sytuacji awaryjnych AIS może być zapewniana przez Umawiającą się Stronę
w imieniu innej Umawiającej się Strony.
3.
Właściwe organy władzy i instytucje zapewniające służbę AIS zawierają odpowiednie
porozumienia.
Artykuł 16
Służby meteorologiczne
1.
Każda Umawiająca się Strona może wyznaczyć instytucję zapewniającą lotnicze służby
MET na zasadach wyłączności notyfikując Zarządowi Bałtyckiego FAB albo, mogą wspólnie
wyznaczyć według uzgodnionych procedur instytucję/-e zapewniającą/-e służby MET dla
Bałtyckiego FAB.
2.
Jeżeli Umawiające się Strony wyznaczają instytucję zapewniającą służbę MET dla lotnictwa
na zasadach wyłączności, każde z nich zapewnia współpracę pomiędzy instytucjami zapewniającymi
służby MET dla lotnictwa.
3.
W celu zapewniania służb MET właściwe organy władzy oraz ANSPs zapewniające służby
MET zawierają odpowiednie porozumienia.
4.
Umawiające się Strony informują Komisją Europejską i pozostałe państwa członkowskie
Unii Europejskiej o każdej decyzji podejmowanej na mocy niniejszego Artykułu dotyczącej
wyznaczenia instytucji zapewniających służby MET w odnośnej przestrzeni powietrznej.
Artykuł 17
Poszukiwanie i Ratownictwo
1.
Każda Umawiająca się Strona organizuje i utrzymuje swój system ASAR/SAR zgodnie z
przepisami prawa krajowego.
2.
Umawiające się Strony zapewniają że zostaną zawarte wspólne umowy dotyczące systemów
ASAR/SAR umożliwiające współpracę w najwyższym możliwym zakresie. Takie umowy będą
uwzględniały porozumienia Bałtyckiego FAB dotyczące ewentualnej delegacji służb ATS.
Artykuł 18
Relacje między instytucjami zapewniającymi służby
1.
Dla realizacji postanowień Artykułu 3 ustępu 4 niniejszej Umowy ANSP Umawiających
się Stron są upoważnione do sformalizowania relacji w zakresie niezbędnym dla potrzeb
Bałtyckiego FAB.
2.
Sformalizowanie relacji między ANSP określone w ustępie 1 niniejszego artykułu jest
dokonywane w drodze sporządzonych na piśmie porozumień albo równoważnych ustaleń prawnych
dotyczących funkcji, zadań i służb, które będą zapewniane w odnośnej przestrzeni powietrznej.
3.
Każde takie porozumienie albo równoważne ustalenia prawne między ANSP są konsultowane
z Zarządem Bałtyckiego FAB a następnie notyfikowane Radzie Bałtyckiego FAB i odpowiednim
organom władzy Umawiających się Stron.
Artykuł 19
Relacje między ANSP i stronami trzecimi
1.
W przypadku, gdy ANSP Umawiającej się Strony zamierza zawrzeć porozumienia albo dokonać
równoważnych ustaleń prawnych dotyczących zapewniania służb ATS przez wyznaczoną ANSP
innego państwa niebędącego drugą Umawiającą się Stroną, takie porozumienia lub równoważne
ustalenia prawne są notyfikowane Zarządowi Bałtyckiego FAB, a odpowiednie Umawiające
się Strony zapewniają, że takie porozumienia lub równoważne ustalenia prawne nie mają
wpływu na niniejszą Umowę.
2.
Umawiające się Strony mogą zawierać porozumienie ze stronami trzecimi, wspólnie lub
oddzielnie na potrzeby realizacji swojego/swoich zadań.
Rozdział 4
WSPÓŁPRACA CYWILNO-WOJSKOWA I WOJSKOWO -WOJSKOWA
Artykuł 20
Działania wojskowe
1.
Postanowienia niniejszej Umowy nie naruszają wymogów krajowych Umawiających się Stron
związanych z porządkiem publicznym, interesami bezpieczeństwa i obronności, a każda
Umawiająca się Strona jest upoważniona do stosowania dowolnego środka do ochrony jej
interesów związanych z bezpieczeństwem narodowym i obronnością.
2.
Z uwzględnieniem zasad elastycznego zarządzania przestrzenią powietrzną (FUA) oraz
zgodnie z istniejącymi krajowymi porozumieniami dotyczącymi współpracy cywilno-wojskowej
i wojskowo-wojskowej oraz mającymi zastosowanie międzynarodowymi umowami, odpowiednie
organy władzy Umawiających się Stron mogą zawrzeć, w stosownym miejscu i czasie, pisemne
porozumienia, aby umożliwić przeprowadzenie operacji wojskowych oraz działań szkoleniowych
państwowym statkom powietrznym w odnośnej przestrzeni powietrznej niezależnie od istniejących
granic pomiędzy Umawiającymi się Stronami.
3.
Umawiające się Strony zezwalają na zapewnianie transgranicznych służb ATS państwowym
statkom powietrznym operujących zarówno w ogólnym ruchu lotniczym, jak i operacyjnym
ruchu lotniczym przez właściwą instytucję zapewniającą służby ATS drugiej Umawiającej
się Strony zgodnie z odpowiednimi pisemnymi porozumieniami notyfikowanymi Zarządowi
Bałtyckiego FAB.
4.
