Na podstawie art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza
przez statki
(Dz. U. z 2015 r. poz. 434 i 881) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Rozporządzenie określa:
1)
rodzaje przeglądów i inspekcji oraz sposób, zakres i terminy ich przeprowadzania,
2)
sposób wydawania i potwierdzania oraz wzory międzynarodowych świadectw, o których
mowa w art. 8 ustawy z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez
statki, zwanej dalej „ustawą”
w zakresie ochrony morza przed zanieczyszczaniem przez statki.
§ 2.
1.
Statek uprawiający żeglugę międzynarodową, określony w Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki, 1973 r., sporządzonej
w Londynie dnia 2 listopada 1973 r., zmienionej Protokołem uzupełniającym sporządzonym
w Londynie dnia 17 lutego 1978 r.
(Dz. U. z 1987 r. Nr 17, poz. 101) oraz Protokołem uzupełniającym sporządzonym w Londynie dnia 26 września 1997 r.
(Dz. U. z 2005 r. Nr 202, poz. 1679), zwanej dalej „Konwencją MARPOL”, podlega odpowiednio:
1)
poprzedzającemu inspekcję przeglądowi:
a)
wstępnemu, przeprowadzanemu przed oddaniem statku do eksploatacji lub wydaniem po
raz pierwszy międzynarodowego świadectwa potwierdzającego spełnienie obowiązujących
przepisów o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki,
b)
dla odnowienia międzynarodowego świadectwa, przeprowadzanemu w odstępie czasu nieprzekraczającym
pięciu lat, chyba że Konwencja MARPOL stanowi inaczej,
c)
pośredniemu, przeprowadzanemu między 21 a 27 miesiącem albo między 33 a 39 miesiącem,
odpowiednio po przeglądzie, o którym mowa w lit. a albo b,
d)
rocznemu, przeprowadzanemu w przedziale trzech miesięcy przed lub po upływie roku
od dokonania przeglądu, o którym mowa w lit. a lub b, z wyjątkiem roku, w którym przeprowadzany
jest przegląd, o którym mowa w lit. c,
e)
dodatkowemu, ogólnemu lub częściowemu, przeprowadzanemu po naprawie lub wymianie konstrukcji
i wyposażenia statku służących zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki;
2)
inspekcji:
a)
doraźnej, w celu stwierdzenia, czy:
-
statek posiada ważne międzynarodowe świadectwa, o których mowa w art. 8 ustawy, zwane
dalej „międzynarodowymi świadectwami”,
-
konstrukcje i wyposażenie statku służące zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez
statki są sprawne technicznie i należycie utrzymane,
-
od czasu wydania międzynarodowych świadectw nie zostały wprowadzone bez zgody uznanej
przez Komisję Europejską instytucji klasyfikacyjnej sprawującej nadzór techniczny
nad statkiem istotne zmiany w konstrukcji i wyposażeniu statku,
-
spełnione są wymagania określone w art. 9 ustawy oraz w § 3 i w § 6 ust. 2-4,
b)
innej, określonej w ustawie i konwencjach, o których mowa w art. 1 pkt 1 ustawy, niebędącej
inspekcją doraźną.
2.
Przeglądy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, przeprowadza się w celu stwierdzenia, że
statek, jego konstrukcja i wyposażenie spełniają wymagania określone w Konwencji MARPOL
oraz w przepisach technicznych wydanych przez uznaną przez Komisję Europejską instytucję
klasyfikacyjną sprawującą nadzór techniczny nad statkiem.
3.
Kwalifikując statki do inspekcji doraźnej, organ inspekcyjny zapewnia, że inspekcji
podlegają w pierwszej kolejności statki, które:
1)
zostały zgłoszone przez pilotów morskich lub pracowników portowych, jako posiadające
nieprawidłowości w zakresie zapobiegania zanieczyszczaniu morza;
2)
są przedmiotem raportu lub skargi kapitana statku, członka załogi lub innej osoby,
lub jednostki organizacyjnej, chyba że organy inspekcyjne państwa portu uznają raport
lub skargę za bezpodstawne;
3)
są podejrzane o naruszenie przepisów dotyczących zapobiegania zanieczyszczaniu środowiska
szkodliwymi substancjami lub ściekami;
4)
powodowały zagrożenie dla środowiska naturalnego;
5)
nie poinformowały portu o odpadach znajdujących się na tych statkach;
6)
nie zdały odpadów w porcie, w którym aktualnie się znajdują, a nie posiadają zbiorników
o pojemności wystarczającej do składowania odpadów znajdujących się na statku i odpadów,
które zostaną wytworzone do czasu zawinięcia statku do następnego portu;
7)
są podejrzane, na podstawie informacji uzyskanych od kapitanów statków, że nie spełniają
wymogów ustawy.
