Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsiz dnia 28 lipca 2016 r.w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju
Wsi w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu
się mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis) i mątwika agresywnego (Globodera
pallida)
Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych
innych aktów prawnych
(Dz. U. z 2016 r. poz. 296) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 października 2010 r. w sprawie
szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu
się mątwika ziemniaczanego ( Globodera rostochiensis ) i mątwika agresywnego ( Globodera pallida )
(Dz. U. poz. 1303), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 października 2014 r. zmieniającym
rozporządzenie w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu
rozprzestrzenianiu się mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis) i mątwika
agresywnego (Globodera pallida)
(Dz. U. poz. 1477).
2.
Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity rozporządzenia nie
obejmuje § 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 października 2014 r.
zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu
i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis)
i mątwika agresywnego (Globodera pallida)
(Dz. U. poz. 1477), który stanowi:
„
§ 2.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
odporna odmiana ziemniaka - odmianę roślin gatunku Solanum tuberosum , której uprawa znacząco hamuje rozwój danej populacji mątwików;
5)
pole - obszar gruntu, przeznaczonego pod uprawę lub na którym prowadzi się jednolitą
uprawę roślin w sposób zapewniający jednorodny stan fitosanitarny gruntu, lub na którym
składuje się rośliny;
roślin rodzajów: Capsicum. Brassica. Fragaria oraz gatunków: Allium porrum. Asparagus officinalis. Beta vulgaris. Solanum lycopersicum i Solanum melongena - z których uzyskuje się rośliny z korzeniami przeznaczone do sadzenia,
roślin rodzajów: Dahlia. Gladiolus. Hyacinthus. Iris. Lilium. Narcissus i Tulipa oraz gatunków: Allium ascalonicum i Allium cepa - z których uzyskuje się cebule, bulwy lub kłącza, przeznaczone do sadzenia;
2)
na polach przeznaczonych pod składowanie cebul, bulw i kłączy oraz roślin z korzeniami,
rodzajów i gatunków, o których mowa w pkt 1, przeznaczonych do sadzenia;
3)
na polach, na których uprawiane są ziemniaki inne niż sadzeniaki, lub na polach przeznaczonych
pod taką uprawę;
4)
w podłożach przeznaczonych do uprawy roślin przeznaczonych do sadzenia oraz na polach
przeznaczonych pod uprawę roślin innych niż wymienione w pkt 1-3, jeżeli obowiązek
przeprowadzenia takiej kontroli wynika z odrębnych przepisów.
§ 3.
1.
Kontrolę, o której mowa w § 2 pkt 1 i 2, przeprowadza się w okresie po zbiorze roślin
ostatnio uprawianych na danym polu, a przed sadzeniem lub składowaniem roślin, o których
mowa w § 2 pkt 1 i 2.
2.
Wojewódzki inspektor może przeprowadzić kontrolę, o której mowa w § 2 pkt 1 i 2, przed
zbiorem roślin uprawianych bezpośrednio przed sadzeniem lub składowaniem roślin, o
których mowa w § 2 pkt 1 i 2, jeżeli podmiot zajmujący się uprawą posiada dokumenty
potwierdzające, że od przeprowadzenia poprzedniej urzędowej kontroli, w wyniku której
stwierdzono, że pole jest wolne od cyst mątwików, oraz podczas jej przeprowadzania,
na tym polu nie składowano i nie uprawiano roślin żywicielskich.
§ 4.
1.
W ramach kontroli, o której mowa w § 2 pkt 1 i 2, wojewódzki inspektor przeprowadza
badanie gleby na obecność cyst mątwików.
2.
Glebę do badania, o którym mowa w ust. 1, pobiera się w równych wielkościach z nie
mniej niż 100 punktów pobrania z jednego ha.
3.
Punkty pobrania, o których mowa w ust. 2, określa się za pomocą prostokątnej siatki,
pokrywającej całe pole, w której odległość pomiędzy punktami pobrania wynosi nie mniej
niż 5 m na szerokość i nie więcej niż 20 m na długość pola.
Glebę do badania, o którym mowa w ust. 1, pobiera się w objętości nie mniejszej niż
1500 ml/ha z pól o powierzchni do 8 ha, a w przypadku pól o powierzchni większej niż
8 ha - w objętości nie mniejszej niż 1500 ml/ha z powierzchni 8 ha i nie mniejszej
niż 400 ml/ha z każdego kolejnego ha - w przypadku pól, na których planuje się:
1)
uprawę roślin, o których mowa w § 2 pkt 1, lub
2)
składowanie roślin z korzeniami, cebul, bulw i kłączy rodzajów i gatunków, o których
mowa w § 2 pkt 1, przeznaczonych do sadzenia.