Umawiające się Strony mogą zezwolić na zapewnienie służb kontroli taktycznej dla operacyjnego
ruchu lotniczego przez jednostki obrony powietrznej oraz jednostki dowodzenia i kierowania
lotnictwem szczebla taktycznego drugiej Umawiającej się Strony (włączając inne jednostki
dowodzenia i kierowania Zintegrowanym Systemem Obrony Powietrznej NATO, odpowiedzialne
za zapewnienie służb dowodzenia i kierowania lotnictwem szczebla taktycznego nad terytorium
drugiej Umawiającej się Strony) na podstawie odpowiednich pisemnych porozumień notyfikowanych
Zarządowi Bałtyckiego FAB.
5.
W odniesieniu do zapewnienia służb transgranicznych w odnośnej przestrzeni powietrznej,
Umawiające się Strony zachęcają do bliższej współpracy pomiędzy właściwymi ANSP i
odpowiednimi jednostkami obrony powietrznej oraz jednostkami dowodzenia i kierowania
lotnictwem szczebla taktycznego.
6.
Umawiające się Strony dokładają najwyższych starań, aby zharmonizować odpowiednie
porozumienia cywilne i wojskowe, celem usprawnienia współpracy cywilno-wojskowej,
w szczególności, w obszarze bezpieczeństwa, obronności i bezpieczeństwa narodowego.
Rozdział 5
OPŁATY
Artykuł 21
Opłaty
1.
Umawiające się Strony, dążą do zastosowania jednej stawki jednostkowej opłaty trasowej
w odnośnej przestrzeni powietrznej i dołożą starań, aby ustanowić wspólną strefę opłat
w odnośnej przestrzeni powietrznej.
2.
Na potrzeby określone w ustępie 1 niniejszego artykułu oraz przed wprowadzeniem i
zastosowaniem jednej stawki jednostkowej opłaty trasowej w odnośnej przestrzeni powietrznej,
Zarząd Bałtyckiego FAB:
1)
opracowuje i wprowadza wspólne zasady regulujące politykę opłat w odnośnej przestrzeni
powietrznej, przy uwzględnieniu możliwości zastosowania krajowych zwolnień z opłat;
2)
koordynuje swoje stawki jednostkowe opłaty trasowej w odnośnej przestrzeni powietrznej;
3)
podejmuje decyzję w sprawie wprowadzenia, warunków i stosowania jednej stawki jednostkowej
opłaty trasowej w odnośnej przestrzeni powietrznej oraz ustanowienia wspólnej strefy
pobierania opłat w odnośnej przestrzeni powietrznej;
4)
proponuje wspólną jedną stawkę jednostkową opłaty trasowej w odnośnej przestrzeni
powietrznej właściwemu organowi Europejskiej Organizacji ds. Bezpieczeństwa Żeglugi
Powietrznej (EUROCONTROL) do zatwierdzenia.
3.
Umawiające się Strony, w szczególności:
1)
realizują wspólnie niezbędne obowiązki związane ze wspólną strefą opłat trasowych
w odnośnej przestrzeni powietrznej;
2)
zawierają odpowiednie porozumienia, aby zapewnić spójność i jednolitość przy stosowaniu
przepisów i regulacji dotyczących opłat;
3)
jeżeli zaistnieje potrzeba zapewniają wspólne współdziałanie z EUROCONTROL.
Rozdział 6
NADZÓR
Artykuł 22
Nadzór
1.
Umawiające się Strony zapewniają, że NSA ściśle współpracują przy nadzorze nad ANSP
w ramach Bałtyckiego FAB oraz, że ich praktyki są zharmonizowane. Na potrzeby takiej
współpracy, NSA zawierają porozumienie.
2.
NSA, które certyfikują ANSP zapewniającą służby transgraniczne w odnośnej przestrzeni
powietrznej, odpowiadają za nadzór nad tą ANSP, w ścisłej współpracy z NSA drugiej
Umawiającej się Strony.
3.
Jeżeli Umawiająca się Strona, nad terytorium której są zapewniane służby ANS, o których
mowa w ustępie 2 niniejszego artykułu, wymaga, aby jego własny organ NSA sprawował
nadzór, takie organy NSA obu Umawiających się Stron uzgadniają warunki, zgodnie z
którymi sprawowany jest taki nadzór.
4.
Umawiające się Strony zapewniają, że ich NSA ustanawiają wspólny mechanizm wymiany
informacji, konsultacji oraz koordynacji dla zapewnienia służb transgranicznych, dla
zapewnienia, że niezbędne środki naprawcze będą mogły być podejmowane bez opóźnienia
oraz, że decyzje podejmowane zgodnie z niniejszym Artykułem będą egzekwowane.
Rozdział 7
SKUTECZNOŚĆ DZIAŁANIA
Artykuł 23
Skuteczność działania
1.
Umawiające się Strony wdrażają system skuteczności działania Bałtyckiego FAB i stosują
plan skuteczności działania Bałtyckiego FAB zgodny z ogólnounijnymi celami w zakresie
skuteczności działania i uwzględniający potrzeby wojskowe. Plan skuteczności działania
Bałtyckiego FAB podlega konsultacjom z właściwymi interesariuszami.
2.
Plan skuteczności działania Bałtyckiego FAB jest opracowywany wspólnie przez NSA Umawiających
się Stron i zatwierdzony przez Zarząd Bałtyckiego FAB. Taki plan skuteczności działania:
1)
zawiera cele w zakresie skuteczności działania Bałtyckiego FAB dotyczące przynajmniej
następujących kluczowych obszarów działalności: bezpieczeństwa, ochrony środowiska,
pojemności, efektywności kosztowej, efektywności lotu;
2)
określa zestaw przejrzystych i mierzalnych kluczowych wskaźników efektywności dla
kluczowych obszarów działalności na określony okres referencyjny;
3)
zawiera system zachęt Bałtyckiego FAB.
