Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiejz dnia 29 września 2015 r.w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych

Samorządowe kolegia odwoławcze, zwane dalej „kolegiami”, są organami wyższego stopnia, w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa   (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.¹⁾Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2015 r. poz. 699, 978, 1197, 1269, 1311 i 1649.), w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Na zasadach określonych w odrębnych ustawach kolegia orzekają w innych sprawach niż wymienione w ust. 1.

Obszar właściwości miejscowej kolegium określa, w drodze rozporządzenia, Prezes Rady Ministrów, na wniosek Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych.

Organem wyższego stopnia w stosunku do organów samorządu województwa jest kolegium mające siedzibę w mieście będącym siedzibą władz samorządu województwa.

Nadzór nad działalnością administracyjną kolegiów sprawuje Prezes Rady Ministrów.

Prezes Rady Ministrów może powierzyć wykonywanie nadzoru, o którym mowa w ust. 1, ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej.

(uchylony)⁴⁾Przez art. 60 pkt 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.

Sprawowanie nadzoru nad działalnością administracyjną kolegiów polega w szczególności na:

Organ nadzoru sprawuje nadzór nad kolegiami przy pomocy komórki organizacyjnej właściwej do spraw nadzoru lub właściwej do spraw kontroli.

Organami kolegium są:

W skład kolegium wchodzą: prezes, wiceprezes oraz pozostali członkowie.

Członkostwo w kolegium ma charakter etatowy lub pozaetatowy.

Liczbę członków kolegium określa zgromadzenie ogólne kolegium na wniosek prezesa kolegium.

Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, określi, w drodze rozporządzenia, maksymalną liczbę etatowych członków kolegium.

Prezes Rady Ministrów na wniosek zgromadzenia ogólnego kolegium powołuje prezesa kolegium spośród dwóch kandydatów będących etatowymi członkami kolegium.

Zgromadzenie ogólne kolegium dokonuje wyboru kandydatów na prezesa kolegium w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej 3/5 swojego składu. W przypadku uzyskania wymaganej większości głosów przez więcej niż dwóch kandydatów, wnioskiem zostają objęci dwaj kandydaci, którzy uzyskali kolejno najwyższą liczbę głosów. W przypadku uzyskania wymaganej większości głosów przez jednego kandydata lub nieuzyskania wymaganej większości przez żadnego kandydata, zarządza się ponownie głosowanie w celu wyłonienia odpowiednio jednego lub dwóch kandydatów. Kandydatem lub kandydatami zostają te osoby, które uzyskały kolejno największą liczbę głosów.

Kadencja prezesa kolegium trwa 6 lat licząc od dnia powołania.

Po upływie kadencji dotychczasowy prezes pełni swoje obowiązki do czasu powołania nowego prezesa kolegium.

Zgromadzenie ogólne kolegium w sprawie, o której mowa w ust. 2, zwołuje się w terminie przypadającym w ciągu 30 dni od dnia upływu kadencji prezesa kolegium. O terminie zwołania zgromadzenia prezes lub wiceprezes kolegium zawiadamia przewodniczącego Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych.

Przewodniczący Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych ogłasza, w siedzibach samorządowych kolegiów odwoławczych, informację o terminie zwołania zgromadzenia ogólnego kolegium w sprawie wyboru kandydatów na prezesa kolegium oraz o przewidzianym w regulaminie organizacyjnym trybie zgłaszania kandydatów na to stanowisko.

Odwołanie prezesa kolegium następuje w przypadku:

Prezes Rady Ministrów może odwołać prezesa kolegium w przypadku stwierdzenia przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej powtarzającego się naruszania prawa podczas wykonywania obowiązków lub uchylania się od ich wykonywania.

Prezesa kolegium odwołuje Prezes Rady Ministrów.

Odwołanie prezesa kolegium z przyczyny, o której mowa w ust. 1a, następuje na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej po przeprowadzeniu, z udziałem zainteresowanego i po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego kolegium, postępowania wyjaśniającego, w którym ustala się występowanie okoliczności wymienionych w tym przepisie.