5.
Jeżeli podmiot posiada dokumentację potwierdzającą, że przez sześć lat, poprzedzających
urzędową kontrolę, na danym polu nie uprawiano ani nie składowano roślin żywicielskich,
w ramach badania, o którym mowa w ust. 1, dopuszcza się pobranie gleby o objętości
nie mniejszej niż 400 ml/ha z pól o powierzchni do 4 ha i 200 ml/ha z każdego kolejnego
ha.
6.
Objętość gleby pobranej z jednego pola do badań na obecność cyst mątwików nie może
być mniejsza niż 100 ml.
7.
Badaniu na obecność cyst mątwików poddaje się całą pobraną glebę, z zastosowaniem
metod określonych w procedurach fitosanitarnych lub protokołach diagnostycznych Europejskiej
i Śródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin.
8.
Badanie na obecność cyst mątwików przeprowadza się odrębnie dla każdej próby gleby
o objętości do 200 ml.
§ 5.
1.
W ramach kontroli, o której mowa w § 2 pkt 3, wojewódzki inspektor przeprowadza badanie
gleby na obecność cyst mątwików, na co najmniej 0,5% areału pól, na których uprawia
się ziemniaki inne niż sadzeniaki lub przeznaczonych w danym roku do takiej uprawy.
2.
Glebę do badania, o którym mowa w ust. 1, pobiera się w objętości nie mniejszej niż
400 ml/ha:
1)
z miejsc występowania roślin z objawami porażenia przez mątwiki albo z gleby osypanej
z ziemniaków po zbiorze, jeżeli możliwe jest ustalenie pola, na którym ziemniaki były
uprawiane, lub
2)
w sposób określony w § 4 ust. 2 i 3.
3.
Przepisy § 4 ust. 6-8 stosuje się odpowiednio do badania, o którym mowa w ust. 1.
§ 6.
1.
W ramach kontroli, o której mowa w § 2 pkt 4, jeżeli obowiązek przeprowadzenia takiej
kontroli wynika z odrębnych przepisów - wojewódzki inspektor przeprowadza badanie
podłoży lub gleby na obecność cyst mątwików, pobierając do badań:
1)
glebę w objętości nie mniejszej niż 400 ml/ha;
2)
200 ml podłoża:
a)
z partii podłoża w workach lub luzem o wielkości do 100 m3,
b)
z 500 m3 podłoża stosowanego w uprawie pod osłonami,
c)
z podłoża osypanego z partii roślin lub towarzyszącego roślinom - z partii materiałów
roślinnych wydzielanych do badań na obecność organizmów szkodliwych;
3)
200 ml podłoża - w przypadku podłoża, w którym uprawiane są rośliny w doniczkach lub
innych pojemnikach - z partii roślin wydzielonej do badań na obecność organizmów szkodliwych.
2.
Przepisy § 4 ust. 2 i 3 oraz ust. 5-8 stosuje się odpowiednio do badania gleby, o
którym mowa w ust. 1.
3.
Przepisy § 4 ust. 7 i 8 stosuje się odpowiednio do badania podłoży, o którym mowa
w ust. 1.
4.
W ramach kontroli podłoża, o której mowa w § 2 pkt 4, wojewódzki inspektor może pobrać
do badań mniejszą niż 200 ml ilość tego podłoża, jeżeli jego pobranie w ilości 200
ml nie jest możliwe.
§ 7.
1.
Rośliny wymienione w § 2 pkt 1 i 2 uprawia się i składuje wyłącznie na polach, które
w wyniku kontroli zostały uznane za wolne od cyst mątwików.
2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do uprawy lub składowania roślin, o których mowa w
§ 2 pkt 1 lit. b i c, jeżeli te rośliny lub rośliny z nich wyprodukowane są przeznaczone
do wykorzystania w tym samym miejscu produkcji.
§ 8.
