Preambuła
Państwa członkowskie Rady Europy i inni sygnatariusze niniejszej konwencji:
przywołując Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (ETS Nr 5
z 1950 r.) oraz protokoły do niej, Europejską Kartę Społeczną (ETS Nr 35 z 1961 r.,
zmieniona w 1996 r., ETS Nr 163), Konwencję Rady Europy w sprawie działań przeciwko
handlowi ludźmi (ETS Nr 197 z 2005 r.) oraz Konwencję Rady Europy o ochronie dzieci
przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych
(ETS Nr 201 z 2007 r.),
przywołując następujące zalecenia Komitetu Ministrów dla państw członkowskich Rady
Europy: Zalecenie Rec (2002)5 w sprawie ochrony kobiet przed przemocą, Zalecenie CM/Rec
(2007)17 w sprawie standardów i mechanizmów dotyczących równości kobiet i mężczyzn,
Zalecenie CM/Rec (2010)10 w sprawie roli mężczyzn i kobiet w zapobieganiu konfliktom
i ich rozwiązywaniu oraz w umacnianiu pokoju, a także inne właściwe zalecenia,
biorąc pod uwagę rosnący zbiór orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka,
które wyznacza ważne standardy dotyczące przemocy wobec kobiet,
mając na względzie Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (1966), Międzynarodowy
Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (1966), Konwencję Narodów Zjednoczonych
w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (1979) i Protokół Fakultatywny
do niej (1999), a także zalecenie ogólne nr 19 Komitetu do spraw likwidacji dyskryminacji
kobiet w sprawie przemocy wobec kobiet, Konwencję o prawach dziecka (1989) i Protokoły
Fakultatywne do niej (2000) oraz Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych (2006),
mając na względzie Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego (2002),
przywołując podstawowe zasady międzynarodowego prawa humanitarnego, zwłaszcza Konwencję
genewską o ochronie osób cywilnych podczas wojny (1949) oraz Protokoły Dodatkowe I
i II (1977),
potępiając wszystkie formy przemocy wobec kobiet i przemocy domowej,
uznając, że wdrożenie de jure i de facto równości kobiet i mężczyzn ma zasadnicze znaczenie dla zapobiegania przemocy wobec
kobiet,
uznając, że przemoc wobec kobiet jest przejawem nierównych stosunków władzy między
kobietami a mężczyznami na przestrzeni wieków, które doprowadziły do dominacji mężczyzn
nad kobietami i dyskryminacji kobiet, a także uniemożliwiły pełen rozwój kobiet,
uznając strukturalny charakter przemocy wobec kobiet jako przemocy ze względu na płeć
oraz fakt, że przemoc wobec kobiet stanowi jeden z podstawowych mechanizmów społecznych
poprzez który kobiety są spychane na podległą pozycję względem mężczyzn,
uznając, z najwyższą troską, że kobiety i dziewczęta są często narażone na drastyczne
formy przemocy takie jak: przemoc domowa, molestowanie seksualne, gwałt, małżeństwo
z przymusu, przestępstwa popełniane w imię „honoru” i okaleczanie narządów płciowych,
które stanowią poważne naruszenie praw człowieka kobiet i dziewcząt oraz główną przeszkodę
w zapewnieniu równości kobiet i mężczyzn,
zwracając uwagę na ciągłe naruszenia praw człowieka w trakcie konfliktów zbrojnych,
dotykające ludność cywilną, zwłaszcza kobiety i przybierające formę stosowanych na
szeroką skalę lub systematycznie gwałtów oraz przemocy seksualnej, jak również na
możliwość eskalacji przemocy ze względu na płeć, zarówno w trakcie konfliktu, jak
i po jego zakończeniu,
uznając, że kobiety i dziewczęta są bardziej niż mężczyźni narażone na przemoc ze
względu na płeć,
uznając, że przemoc domowa dotyka kobiety w nieproporcjonalnie większym stopniu oraz
że mężczyźni mogą również być jej ofiarami,
uznając, że dzieci są ofiarami przemocy domowej, również jako świadkowie przemocy
w rodzinie,
dążąc do stworzenia Europy wolnej od przemocy wobec kobiet i przemocy domowej,
uzgodniły, co następuje:
Rozdział I
Cele, definicje, równość i niedyskryminacja, zobowiązania ogólne
Artykuł 1
Cele konwencji
1.
Niniejsza konwencja ma na celu:
a.
ochronę kobiet przed wszystkimi formami przemocy oraz zapobieganie, ściganie i eliminację
przemocy wobec kobiet i przemocy domowej,
b.
przyczynianie się do eliminacji wszystkich form dyskryminacji kobiet oraz wspieranie
rzeczywistej równości kobiet i mężczyzn, w tym poprzez umacnianie samodzielnej pozycji
kobiet,
c.
stworzenie ogólnych ram, polityki i działań na rzecz ochrony i wsparcia wszystkich
ofiar przemocy wobec kobiet i przemocy domowej,
d.
popieranie współpracy międzynarodowej, mającej na celu eliminację przemocy wobec kobiet
i przemocy domowej,
e.
zapewnienie wsparcia i pomocy organizacjom i organom ścigania dla skutecznej współpracy
mającej na celu przyjęcie zintegrowanego podejścia do eliminacji przemocy wobec kobiet
i przemocy domowej.
2.
W celu zapewnienia wdrożenia jej postanowień przez Strony niniejsza konwencja ustanawia
specjalny mechanizm monitorowania.
Artykuł 2
Zakres konwencji
1.
Niniejsza konwencja ma zastosowanie do wszystkich form przemocy wobec kobiet, w tym
przemocy domowej, która dotyka kobiety w nieproporcjonalnie większym stopniu.
2.
Strony zachęca się do stosowania niniejszej konwencji do wszystkich ofiar przemocy
domowej. Przy stosowaniu niniejszej konwencji Strony poświęcają szczególną uwagę kobietom
będącym ofiarom przemocy ze względu na płeć.
3.
Niniejszą konwencję stosuje się w czasie pokoju i w trakcie konfliktów zbrojnych.
Artykuł 3
Definicje
Dla celów niniejszej konwencji:
a.
„przemoc wobec kobiet” rozumie się jako naruszenie praw człowieka i formę dyskryminacji
kobiet i oznacza wszelkie akty przemocy ze względu na płeć, które powodują lub mogą
prowadzić do fizycznej, seksualnej, psychologicznej lub ekonomicznej szkody lub cierpienia
kobiet, w tym również groźby takich aktów, przymus lub arbitralne pozbawianie wolności,
zarówno w życiu publicznym, jak i prywatnym,
b.
„przemoc domowa” oznacza wszelkie akty przemocy fizycznej, seksualnej, psychologicznej
lub ekonomicznej zdarzające się w rodzinie lub gospodarstwie domowym, lub między byłymi,
lub obecnymi małżonkami, lub partnerami, niezależnie od tego, czy sprawca i ofiara
dzielą lub dzielili miejsce zamieszkania, czy nie,
c.
„płeć społeczno-kulturowa” oznacza społecznie skonstruowane role, zachowania, działania
i atrybuty, które dane społeczeństwo uznaje za odpowiednie dla kobiet lub mężczyzn,
d.
„przemoc wobec kobiet ze względu na płeć” oznacza przemoc skierowaną przeciwko kobiecie
ponieważ jest kobietą lub która dotyka kobiety w nieproporcjonalnie większym stopniu,
e.
„ofiara” oznacza każdą osobę fizyczną, której dotyczą zachowania wymienione w punkcie
a i b,
f.
„kobiety” oznacza również dziewczęta poniżej osiemnastego roku życia.
Artykuł 4
Podstawowe prawa, równość i niedyskryminacja
1.
Strony przyjmą środki ustawodawcze i inne środki, konieczne by promować i chronić
prawa wszystkich, zwłaszcza kobiet, do życia wolnego od przemocy w sferze publicznej
i prywatnej.
2.
Strony potępiają wszelkie formy dyskryminacji kobiet i przyjmą, bez zwłoki, konieczne
środki ustawodawcze i inne środki w celu jej zapobiegania, zwłaszcza przez:
wpisanie do krajowych konstytucji lub innego właściwego ustawodawstwa zasady równości kobiet i mężczyzn oraz zapewnienie
stosowania tej zasady w praktyce,
-
-
zakazanie dyskryminacji kobiet, także poprzez ustanowienie sankcji, gdy to stosowne,
-
-
uchylanie regulacji prawnych i praktyk, które dyskryminują kobiety.
3.
Wdrażanie postanowień niniejszej konwencji przez Strony, zwłaszcza środków chroniących
prawa ofiar, będzie zapewnione bez jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na: płeć,
płeć społeczno-kulturową, rasę, kolor skóry, język, religię, poglądy polityczne i
inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości narodowej,
sytuację majątkową, urodzenie, orientację seksualną, tożsamość płciową, wiek, stan
zdrowia, niepełnosprawność, stan cywilny, status uchodźcy, migranta lub inny.
4.
W myśl postanowień niniejszej konwencji szczególne środki, konieczne by zapobiegać
przemocy ze względu na płeć i chronić przed nią kobiety, nie są uznawane za dyskryminujące.
Artykuł 5
Zasady odpowiedzialności państwa i należyta staranność
1.
