Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 252 ust. 9 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. poz. 1844) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1)

zobowiązania o charakterze zobowiązań z tytułu umów pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych i umów reasekuracji pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych - zobowiązania, o których mowa w lit. A pkt 4-12, lit. B pkt 16-24 oraz lit. C pkt 26-28 Załącznika I do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/35 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II), zwanego dalej „rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2015/35”;

2)

zobowiązania o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczenia na życie i umów reasekuracji ubezpieczeń na życie - zobowiązania, o których mowa w lit. D pkt 30-32 i 34 oraz lit. E pkt 36 Załącznika I do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/35;

3)

zobowiązania o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczeń zdrowotnych i umów reasekuracji ubezpieczeń zdrowotnych ‒ zobowiązania, o których mowa w lit. A pkt 1-3, lit. B 13-15, lit. C pkt 25, lit. D pkt 29 i 33 oraz lit. E pkt 35 Załącznika I do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/35;

4)

ryzyko składki i rezerw w pozostałych ubezpieczeniach osobowych oraz ubezpieczeniach majątkowych ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych i umów reasekuracji pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych, wynikające ze zmienności w zakresie występowania, częstotliwości i dotkliwości zdarzeń losowych objętych ochroną ubezpieczeniową lub umowami reasekuracji oraz ze zmienności w zakresie terminu i wysokości wypłat odszkodowań i innych świadczeń;

5)

ryzyko katastroficzne w pozostałych ubezpieczeniach osobowych oraz ubezpieczeniach majątkowych ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych i umów reasekuracji pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych, wynikające ze znaczącej niepewności założeń dotyczących ustalania wysokości składek oraz tworzenia i ustalania wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności, związanych z ekstremalnymi lub wyjątkowymi zdarzeniami losowymi;

6)

ryzyko śmiertelności ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczenia na życie i umów reasekuracji ubezpieczeń na życie, wynikające ze zmian poziomu, zmian trendu lub wahań zmienności współczynników umieralności, w przypadku gdy wzrost współczynników umieralności prowadzi do zwiększenia wartości tych zobowiązań;

7)

ryzyko długowieczności ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczenia na życie i umów reasekuracji ubezpieczeń na życie, wynikające ze zmian poziomu, zmian trendu lub wahań zmienności współczynników umieralności, w przypadku gdy spadek współczynników umieralności prowadzi do zwiększenia wartości tych zobowiązań;

8)

ryzyko niezdolności do pracy i zachorowalności ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczenia na życie i umów reasekuracji ubezpieczeń na życie, wynikające ze zmian poziomu, zmian trendu lub wahań zmienności współczynników niezdolności do pracy, chorobowości i zachorowalności;

9)

ryzyko kosztów w ubezpieczeniach na życie ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczenia na życie i umów reasekuracji ubezpieczeń na życie, wynikające ze zmian wysokości, zmian trendu lub wahań zmienności kosztów obsługi umów ubezpieczenia i umów reasekuracji;

10)

ryzyko rewizji wysokości rent ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczenia na życie i umów reasekuracji ubezpieczeń na życie, wynikające ze zmian poziomu, zmian trendu lub wahań zmienności współczynników rewizji wysokości rent, w związku ze zmianami stanu prawnego lub stanu zdrowia osób ubezpieczonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia;

11)

ryzyko związane z rezygnacjami z umów w ubezpieczeniach na życie ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczenia na życie i umów reasekuracji ubezpieczeń na życie, wynikające ze zmian poziomu, zmian trendu lub wahań zmienności współczynników wypowiedzeń umów ubezpieczenia i umów reasekuracji, odstąpień od umów ubezpieczenia i umów reasekuracji, przedłużeń umów ubezpieczenia i umów reasekuracji oraz wykupów ubezpieczenia;

12)

ryzyko katastroficzne w ubezpieczeniach na życie ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczenia na życie i umów reasekuracji ubezpieczeń na życie, wynikające ze znaczącej niepewności założeń dotyczących ustalania wysokości składek oraz tworzenia i ustalania wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności, związanych z ekstremalnymi lub wyjątkowymi zdarzeniami losowymi;

13)

ryzyko składki i rezerw w ubezpieczeniach zdrowotnych o charakterze pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczeń zdrowotnych i umów reasekuracji ubezpieczeń zdrowotnych, wynikające ze zmienności w zakresie występowania, częstotliwości i dotkliwości zdarzeń losowych objętych ochroną ubezpieczeniową lub umowami reasekuracji oraz ze zmienności w zakresie terminu i wysokości wypłat odszkodowań i innych świadczeń;

14)

ryzyko kosztów w ubezpieczeniach zdrowotnych - ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczeń zdrowotnych i umów reasekuracji ubezpieczeń zdrowotnych, wynikające ze zmian wysokości, zmian trendu lub wahań zmienności kosztów obsługi umów ubezpieczenia i umów reasekuracji;