Decyzję o odwołaniu, wraz z uzasadnieniem, doręcza się zainteresowanemu. Na decyzję o odwołaniu zainteresowanemu służy prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Wniesienie skargi wstrzymuje odwołanie ze stanowiska. Sąd administracyjny wyznacza rozprawę w tej sprawie w terminie przypadającym w ciągu 30 dni od dnia przekazania odpowiedzi na skargę.⁹⁾Zdanie czwarte w brzmieniu ustalonym przez art. 34 pkt 2 lit. a ustawy, o której mowa w odnośniku 2.

Do postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 4, stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych. Przepisów art. 52 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi   (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.¹⁰⁾Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 1101 i 1529, z 2014 r. poz. 183 i 543 oraz z 2015 r. poz. 658, 1191, 1224, 1269 i 1311.) nie stosuje się.¹¹⁾Zdanie drugie w brzmieniu ustalonym przez art. 34 pkt 2 lit. b ustawy, o której mowa w odnośniku 2.

W razie prawomocnego odwołania prezesa kolegium, wiceprezes kolegium zwołuje niezwłocznie zgromadzenie ogólne kolegium w sprawie, o której mowa w art. 5 ust. 2. Przepisy art. 5 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.

Po upływie kadencji prezesa kolegium albo odwołaniu prezesa kolegium w związku ze złożoną rezygnacją jego dotychczasowy stosunek pracy przekształca się - na jego wniosek - w stosunek pracy etatowego członka kolegium, w którym pełnił funkcję albo w którym był zatrudniony przed objęciem stanowiska prezesa.

W przypadku gdy przekształcenie stosunku pracy prezesa kolegium powodowałoby przekroczenie liczby członków kolegium, o której mowa w art. 4 ust. 5, albo wynikającej z budżetu państwa liczby etatów kalkulacyjnych i limitu środków na wynagrodzenia, liczby te zwiększa się o jeden, a uzupełnienie środków na wynagrodzenia następuje z rezerwy budżetu państwa przeznaczonej na sfinansowanie nieprzewidzianych zmian organizacyjnych.

Etatowym członkiem kolegium może być osoba, która:

Pozaetatowym członkiem kolegium może być osoba spełniająca wymagania określone w ust. 1 pkt 1, 3 i 4, jeżeli ma wyższe wykształcenie.

Członka kolegium powołuje Prezes Rady Ministrów, na wniosek prezesa kolegium, zgłoszony po uzyskaniu opinii zgromadzenia ogólnego kolegium, przyjętej w głosowaniu tajnym, większością głosów, w obecności co najmniej połowy jego składu.

Kandydatów na członków kolegium przedstawia jego prezes.

Powołanie etatowych członków kolegium następuje na czas nieokreślony.

Wiceprezesa powołuje, spośród etatowych członków kolegium, i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek prezesa kolegium.

Odwołanie członka kolegium następuje na wniosek prezesa kolegium w przypadkach określonych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i w razie prawomocnego orzeczenia kary wykluczenia ze składu kolegium przez właściwą komisję dyscyplinarną.

Pozaetatowi członkowie kolegium wybierani są na okres 6 lat, z tym że co 3 lata następuje wybór połowy ich składu.

Prezes kolegium oraz etatowi członkowie kolegium nie mogą należeć do partii politycznej ani prowadzić działalności politycznej.

Kandydatów na członków kolegium wyłania się w drodze konkursu.

Konkurs ogłasza prezes kolegium, który przewodniczy pracom komisji konkursowej.

W skład komisji konkursowej oprócz prezesa kolegium wchodzi dwóch członków wybranych przez zgromadzenie ogólne kolegium.

W miarę potrzeby, konkurs przeprowadza się również w związku z koniecznością uzupełnienia składu kolegium, w szczególności gdy został on zmniejszony z powodów, o których mowa w art. 6 ust. 1. Nowi pozaetatowi członkowie są wybierani na okres do końca kadencji ustalonej zgodnie z art. 7 ust. 7.

Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, określi, w drodze rozporządzenia, tryb przeprowadzania konkursu na członków kolegium.