3.
Zarząd Bałtyckiego FAB:
1)
ustala cele w zakresie skuteczności działania na poziomie Bałtyckiego FAB oraz koordynuje
przygotowanie i realizację krajowych planów skuteczności działania;
2)
podejmuje decyzję o wdrożeniu i elementach planu skuteczności działania Bałtyckiego
FAB.
4.
Zarząd Bałtyckiego FAB, w imieniu Umawiających się Stron przeprowadza regularne przeglądy
wdrażania celów skuteczności działania Bałtyckiego FAB, dokonuje okresowej oceny projektu
i funkcjonowania systemu skuteczności działania Bałtyckiego FAB oraz w razie potrzeby
przekazuje NSA Umawiających się Stron wnioski dotyczące podjęcia środków naprawczych.
Rozdział 8
SPRAWOWANIE ZARZĄDU
Artykuł 24
Rada Bałtyckiego FAB
1.
Rada Bałtyckiego FAB składa się z następujących wyznaczonych przedstawicieli każdej
Umawiającej się Strony:
1)
ministra właściwego do spraw lotnictwa cywilnego albo osoby należycie upoważnionej
przez ministra właściwego do spraw lotnictwa cywilnego do działania w imieniu tego
ministra;
2)
ministra odpowiedzialnego za obronę narodową lub osoby należycie upoważnionej przez
ministra odpowiedzialnego za obronę narodową do działania w imieniu tego ministra;
3)
osoby kierującej NSA albo osoby należycie przez nią upoważnionej do działania w jej
imieniu;
4)
osoby kierującej wyznaczoną ANSP zapewniającą służby trasowe w odnośnej przestrzeni
powietrznej albo osoby należycie przez nią upoważnionej do działania w jej imieniu.
2.
Inni uczestnicy mogą również brać udział w charakterze obserwatorów na zaproszenie
Rady Bałtyckiego FAB.
3.
Radzie Bałtyckiego FAB przewodniczy naprzemiennie jedna z Umawiających się Stron.
Okres przewodnictwa trwa 12 miesięcy, przy czym pierwszy okres rozpoczyna się w dniu
wejścia w życie niniejszej Umowy. Pierwszym przewodniczącym jest przedstawiciel Litwy,
zgodnie z postanowieniem ustępu 1 pkt 1 niniejszego artykułu.
4.
Decyzje Rady Bałtyckiego FAB są podejmowane jednomyślnie, w drodze głosowania. Każde
z Umawiających się Stron ma jeden głos. Ze wszystkich posiedzeń Rady Bałtyckiego FAB
powinny być zachowywane protokoły.
5.
Zasady postępowania, przyjęte przez Radę Bałtyckiego FAB zawierają ustalenia dotyczące,
w szczególności, zwoływania posiedzeń, jej spraw finansowych, wcześniejszego wysyłania
porządku obrad i związanych dokumentów, oraz jeżeli ma to zastosowanie, procedury
dotyczące głosowania i odbywania posiedzeń, w tym możliwości podejmowania decyzji
w drodze korespondencyjnej lub przy użyciu innego elektronicznego środka.
6.
Rada Bałtyckiego FAB odbywa posiedzenia w zależności od potrzeb, przynajmniej dwa
razy w roku na zaproszenie Przewodniczącego. Każdy członek Rady Bałtyckiego FAB jest
upoważniony do wnioskowania o zwołanie posiedzenia.
7.
Rada Bałtyckiego FAB podejmuje decyzje w celu:
1)
zapewnienia realizacji niniejszej Umowy oraz realizacji celów Bałtyckiego FAB w ujęciu
ogólnym;
2)
wspierania harmonizacji istotnych krajowych przepisów i procedur;
3)
usprawnienia wspólnego procesu wyznaczania instytucji zapewniających służby ATS;
4)
zatwierdzania stanowisk Umawiających się Stron odnośnie stosowania umów i przepisów
międzynarodowych dotyczących, w szczególności, pracy ICAO, EUROCONTOL, Komisji Europejskiej,
Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz wspólnych przedsięwzięć w dziedzinie
zarządzania ruchem lotniczym i służb ANS;
5)
proponowania przystąpienia innego państwa do niniejszej Umowy i podjęcia niezbędnych
kroków;
6)
określania celów strategicznych dla rozwoju Bałtyckiego FAB
7)
realizacji innych zadań związanych z przepisami Jednolitej Europejskiej Przestrzeni
Powietrznej.
8.
Rada Bałtyckiego FAB powołuje Biuro Zarządzania Bałtyckim FAB (zwane dalej „Bałtycki
FAB MO”
9.
Bałtycki FAB MO wspiera Zarząd Bałtyckiego FAB i inne działania związane z FAB. Funkcjonowanie
Bałtyckiego FAB MO finansowane jest z opłat za ANS i składek dla organizacji międzynarodowych,
instytucji finansowych, jak również innych osób prawnych. Ustalenia robocze odnośnie
Bałtyckiego FAB MO są przyjmowane przez Zarząd Bałtyckiego FAB. Umawiające się Strony
zapewniają, że Bałtycki FAB MO posiada odpowiednie zasoby do realizacji przydzielonych
zadań oraz zapewnienia wsparcia dla Zarządu Bałtyckiego FAB zgodnie z potrzebami.
Artykuł 25
Zarząd Bałtyckiego FAB
1.