15)

ryzyko pandemii ‒ ryzyko straty lub niekorzystnej zmiany wartości zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczeń zdrowotnych i umów reasekuracji ubezpieczeń zdrowotnych, wynikające ze znaczącej niepewności założeń dotyczących ustalania wysokości składek oraz tworzenia i ustalania wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności, związanych z wybuchami pandemii, jak również z kumulacją ryzyka w takich ekstremalnych warunkach;

16)

ryzyko stopy procentowej ‒ ryzyko związane z wrażliwością wartości aktywów, zobowiązań i instrumentów finansowych na zmiany w strukturze terminowej stóp procentowych lub wahania zmienności stóp procentowych;

17)

ryzyko cen akcji ‒ ryzyko związane z wrażliwością wartości aktywów, zobowiązań i instrumentów finansowych na zmiany rynkowych cen akcji lub wahania zmienności rynkowych cen akcji;

18)

ryzyko cen nieruchomości ‒ ryzyko związane z wrażliwością wartości aktywów, zobowiązań i instrumentów finansowych na zmiany rynkowych cen nieruchomości lub wahania zmienności rynkowych cen nieruchomości;

19)

ryzyko spreadu kredytowego ‒ ryzyko związane z wrażliwością wartości aktywów, zobowiązań i instrumentów finansowych na zmiany w poziomie spreadów kredytowych w odniesieniu do struktury terminowej stóp procentowych wolnych od ryzyka lub wahania ich zmienności;

20)

ryzyko walutowe ‒ ryzyko związane z wrażliwością wartości aktywów, zobowiązań i instrumentów finansowych na zmiany kursów wymiany walut lub wahania zmienności tych kursów;

21)

ryzyko koncentracji aktywów ‒ dodatkowe ryzyka, na które narażony jest zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji, wynikające z braku dywersyfikacji portfela aktywów lub znaczącej ekspozycji na ryzyko niewykonania zobowiązania przez emitenta papierów wartościowych lub grupę emitentów powiązanych ze sobą.

§ 2.

Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji obliczają podstawowy kapitałowy wymóg wypłacalności według formuły standardowej zgodnie z pkt 1 załącznika do rozporządzenia.

§ 3.

1.

Moduł ryzyka aktuarialnego w pozostałych ubezpieczeniach osobowych oraz ubezpieczeniach majątkowych odzwierciedla ryzyko wynikające ze zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych i umów reasekuracji pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych, związane z objętymi ochroną ubezpieczeniową lub umowami reasekuracji zdarzeniami losowymi i procesami stosowanymi przez zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji w wykonywanej działalności.

2.

Moduł ryzyka aktuarialnego w pozostałych ubezpieczeniach osobowych oraz ubezpieczeniach majątkowych uwzględnia niepewność wyników zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji w odniesieniu do:

1)

zawartych umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych i umów reasekuracji;

2)

umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych i umów reasekuracji, których spodziewane rozpoczęcie nastąpi w terminie kolejnych dwunastu miesięcy.

3.

Moduł ryzyka aktuarialnego w pozostałych ubezpieczeniach osobowych oraz ubezpieczeniach majątkowych składa się co najmniej z następujących podmodułów:

1)

ryzyka składki i rezerw w pozostałych ubezpieczeniach osobowych oraz ubezpieczeniach majątkowych;

2)

ryzyka katastroficznego w pozostałych ubezpieczeniach osobowych oraz ubezpieczeniach majątkowych.

4.

Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji obliczają moduł ryzyka aktuarialnego w pozostałych ubezpieczeniach osobowych oraz ubezpieczeniach majątkowych zgodnie z pkt 2 załącznika do rozporządzenia.

§ 4.

1.

Moduł ryzyka aktuarialnego w ubezpieczeniach na życie odzwierciedla ryzyko wynikające ze zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczenia na życie i umów reasekuracji ubezpieczeń na życie, związane z objętymi ochroną ubezpieczeniową lub umowami reasekuracji zdarzeniami losowymi i procesami stosowanymi przez zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji w wykonywanej działalności.

2.

Moduł ryzyka aktuarialnego w ubezpieczeniach na życie składa się co najmniej z następujących podmodułów:

1)

ryzyka śmiertelności;

2)

ryzyka długowieczności;

3)

ryzyka niezdolności do pracy i zachorowalności;

4)

ryzyka kosztów w ubezpieczeniach na życie;

5)

ryzyka rewizji wysokości rent;

6)

ryzyka związanego z rezygnacjami z umów w ubezpieczeniach na życie;

7)

ryzyka katastroficznego w ubezpieczeniach na życie.

3.

Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji obliczają moduł ryzyka aktuarialnego w ubezpieczeniach na życie zgodnie z pkt 3 załącznika do rozporządzenia.

§ 5.

1.

Moduł ryzyka aktuarialnego w ubezpieczeniach zdrowotnych odzwierciedla ryzyko wynikające ze zobowiązań o charakterze zobowiązań z tytułu umów ubezpieczeń zdrowotnych i umów reasekuracji ubezpieczeń zdrowotnych, związane z objętymi ochroną ubezpieczeniową lub umowami reasekuracji zdarzeniami losowymi i procesami stosowanymi przez zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji w wykonywanej działalności.

2.

Moduł ryzyka aktuarialnego w ubezpieczeniach zdrowotnych składa się co najmniej z następujących podmodułów:

1)

ryzyka składki i rezerw w ubezpieczeniach zdrowotnych o charakterze pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych;

2)

ryzyka kosztów w ubezpieczeniach zdrowotnych;

3)

ryzyka pandemii.

3.

Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji obliczają moduł ryzyka aktuarialnego w ubezpieczeniach zdrowotnych zgodnie z pkt 4 załącznika do rozporządzenia.

§ 6.

1.

Moduł ryzyka rynkowego odzwierciedla:

1)

ryzyko wynikające z poziomu lub zmienności cen rynkowych instrumentów finansowych, które mają wpływ na wartość aktywów i zobowiązań zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji;

2)

strukturalne niedopasowanie aktywów i zobowiązań, w szczególności w odniesieniu do okresu trwania aktywów i zobowiązań.

2.

Moduł ryzyka rynkowego składa się co najmniej z następujących podmodułów:

1)

ryzyka stopy procentowej;

2)

ryzyka cen akcji;

3)

ryzyka cen nieruchomości;

4)

ryzyka spreadu kredytowego;

5)

ryzyka walutowego;

6)

ryzyka koncentracji aktywów.

3.

Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji przy obliczaniu podmodułu ryzyka cen akcji uwzględniają symetryczne dostosowanie wymogu kapitałowego związanego z inwestowaniem w akcje.

4.

Symetryczne dostosowanie, o którym mowa w ust. 3, jest funkcją różnicy między:

1)

bieżącą wartością odpowiedniego indeksu akcji oraz

2)

średnią ważoną wartością tego indeksu, ustalaną w okresie, o którym mowa w art. 172 ust. 2 lit. b rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/35.

5.

Szok dla ryzyka cen akcji z uwzględnieniem symetrycznego dostosowania, o którym mowa w ust. 3, nie może być:

1)

wyższy od standardowego szoku dla ryzyka cen akcji o więcej niż 10 punktów procentowych;

2)

niższy od standardowego szoku dla ryzyka cen akcji o więcej niż 10 punktów procentowych.

6.

Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji obliczają moduł ryzyka rynkowego zgodnie z pkt 5 załącznika do rozporządzenia.

§ 7.

1.

Moduł ryzyka niewykonania zobowiązania przez kontrahenta odzwierciedla straty możliwe w związku z nieoczekiwanym niewykonaniem zobowiązań przez kontrahentów i dłużników zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji lub pogorszenia się ich zdolności kredytowej w ciągu kolejnych 12 miesięcy.

2.

Moduł ryzyka niewykonania zobowiązania przez kontrahenta obejmuje umowy ograniczania ryzyka, a w szczególności:

1)

umowy reasekuracji;

2)

sekurytyzację w zakresie ubezpieczeń;

3)

instrumenty pochodne;

4)

należności od pośredników ubezpieczeniowych;

5)

ekspozycje kredytowe nieobjęte ryzykiem spreadu kredytowego.

3.

Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji przy obliczaniu modułu ryzyka niewykonania zobowiązania przez kontrahenta uwzględniają zabezpieczenia lub inne papiery wartościowe posiadane przez lub na rzecz tego zakładu oraz ryzyka związane z tymi zabezpieczeniami lub papierami wartościowymi.

4.

Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji przy obliczaniu modułu ryzyka niewykonania zobowiązania przez kontrahenta uwzględniają całkowitą ekspozycję zakładu na ryzyko w stosunku do każdego kontrahenta, niezależnie od formy prawnej zobowiązań umownych tego kontrahenta względem zakładu.

5.

Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji obliczają moduł ryzyka niewykonania zobowiązania przez kontrahenta zgodnie z art. 189 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/35.

§ 8.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.

Niniejsze rozporządzenie: 1) w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz. Urz. UE L 335 z 17.12.2009, s. 1, z późn. zm.); 2) służy stosowaniu rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/35 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz. Urz. UE L 12 z 17.01.2015, s. 1).

Załącznik - Szczegółowy sposób obliczania podstawowego kapitałowego wymogu wypłacalności według formuły standardowej

patrz oryginał

Spis treści