Strony powstrzymują się od udziału w jakichkolwiek aktach przemocy wobec kobiet i
zapewnią przestrzeganie tego obowiązku przez władze państwowe, urzędników, osoby działające
na zlecenie władz państwowych, instytucje i inne jednostki działające w imieniu państwa.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze i inne środki dla zapewnienia należytej
staranności w zapobieganiu, ściganiu, karaniu oraz naprawieniu szkody wynikającej
z aktów przemocy objętych zakresem konwencji, które są popełniane przez podmioty inne
niż państwowe.
Artykuł 6
Polityka uwzględniająca kwestie płci
Strony zobowiązują się uwzględniać perspektywę płci w toku wdrażania i oceniania wpływu
postanowień niniejszej konwencji oraz zobowiązują się promować i wdrażać politykę
równości kobiet i mężczyzn oraz umacniania samodzielnej pozycji kobiet.
Rozdział II
Zintegrowana polityka i gromadzenie danych
Artykuł 7
Kompleksowa i skoordynowana polityka
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze i inne środki by ustanowić i wdrażać
ogólnokrajową skuteczną, kompleksową i skoordynowaną politykę obejmującą wszelkie
właściwe środki mające na celu zapobieganie i zwalczanie wszystkich form przemocy
objętych zakresem niniejszej konwencji, a także zapewnić holistyczne podejście do
przemocy wobec kobiet.
2.
Strony zagwarantują, że polityka, o której mowa w ustępie 1, na pierwszym miejscu
stawiać będzie prawa ofiary i będzie wdrażana w ramach skutecznej współpracy wszystkich
odpowiednich organów, instytucji i organizacji.
3.
Środki podejmowane zgodnie z niniejszym artykułem będą uwzględniać, gdy to stosowne,
udział wszystkich właściwych podmiotów, takich jak agencje rządowe, parlamenty oraz
władze krajowe, regionalne i lokalne, krajowe instytucje ochrony praw człowieka, a
także organizacje społeczeństwa obywatelskiego.
Artykuł 8
Środki finansowe
Strony przeznaczą odpowiednie środki finansowe i zasoby ludzkie by właściwie wdrażać
zintegrowaną politykę, działania i programy mające na celu zapobieganie i zwalczanie
wszystkich form przemocy objętych zakresem niniejszej konwencji, w tym również podejmowane
przez organizacje pozarządowe i społeczeństwo obywatelskie.
Artykuł 9
Organizacje pozarządowe i społeczeństwo obywatelskie
Strony uznają, zachęcają i wspierają, na wszystkich szczeblach, działania w zakresie
zwalczania przemocy wobec kobiet podejmowane przez odpowiednie organizacje pozarządowe
oraz przez społeczeństwo obywatelskie, a także nawiążą skuteczną współpracę z tymi
organizacjami.
Artykuł 10
Instytucja koordynująca
1.
Strony wyznaczą lub ustanowią jedną lub więcej instytucji odpowiedzialnych za koordynację,
wdrażanie, monitorowanie oraz ocenę polityki i działań mających na celu zapobieganie
i zwalczanie wszystkich form przemocy objętym zakresem niniejszej konwencji. Instytucje
te będą koordynować zbieranie danych, o których mowa w artykule 11, a także analizować
i rozpowszechniać ich wyniki.
2.
Strony zagwarantują, że instytucje wyznaczone lub ustanowione zgodnie z niniejszym
artykułem otrzymywać będą ogólne informacje o środkach podejmowanych zgodnie z Rozdziałem
VIII.
3.
Strony zagwarantują, że instytucje wyznaczone lub ustanowione zgodnie z niniejszym
artykułem będą mogły porozumiewać się ze sobą bezpośrednio oraz utrzymywać kontakty
ze swoimi odpowiednikami w innych Stronach.
Artykuł 11
Gromadzenie i analiza danych
1.
Dla celów niniejszej konwencji Strony zobowiązują się do:
a.
gromadzenia zdezagregowanych danych statystycznych, w odpowiednim podziale i w regularnych
odstępach czasu, dotyczących przypadków wszystkich form przemocy objętych zakresem
niniejszej konwencji,
b.
wspierania badań dotyczących wszystkich form przemocy objętych zakresem niniejszej
konwencji w celu poznania ich przyczyn i skutków, częstości występowania oraz karalności,
a także skuteczności działań podejmowanych w celu wykonania niniejszej konwencji,
2.
Strony podejmą starania w celu przeprowadzania badań ludności, w regularnych odstępach
czasu, by oceniać skalę i tendencje w stosowaniu wszystkich form przemocy objętych
zakresem niniejszej konwencji.
3.
Strony przekazywać będą grupie ekspertów, o której mowa w artykule 66 niniejszej konwencji,
informacje zebrane zgodnie z niniejszym artykułem, w celu wspierania współpracy międzynarodowej
oraz umożliwienia analizy porównawczej na szczeblu międzynarodowym.
4.
Strony zapewnią, by dane zbierane zgodnie z niniejszym artykułem były publicznie dostępne.
Rozdział III
Zapobieganie
Artykuł 12
Zobowiązania ogólne
1.
Strony podejmą konieczne środki by promować zmianę społecznych i kulturowych wzorców
zachowań kobiet i mężczyzn w celu wykorzenienia uprzedzeń, zwyczajów, tradycji oraz
innych praktyk opartych na idei niższości kobiet lub na stereotypowych rolach kobiet
i mężczyzn.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze i inne środki by zapobiegać wszystkim
formom przemocy objętym zakresem niniejszej konwencji, popełnianych przez osoby fizyczne
lub prawne.
3.
Przy podejmowaniu wszelkich środków zgodnie z postanowieniami niniejszego rozdziału
należy mieć na uwadze i odnieść się do specyficznych potrzeb osób narażonych na przemoc
ze względu na szczególne okoliczności oraz należy mieć na względzie prawa człowieka
wszystkich ofiar.
4.
Strony podejmą działania konieczne by zachęcać wszystkich członków społeczeństwa,
zwłaszcza mężczyzn i chłopców, do aktywnego udziału w zapobieganiu wszystkim formom
przemocy objętym zakresem niniejszej konwencji.
5.
Strony zapewnią, by kultura, zwyczaj, religia, tradycja lub tzw. „honor” nie były
uznawane za usprawiedliwiające wszelkie akty przemocy objęte zakresem niniejszej konwencji.
6.
Strony podejmą działania konieczne by promować programy i działania na rzecz umacniania
samodzielnej pozycji kobiet.
Artykuł 13
Podnoszenie świadomości
1.
Strony promują lub realizują, regularnie i na wszystkich szczeblach, programy na rzecz
podnoszenia świadomości, w tym we współpracy z krajowymi instytucjami ochrony praw
człowieka oraz instytucjami do spraw równego traktowania, społeczeństwem obywatelskim
i organizacjami pozarządowymi, szczególnie z organizacjami kobiet, gdy to stosowne,
w celu podniesienia świadomości oraz lepszego rozumienia przez społeczeństwo różnych
przejawów wszystkich form przemocy objętych zakresem niniejszej konwencji, ich wpływu
na dzieci, a także potrzeby zapobiegania przemocy.
2.
Strony zapewnią szerokie rozpowszechnianie informacji na temat dostępnych rozwiązań
w zakresie zapobiegania aktom przemocy objętym zakresem niniejszej konwencji.
Artykuł 14
Edukacja
1.
Strony podejmą, gdy to stosowne, konieczne działania by wprowadzić do programów nauczania
na wszystkich etapach edukacji, dostosowane do etapu rozwoju uczniów treści dotyczące
równości kobiet i mężczyzn, niestereotypowych ról społeczno-kulturowych,
wzajemnego szacunku, rozwiązywania konfliktów w relacjach międzyludzkich bez uciekania
się do przemocy, przemocy wobec kobiet ze względu na płeć oraz gwarancji nienaruszalności
osoby. 2. Strony podejmą konieczne działania by promować zasady, o których mowa w
ustępie 1, w ramach nieformalnego nauczania, jak również w ramach działalności sportowej,
kulturalnej i rekreacyjnej oraz w mediach.
Artykuł 15
Szkolenie specjalistów
1.
Strony zapewnią lub zreorganizują odpowiednie szkolenie osób mających zawodowy kontakt
z ofiarami lub sprawcami wszystkich aktów przemocy objętych zakresem niniejszej konwencji.
Szkolenia dotyczyć będą zapobiegania oraz wykrywania aktów przemocy, równości kobiet
i mężczyzn, potrzeb i praw ofiar przemocy oraz sposobów zapobiegania wtórnej wiktymizacji.
2.
Strony zachęcają, by szkolenie, o którym mowa w ustępie 1, obejmowało kwestie skoordynowanej
międzyinstytucjonalnej współpracy umożliwiającej wszechstronne i odpowiednie rozpatrywanie
zgłoszeń przypadków przemocy objętych zakresem niniejszej konwencji.
Artykuł 16
Programy zapobiegawcze i programy leczenia
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki ustanawiające lub wspierające
programy mające na celu nauczenie sprawców przemocy domowej przyjmowania zachowań
zakładających niestosowanie przemocy w relacjach międzyludzkich, tak by zapobiegać
kolejnym aktom przemocy oraz zaniechać uciekania się do agresywnych wzorców zachowań.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki ustanawiające lub wspierające
programy leczenia zapobiegające recydywie sprawców przestępstw, zwłaszcza sprawców
przestępstw na tle seksualnym.