4.
W zakresie przestrzegania obowiązku zdawania do portowych urządzeń odbiorczych odpadów
i pozostałości ładunkowych, organ inspekcyjny przeprowadza rocznie inspekcje doraźne
statków innych niż statki rybackie oraz statki sportowe uprawnione do przewozu mniej
niż 12 osób, w liczbie co najmniej 25% ogólnej liczby indywidualnych statków zawijających
do polskich portów, obliczonej jako średnia arytmetyczna z trzech ostatnich lat kalendarzowych.
5.
W zakresie przestrzegania obowiązku zdawania do portowych urządzeń odbiorczych odpadów
i pozostałości ładunkowych przed opuszczeniem portu, organ inspekcyjny przeprowadza
inspekcje doraźne statków rybackich i statków sportowych uprawnionych do przewozu
mniej niż 12 osób.
6.
W zakresie przestrzegania obowiązku zdawania do portowych urządzeń odbiorczych odpadów
i pozostałości ładunkowych, organ inspekcyjny przeprowadza inspekcję doraźną statku,
jeżeli jest on przedmiotem raportu lub meldunku dokonanego przez administrację morską
innego państwa.
§ 3.
W celu zapewnienia, że system przeciwporostowy zastosowany na statku spełnia wymagania
przepisów rozporządzenia (WE) nr 782/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 kwietnia
2003 r. w sprawie zakazu stosowania związków cynoorganicznych na statkach
(Dz. Urz. UE L 115 z 09.05.2003, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 7, str. 266) oraz Międzynarodowej konwencji w sprawie kontroli szkodliwych systemów przeciwporostowych
na statkach, podpisanej w Londynie dnia 5 października 2001 r.
(Dz. U. z 2008 r. Nr 134, poz. 851), zwanej dalej „Konwencją AFS”, statek o pojemności brutto 400 i większej, z wyjątkiem
umocowanych i pływających platform
wiertniczych oraz pływających obiektów magazynowych (FSU) i pływających urządzeń produkcyjno-magazynowo-odbiorczych
(FPSO), podlega odpowiednio:
1)
przeglądowi wstępnemu, przed rozpoczęciem żeglugi lub w przypadku gdy statek jest
po raz pierwszy umieszczany w suchym doku w celu zastosowania systemu przeciwporostowego
oraz
2)
przeglądowi, w przypadku gdy system przeciwporostowy jest zmieniany lub zastępowany.
§ 4.
1.
W trakcie inspekcji inspektor organu inspekcyjnego lub upoważnionej uznanej przez
Komisję Europejską instytucji klasyfikacyjnej powinien w szczególności sprawdzić,
czy:
1)
statek podczas przebywania na morzu oraz postoju w porcie przestrzega wymagań eksploatacyjnych
określonych w załącznikach do Konwencji MARPOL, Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, sporządzonej
w Helsinkach dnia 9 kwietnia 1992 r.
(Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 346), zwanej dalej „Konwencją Helsińską 1992”, oraz Konwencji AFS;
2)
statek posiada książkę zapisów olejowych;
3)
statek przewożący jako ładunek olej lub chemikalia w stanie płynnym posiada książkę
zapisów ładunkowych, zgodnie z wymaganiami Konwencji MARPOL i Konwencji Helsińskiej
1992;
4)
zbiornikowiec olejowy o pojemności brutto poniżej 150 posiada książkę zapisów olejowych
w formie uzgodnionej z dyrektorem urzędu morskiego właściwego dla portu macierzystego
statku;
5)
statek posiada książkę odpadów powstających na statku;
6)
książki, o których mowa w pkt 2-5, są prowadzone w języku polskim, a dla statków uprawiających
żeglugę międzynarodową również w języku angielskim;
7)
armator statku o polskiej przynależności wyposażył statek w:
a)
książki, o których mowa w pkt 2-5, stanowiące druk ścisłego zarachowania, po uprzednim
zarejestrowaniu ich w urzędzie morskim właściwym dla portu macierzystego tego statku,
b)
okrętowy plan zapobiegania rozlewom olejowym lub okrętowy plan zapobiegania zanieczyszczaniu
morza szkodliwymi substancjami ciekłymi,
c)
plan postępowania z odpadami.