W skład Zarządu Bałtyckiego FAB wchodzą następujący wyznaczeni przedstawiciele każdej
Umawiającej się Strony:
1)
osoba należycie upoważniona przez ministra właściwego do spraw lotnictwa cywilnego
do działania w imieniu takiego ministra;
2)
osoba należycie upoważniona przez ministra odpowiedzialnego za obronę narodową do
działania w imieniu takiego ministra;
3)
osoba należycie upoważniona przez osobę kierującą NSA do podejmowania działań w jej
imieniu;
4)
osoba należycie upoważniona przez osobę kierującą wyznaczoną ANSP zapewniającą służby
trasowe w odnośnej przestrzeni powietrznej do podejmowania działań w jej imieniu.
2.
Inni uczestnicy mają również prawo brać udział w charakterze obserwatorów na zaproszenie
Zarządu Bałtyckiego FAB.
3.
Zarządowi Bałtyckiego FAB naprzemiennie przewodniczy jedna z Umawiających się Stron.
Okres sprawowania przewodnictwa trwa dwanaście (12) miesięcy, przy czym pierwszy okres
rozpoczyna się w dniu wejścia w życie niniejszej Umowy. Pierwszym przewodniczącym
jest przedstawiciel Polski zgodnie z postanowieniami ustępu 1 pkt 1 niniejszego Artykułu.
4.
Decyzje Zarządu Bałtyckiego FAB są podejmowane jednomyślnie, w drodze głosowania.
Każda z Umawiających się Stron ma jeden głos. Ze wszystkich posiedzeń Zarządu Bałtyckiego
FAB powinny być zachowywane protokoły.
5.
Zasady postępowania przyjęte przez Zarząd Bałtyckiego FAB zawierają ustalenia dotyczące
w szczególności zwoływania posiedzeń, jego spraw finansowych, wcześniejszego wysyłania
porządku obrad i związanych dokumentów, oraz, jeżeli ma to zastosowanie, procedury
odnośnie głosowania i odbywania posiedzeń, w tym możliwości podejmowania decyzji w
drodze korespondencyjnej lub przy użyciu innych środków elektronicznych.
6.
Zarząd Bałtyckiego FAB odbywa posiedzenia w zależności od potrzeb, co najmniej dwa
razy w roku na zaproszenie Przewodniczącego. Każdy przedstawiciel Umawiającej się
Strony wyznaczony do Zarządu jest upoważniony do wnioskowania o zwołanie posiedzenia.
7.
Zadaniem Zarządu Bałtyckiego FAB jest podejmowanie decyzji, o których mowa w niniejszej
Umowie i dla realizacji celów:
1)
zarządzania wdrożeniem niniejszej Umowy i wypełnienia celów Bałtyckiego FAB w ujęciu
ogólnym;
2)
określenia rozwoju współpracy cywilnej i wojskowej;
3)
uzgadniania wspólnego projektowania i polityki dla odnośnej przestrzeni powietrznej;
4)
określenia współpracy w zakresie stosowania elastycznego użytkowania przestrzeni powietrznej;
5)
zatwierdzenia porozumień o zapewnianiu służb ruchu lotniczego w odnośnej przestrzeni
powietrznej;
6)
przyjęcia polityki opłat znajdującej zastosowanie w odnośnej przestrzeni powietrznej
oraz zmierzania do ustalenia jednej stawki jednostkowej dla trasowego ruchu lotniczego
w odnośnej przestrzeni powietrznej po pierwszym okresie referencyjnym systemu skuteczności
działania;
7)
zapewnienia wdrożenia wspólnego kompleksowego systemu zarządzania bezpieczeństwem;
8)
zatwierdzania porozumień dotyczących nadzoru nad ANSP opracowywanych przez NSA;
9)
określenia celów strategicznych dla rozwoju Bałtyckiego FAB, ocenienia rezultatów
osiągniętych i podejmowania stosownych działań, o ile takie są wymagane;
10)
podejmowania decyzji i zatwierdzania planów skuteczności działania i odnośnych celów
w zakresie skuteczności działania;
11)
przyjmowania własnych zasad postępowania oraz zasad postępowania komitetów i grup
roboczych;
12)
powoływania komitetów innych niż ustanowione na mocy niniejszej Umowy oraz grup roboczych
do pomocy w konkretnych sprawach i zatwierdzania propozycji komitetów i grup roboczych;
13)
zapewniania koordynacj i Bałtyckiego FAB z sąsiadującymi funkcjonalnymi blokami przestrzeni
oraz krajami;
14)
koordynowania stanowisk Umawiających się Stron odnośnie stosowania umów i przepisów
międzynarodowych dotyczących, w szczególności, pracy ICAO, EUROCONTOL, Komisji Europejskiej,
Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz wspólnych przedsięwzięć w dziedzinie
zarządzania ruchem lotniczym i służb żeglugi powietrznej;
15)
ułatwiania rozstrzygania sporów zaistniałych pomiędzy Umawiającymi się Stronami;
16)
podejmowania niezbędnych środków w sytuacji odstąpienia od Umowy przez Umawiającą
się Stronę;
17)
proponowania zmian do niniejszej Umowy;
18)
zapewnienia konsultacji z udziałem ANSP, użytkowników przestrzeni powietrznej oraz
innych interesariuszy, w razie potrzeby;
19)
podejmowania decyzji w innych sprawach zleconych przez Umawiające się Strony lub zaproponowanych
przez wyznaczonego członka Zarządu Bałtyckiego FAB.
8.