3.
Podejmując środki, o których mowa w ustępach 1 i 2 Strony zapewnią, by bezpieczeństwo,
wsparcie i poszanowanie praw człowieka ofiary miało pierwszorzędny charakter oraz,
gdy to stosowne, programy te były ustanawiane i wdrażane w ścisłej współpracy z wyspecjalizowanymi
jednostkami zapewniającymi wsparcie ofiarom.
Artykuł 17
Udział sektora prywatnego i mediów
1.
Strony będą zachęcać sektor prywatny, sektor technologii informacyjnych i komunikacyjnych
oraz środki masowego przekazu, z poszanowaniem wolności wypowiedzi i ich niezależności,
do uczestnictwa w opracowywaniu i wdrażaniu odpowiednich strategii, a także w ustalaniu
wytycznych i wewnętrznych standardów, w celu zapobiegania przemocy wobec kobiet oraz
wspierania poszanowania ich godności.
2.
We współpracy z sektorem prywatnym, Strony będą rozwijać i promować wśród dzieci,
rodziców oraz wychowawców umiejętności jak radzić sobie w środowisku informacyjnym
i komunikacyjnym które umożliwia dostęp do poniżających treści o charakterze seksualnym
lub dotyczących przemocy, które mogą być szkodliwe.
Rozdział IV
Ochrona i wsparcie
Artykuł 18
Zobowiązania ogólne
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki by chronić wszystkie
ofiary przed kolejnymi aktami przemocy.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki, zgodnie z prawem wewnętrznym,
zapewniające istnienie odpowiednich mechanizmów gwarantujących skuteczną współpracę
wszystkich właściwych organów państwowych, w tym sądów, prokuratury, organów ścigania,
władz lokalnych i regionalnych, a także organizacji pozarządowych i innych organizacji
i podmiotów, właściwych w sprawach udzielania ochrony i wsparcia ofiarom i świadkom
wszystkich form przemocy objętych zakresem niniejszej konwencji, w tym również poprzez
odwołanie się do służb wsparcia o charakterze ogólnym i wyspecjalizowanym, o których
mowa w artykułach 20 i 22 niniejszej konwencji.
3.
Strony zapewnią, by środki ustanowione zgodnie z postanowieniami niniejszego rozdziału:
-
-
opierały się na uwzględnieniu aspektu płci w pojmowaniu przemocy wobec kobiet oraz
przemocy domowej i były ukierunkowane na zagwarantowanie ofiarom ich praw człowieka
oraz bezpieczeństwa,
-
-
opierały się na zintegrowanym podejściu, uwzględniającym stosunki między ofiarami,
sprawcami, dziećmi i ich szerszym środowiskiem społecznym,
-
-
miały na celu uniknięcie wtórnej wiktymizacji, miały na celu umacnianie samodzielnej
pozycji i niezależność ekonomiczną kobiet będących ofiarami przemocy,
-
-
gdy to stosowne, umożliwiały umieszczenie w jednym miejscu zespołu służb zapewniających
ochronę i wsparcie,
-
-
były ukierunkowane na szczególne potrzeby osób podatnych na przemoc, w tym dzieci
będących ofiarami, oraz były dla nich dostępne.
4.
Udzielanie świadczeń nie będzie zależeć od woli ofiary co do wszczęcia postępowania
lub zeznawania przeciwko sprawcy.
5.
Strony podejmą odpowiednie środki mające na celu zapewnienie ochrony konsularnej lub
innej ochrony oraz wsparcia swoich obywateli, jak też innych ofiar uprawnionych do
takiej ochrony, zgodnie z zobowiązaniami wynikającymi dla nich z prawa międzynarodowego.
Artykuł 19
Informowanie
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki mające na celu zapewnienie,
by ofiary otrzymywały odpowiednie i na czas informacje dotyczące dostępnego wsparcia
oraz środków prawnych, w zrozumiałym dla nich języku.
Artykuł 20
Wsparcie ogólne
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające ofiarom
dostęp do usług ułatwiających im przezwyciężenie skutków doznanej przemocy. W miarę
konieczności, środki te powinny obejmować takie usługi jak: poradnictwo prawne i psychologiczne,
wsparcie finansowe, pomoc mieszkaniową, edukację, szkolenia oraz pomoc w znalezieniu
zatrudnienia. 2. Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające
ofiarom dostęp do opieki zdrowotnej i służb socjalnych, które będą odpowiednio finansowane,
a specjaliści będą przygotowani do udzielania pomocy ofiarom i kierowania ich do odpowiednich
służb.
Artykuł 21
Pomoc w składaniu skarg indywidualnych i zbiorowych
Strony zapewnią, by ofiary miały dostęp do odpowiednich regionalnych i międzynarodowych
mechanizmów składania skarg indywidualnych i zbiorowych oraz dostęp do informacji
w tym zakresie. Strony będą wspierać udzielanie ofiarom fachowej i wrażliwej pomocy
w składaniu skarg.
Artykuł 22
Wsparcie specjalistyczne
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki mające na celu zapewnienie
lub zorganizowanie, odpowiednio rozmieszczonych terytorialnie, specjalistycznych usług
wsparcia doraźnego, krótko- i długoterminowego, dostępnych dla każdej ofiary aktu
przemocy objętej zakresem niniejszej konwencji.
2.
Strony zapewnią lub zorganizują specjalistyczne usługi wsparcia wszystkich kobiet
ofiar przemocy oraz ich dzieci.
Artykuł 23
Schroniska
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki mające na celu utworzenie
wystarczającej liczby odpowiednich i łatwo dostępnych schronisk oferujących bezpieczne
zakwaterowanie oraz aktywną pomoc ofiarom, zwłaszcza kobietom i ich dzieciom.
Artykuł 24
Telefony zaufania
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki mające na celu ustanowienie
ogólnokrajowego, całodobowego, bezpłatnego telefonu zaufania udzielającego porad w
sprawie wszystkich form przemocy objętych zakresem niniejszej konwencji, z zachowaniem
poufności lub anonimowości osób dzwoniących.
Artykuł 25
Wsparcie ofiar przemocy seksualnej
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki mające na celu utworzenie
wystarczającej liczby odpowiednich i łatwo dostępnych ośrodków świadczących pomoc
ofiarom gwałtów lub przemocy seksualnej, zapewniających badania lekarskie i z zakresu
medycyny sądowej, wsparcie pourazowe oraz poradnictwo.
Artykuł 26
Ochrona i wsparcie małoletnich świadków
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające, by przy
udzielaniu ochrony i wsparcia ofiarom przykładana była należyta uwaga do praw i potrzeb
dzieci będących świadkami wszystkich form przemocy objętych zakresem niniejszej konwencji.
2.
Środki podejmowane zgodnie z niniejszym artykułem obejmować będą dostosowaną do wieku
pomoc psychologiczną i pomoc społeczną dla dzieci będących świadkami wszystkich form
przemocy objętych zakresem niniejszej konwencji, oraz będą podejmowane mając na względzie
dobro dziecka.
Artykuł 27
Zgłaszanie
Strony podejmą konieczne środki zachęcające osoby będące świadkami aktów przemocy
objętych zakresem niniejszej konwencji lub osoby mające uzasadnione podstawy, by podejrzewać,
że tego typu akt może zostać popełniony bądź że można spodziewać się kolejnych aktów
przemocy, do zgłaszania tego właściwym organizacjom lub władzom.
Artykuł 28
Zgłaszanie przez specjalistów
Strony podejmą konieczne środki zapewniające, by zasady poufności nałożone przez prawo
wewnętrzne na osoby wykonujące niektóre zawody nie stanowiły, w odpowiednich okolicznościach,
przeszkody w zgłoszeniu właściwym organizacjom lub władzom uzasadnionego podejrzenia
popełnienia poważnego aktu przemocy objętego zakresem niniejszej konwencji lub jeżeli
można spodziewać się kolejnych aktów przemocy.
Rozdział V
Prawo materialne
Artykuł 29
Postępowanie cywilne i zadośćuczynienie
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające ofiarom
odpowiednie środki prawa cywilnego przeciw sprawcy.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające ofiarom,
zgodnie z ogólnymi zasadami prawa międzynarodowego, odpowiednie środki prawa cywilnego przeciw władzom państwowym które nie dopełniły obowiązku podjęcia koniecznych działań
zapobiegawczych lub ochronnych leżących w zakresie ich uprawnień.
Artykuł 30
Odszkodowanie
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające, by ofiary
miały prawo domagać się odszkodowania od sprawców za każde z przestępstw ustalone
zgodnie z niniejszą konwencją.
2.
Odpowiednie odszkodowanie od państwa przyznawane będzie tym, którzy doznali poważnego
uszkodzenia ciała lub uszczerbku na zdrowiu, o ile szkoda nie została naprawiona z
innych źródeł, na przykład przez sprawcę, z ubezpieczenia lub finansowanych przez
państwo świadczeń zdrowotnych i społecznych. Nie wyklucza to prawa Stron domagania
się od sprawcy zwrotu przyznanego ofierze odszkodowania, pod warunkiem, że zapewniona
będzie odpowiednia ochrona bezpieczeństwa ofiary.