Członkostwa w kolegium nie można łączyć z:

Etatowego członkostwa kolegium nie można łączyć również z zatrudnieniem na stanowisku sędziego i prokuratora oraz zatrudnieniem w tym samym województwie w administracji państwowej.

Członek kolegium może być, na jego wniosek lub za jego zgodą, przeniesiony do innego kolegium. Przeniesienie następuje na podstawie decyzji prezesa kolegium, do którego członek ten ma być przyjęty, podjętej w porozumieniu z prezesem tego kolegium, którego był członkiem.

Członkowie kolegium w zakresie wykonywania czynności określonych ustawą korzystają z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym.

Pozaetatowym członkom kolegium, którzy ulegli wypadkowi w czasie wykonywania czynności określonych ustawą, przysługuje:

Członkom rodziny osób, które zmarły wskutek wypadków przy pracy określonych w ust. 2, przysługuje renta rodzinna oraz jednorazowe odszkodowanie.

Świadczenia wymienione w ust. 2 i 3 wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Prezes kolegium kieruje pracami kolegium, a w szczególności:

Prezes kolegium wykonuje również czynności przewidziane przepisami prawa dla organów administracji publicznej, niezastrzeżone dla składu orzekającego.

Zgromadzenie ogólne kolegium zwołuje prezes kolegium co najmniej dwa razy w roku. Zgromadzenie zwołuje się także na pisemny wniosek co najmniej połowy członków kolegium w terminie 14 dni od dnia jego złożenia. Zgromadzeniu ogólnemu kolegium przewodniczy prezes kolegium.

W skład zgromadzenia ogólnego kolegium wchodzą osoby, o których mowa w art. 4 ust. 2.

Do właściwości zgromadzenia ogólnego kolegium należy:

Z zastrzeżeniem przepisu art. 5 ust. 2, uchwały zgromadzenia ogólnego kolegium zapadają większością głosów, w obecności co najmniej połowy składu kolegium. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos prezesa kolegium.

(uchylony)

Prezes kolegium nawiązuje i rozwiązuje stosunek pracy:

Podstawą rozwiązania stosunku pracy etatowego członka kolegium jest ustanie członkostwa wskutek odwołania.

Pozaetatowi członkowie kolegium otrzymują wynagrodzenie za udział w posiedzeniach oraz zwrot kosztów podróży.

Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady wynagradzania prezesa, wiceprezesa i pozostałych członków kolegium oraz szczegółowe zasady wynagradzania pracowników biura kolegium.

Wynagrodzenie zasadnicze prezesa, wiceprezesa i etatowych członków kolegium stanowi wielokrotność kwoty bazowej, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa. Wysokość wynagrodzenia jest różnicowana ze względu na staż pracy i pełnioną funkcję.

Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wielokrotność kwoty bazowej, o której mowa w ust. 6. Wielokrotność ta nie może być mniejsza niż 3,0.

Prezes kolegium dokonuje, w imieniu kolegium, czynności z zakresu prawa pracy wobec etatowych członków kolegium i pracowników biura kolegium.

W sprawach nieuregulowanych w ustawie, dotyczących stosunku pracy etatowych członków kolegium i pracowników biura kolegium, mają odpowiednie zastosowanie przepisy o pracownikach samorządowych.

Karami dyscyplinarnymi są:

Odpis orzeczenia kary dyscyplinarnej wraz z uzasadnieniem włącza się do akt osobowych członka kolegium.

W sprawach dyscyplinarnych członków kolegiów orzekają:

Komisje dyscyplinarne składają się z trzech etatowych członków kolegiów.

Tryb wyboru etatowych członków kolegiów do komisji dyscyplinarnych określi regulamin uchwalony przez Krajową Reprezentację Samorządowych Kolegiów Odwoławczych.

Komisje dyscyplinarne są niezawisłe w zakresie orzecznictwa dyscyplinarnego i nie są związane rozstrzygnięciami innych organów stosujących prawo, z wyjątkiem prawomocnego skazującego wyroku sądu, oraz samodzielnie rozstrzygają wszelkie zagadnienia faktyczne i prawne.