W przypadku stwierdzenia występowania cyst mątwików wojewódzki inspektor:
1)
wyznacza strefę porażenia na polach:
a)
na których stwierdzono występowanie cyst mątwików lub
b)
z których pochodzą rośliny, gleba lub podłoże, na których stwierdzono występowanie
cyst mątwików,
2)
może wyznaczyć strefę bezpieczeństwa na polach sąsiadujących ze strefą porażenia,
w celu ochrony tych pól przed rozprzestrzenieniem się mątwików - biorąc pod uwagę
w szczególności: warunki lokalne, ukształtowanie terenu, występowanie naturalnych
granic gruntów, możliwość stworzenia sztucznych granic między polem porażonym i sąsiadującymi
polami oraz użytkowanie tego samego sprzętu rolniczego i środków transportu;
3)
uznaje za porażone:
a)
rośliny i produkty roślinne:
-
na których stwierdzono występowanie cyst mątwików, lub w podłożu, które im towarzyszy,
lub w glebie lub w podłożu, które było wykorzystywane do ich uprawy, kompostowania,
składowania lub przechowywania, stwierdzono występowanie cyst mątwików,
-
pochodzące ze strefy porażenia lub bezpieczeństwa,
-
które miały kontakt z roślinami i produktami roślinnymi, o których mowa w tiret pierwsze
lub drugie, lub z podłożem, o którym mowa w lit. b, lub z glebą w strefie porażenia
lub bezpieczeństwa,
-
pochodzące z partii, w której na roślinach lub produktach roślinnych stwierdzono występowanie
cyst mątwików,
b)
podłoża, w których stwierdzono występowanie cyst mątwików lub które były używane do
uprawy, kompostowania, składowania lub przechowywania roślin lub produktów roślinnych,
o których mowa w pkt 1, lub które pochodziły ze strefy porażenia lub bezpieczeństwa;
4)
uznaje za skażone: maszyny, urządzenia, narzędzia, środki transportu, opakowania,
miejsca przechowywania oraz inne przedmioty, które miały kontakt z roślinami lub produktami
roślinnymi, o których mowa w pkt 3 lit. a, z podłożem, o którym mowa w pkt 3 lit.
b, lub z glebą w strefie porażenia lub bezpieczeństwa.
§ 9.
1.
W strefie porażenia i bezpieczeństwa, przez okres 6 lat od stwierdzenia występowania
cyst mątwików:
gatunków: Solanum tuberosum. Solanum lycopersicum i Solanum melongena ,
c)
innych roślin z rodziny psiankowatych, oprócz tytoniu
- przeznaczonych do sadzenia lub składowania, lub przechowywania na polach innych
niż położone w strefie porażenia lub bezpieczeństwa;
2)
nie kompostuje się, nie składuje i nie przechowuje w gruncie roślin przeznaczonych
do przesadzania lub składowania, lub przechowywania na polach innych niż położone
w strefie porażenia lub bezpieczeństwa;
3)
nie wywozi się poza tę strefę gleby, roślin, produktów roślinnych i przedmiotów z
przylegającą do nich glebą;
4)
niszczy się samosiewy i łęty ziemniaków oraz zwalcza chwasty z rodziny psiankowatych.
2.
W strefie porażenia dopuszcza się, o ile nie występuje ryzyko rozprzestrzeniania się
mątwików, uprawę ziemniaków odmian odpornych, o najwyższym stopniu odporności na występujący
gatunek i patotyp mątwików, z przeznaczeniem do konsumpcji lub do przerobu przemysłowego
w zakładzie, w którym procesy unieszkodliwiania odpadów nie stwarzają ryzyka rozprzestrzeniania
się mątwików.
3.
W strefie bezpieczeństwa dopuszcza się, o ile nie występuje ryzyko rozprzestrzeniania
się mątwików, uprawę ziemniaków odmian odpornych, o co najmniej 6. stopniu odporności
na występujący gatunek i patotyp mątwików, z przeznaczeniem do konsumpcji lub do przerobu
przemysłowego w zakładzie, w którym procesy unieszkodliwiania odpadów nie stwarzają
ryzyka rozprzestrzeniania się mątwików.
§ 10.
1.
Roślin i produktów roślinnych uznanych za porażone nie przeznacza się do sadzenia,
kompostowania, składowania, kopcowania lub przechowywania na polach innych niż położone
w strefie porażenia lub bezpieczeństwa, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 3 i 4.
2.
Rośliny i produkty roślinne uznane za porażone niszczy się w sposób gwarantujący zniszczenie
mątwików albo:
1)
zużywa się we własnym gospodarstwie do konsumpcji lub na paszę;
2)
przeznacza się do konsumpcji, na paszę lub do przerobu przemysłowego, po ich uprzednim
oczyszczeniu z gleby w gospodarstwie, z którego pochodzą; przerób przemysłowy powinien
odbywać się w zakładzie, w którym procesy unieszkodliwiania odpadów nie stwarzają
ryzyka rozprzestrzeniania się mątwików;
3)
w przypadku roślin ozdobnych, przeznacza się do sadzenia na gruntach niewykorzystywanych
rolniczo, po uprzednim oczyszczeniu z gleby lub podłoża;
4)
w przypadku roślin sadowniczych, przeznacza się do sadzenia w ogrodach przydomowych
po uprzednim oczyszczeniu z gleby lub podłoża.