3.
Środki podjęte zgodnie z ustępem 2 zagwarantują przyznanie odszkodowania w rozsądnym
terminie.
Artykuł 31
Opieka, prawo widzenia i bezpieczeństwo
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
przy ustalaniu prawa do opieki i do widzenia z dzieckiem były brane pod uwagę przypadki
przemocy objęte zakresem niniejszej konwencji.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
wykonywanie prawa do opieki i do widzenia z dzieckiem nie stanowiło zagrożenia dla
praw i bezpieczeństwa ofiary lub dzieci.
Artykuł 32
Cywilne konsekwencje przymusowych małżeństw
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
małżeństwa zawarte pod przymusem mogły być unieważniane, anulowane lub rozwiązywane
bez nadmiernego ciężaru finansowego lub administracyjnego dla ofiary.
Artykuł 33
Przemoc psychiczna
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za umyślne stosowanie nacisków lub gróźb, poważnie naruszających równowagę psychiczną
innej osoby, groziła odpowiedzialność karna.
Artykuł 34
Nękanie
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za umyślne, powtarzające się zastraszanie innej osoby powodujące, że obawia się ona
o swoje bezpieczeństwo, groziła odpowiedzialność karna.
Artykuł 35
Przemoc fizyczna
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za umyślne dopuszczenie się aktów przemocy fizycznej wobec innej osoby groziła odpowiedzialność
karna.
Artykuł 36
Przemoc seksualna, w tym gwałt
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za następujące umyślne czynności groziła odpowiedzialność karna:
a.
penetracja waginalna, analna lub oralna o charakterze seksualnym ciała innej osoby
jakąkolwiek częścią ciała lub przedmiotem, bez jej zgody,
b.
inne czynności o charakterze seksualnym wobec innej osoby, bez jej zgody,
c.
doprowadzenie innej osoby, bez jej zgody, do podjęcia czynności o charakterze seksualnym
z osobą trzecią.
2.
Zgoda musi być udzielona dobrowolnie jako wyraz wolnej woli, co należy oceniać w świetle
danych okoliczności.
3.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
postanowienia ustępu 1 stosowały się również do czynów podejmowanych wobec byłych
lub obecnych małżonków, lub partnerów, zgodnie z tym, jak to uznaje prawo wewnętrzne.
Artykuł 37
Przymusowe małżeństwa
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za umyślne działania polegające na zmuszaniu osoby dorosłej lub dziecka do zawarcia
małżeństwa groziła odpowiedzialność karna.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za umyślne działania polegające na zwabieniu osoby dorosłej lub dziecka na terytorium
Strony lub państwa innego niż to, które zamieszkuje, w celu zmuszenia osoby dorosłej
lub dziecka do zawarcia małżeństwa, groziła odpowiedzialność karna.
Artykuł 38
Okaleczanie narządów płciowych kobiet
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za następujące umyślne działania groziła odpowiedzialność karna:
a.
wycinanie, infibulacja lub każde inne okaleczenie całości lub którejkolwiek części
warg sromowych większych, warg sromowych mniejszych lub łechtaczki,
b.
zmuszanie kobiety lub doprowadzenie jej do poddania się którejkolwiek z czynności
wymienionej w punkcie a,
c.
zachęcanie, zmuszanie lub doprowadzenie dziewczynki do poddania się którejkolwiek
z czynności wymienionej w punkcie a.
Artykuł 39
Przymusowa aborcja i sterylizacja
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za następujące umyślne działania groziła odpowiedzialność karna:
a.
przeprowadzenie aborcji u kobiety bez jej uprzedniej i świadomej zgody,
b.
przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego u kobiety, którego celem jest uniemożliwienie
jej dalszej naturalnej prokreacji, bez jej uprzedniej i świadomej zgody lub jeżeli
nie rozumie tego zabiegu.
Artykuł 40
Molestowanie seksualne
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za jakąkolwiek formę niepożądanych zachowań werbalnych, niewerbalnych lub fizycznych
o charakterze seksualnym, których celem lub skutkiem jest naruszenie godności osoby,
zwłaszcza poprzez tworzenie atmosfery zastraszenia, wrogości, upodlenia, poniżenia
lub obrazy, groziła odpowiedzialność karna lub inny rodzaj odpowiedzialności prawnej.
Artykuł 41
Pomocnictwo, podżeganie i usiłowanie
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za umyślne pomocnictwo lub podżeganie do popełnienia przestępstw, o których mowa w
artykułach 33, 34, 35, 36, 37, 38 punkt a oraz 39 niniejszej konwencji, groziła odpowiedzialność
karna.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
za umyślne usiłowanie popełnienia czynów, o których mowa w artykułach 35, 36, 37,
38 punkt a oraz 39 niniejszej konwencji, groziła odpowiedzialność karna.
Artykuł 42
Niedopuszczalne usprawiedliwianie zbrodni, w tym tak zwanych „zbrodni honorowych”
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
w postępowaniu karnym wszczętym w związku z popełnieniem któregokolwiek z aktów przemocy
objętych zakresem niniejszej konwencji, kultura, zwyczaj, religia, tradycja lub tak
zwany „honor” nie stanowiły usprawiedliwienia popełnienia takiego aktu. Obejmuje to
zwłaszcza twierdzenia, że ofiara naruszyła kulturowe, religijne, społeczne lub tradycyjne
normy lub zwyczaje stanowiące kryteria właściwego zachowania.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
podżeganie dziecka do popełnienia aktów, o których mowa w ustępie 1, nie pomniejszało
odpowiedzialności karnej osoby podżegającej za popełnione akty.
Artykuł 43
Zastosowanie przestępstw karnych
Przestępstwa, o których mowa w niniejszej konwencji, mają zastosowanie bez względu
na charakter stosunków między ofiarą a sprawcą.
Artykuł 44
Jurysdykcja
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki ustanawiające jurysdykcję
do ścigania wszystkich przestępstw, o których mowa w niniejszej konwencji, jeżeli
przestępstwo zostało popełnione:
b.
na pokładzie statku pływającego pod ich banderą, lub
c.
na pokładzie samolotu zarejestrowanego zgodnie z ich prawem, lub
e.
przez osobę zamieszkującą na ich terytorium.
2.
Strony będą starać się przyjąć konieczne środki ustawodawcze lub inne środki ustanawiające
jurysdykcję w sprawach wszystkich przestępstw, o których mowa w niniejszej konwencji,
jeżeli przestępstwo zostało popełnione przeciwko ich obywatelowi lub osobie zamieszkującej
na ich terytorium.
3.
Na potrzeby ścigania za przestępstwa, o których mowa w artykułach 36, 37, 38 oraz
39 niniejszej konwencji, Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki
w celu zapewnienia, by ich jurysdykcja nie była uzależniona od tego, czy te czyny
uznawane są za przestępstwo na terytorium, na którym zostały popełnione.
4.
Na potrzeby ścigania za przestępstwa, o których mowa w artykułach 36, 37, 38 oraz
39 niniejszej konwencji, Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki
w celu zapewnienia, by ich jurysdykcja w odniesieniu do lit. d i e. ustępu 1 nie była
uzależniona od tego, że ściganie może być wszczęte jedynie na podstawie zawiadomienia
przez ofiarę o popełnieniu przestępstwa lub od powiadomienia przez państwo, gdzie
przestępstwo zostało popełnione.
5.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki ustanawiające jurysdykcję
w odniesieniu do przestępstw, o których mowa w niniejszej konwencji, w przypadkach,
gdy domniemany sprawca jest obecny na ich terytorium i nie podlega wydaleniu do innej
Strony wyłącznie ze względu na obywatelstwo.
6.
W przypadku gdy więcej niż jedna Strona domaga się uznania swojej jurysdykcji w sprawie
domniemanego przestępstwa, o którym mowa w niniejszej konwencji, zainteresowane Strony,
gdy to stosowne, porozumiewają się ze sobą w celu ustalenia najodpowiedniejszej jurysdykcji
na potrzeby ścigania.
7.
Bez uszczerbku dla ogólnych zasad prawa międzynarodowego, niniejsza konwencja nie
wyklucza jurysdykcji w sprawach karnych wykonywanej przez Stronę zgodnie z jej prawem
wewnętrznym.
Artykuł 45
Sankcje i środki
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
przestępstwa, o których mowa w niniejszej konwencji, podlegały karze w postaci skutecznych,
proporcjonalnych i odstraszających sankcji uwzględniających ich wagę. Sankcje te obejmą,
o ile to właściwe, kary pozbawienia wolności mogące stanowić podstawę ekstradycji.
2.
Strony mogą podjąć inne środki w stosunku do sprawców, takie jak: monitorowanie lub
nadzór nad osobami skazanymi, pozbawienie praw rodzicielskich, jeżeli dobro dziecka,
mogące obejmować bezpieczeństwo ofiary, nie może być zagwarantowane w żaden inny sposób.