Decyzje Zarządu Bałtyckiego FAB wchodzą w życie po upływie dwóch miesięcy od dnia
ich podjęcia, o ile Umawiająca się Strona nie poinformuje Zarządu Bałtyckiego FAB
w terminie dwóch tygodni od podjęcia decyzji, że może wdrożyć taką decyzję wyłącznie
za zgodą lub akceptacją albo dowolną inną decyzją swojego rządu zgodnie z przepisami
prawa krajowego. W takim przypadku, decyzja wejdzie w życie po upływie następnego
dnia roboczego od dnia poinformowania drugiej Umawiającej się Strony, że uzyskano
wyżej wymienioną zgodę, akceptację lub inną decyzję, o ile treść tych decyzji nie
stanowi inaczej.
Artykuł 26
Komitety i grupy robocze
1.
Aby spełnić cel Bałtyckiego FAB oraz aby wesprzeć Zarząd Bałtyckiego FAB, Zarząd Bałtyckiego
FAB może powoływać komitety i grupy robocze, które będą składały się z ekspertów cywilnych
i wojskowych wskazanych przez Umawiające się Strony,
2.
W posiedzeniach komitetów i grup roboczych w charakterze obserwatorów mogą brać udział
osoby inne niż eksperci, o których mowa w ustępie 1 niniejszego Artykułu:
1)
na zaproszenie Zarządu Bałtyckiego FAB;
2)
na zaproszenie komitetu lub grupy roboczej - po uprzedniej akceptacji takiego zaproszenia
przez Zarząd Bałtyckiego FAB lub Bałtyckiego FAB MO;
3.
Tryb pracy komitetów i grup roboczych określa się w regulaminie pracy komitetów i
grup roboczych przyjętym przez Zarząd Bałtyckiego FAB.
4.
Zgodnie z niniejszą Umową:
1)
Zarząd Bałtyckiego FAB powołuje:
a)
Komitet ds. Przestrzeni Powietrznej, który wspomaga Zarząd Bałtyckiego FAB przy wdrażaniu
Bałtyckiego FAB oraz wykonuje zadania powierzone mu przez Zarząd Bałtyckiego FAB,
b)
Komitet Strategiczny, Ekonomiczny i ds. Skuteczności Działania, który wspomaga Zarząd
Bałtyckiego FAB przy wdrażaniu Artykułu 21 i 23 i innych oraz wykonuje zadania powierzone
mu przez Zarząd Bałtyckiego FAB,
c)
Komitet ds. Bezpieczeństwa, który wspomaga Zarząd Bałtyckiego FAB przy wdrażaniu Bałtyckiego
FAB oraz wykonuje zadania powierzone mu przez Zarząd Bałtyckiego FAB,
d)
Komitet Operacyjno- Techniczny, który wspomaga Zarząd Bałtyckiego FAB przy wdrażaniu
Artykułów 13, 14, 15 i 17 oraz wykonuje inne zadania powierzone mu przez Zarząd Bałtyckiego
FAB;
2)
Zarząd Bałtyckiego FAB może ustanowić inne specjalistyczne komitety, jeśli zaistnieje
taka potrzeba.
Rozdział 9
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA
Artykuł 27
Odpowiedzialność odszkodowawcza
1.
W odnośnej przestrzeni powietrznej, Umawiająca się Strona pokrywa każdą szkodę, o
której mowa w ustępie 3 niniejszego artykułu, wynikającą ze zdarzenia:
1)
zaistniałego w przestrzeni powietrznej nad jego terytorium lub znajdującej się w obszarze
jego odpowiedzialności zgodnie z zasadami ICAO;
2)
spowodowanego z winy instytucji zapewniającej służby ATS o których mowa w Artykule
12 niniejszej Umowy, albo z winy jej przedstawiciela albo innej osoby działającej
w jej imieniu, z winy instytucji zapewniających służby ATS innych niż instytucja/-e
zapewniająca służby ruchu lotniczego, której/-rych główne miejsce działalności znajduje
się na terytorium Umawiającej się Strony miejsca zdarzenia (zwana dalej instytucją
faktycznie zapewniającą służby ATS). Z zastrzeżeniem ustępu 5, nie jest możliwe dochodzenie
roszczeń bezpośrednio od instytucji faktycznie zapewniającej służby ruchu lotniczego
ani od jej przedstawiciela/-li ani od żadnej innej osoby działającej w jej- imieniu.
2.
Prawo do odszkodowania, o którym mowa w ustępie 1 niniejszego Artykułu wygasa, jeśli
nie zostanie wszczęte postępowanie w terminie dwóch lat od wydania ostatecznych orzeczeń,
jak przewidziano w ustępie 3 niniejszego Artykułu.
3.
Odszkodowania, o którym mowa w ustępie 1 niniejszego Artykułu, można dochodzić wyłącznie
za szkodę, która nie została zrekompensowana na mocy jakiegokolwiek innego prawomocnego
orzeczenia sądowego wydanego zgodnie z właściwymi krajowymi i międzynarodowymi przepisami
prawa i regulacjami.
4.
Roszczenia o odszkodowanie, o których mowa w ustępie 1 niniejszego Artykułu są wnoszone
we właściwej Umawiającej się Stronie. Takie roszczenie zostaje rozpatrzone
i zostaje wydane rozstrzygnięcie przez właściwe organy władzy zgodnie z odpowiednimi
krajowymi przepisami prawa i regulacjami właściwej Umawiającej się Strony. Jeśli nie
będzie możliwe osiągnięcie porozumienia w sprawie roszczenia, spór zostaje rozstrzygnięty
przez właściwy sąd takiej właściwej Umawiającej się Strony zgodnie z obowiązującymi
w nim krajowymi przepisami prawa i regulacjami.