2.
Inspekcja doraźna w zakresie zawartości siarki w dostarczanych na statki lub używanych
na statkach paliwach żeglugowych powinna być przeprowadzana przez organ inspekcyjny
zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 13f ust.
3 ustawy.
inspekcję doraźną, obejmującą sprawdzenie, czy na pokładzie statku znajduje się ważne
Międzynarodowe świadectwo systemu przeciwporostowego lub Deklaracja systemu przeciwporostowego,
jak również sprawdzenie dodatkowych dokumentów związanych ze świadectwem lub deklaracją;
2)
inspekcję rozszerzoną, w przypadku gdy istnieją podstawy do stwierdzenia, że statek
narusza postanowienia Konwencji AFS lub system przeciwporostowy nie jest zgodny z
danymi zawartymi w Międzynarodowym świadectwie systemu przeciwporostowego lub Deklaracji
systemu przeciwporostowego.
Czynność pobrania próbek systemu przeciwporostowego na statku może być zlecona przez
organ inspekcyjny wyspecjalizowanej organizacji lub osobie.
7.
Inspekcję oraz analizę próbek systemu przeciwporostowego przeprowadza się bez uszczerbku
dla eksploatacji statku.
8.
W przypadku gdy w wyniku czynności podjętych w ramach inspekcji stwierdzono, że statek
nie spełnia wymogów Konwencji AFS, organ inspekcyjny powiadamia niezwłocznie o tym
fakcie właściwe władze państwa przynależności statku za pośrednictwem ministra właściwego
do spraw gospodarki morskiej.
§ 5.
1.
Statek zgłoszony do przeglądu lub inspekcji powinien być przygotowany do ich sprawnego
przeprowadzenia.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się również do przeglądu lub inspekcji przeprowadzanych na
żądanie armatora lub kapitana statku.
3.
Przy przeprowadzaniu przeglądu lub inspekcji powinien być obecny kapitan statku lub
wyznaczony przez niego zastępca.
§ 6.
1.
W przypadku pozytywnego wyniku przeglądów i inspekcji, o których mowa w § 2 ust. 1,
organ inspekcyjny lub upoważniona uznana przez Komisję Europejską instytucja klasyfikacyjna
wydaje statkowi o polskiej przynależności międzynarodowe świadectwa na formularzach,
których wzory określa Konwencja MARPOL.
2.
Organ inspekcyjny właściwy dla portu macierzystego statku dokonuje potwierdzenia w
międzynarodowym świadectwie zezwolenia na odstąpienie od ogólnych wymogów eksploatacyjnych
przez statek spełniający warunki uzyskania zwolnienia od wymagań, określonych w Konwencji
MARPOL.
3.
Organ inspekcyjny właściwy dla portu macierzystego statku na wniosek armatora potwierdzony
przez upoważnioną uznaną przez Komisję Europejską instytucję klasyfikacyjną dokonuje
potwierdzenia w międzynarodowym świadectwie zezwolenia na odstąpienie od wymogów określonych
w Konwencji MARPOL w zakresie konstrukcji statku, jego wyposażenia, osprzętu, materiałów,
urządzeń lub aparatury, a także na zastosowania rozwiązań równoważnych.
4.
W przypadku zakupu statku budowanego, odbudowywanego albo zakupionego z ważną klasą
nieuznanej przez Komisję Europejską instytucji klasyfikacyjnej organ inspekcyjny wydaje
międzynarodowe świadectwa, o ile statek został przekazany pod nadzór techniczny uznanej
przez Komisję Europejską instytucji klasyfikacyjnej przy pierwszym przeglądzie dla
potwierdzenia klasy, jednak nie później niż 15 miesięcy od daty zakupu statku.
5.
W przypadku pozytywnego wyniku przeglądów, o których mowa w § 3, organ inspekcyjny
lub upoważniona uznana przez Komisję Europejską instytucja klasyfikacyjna wydaje dla
statku Międzynarodowe świadectwo systemu przeciwporostowego lub odpowiednio dokonuje
potwierdzenia tego świadectwa.
6.
Armator statku lub upoważniona przez niego instytucja klasyfikacyjna wydaje dla statku
o długości 24 m i większej oraz o pojemności brutto mniejszej niż 400, wyłączając
umocowane i pływające platformy oraz FSU i FPSO, Deklarację systemu przeciwporostowego.
7.