Artykuł 46
Okoliczności obciążające
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
następujące okoliczności, o ile nie stanowią już znamion przestępstwa, mogły, zgodnie
z odpowiednimi przepisami prawa wewnętrznego, być uznawane za okoliczności obciążające
przy ustalaniu wyroku za przestępstwa, o których mowa w niniejszej konwencji:
a.
przestępstwo zostało popełnione przeciw byłemu lub obecnemu małżonkowi lub partnerowi,
tak jak są oni uznawani przez prawo wewnętrzne, przez członka rodziny, osobę współmieszkającą
z ofiarą lub przez osobę, która nadużyła swojej władzy,
b.
przestępstwo lub przestępstwa powiązane zostały popełnione wielokrotnie,
c.
przestępstwo zostało popełnione przeciw osobie, która stała się na nie szczególnie
narażona ze względu na specyficzne okoliczności,
d.
przestępstwo zostało popełnione wobec dziecka lub w jego obecności,
e.
przestępstwo zostało popełnione przez dwie lub więcej osoby działające wspólnie,
f.
przestępstwo poprzedzały lub towarzyszyły mu szczególne akty okrucieństwa,
g.
przestępstwo zostało popełnione z użyciem broni lub z groźbą jej użycia,
h.
przestępstwo spowodowało istotny uszczerbek na zdrowiu fizycznym lub psychicznym ofiary,
i.
sprawca został już wcześniej skazany za przestępstwa podobnego rodzaju.
Artykuł 47
Wyroki wydane przez inną Stronę
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
przy ustalaniu wyroku możliwe było branie pod uwagę prawomocnych wyroków wydanych
przez inną Stronę w związku z przestępstwami, o których mowa w niniejszej konwencji.
Artykuł 48
Zakaz stosowania obowiązkowych alternatywnych sposobów rozstrzygania sporów lub obowiązkowego
skazywania
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zakazujące stosowania
obowiązkowych alternatywnych sposobów rozstrzygania sporów, w tym mediacji i koncyliacji,
w odniesieniu do wszystkich form przemocy objętych zakresem niniejszej konwencji.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki odpowiednio uwzględniające
zdolność sprawcy do wypełnienia zobowiązań finansowych wobec ofiary w razie nałożenia
grzywny.
Rozdział VI
Postępowanie przygotowawcze, ściganie, przepisy proceduralne i środki ochronne
Artykuł 49
Zobowiązania ogólne
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
postępowanie przygotowawcze oraz postępowanie sądowe dotyczące wszystkich form przemocy
objętych zakresem niniejszej konwencji były prowadzone bez nieuzasadnionego opóźnienia
i, na wszystkich etapach postępowania karnego, z poszanowaniem praw ofiary.
2.
Zgodnie z podstawowymi zasadami praw człowieka oraz mając na względzie uwzględnienie
aspektu płci w pojmowaniu przemocy, Strony podejmą konieczne środki ustawodawcze lub
inne działania w celu zapewnienia skutecznego dochodzenia oraz ścigania przestępstw
określonych zgodnie z niniejszą konwencją.
Artykuł 50
Szybka reakcja, zapobieganie i ochrona
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
właściwe organy ścigania szybko i odpowiednio reagowały na wszystkie formy przemocy
objęte zakresem niniejszej konwencji, oferując ofiarom stosowną i natychmiastową ochronę.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
właściwe organy niezwłocznie i odpowiednio zaangażowały się w zapobieganie i ochronę
przed wszystkimi formami przemocy objętymi zakresem niniejszej konwencji, w tym by
podejmowały działania zapobiegawcze o charakterze operacyjnym oraz zbieranie dowodów.
Artykuł 51
Ocena i zarządzanie ryzykiem
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające, by ocena
ryzyka śmierci, powagi sytuacji i ryzyka powtarzania się aktów przemocy była przeprowadzana
przez wszystkie właściwe władze w celu zarządzania takim ryzykiem i, jeżeli zajdzie
taka potrzeba, by zapewnić w sposób skoordynowany bezpieczeństwo i wsparcie.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
przy ocenie, o której mowa w ustępie 1 w sposób należyty brane było pod uwagę, na
wszystkich etapach postępowania przygotowawczego i stosowania środków ochronnych,
posiadanie broni lub dostępu do broni palnej przez sprawcę aktów przemocy objętych
zakresem niniejszej konwencji.
Artykuł 52
Nakazy doraźne
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki umożliwiające właściwym
władzom nakazanie sprawcy przemocy domowej, w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia,
opuszczenia miejsca zamieszkania ofiary lub osoby zagrożonej, na odpowiedni okres
oraz zakazania sprawcy wchodzenia do lokalu zajmowanego przez ofiarę lub osobę zagrożoną
lub kontaktowania się z ofiarą lub osobą zagrożoną. Środki podejmowane zgodnie z niniejszym
artykułem będą dawać pierwszeństwo bezpieczeństwu ofiar lub osób zagrożonych.
Artykuł 53
Zakazy lub nakazy ochronne
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
ofiary wszystkich form przemocy objętej zakresem niniejszej konwencji mogły wystąpić
o wydanie odpowiednich zakazów lub nakazów ochronnych.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
zakazy lub nakazy ochronne, o których mowa w ustępie 1:
umożliwiały zapewnienie natychmiastowej ochrony bez nadmiernych obciążeń finansowych
lub administracyjnych dla ofiary, wystawiane były na określony okres lub do czasu
ich zmiany lub uchylenia,
-
-
jeżeli to konieczne, wydawane były bez wysłuchania strony przeciwnej i ze skutkiem
natychmiastowym,
-
-
dostępne były niezależnie od lub równolegle do innych postępowań, mogły być wprowadzane
w późniejszych postępowaniach.
3.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
naruszenie zakazu lub nakazu ochronnego wydanego zgodnie z ustępem 1 podlegało skutecznym,
proporcjonalnym i odstraszającym sankcjom karnym lub innym sankcjom prawnym.
Artykuł 54
Postępowanie przygotowawcze i dowody
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
w jakimkolwiek postępowaniu cywilnym lub karnym dowody związane z wcześniejszymi życiem
seksualnym i trybem życia ofiary były dopuszczane tylko gdy to właściwe i konieczne.
Artykuł 55
Postępowanie bez wysłuchania strony przeciwnej i postępowanie prowadzone z urzędu
1.
Strony zapewnią, by wszczęcie postępowania przygotowawczego lub ścigania przestępstw
określonych zgodnie z artykułami 35, 36, 37, 38 i 39 niniejszej konwencji nie było
wyłącznie uzależnione od powiadomienia lub skargi ofiary, jeżeli przestępstwo zostało
dokonane, w części lub całości, na terytorium Strony oraz zapewnią, by postępowanie
było kontynuowane, nawet jeżeli ofiara wycofa powiadomienie lub skargę.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające, na warunkach
określonych w prawie wewnętrznym, możliwość pomocy i/lub wspierania ofiar przez instytucje
rządowe i organizacje pozarządowe oraz doradców wyspecjalizowanych w sprawach przemocy
domowej, na życzenie tych ofiar, w toku postępowania przygotowawczego oraz postępowania
sądowego dotyczącego przestępstw, o których mowa w niniejszej konwencji.
Artykuł 56
Środki ochronne
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające ochronę
praw i interesów ofiar, w tym ich szczególne potrzeby jako świadków, na wszystkich
etapach postępowania przygotowawczego i postępowania sądowego, zwłaszcza poprzez:
a.
ochronę ofiar, jak również ich rodzin i świadków, przed zastraszaniem, odwetem lub
ponowną wiktymizacją,
b.
zapewnienie, by ofiary zostały poinformowane, przynajmniej w sytuacjach gdy ofiary
i rodzina mogłyby znaleźć się w niebezpieczeństwie, jeżeli sprawca ucieknie, zostanie
tymczasowo zwolniony lub wyjdzie na wolność,
c.
informowanie ofiar, na warunkach przewidzianych przez prawo wewnętrzne, o ich prawach
oraz dostępnych im świadczeniach, biegu nadanemu skardze, podstawach oskarżenia, ogólnym
postępie postępowania przygotowawczego lub postępowania sądowego oraz o ich roli w
postępowaniu przygotowawczym lub postępowaniu sądowym, jak również o wydanej w ich
sprawie decyzji,
d.
umożliwianie ofiarom, zgodnie z zasadami procesowymi prawa wewnętrznego, bycie wysłuchanym,
przedstawienia dowodów oraz ich opinii, potrzeb i obaw, bezpośrednio lub przez pośrednika,
oraz by zostały one rozpatrzone,
e.
udzielanie ofiarom odpowiedniej pomocy, tak by ich prawa i interesy były w sposób
należyty przedstawiane i brane pod uwagę,
f.
zapewnienie, by mogły być podejmowane środki chroniące prywatność i wizerunek ofiary,
g.
unikanie, jeżeli to tylko możliwe, w sądach i w siedzibach organów ścigania, kontaktu
ofiar ze sprawcami przestępstw,
h.
zapewnianie ofiarom niezależnych i wykwalifikowanych tłumaczy, jeżeli ofiary są stronami
postępowania lub jeżeli przedstawiają dowody,
i.
umożliwianie ofiarom składania zeznań na sali sądowej, zgodnie z zasadami przewidzianymi
przez prawo wewnętrzne, poza salą sądową lub przynajmniej pod nieobecność na sali
domniemanego sprawcy przestępstwa, zwłaszcza wykorzystując odpowiednie technologie
komunikacyjne, jeżeli są dostępne.
2.
Dziecku ofierze oraz dziecku świadkowi przemocy wobec kobiet oraz przemocy domowej
zapewnia się, gdy to stosowne, specjalne środki ochrony, mając na względzie dobro
dziecka.