5.
Instytucja faktycznie zapewniająca służby ATS zwraca Umawiającej się Stronie, o której
mowa w ustępie 1 niniejszego Artykułu wszelkie koszty wypłaconego odszkodowania albo
koszty poniesione w wyniku szkody powstałej spowodowanej z jej własnej winy albo winy
jej przedstawicieli lub dowolnej innej osoby działającej w jej imieniu. Umawiająca
się Strona instytucji faktycznie zapewniającej służby ATS zapewnia wyegzekwowanie
takiego obowiązku, a w przypadku zwłoki instytucji faktycznie zapewniającej służby
ATS przejmuje jej zobowiązanie na pierwsze żądanie, o zwrot kosztów właściwej Umawiającej
się Strony.
6.
Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie uniemożliwia Umawiającej się Stronie, o której
mowa w ustępie 1 niniejszego Artykułu, oraz Umawiającej się Stronie instytucji faktycznie
zapewniającej służby ATS wyrażenia zgody na podział kosztów wynikających ze szkody,
o której mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu,
7.
Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie ogranicza roszczeń regresowych Umawiającej
się Strony albo instytucji faktycznie zapewniającej służby ATS wobec dowolnej innej
osoby fizycznej albo prawnej.
8.
Umawiające się Strony informują się wzajemnie, z chwilą otrzymania każdej informacji
dotyczącej jakiegokolwiek roszczenia, o którym mowa w ustępie 1 i 3 niniejszego Artykułu,
jak również, gdy roszczenie zostanie ostatecznie zaspokojone.
9.
Wyznaczone instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego utrzymują odpowiednie zabezpieczenie
w związku z odpowiedzialnością odszkodowawczą powstałą na mocy niniejszej Umowy, w
taki sposób, by móc wykonać zobowiązanie nałożone na nie zgodnie z ustępem 5 niniejszego
Artykułu dotyczące zwrotu kosztów Umawiającej się Strony, o której mowa w ustępie
1 niniejszego Artykułu.
10.
Niniejszy rozdział znajduje zastosowanie bez uszczerbku dla międzynarodowych umów
dotyczących szkody spowodowanej przez siły zbrojne jednej z Umawiających się Stron
na terytorium drugiej Umawiającej się Strony.
Rozdział 10
WYPADKI I POWAŻNE INCYDENTY
Artykuł 28
Badanie wypadków i poważnych incydentów
1.
W przypadku wypadku albo poważnego incydentu lotniczego, według definicji Konwencji
chicagowskiej, w przestrzeni powietrznej Bałtyckiego FAB, który wydarzy się w przestrzeni
powietrznej nad terytorium Umawiającej się Strony lub pozostającym w jej obszarze
odpowiedzialności zgodnie z zasadami ICAO (zwanej dalej Umawiającą się Stroną, w której
nastąpiło zdarzenie), a kontrolowaną przez ANSP inną niż instytucja/-e, której/-ych
główne miejsce/-a działalności znajduje się na terytorium Umawiającej się Strony w
którym nastąpiło zdarzenie (zwana dalej instytucją faktycznie zapewniającą
służby ANS), Umawiająca się Strona instytucji faktycznie zapewniającej służby ANS
powiadamia bezzwłocznie właściwe organy władzy Umawiającej się Strony, w której nastąpiło
zdarzenie, w najbardziej odpowiedni i szybki sposób. Zawiadomienie będzie miało przynajmniej
taką samą treść jak zawiadomienie zawarte w Załączniku 13 do Konwencji chicagowskiej.
2.
Umawiająca się Strona, w której nastąpiło zdarzenie, albo Umawiająca się Strona prowadząca
dochodzenie zgodnie z Załącznikiem 13 do Konwencji chicagowskiej otrzymuje i uzyskuje
dostęp do niezbędnych materiałów od wszystkich odpowiednich ANSP i właściwych organów
władz Umawiających się Stron, celem umożliwienia przeprowadzenia dochodzenia w sprawie
wypadku albo poważnego incydentu.
3.
Umawiająca się Strona instytucji faktycznie zapewniającej służby ANS udziela, zgodnie
z krajowymi przepisami prawa i regulacjami Umawiającej się Stronie prowadzącej dochodzenie
dostęp do obiektów, urządzeń i materiałów instytucji faktycznie zapewniającej służby
ANS i informacji będących w posiadaniu własnych właściwych organów władzy. Dostarczona
informacja jest wykorzystywana wyłącznie w celu dla którego została udostępniona i
nie można jej upubliczniać bez zgody Umawiającej się Strony, która dostarczyła taką
informację.
4.
Umawiające się Strony zapewniają, że wszystkim instytucjom, których dotyczą postanowienia
ustępu 1 i 2 niniejszego Artykułu znane są właściwe środki porozumiewania się.
5.
Umawiająca się Strona instytucji faktycznie zapewniającej służby ANS uzyskuje możliwość
wyznaczenia obserwatora, który będzie obecny podczas prowadzenia czynności dochodzeniowych.
6.
Każda Umawiająca się Strona, która na prośbę Umawiającej się Strony prowadzącej dochodzenie
dostarczyła informację albo zapewniła dostęp do swoich właściwych organów władzy lub
ANSP ma prawo wyznaczyć akredytowanego przedstawiciela, który będzie uczestniczył
w czynnościach dochodzeniowych.
7.