Postępowanie dyscyplinarne wszczyna komisja dyscyplinarna pierwszej instancji na wniosek prezesa kolegium.

Prezes kolegium oraz Krajowa Reprezentacja Samorządowych Kolegiów Odwoławczych mogą powoływać, spośród etatowych członków kolegiów, rzeczników dyscyplinarnych, do których należy prowadzenie w ich imieniu postępowania wyjaśniającego oraz popieranie przed komisją dyscyplinarną wniosku o ukaranie.

Wymierzenie za ten sam czyn kary w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawach o wykroczenia nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania przed komisją dyscyplinarną.

Komisja dyscyplinarna wydaje orzeczenie po przeprowadzeniu rozprawy oraz po wysłuchaniu uczestników postępowania.

Obwiniony członek etatowy kolegium ma prawo do korzystania z pomocy wybranego przez siebie obrońcy. W przypadku obwinionych członków pozaetatowych kolegium, jeżeli nie wybiorą sobie obrońcy, przewodniczący składu orzekającego wyznacza obrońcę z urzędu spośród członków etatowych kolegium.

Od orzeczenia komisji dyscyplinarnej kolegium każda ze stron może odwołać się do komisji dyscyplinarnej przy Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych w ciągu 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia.

Od orzeczeń komisji dyscyplinarnej przy Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych stronom służy odwołanie do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania obwinionego sądu apelacyjnego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Do rozpatrzenia odwołania stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o apelacji. Od orzeczenia sądu apelacyjnego skarga kasacyjna nie przysługuje.

Postępowanie dyscyplinarne nie może być wszczęte po upływie 4 miesięcy od dnia powzięcia przez właściwy organ wiadomości o popełnieniu czynu uzasadniającego nałożenie kary i po upływie 3 lat od dnia popełnienia tego czynu. Jeżeli czyn stanowi przestępstwo, okres ten nie może być krótszy od okresu przedawnienia ścigania tego przestępstwa.

Kary dyscyplinarne ulegają zatarciu po upływie 3 lat od dnia doręczenia ukaranemu prawomocnego orzeczenia o ukaraniu, jeżeli w tym okresie nie został on ponownie ukarany dyscyplinarnie lub sądownie.

Do wzywania i przesłuchiwania obwinionego, świadków i biegłych oraz przeprowadzania innych dowodów w postępowaniu wyjaśniającym i dyscyplinarnym stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.

Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego oraz wykonywania kar dyscyplinarnych i ich zatarcia.

Orzeczenia kolegium zapadają po przeprowadzeniu rozprawy lub na posiedzeniu niejawnym. Orzeczenia kolegium, z zastrzeżeniem art. 79 ust. 5, 6 i 9, art. 80 ust. 1 i 3 oraz art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami   (Dz. U. z 2015 r. poz. 782, z późn. zm.²²⁾Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2015 r. poz. 985, 1039, 1180, 1265 i 1322.), wydawane są w formie decyzji albo postanowień.

Kolegium wydaje orzeczenia po odbyciu niejawnej narady składu orzekającego, obejmującej dyskusję oraz głosowanie nad orzeczeniem i zasadniczymi motywami rozstrzygnięcia. Sprawę przedstawia członek kolegium wyznaczony jako jej sprawozdawca.

Orzeczenia zapadają większością głosów. Członek składu orzekającego nie może wstrzymać się od głosu.

Członek składu orzekającego, który został przegłosowany, ma prawo zgłosić przy podpisywaniu orzeczenia zdanie odrębne, uzasadniając je na piśmie w terminie 7 dni od dnia odbycia narady.

Orzeczenia kolegium podpisują wszyscy członkowie składu nie wyłączając przegłosowanego.

Kolegium orzeka w składzie trzyosobowym, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Składowi orzekającemu przewodniczy prezes lub etatowy członek kolegium.

Zasady wyznaczania składów orzekających określa regulamin, o którym mowa w art. 12 ust. 3 pkt 1.