Artykuł 57
Pomoc prawna
Strony zapewniają ofiarom prawo do pomocy prawnej i do bezpłatnej porady prawnej,
na warunkach przewidzianych przez prawo wewnętrzne.
Artykuł 58
Przedawnienie
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze i inne środki w celu zapewnienia, by
termin przedawnienia wszczęcia postępowania w związku z popełnieniem przestępstw określonych
zgodnie z artykułami 36, 37, 38 i 39 niniejszej konwencji był wystarczający i współmierny
do wagi danego przestępstwa, umożliwiając skuteczne wszczęcie ścigania po osiągnięciu
przez ofiarę pełnoletniości.
Rozdział VII
Migracja i azyl
Artykuł 59
Pobyt
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające, by ofiarom,
których prawo pobytu, zgodnie z prawem wewnętrznym, zależy od prawa pobytu małżonka
lub partnera przyznawane było, na ich wniosek, w razie rozwiązania małżeństwa lub
związku, w szczególnie trudnych okolicznościach, odrębne zezwolenie na pobyt, bez
względu na to, jak długo trwało małżeństwo lub związek. Warunki przyznawania odrębnego
zezwolenia na pobyt i okres, na jaki jest ono przyznawane, reguluje prawo wewnętrzne.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu umożliwienia zawieszenia
postępowania w sprawie wydalenia, które zostało wszczęte w związku z prawem pobytu
zależnym od prawa pobytu małżonka lub partnera, tak jak to uznaje prawo wewnętrzne,
by ofiara mogła złożyć wniosek o wydanie odrębnego zezwolenia na pobyt.
3.
Strony wydawać będą ofiarom odnawialne zezwolenie na pobyt w jednej z poniższych sytuacji
bądź w obu z nich:
a.
gdy właściwe władze uznają, że pobyt jest konieczny ze względu na ich sytuację osobistą,
b.
gdy właściwe władze uznają, że pobyt jest konieczny biorąc pod uwagę ich współpracę
z właściwymi władzami w postępowaniu przygotowawczym lub postępowaniu karnym.
4.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające, by ofiary
przymusowych małżeństw sprowadzone do innego kraju w celu zawarcia związku małżeńskiego
i które, w konsekwencji, straciły prawo pobytu w kraju, w którym zwykle przebywają,
mogły odzyskać to prawo.
Artykuł 60
Wnioski o azyl uwarunkowane picia
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki w celu zapewnienia, by
przemoc wobec kobiet ze względu na płeć mogła być uznawana za formę prześladowania,
w rozumieniu artykułu 1 ustęp A pkt 2 Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r.
oraz za formę poważnej szkody dającą podstawy do przyznania ochrony uzupełniającej
lub dodatkowej.
2.
Strony zapewnią, by interpretacja przesłanek przewidzianych w konwencji, o której
mowa w ust. 1, uwzględniała aspekt płci oraz by w przypadkach, gdy zostanie ustalone,
że obawa przed prześladowaniem ma podstawy w jednej lub wielu z tych przesłanek, wnioskodawcom
został udzielony status uchodźcy, zgodnie z mającymi zastosowanie umowami.
3.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki ustanawiające procedury
przyjmowania i usługi wsparcia cudzoziemców ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy,
uwzględniające aspekt płci, jak również wytyczne dotyczące uwzględniania aspektu płci
oraz procedury udzielania statusu uchodźcy uwzględniające aspekt płci, w tym takie
procedury ustalania statusu uchodźcy i składania wniosków o ochronę międzynarodową.
Artykuł 61
Zasada non-refoulement
1.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające przestrzeganie
zasady non-refoulement, zgodnie z istniejącymi zobowiązaniami wynikającymi z prawa
międzynarodowego.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające, by ofiary
przemocy wobec kobiet potrzebujące ochrony, niezależnie od ich statusu lub miejsca
pobytu, nie były, pod jakimkolwiek pozorem, odsyłane do jakiegokolwiek kraju, w którym
ich życiu zagrażałoby niebezpieczeństwo, lub gdzie mogłyby zostać poddane torturom,
nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu, lub karze.
Rozdział VIII
Współpraca międzynarodowa
Artykuł 62
Zasady ogólne
1.
Strony będą współpracować, w możliwie najszerszym zakresie, zgodnie z postanowieniami
niniejszej konwencji oraz na mocy właściwych umów międzynarodowych i regionalnych
dotyczących współpracy w sprawach cywilnych i karnych, porozumień uzgodnionych na
podstawie jednolitego lub wzajemnego ustawodawstwa oraz prawa wewnętrznego, w celu:
a.
zapobiegania, zwalczania i ścigania wszystkich form przemocy objętych zakresem niniejszej
konwencji,
b.
ochrony ofiar i udzielania im pomocy,
c.
prowadzenia postępowań przygotowawczych i postępowań dotyczących przestępstw, o których
mowa w niniejszej konwencji,
d.
wykonywania właściwych wyroków cywilnych i karnych wydanych przez władze sądowe
Stron, w tym nakazów ochrony.
2.
Strony przyjmą konieczne środki ustawodawcze lub inne środki zapewniające, by ofiary
przestępstw, o których mowa w niniejszej konwencji, popełnionych na terytorium Strony
innej niż ta, na terytorium której przebywają, mogły złożyć skargę właściwym władzom
państwa zamieszkania.
3.
W przypadku gdy Strona, która uzależnia udzielenie pomocy prawnej w sprawach karnych,
ekstradycji lub wykonania wyroków cywilnych bądź karnych nałożonych przez drugą Stronę
niniejszej konwencji od istnienia traktatu, otrzymuje wniosek o taką współpracę prawną
od Strony, z którą nie zawarła takiego traktatu, może uważać niniejszą konwencję za
podstawę prawną udzielenia pomocy prawnej w sprawach karnych, ekstradycji lub wykonania
wyroków cywilnych bądź karnych nałożonych przez drugą Stronę w związku z przestępstwami,
o których mowa w niniejszej konwencji.
4.
Strony podejmują starania mające na celu włączenie, gdy to stosowne, kwestii walki
z przemocą wobec kobiet i przemocą domową do programów pomocy na rzecz rozwoju adresowanych
do państw trzecich, w tym poprzez zawieranie umów dwustronnych i wielostronnych z
państwami trzecimi mających na celu ułatwienie ochrony ofiar zgodnie z artykułem 18
ustęp 5.
Artykuł 63
Działania na rzecz osób znajdujących się w niebezpieczeństwie
W przypadku, gdy na podstawie dostępnych informacji Strona ma uzasadnione podstawy,
by sądzić, że dana osoba jest bezpośrednio zagrożona aktami przemocy, o których mowa
w artykułach 36, 37, 38 i 39 niniejszej konwencji, na terytorium innej Strony, to
Strona posiadająca takie informacje powinna bezzwłocznie przekazać je drugiej Stronie,
aby zapewnić podjęcie odpowiednich środków ochronnych. O ile to stosowne, informacje
te powinny obejmować wskazania istniejących przepisów w zakresie ochrony, osoby znajdującej
się w niebezpieczeństwie.
Artykuł 64
Informacje
1.
Strona wezwana niezwłocznie informuje Stronę wzywającą o wyniku działania podjętego
zgodnie z niniejszym rozdziałem. Strona wezwana powinna również niezwłocznie poinformować
Stronę wzywającą o wszystkich okolicznościach, które uniemożliwiają podjęcie takiego
działania lub które mogą je znacząco opóźnić.
2.
Każda Strona może, zgodnie z prawem wewnętrznym, bez wcześniejszego wniosku, przekazać
drugiej Stronie informacje uzyskane w trakcie własnych postępowań przygotowawczych,
jeżeli uzna, że ujawnienie takich informacji może pomóc tej Stronie zapobiec przestępstwom,
o których mowa w niniejszej konwencji, w podjęciu lub przeprowadzeniu postępowań przygotowawczych
lub postępowań związanych z tymi przestępstwami lub gdy informacje te mogłyby doprowadzić
do zwrócenia się przez tę Stronę z wnioskiem o współpracę na podstawie niniejszego
rozdziału.
3.
Strona otrzymująca jakiekolwiek informacje zgodnie z ustępem 2 przedstawi je właściwym
władzom, aby mogły zostać podjęte postępowania, jeżeli informacje zostaną uznane za
odpowiednie, lub w celu uwzględnienia ich we właściwym postępowaniu cywilnym bądź
karnym.
Artykuł 65
Ochrona danych
Dane osobowe będą przechowywane i wykorzystywane zgodnie z zobowiązaniami podjętymi
przez Strony na mocy Konwencji o ochronie osób w związku z automatycznym przetwarzaniem
danych osobowych.
Rozdział IX
Mechanizm monitorujący
Artykuł 66
Grupa ekspertów do spraw przeciwdziałania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej
1.
Zadaniem Grupy ekspertów do spraw przeciwdziałania przemocy wobec kobiet i przemocy
domowej (zwana dalej „GREVIO”) jest monitorowanie wdrażania przez Strony niniejszej
konwencji.
2.