Jeśli Strona prowadząca dochodzenie wyraźnie domaga się uczestnictwa Umawiającej się
Strony instytucji faktycznie zapewniającej służby ANS, to taka Strona wyznaczy akredytowanego
przedstawiciela.
8.
Właściwe organy władzy Umawiającej się Strony prowadzącej dochodzenie dostarczają
właściwym organom władzy Umawiającej się Strony instytucji faktycznie zapewniającej
służby ANS ostateczny raport z dochodzenia w oparciu o swoje własne przepisy krajowe.
9.
Na wniosek drugiej Umawiającej się Strony ostateczny raport z dochodzenia i zalecenia
bezpieczeństwa wynikające z dochodzenia są jej udostępniane
10.
Jeśli Umawiająca się Strona prowadząca dochodzenie zidentyfikuje jakiekolwiek nieprawidłowości
dotyczące funkcjonowania Bałtyckiego FAB, bezzwłocznie powiadomi o tym fakcie Zarząd
Bałtyckiego FAB.
11.
Wymiana informacji, zawiadomienia i raporty są sporządzane w języku angielskim.
12.
Celem poprawy bezpieczeństwa i promowania najlepszych praktyk, Umawiające się Strony
mogą wyznaczyć/powołać Komitet Dochodzeniowy Bałtyckiego FAB składający się z ekspertów
cywilnych i wojskowych do wspólnego badania lotniczych wypadków i poważnych wypadków,
w tym zdarzeń w obszarze ATM.
13.
W przypadku wypadków, poważnych incydentów i zdarzeń w obszarze ATM:
1)
w których udział biorą cywilne i państwowe statki powietrzne, i/albo
2)
w których udział biorą cywilne i wojskowe instytucje ANSP, i/albo
3)
w których udział biorą instytucje ANSP z więcej niż jednej Umawiającej się Strony,
i/albo
4)
w okresie delegowania służb,
- Umawiające się Strony zapewniają że w czasie prowadzenia dochodzenia, najlepiej
prowadzonego wspólnie, zostanie zastosowana taka sama klasyfikacja zdarzeń, jak określono
w odpowiednich przepisach - ICAO SARPs, Eurocontrol ESSARs i innych regulacjach Unii
Europejskiej.
Rozdział 11
POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE
Artykuł 29
Rozstrzyganie sporów
1.
Wszelkie spory wynikające pomiędzy Umawiającymi się Stronami dotyczące interpretacji,
stosowania lub wykonywania niniejszej Umowy, w tym jej istnienia, ważności lub rozwiązania
podlegają negocjacjom prowadzonym bezpośrednio między Umawiającymi się Stronami.
2.
Jeśli spór nie może być rozstrzygnięty w okresie trzech miesięcy w drodze bezpośrednich
negocjacji pomiędzy Umawiającymi się Stronami, spór zostaje poddany do rozstrzygnięcia
przez Radę Bałtyckiego FAB, który wyznaczy jedną osobę, lub jeśli istnieje taka konieczność,
większą liczbę osób do prowadzenia bezpośrednich negocjacji między Umawiającymi się
Stronami lub wykorzysta wszelkie inne środki, aby rozstrzygnąć taki spór.
3.
Jeśli spór nie może być rozstrzygnięty przez Radę Bałtyckiego FAB w okresie trzech
miesięcy od jego przedłożenia Radzie Bałtyckiego FAB, każda z zainteresowanych Umawiających
się Stron ma prawo do przekazania sporu do rozstrzygnięcia w drodze arbitrażu zgodnie
z „Fakultatywnymi Regułami Arbitrażu Stałego Trybunału Arbitrażowego do Rozstrzygania
Sporów między Dwoma Państwami”. Koszty postępowania arbitrażowego, w tym opłaty i
wydatki, będą równo podzielone pomiędzy Umawiające się Strony - strony postępowania
arbitrażowego.
4.
Orzeczenia trybunału arbitrażowego są wiążące dla Umawiających się Stron - stron sporu.
Artykuł 30
Przystąpienie innego Państwa do niniejszej Umowy
1.
Niniejsza Umowa jest otwarta do przystąpienia. Każde Państwo pragnące stać się stroną
niniejszej Umowy składa swój wniosek do Rady Bałtyckiego FAB, który w imieniu Umawiających
się Stron przedstawia Państwu pragnącemu stać się stroną niniejszej Umowy warunki
przystąpienia, a Umawiającym się Stronom wszystkie wynikające z tego przystąpienia
zmiany niezbędne w niniejszej Umowie. Gdy Umawiające się Strony wyrażą zgodę, wszelkie
wynikłe zmiany niezbędne w niniejszej Umowie stają się przedmiotem umowy o przystąpieniu
zawieranej między Umawiającymi się Stronami i Państwem pragnącym się stać stroną niniejszej
Umowy.
2.
Umowa o przystąpieniu wchodzi w życie z chwilą, gdy Umawiające się Strony i Państwo
pragnące stać się stroną niniejszej Umowy powiadamiają się nawzajem na piśmie o spełnieniu
swoich odpowiednich wymogów prawa krajowego.
3.
Umawiające się Strony i Państwo pragnące stać się stroną niniejszej umowy uzgadniają
wspólny budżet, celem pokrycia wydatków związanych z przystąpieniem.
Artykuł 31
Odstąpienie Umawiającej się Strony od niniejszej Umowy
1.
W przypadku odstąpienia Umawiającej się Strony od niniejszej Umowy, taka Umawiająca
się Strona informuje wszystkie Umawiające się Strony oraz Radę Bałtyckiego FAB o swojej
decyzji.
2.