Wzory Międzynarodowego świadectwa systemu przeciwporostowego oraz Deklaracji systemu
przeciwporostowego określa Konwencja AFS.
8.
Międzynarodowe świadectwa, o których mowa w ust. 1, 4 i 5, mogą być wydane, jeżeli
uznana przez Komisję Europejską instytucja klasyfikacyjna, sprawująca nadzór techniczny
nad statkiem, potwierdzi w świadectwach klasy zgodność z przepisami dotyczącymi ochrony
środowiska morskiego przed zanieczyszczeniami ze statków.
9.
W przypadku pozytywnego wyniku przeglądu upoważniona instytucja klasyfikacyjna sprawująca
nadzór techniczny nad statkiem, która przeprowadziła przegląd, wydaje statkowi o polskiej
przynależności zaświadczenie o zgodności.
10.
Świadectwa, o których mowa w ust. 1, 5 i 6, wydaje się w języku polskim i angielskim.
§ 7.
1.
W ramach przeglądu lub inspekcji sporządza się protokół, którego kopię otrzymuje kapitan
statku i armator.
2.
W protokole, o którym mowa w ust. 1, określa się stwierdzone w ramach przeprowadzanego
przeglądu lub inspekcji niezgodności z obowiązującymi przepisami i wymaganiami technicznymi,
zalecenia pokontrolne dla armatora lub kapitana statku oraz termin zgłoszenia wykonania
zaleceń organowi, który przeprowadził przegląd lub inspekcję.
3.
W przypadku:
1)
przeglądu - uznana przez Komisję Europejską instytucja klasyfikacyjna sprawująca nadzór
techniczny nad statkiem,
2)
inspekcji - organ inspekcyjny lub upoważniona instytucja klasyfikacyjna
- powiadamiają armatora statku, a w odniesieniu do statku o obcej przynależności również
konsula państwa, którego banderę podnosi statek, oraz organ, który wydał międzynarodowe
świadectwa, o niezgodnościach z obowiązującymi przepisami i wymaganiami technicznymi
wynikających z protokołu, o którym mowa w ust. 1, jeżeli wynik przeglądu lub inspekcji
jest negatywny.
4.
W przypadku gdy organem inspekcyjnym jest konsul, kopię protokołu z inspekcji organ
ten przekazuje dyrektorowi urzędu morskiego właściwego dla portu macierzystego statku.
5.
W przypadku zatrzymania statku z powodu niewykonania obowiązku zdania odpadów i pozostałości
ładunkowych do portowych urządzeń odbiorczych, w protokole, o którym mowa w ust. 1,
potwierdza się wypełnienie obowiązku zdania odpadów i pozostałości ładunkowych do
portowych urządzeń odbiorczych jako warunek wydania zgody na opuszczenie portu.
Niniejsze rozporządzenie dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących
dyrektyw Unii Europejskiej: 1) dyrektywy 2000/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów wytwarzanych
przez statki i pozostałości ładunku (Dz. Urz. WE L 332 z 28.12.2000, str. 81, z późn.
zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 5, str. 358); 2) dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/15/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wspólnych
reguł i norm dotyczących organizacji dokonujących inspekcji i przeglądów na statkach
oraz odpowiednich działań administracji morskich (Dz. Urz. UE L 131 z 28.05.2009,
str. 47, z późn. zm.).
3)
Wytyczne IMO, o których mowa w § 4 ust. 3 i 4, zostały podane do publicznej wiadomości
w obwieszczeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 28 sierpnia
2013 r. w sprawie podania do publicznej wiadomości niektórych przepisów Międzynarodowej
Organizacji Morskiej (IMO) dotyczących systemów przeciwporostowych na statkach (Dz.
Urz. MTBiGM poz. 52).
4)
Norma PN-EN ISO/IEC 17025 „Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych
i wzorcujących”.
5)
Niniejsze rozporządzenie poprzedzone było rozporządzeniem Ministra Infrastruktury
z dnia 5 grudnia 2008 r. w sprawie sposobu, zakresu i terminów przeprowadzania przeglądów
i inspekcji, sposobu wydawania, potwierdzania oraz wzorów międzynarodowych świadectw
w zakresie ochrony morza przed zanieczyszczaniem przez statki (Dz. U. Nr 225, poz.
1493), które na podstawie art. 5 ustawy z dnia 7 listopada 2014 r. o zmianie ustawy
o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki oraz niektórych innych ustaw (Dz.
U. poz. 1554) traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.