GREVIO składać się będzie z nie mniej niż 10 i nie więcej niż 15 członków, z zachowaniem
równego udziału kobiet i mężczyzn i równowagi geograficznej, a także wzięty zostanie
pod uwagę wymóg zapewnienia wielodyscyplinarnej wiedzy. Członkowie Grupy będą wybierani
przez Komitet Stron spośród kandydatów zaproponowanych przez Strony; funkcja jest
sprawowana cztery lata, ponowny wybór możliwy jest raz, a członkowie powinni być wybierani
spośród obywateli Stron.
3.
Pierwszy wybór dziesięciu członków należy przeprowadzić najpóźniej rok od wejścia
w życie niniejszej konwencji. Wyboru pięciu dodatkowych członków należy dokonać po
25 ratyfikacji lub przystąpieniu.
4.
Zasady wyboru członków GREVIO są następujące:
a.
procedura wyboru powinna być przejrzysta, a członkowie wybierani spośród osób o wysokich
kwalifikacjach moralnych, uznawanych za ekspertów w dziedzinie praw człowieka, równości
kobiet i mężczyzn, przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, pomocy i ochrony ofiar
lub spośród osób o uznanym doświadczeniu zawodowym związanym z obszarami objętymi
zakresem niniejszej konwencji,
b.
każdy członek GREVIO musi być obywatelem innego państwa,
c.
powinni reprezentować główne systemy prawne,
d.
powinni reprezentować właściwe instytucje i władze działające w obszarze przemocy
wobec kobiet i przemocy domowej,
e.
powinni sprawować swoje funkcje osobiście, wypełniać swoje zadania w sposób niezależny
i bezstronny, a także być gotowi wykonywać obowiązki w sposób skuteczny.
5.
Procedura wyboru członków GREVIO zostanie ustalona przez Komitet Ministrów Rady Europy,
po zasięgnięciu opinii i uzyskaniu jednomyślnej zgody Stron, w ciągu sześciu miesięcy
od wejścia w życie niniejszej konwencji.
6.
GREV10 przyjmie własny regulamin.
7.
Członkowie GREVIO oraz inni członkowie delegacji składający wizyty w krajach, zgodnie
z artykułem 68 ustępy 9 i 14 korzystają z przywilejów i immunitetów określonych w
Załączniku do niniejszej konwencji.
Artykuł 67
Komitet Stron
1.
Komitet Stron składa się z przedstawicieli Stron konwencji.
2.
Komitet Stron zwoływany jest przez Sekretarza Generalnego Rady Europy. Pierwsze posiedzenie
Komitetu odbędzie się najpóźniej rok od wejścia w życie niniejszej konwencji, celem
spotkania będzie wybór członków GREVIO. Kolejne spotkania będą odbywać się zawsze
gdy wniosek o to złoży jedna trzecia członków Komitetu, Przewodniczący Komitetu Stron
lub Sekretarz Generalny.
3.
Komitet Stron przyjmie własny regulamin.
Artykuł 68
Procedura
1.
Strony przedstawiają Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy sprawozdanie dotyczące środków
ustawodawczych i innych środków wdrażających postanowienia niniejszej konwencji, sporządzone
na podstawie kwestionariusza opracowanego przez GREV10; sprawozdanie jest rozpatrywane
przez GREVIO.
2.
GREV10 rozpatruje przedłożone zgodnie z ustępem 1 sprawozdanie razem z przedstawicielami
danej Strony.
3.
Dalsza procedura oceny podzielona zostanie na cykle, a GREV10 określi długość tych
cykli. Na początku każdego cyklu GREV10 wybierze postanowienia konwencji, których
dotyczyć będzie ocena i roześle kwestionariusz.
4.
GREVIO określi odpowiednie sposoby przeprowadzania oceny. W szczególności może przyjąć
kwestionariusz dla każdego cyklu oceny, który będzie służył jako podstawa oceny wdrażania
konwencji przez Strony. Kwestionariusz będzie kierowany do wszystkich Stron. Strony
będą udzielać odpowiedzi na kwestionariusz, jak również przedstawiać będą wszelkie
inne informacje, o które zwróci się GREVIO.
5.
GREVIO może otrzymywać informacje na temat wdrażania konwencji od organizacji pozarządowych
oraz społeczeństwa obywatelskiego, a także od krajowych instytucji ochrony praw człowieka.
6.
GREVIO w sposób należyty weźmie pod uwagę istniejące informacje dostępne w ramach
innych umów regionalnych i międzynarodowych, a także informacje pochodzące od organów
podejmujących działania w sprawach, o których mowa w niniejszej konwencji.
7.
Przyjmując kwestionariusz dla każdego cyklu oceny, GREVIO w sposób należyty weźmie
pod uwagę zbieranie i analizę danych przeprowadzone przez Strony zgodnie z artykułem
11 niniejszej konwencji.
8.
Informacje dotyczące wdrażania konwencji GREVIO może otrzymywać od Komisarza do spraw
Praw Człowieka Rady Europy, Zgromadzenia Parlamentarnego oraz wyspecjalizowanych organów
Rady Europy, jak również od organów ustanowionych w ramach innych umów międzynarodowych.
GREVIO będzie mieć dostęp do skarg przedkładanych tym organom oraz ich wyników.
9.
Jeżeli zgromadzone informacje są niewystarczające lub w przypadkach wymienionych w
ustępie 14, GREV10 może, subsydiarnie, we współpracy z władzami krajowymi i przy pomocy
niezależnych ekspertów krajowych, organizować wizyty krajowe. W wizytach tych członkom
GREVIO mogą towarzyszyć specjaliści z konkretnych dziedzin.
10.
GREVIO przygotowuje projekt sprawozdania, zawierający jego analizę wdrażania postanowień
konwencji, których dotyczy ocena, a także sugestie i propozycje sposobu rozwiązania
problemów zidentyfikowanych w danej Stronie. Projekt sprawozdania jest przekazywany
Stronie do zaopiniowania, które podlega ocenie. GREVIO bierze pod uwagę opinie Strony
przy przyjmowaniu sprawozdania.
11.
Na podstawie wszystkich otrzymanych informacji i opinii Stron GREVIO przyjmuje sprawozdanie
i wnioski dotyczące środków podjętych przez daną Stronę w celu wdrożenia postanowień
niniejszej konwencji. Sprawozdanie i wnioski przekazywane są danej Stronie i Komitetowi
Stron. Sprawozdanie i wnioski GREVIO są powszechnie dostępne od momentu ich przyjęcia,
wraz z ewentualnymi uwagami Strony, której sprawozdanie dotyczy.
12.
Bez uszczerbku dla procedury opisanej w ustępach od 1 do 8, Komitet Stron może, na
podstawie sprawozdania i wniosków GREVIO przyjąć zalecenia zaadresowane do Strony
(a) dotyczące działań, jakie należy podjąć w celu wdrożenia wniosków GREVIO i określające,
jeżeli to konieczne, datę przedstawienia informacji na temat ich wdrożenia, oraz (b)
zmierzające do popierania współpracy z tą Stroną w celu właściwego wdrażania konwencji.
13.
Jeżeli GREVIO otrzyma wiarygodne informacje wskazujące istnienie problemu, który wymaga
natychmiastowej uwagi w celu zapobieżenia lub ograniczenia skali lub liczby poważnych
naruszeń konwencji, GREVIO może żądać pilnego przedłożenia specjalnego sprawozdania
dotyczącego środków podjętych w celu zapobieżenia poważnym, masowym lub utrzymującym
się przypadkom przemocy wobec kobiet.
14.
Biorąc pod uwagę informacje przekazane przez daną Stronę i inne wiarygodne informacje,
GREVIO może wyznaczyć jednego lub kilku spośród swoich członków aby przeprowadzili
postępowanie przygotowawcze i w trybie pilnym przedstawili GREVIO sprawozdanie. W
sytuacjach tego wymagających i za zgodą Strony, postępowanie dochodzeniowe może obejmować
wizytę na jej terytorium.
15.
Po rozpatrzeniu wniosków z przeprowadzonego postępowania dochodzeniowego, o którym
mowa w ustępie 14, GREVIO przekaże te wnioski danej Stronie i, gdy to stosowne, Komitetowi
Stron i Komitetowi Ministrów Rady Europy, wraz z innymi uwagami i zaleceniami.
Artykuł 69
Ogólne zalecenia
GREVIO może przyjąć, gdy to stosowne, ogólne zalecenia dotyczące wdrażania niniejszej
konwencji.
Artykuł 70
Udział parlamentów w monitoringu
1.
Zachęca się parlamenty krajowe do udziału w ocenie środków podjętych w celu wdrażania
niniejszej konwencji.
2.
Każda ze stron przekaże swojemu parlamentowi sprawozdania GREVIO.
3.
Zachęca się Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy do regularnego podsumowywania wdrażania
niniejszej konwencji.
Rozdział X
Związek z innymi umowami międzynarodowymi
Artykuł 71
Związek z innymi umowami międzynarodowymi
1.
Niniejsza konwencja nie ma wpływu na zobowiązania wynikające z innych umów międzynarodowych,
których stronami są Strony niniejszej konwencji lub których stronami staną się, a
które zawierają postanowienia dotyczące kwestii objętych niniejszą konwencją.
2.
Strony niniejszej konwencji mogą zawierać między sobą dwustronne lub wielostronne
porozumienia dotyczące kwestii będących przedmiotem niniejszej konwencji w celu uzupełnienia
lub wzmocnienia jej postanowień lub ułatwienia wdrażania zasad określonych w konwencji.