Odstąpienie jest skuteczne po upływie sześciu miesięcy od dnia notyfikacji Radzie
Bałtyckiego FAB.
3.
Rada Bałtyckiego FAB podejmuje wszelkie niezbędne środki wymagane z tytułu takiego
odstąpienia.
4.
Umawiająca się Strona odstępująca od niniejszej Umowy, ponosi koszty wynikające z
tego odstąpienia. W celu określenia wysokości tych kosztów, Umawiające się Strony
zawierają odrębną umowę.
5.
Jeśli są tylko dwie Umawiające się Strony, odstąpienie jednej z Umawiających się Stron
jest traktowane jako rozwiązanie niniejszej Umowy. Rozwiązanie Umowy jest skuteczne
po upływie sześciu miesięcy od dnia notyfikacji Radzie Bałtyckiego FAB. W takim przypadku
zasady określone w Artykule 33 ustęp 1 znajdują zastosowanie.
Artykuł 32
Zmiany w niniejszej Umowie
1.
Jeśli Umawiająca się Strona zamierza zmienić niniejszą Umowę, w szczególności w związku
z modyfikacją Bałtyckiego FAB zwraca się do Rady Bałtyckiego FAB o rozpatrzenie takiej
propozycji. Wszelkie zmiany i modyfikacje zostają notyfikowane odpowiednim organom
władz i organizacjom.
2.
Wszelkie zmiany uzgodnione przez Umawiające się Strony wchodzą w życie pierwszego
dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu w którym Umawiające się Strony powiadomią
się wzajemnie na piśmie o spełnieniu przez nie wymogów wynikających z ich prawa krajowego.
Artykuł 33
Rozwiązanie i Zawieszenie niniejszej Umowy
1.
Umawiające się Strony mogą jednomyślnie zdecydować o rozwiązaniu niniejszej Umowy
w każdym czasie. W takiej sytuacji rozwiązanie następuje w określonym dniu, o którym
decydują Umawiające się Strony, a do tego dnia Umawiające się Strony wspólnie określają
koszty wynikające z rozwiązania oraz sposób rozliczenia finansowego między Umawiającymi
się Stronami.
2.
Niniejsza Umowa może zostać rozwiązana przez jedną z Umawiających się Stron w każdym
czasie za pisemnym powiadomieniem pozostałej/-ych Umawiającej/-cych się Strony/Stron.
Rozwiązanie następuje po upływie sześciu miesięcy od dnia otrzymania takiego powiadomienia
przez pozostałe Umawiające się Strony/ę. Umawiające się Strony wspólnie określają
koszty wynikające z rozwiązania i sposób finansowych rozliczeń między Umawiającymi
się Stronami.
3.
Na wypadek wojny lub innego stanu nadzwyczajnego, w czasie zagrożenia albo w interesie
bezpieczeństwa publicznego każda z Umawiających się Stron ma prawo rozwiązać niniejszą
Umowę ze skutkiem natychmiastowym zawiadamiając o tym odpowiednio drugą Umawiającą
się Stronę/-y. Rozwiązanie niniejszej Umowy z powyższych powodów wchodzi w życie w
dniu otrzymania jej wypowiedzenia przez drugą Umawiającą się Stronę. Umawiające się
Strony wspólnie określają koszty wynikające z rozwiązania i sposób finansowych rozliczeń
między Umawiającymi się Stronami.
4.
Każda Umawiająca się Strona ma prawo zawiesić ze skutkiem natychmiastowym stosowanie
niniejszej Umowy lub jej części ze względu na interesy związane z bezpieczeństwem
narodowym oraz obronnością. Powiadamia ono o tym bezzwłocznie drugą Umawiającą się
Stronę.
5.
Umawiająca się Strona która zawiesza niniejszą Umowę ponosi koszty wynikające z zawieszenia.
W celu określenia wysokości tych kosztów, Umawiające się Strony zawierają odrębną
umowę.
Artykuł 34
Rejestracja ICAO
Niniejsza Umowa i wszelkie kolejne zmiany do niej są rejestrowane w ICAO zgodnie postanowieniami
Artykułu 83 Konwencji chicagowskiej.
Artykuł 35
Inne porozumienia
Porozumienia o współpracy i równoważne porozumienia dotyczące współpracy operacyjnej
zawarte między ANSP obowiązujące w dniu podpisania niniejszej Umowy pozostają w mocy.
Artykuł 36
Wejście w życie Umowy
1.
Niniejsza Umowa zostaje zawarta na czas nieokreślony.
2.
Niniejsza Umowa podlega przyjęciu zgodnie z przepisami krajowymi Umawiających się
Stron, co zostanie potwierdzone wymianą not dyplomatycznych.
3.
Niniejsza Umowa wchodzi w życie pierwszego dnia trzeciego miesiąca od otrzymania późniejszej
noty dyplomatycznej.
Na dowód powyższego, niżej podpisani, należycie upoważnieni podpisali niniejszą Umowę
i przyłożyli swoje pieczęcie.
Sporządzono w Wilnie dniu 17 lipca roku 2012 w dwóch oryginalnych egzemplarzach, każdy w językach polskim, litewskim i angielskim,
przy czym wszystkie teksty są jednakowo autentyczne. W razie rozbieżności przy interpretacji,
tekst sporządzony w języku angielskim jest rozstrzygający.
Po zaznajomieniu się z powyższą umową, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam,
że:
-
-
została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej
zawartych,
-
-
jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,
-
-
będzie niezmiennie zachowywana.
Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.
Dano w Warszawie dnia 13 grudnia 2013 r.