§ 11.
Podłoże uznane za porażone:
1)
składuje się na gruntach, które przez okres co najmniej 6 lat od momentu ich umieszczenia
nie będą użytkowane rolniczo; dla gruntów tych stosuje się odpowiednio wymagania określone
w § 9 i 10, lub
2)
poddaje się fumigacji przy użyciu środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu w
zakresie zwalczania nicieni, lub
3)
poddaje się parowaniu przy użyciu pary wodnej, w czasie którego osiągnięto przez co
najmniej 1 h minimalną temperaturę podłoża wynoszącą 90°C.
§ 12.
1.
Gleby pochodzącej z pól, na których wyznaczono strefy porażenia i bezpieczeństwa,
oraz podłoża uznanego za porażone nie przeznacza się do sadzenia, kompostowania, składowania,
kopcowania lub przechowywania roślin, z zastrzeżeniem ust. 2.
2.
Podłoże poddane zabiegom, o których mowa w § 11 pkt 2 i 3, może być przeznaczone do
sadzenia, kompostowania, składowania, kopcowania lub przechowywania roślin, jeżeli
na podstawie badania, o którym mowa w § 6 ust. 1, wojewódzki inspektor nie stwierdzi
występowania cyst mątwików.
Maszyny, urządzenia, narzędzia, środki transportu, opakowania i inne przedmioty oraz
miejsca przechowywania roślin niezwłocznie po uznaniu ich za skażone czyści się i
odkaża pod nadzorem wojewódzkiego inspektora w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie
się mątwików.
2.
Maszyny, urządzenia, narzędzia, środki transportu, opakowania i inne przedmioty oraz
miejsca przechowywania roślin, czyści się i odkaża pod nadzorem wojewódzkiego inspektora
przez okres 6 kolejnych lat od stwierdzenia występowania cyst mątwików, w sposób uniemożliwiający
rozprzestrzenianie się mątwików, po każdym ich kontakcie z glebą w strefie porażenia
lub bezpieczeństwa, z roślinami lub produktami roślinnymi pochodzącymi ze strefy porażenia
lub bezpieczeństwa lub z podłożem, o którym mowa w § 8 pkt 3 lit. b, przed jego fumigacją
lub parowaniem.
Jeżeli wojewódzki inspektor stwierdzi, że w strefie porażenia lub bezpieczeństwa były
uprawiane rośliny, o których mowa w ust. 3, do momentu otrzymania wyniku badania,
o którym mowa w ust. 1, stosuje się przepisy § 8-13.
§ 15.
1.
Stopień odporności odmian ziemniaka na mątwiki określa się z zastosowaniem tabeli
punktacji określonej w sekcji I załącznika IV dyrektywy Rady 2007/33/WE z dnia 11 czerwca 2007 r. w sprawie
zwalczania mątwików tworzących cysty na ziemniaku i uchylającej dyrektywę 69/465/EWG
(Dz. Urz. UE L 156 z 16.06.2007, str. 12).
2.
Badanie odporności odmian ziemniaka na mątwiki przeprowadza się zgodnie z protokołem
określonym w sekcji II załącznika IV dyrektywy wymienionej w ust. 1.
§ 16.
Jeżeli przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia przeprowadzono kontrolę występowania
mątwików z zastosowaniem terminu, o którym mowa w § 3, wojewódzki inspektor nie przeprowadza
kontroli, o których mowa w § 2.
§ 17.
Traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2004 r. w sprawie
szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzeniania
się mątwika ziemniaczanego i mątwika agresywnego
(Dz. U. poz. 282).
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo,
na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada
2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
(Dz. U. poz. 1906).
2)
Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają postanowienia dyrektywy Rady 2007/33/WE
z dnia 11 czerwca 2007 r. w sprawie zwalczania mątwików tworzących cysty na ziemniaku
i uchylającej dyrektywę 69/465/EWG (Dz. Urz. UE L 156 z 16.06.2007, str. 12).
3)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju
Wsi z dnia 10 października 2014 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych
sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się mątwika
ziemniaczanego (Globodera rostochiensis) i mątwika agresywnego (Globodera pallida)
(Dz. U. poz. 1477), które weszło w życie z dniem 13 listopada 2014 r.
4)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.
5)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.
6)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 4 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.
7)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 5 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.
8)
Wprowadzenie do wyliczenia w brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 6 lit. a rozporządzenia,
o którym mowa w odnośniku 3.
9)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 6 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku
3.
10)
Dodany przez § 1 pkt 6 lit. c rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.
11)
Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 22 października 2010 r.