Rozdział XI
Poprawki do konwencji
Artykuł 72
Poprawki
1.
Każda propozycja poprawki do niniejszej konwencji przedstawiona przez Stronę zostanie
przedłożona Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy, ten zaś przekazuje je państwom członkowskim
Rady Europy, jej sygnatariuszom, Stronom, Unii Europejskiej, państwom zaproszonym
do podpisania niniejszej konwencji zgodnie z postanowieniami artykułu 75 oraz wszystkim
państwom zaproszonym do przystąpienia do niniejszej konwencji zgodnie z postanowieniami
artykułu 76.
2.
Komitet Ministrów Rady Europy rozpatruje zaproponowane poprawki i, po zasięgnięciu
opinii Stron konwencji niebędącymi członkami Rady Europy, może przyjąć poprawkę większością
głosów zgodnie z artykułem 20 ustęp d Statutu Rady Europy.
3.
Tekst każdej poprawki przyjętej przez Komitet Ministrów zgodnie z ustępem 2 przekazywany
jest Stronom do zatwierdzenia.
4.
Wszystkie zmiany przyjęte zgodnie z ustępem 2 wchodzą w życie pierwszego dnia miesiąca
następującego po upływie miesiąca od dnia, w którym wszystkie Strony poinformują Sekretarza
Generalnego o zatwierdzeniu takich poprawek.
Rozdział XII
Postanowienia końcowe
Artykuł 73
Skutki niniejszej konwencji
Postanowienia niniejszej konwencji nie naruszają przepisów prawa wewnętrznego i wiążących
umów międzynarodowych, które obowiązują lub wejdą w życie i na mocy których osobom
przysługują lub przysługiwałyby korzystniejsze uprawnienia jeżeli chodzi o zapobieganie
i zwalczanie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej.
Artykuł 74
Rozwiązywanie sporów
1.
W przypadku sporów dotyczących wdrażania lub interpretacji postanowień niniejszej
konwencji Strony powinny najpierw starać się je rozwiązać w drodze negocjacji, koncyliacji,
arbitrażu lub w jakikolwiek inny pokojowy sposób przyjęty na mocy porozumienia między
nimi.
2.
Komitet Ministrów Rady Europy może ustanowić procedury rozwiązywania sporów dostępne
dla Stron, jeżeli wyrażą one na to zgodę.
Artykuł 75
Podpisanie i wejście w życie
1.
Niniejsza konwencja jest otwarta do podpisu dla państw członkowskich Rady Europy,
państw niebędących jej członkami, które brały udział w jej opracowaniu oraz dla Unii
Europejskiej.
2.
Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu. Dokumenty ratyfikacyjne,
przyjęcia lub zatwierdzenia składane są Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy.
3.
Niniejsza konwencja wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie
trzech miesięcy od dnia kiedy 10 sygnatariuszy, w tym co najmniej 8 państw członkowskich
Rady Europy, wyrazi zgodę na związanie się konwencją zgodnie z postanowieniami ustępu
2.
4.
W stosunku do Unii Europejskiej lub każdego państwa, o którym mowa w ustępie 1, które
później wyrazi zgodę na związanie się niniejszą konwencją, wejdzie ona w życie pierwszego
dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia złożenia dokumentu
ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia.
Artykuł 76
Przystąpienie do konwencji
1.
Po wejściu w życie niniejszej konwencji Komitet Ministrów Rady Europy może, po zasięgnięciu
opinii Stron konwencji i otrzymaniu ich jednomyślnej zgody, zaprosić każde państwo
niebędące członkiem Rady Europy, które nie brało udziału w opracowaniu niniejszej
konwencji, do przystąpienia do niej, na podstawie decyzji podjętej większością określoną
w artykule 20 ustęp d Statutu Rady Europy, z zastrzeżeniem jednomyślności przedstawicieli
Stron uprawnionych do zasiadania w Komitecie Ministrów.
2.
W odniesieniu do każdego państwa przystępującego konwencja wejdzie w życie pierwszego
dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od daty złożenia Sekretarzowi
Generalnemu Rady Europy dokumentu przystąpienia.
Artykuł 77
Zakres terytorialny stosowania konwencji
1.
Każde państwo lub Unia Europejska może, w chwili podpisywania lub składania dokumentu
ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, wskazać terytorium lub
terytoria, na których niniejsza konwencja będzie się stosować.
2.
Każda Strona może, w jakimkolwiek późniejszym terminie, w drodze oświadczenia skierowanego
do Sekretarza Generalnego Rady Europy, rozszerzyć stosowanie niniejszej konwencji
na jakiekolwiek inne terytorium wskazane w oświadczeniu i za którego stosunki międzynarodowe
odpowiada lub w którego imieniu upoważniona jest podejmować zobowiązania. W odniesieniu
do takiego terytorium konwencja wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego
po upływie trzech miesięcy od dnia otrzymania przez Sekretarza Generalnego takiego
oświadczenia.
3.
Każde oświadczenie złożone na mocy dwóch poprzedzających ustępów może, w odniesieniu
do jakiegokolwiek terytorium wskazanego w takim oświadczeniu, być wycofane w drodze
notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Rady Europy. Wycofanie staje się
skuteczne pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia
otrzymania notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.
Artykuł 78
Zastrzeżenia
1.
Nie można składać żadnych zastrzeżeń w odniesieniu do jakichkolwiek postanowień niniejszej
konwencji, z wyjątkami określonymi w ustępie 2 i 3.
2.
Każde państwo lub Unia Europejska może zadeklarować, w chwili podpisywania lub składania
dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, w drodze oświadczenia
skierowanego do Sekretarza Generalnego Rady Europy, że zastrzega sobie prawo niestosowania
lub stosowania tylko w określonych przypadkach lub na określonych warunkach, postanowień
zawartych w:
artykule 30 ustęp 2,
artykule 44 ustępy 1 litera e, 3 oraz 4,
artykule 55 ustęp 1 w odniesieniu do artykułu 35, w zakresie drobnych przestępstw,
artykule 58 w odniesieniu do artykułów 37, 38 oraz 39,
artykule 59.
3.
Każde państwo lub Unia Europejska może zadeklarować, w chwili podpisywania lub składania
dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, w drodze oświadczenia
skierowanego do Sekretarza Generalnego Rady Europy, że zastrzega sobie prawo do stosowania
sankcji innych niż karne w przypadku zachowań, o których mowa w artykułach 33 oraz
34.
4.
Każda Strona może, w całości lub częściowo, wycofać zastrzeżenie poprzez oświadczenie
skierowane do Sekretarza Generalnego Rady Europy. Wycofanie staje się skuteczne w
dniu jego otrzymania.
Artykuł 79
Ważność i przegląd zastrzeżeń
1.
Zastrzeżenia, o których mowa w artykule 78, ustępy 2 i 3, są ważne przez pięć lat
od dnia wejścia w życie niniejszej konwencji w stosunku do danej Strony. Jednakże
zastrzeżenia mogą być odnawiane na okresy tej samej długości.
2.
Osiemnaście miesięcy przed terminem wygaśnięcia zastrzeżenia Sekretarz Generalny Rady
Europy notyfikuje danej Stronie termin wygaśnięcia. Nie później niż trzy miesiące
przed terminem wygaśnięcia Strona notyfikuje Sekretarzowi Generalnemu utrzymanie,
zmianę lub wycofanie swojego zastrzeżenia. W przypadku braku notyfikacji danej Strony
Sekretarz Generalny poinformuje, że zastrzeżenie zostaje uznane za automatycznie przedłużone
na sześć miesięcy. Brak notyfikacji danej Strony co do zamiaru utrzymania lub zmiany
zastrzeżenia przed upływem tego okresu powoduje wygaśnięcie zastrzeżenia.
3.
Jeżeli Strona złożyła zastrzeżenie zgodnie z artykułem 78, ustęp 2 i 3, to przed jego
odnowieniem lub na żądanie przedstawi GREVIO przyczyny uzasadniające jego utrzymywanie.
Artykuł 80
Wypowiedzenie
1.
Każda Strona może w dowolnym czasie wypowiedzieć niniejszą konwencję, w drodze notyfikacji
skierowanej do Sekretarza Generalnego Rady Europy.
2.
Wypowiedzenie staje się skuteczne pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie
trzech miesięcy od dnia otrzymania notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.
Artykuł 81
Notyfikacja
Sekretarz Generalny Rady Europy notyfikuje państwom członkowskim Rady Europy, państwom
niebędacym członkami, które uczestniczyły w opracowaniu niniejszej konwencji, sygnatariuszom,
Stronom, Unii Europejskiej oraz państwom zaproszonym do przystąpienia do konwencji:
b.
złożenie każdego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia,
c.
każdą datę wejścia w życie niniejszej konwencji zgodnie z artykułami 75 i 76,
d.
każdą poprawkę przyjętą zgodnie z artykułem 72 i datę wejścia w życie takiej poprawki,
e.
każde zastrzeżenie i wycofanie zastrzeżenia złożone zgodnie z artykułem 78,
f.
każde wypowiedzenie dokonane zgodnie z postanowieniami artykułu 80,
g.
każdy inny akt, notyfikację lub powiadomienie odnoszące się do niniejszej konwencji.