Członkowie kolegium nieposiadający wykształcenia prawniczego lub administracyjnego są wyznaczani do składów orzekających z uwzględnieniem ich kwalifikacji zawodowych.

Do wykonywania przez kolegium zadań, o których mowa w art. 1 i 2, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego oraz Ordynacji podatkowej, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.

W szczególności kolegium jest uprawnione do:

Żądając wglądu w dokumentację związaną z załatwieniem sprawy, członek kolegium przedkłada właściwemu organowi imienne upoważnienie podpisane przez prezesa kolegium. Upoważnienie załącza się do akt sprawy.

W przypadku stwierdzenia istotnych uchybień w pracy organu jednostki samorządu terytorialnego, prezes kolegium wydaje postanowienie sygnalizacyjne, którego odpisy przekazuje organowi jednostki samorządu terytorialnego i, odrębnie, komisji rewizyjnej odpowiednio rady gminy, powiatu albo sejmiku województwa oraz właściwemu wojewodzie.

Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, stanowi podstawę do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego w stosunku do pracowników samorządowych, jeżeli ich działanie lub zaniechanie jest przyczyną powstania uchybień w pracy organu jednostki samorządu terytorialnego.

Właściwe organy powiadamiają kolegium w terminie 30 dni o zajętym stanowisku.

Przy orzekaniu członkowie składów orzekających kolegium są związani wyłącznie przepisami powszechnie obowiązującego prawa.

Kontrolę orzecznictwa kolegiów sprawuje sąd administracyjny.

Do zadań zgromadzenia, o którym mowa w art. 23, należy:

Obsługę zgromadzenia zapewnia, każdorazowo, biuro kolegium, w którego siedzibie odbywa się posiedzenie zgromadzenia.

Kolegia odwoławcze przy sejmikach samorządowych, działające na podstawie dotychczasowych przepisów, stają się, z dniem wejścia w życie ustawy, samorządowymi kolegiami odwoławczymi.

(pominięty)

(pominięty)

Członkowie dotychczasowych kolegiów odwoławczych przy sejmikach samorządowych, wykonujący tę funkcję w ramach stosunku pracy, stają się, z dniem wejścia w życie ustawy, etatowymi członkami terytorialnie odpowiedniego kolegium, chyba że nie spełniają warunków, o których mowa w art. 5 ust. 1.

Do czasu wyboru pozaetatowych członków kolegiów w trybie art. 32 ust. 2 członkowie kolegiów odwoławczych przy sejmikach samorządowych, o których mowa w ust. 1, niespełniający warunków określonych w art. 5 ust. 1, stają się, z dniem wejścia w życie ustawy, pozaetatowymi członkami kolegiów.

Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do członków kolegiów odwoławczych przy sejmikach samorządowych, którzy do czasu wejścia w życie ustawy pozaetatowo wykonywali tę funkcję.

Stosunek pracy z członkami kolegiów, o których mowa w ust. 1, przekształca się, z dniem wejścia w życie ustawy, w stosunek pracy na podstawie powołania.

Stosunek pracy z członkami kolegiów odwoławczych przy sejmikach samorządowych, o których mowa w ust. 2, z dniem wejścia w życie ustawy wygasa. Członkom tym przysługuje od właściwego sejmiku samorządowego odszkodowanie w wysokości równej wynagrodzeniu za okres wypowiedzenia.

Pracownicy sejmiku samorządowego, których zakresy czynności przewidują dotychczas obsługę kolegium odwoławczego, stają się, z dniem wejścia w życie ustawy, pracownikami terytorialnie odpowiedniego kolegium, z zastrzeżeniem ust. 2.

Pracownicy, o których mowa w ust. 1, mogą do dnia wejścia w życie ustawy złożyć przewodniczącemu sejmiku oraz przewodniczącemu kolegium oświadczenie o odmowie zatrudnienia w kolegium. W przypadku tym pozostają oni pracownikami sejmiku, w którym są zatrudnieni w dniu ogłoszenia ustawy, na zasadach obowiązujących w dniu złożenia tego oświadczenia.