Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 55 ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Ustala się zakres zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 2.

Ustala się zakres zadań pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i położnej podstawowej opieki zdrowotnej, który określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 3.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. poz. 1908).

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2015 r. poz. 1240, 1269, 1365, 1569, 1692, 1735, 1830, 1844, 1893, 1916, 1991 i 1994 oraz z 2016 r. poz. 65, 652, 960 i 1355.

Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 r. w sprawie zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1816), które utraciło moc z dniem 16 czerwca 2016 r. na podstawie art. 10 ustawy z dnia 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 619).

Załącznik nr 1 - Zakres zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej

1.

Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, zwany dalej „lekarzem POZ”, planuje i realizuje opiekę lekarską nad świadczeniobiorcą w zakresie udzielanych przez niego świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem miejsca udzielania świadczenia (w warunkach ambulatoryjnych i domowych). Lekarz POZ koordynuje udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie posiadanych kompetencji.

2.

W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej lekarz POZ współpracuje z:

1)

pielęgniarką podstawowej opieki zdrowotnej i położną podstawowej opieki zdrowotnej, wybranymi przez świadczeniobiorcę zgodnie z art. 28 ust. 1a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;

2)

pielęgniarką środowiska nauczania i wychowania;

3)

innymi świadczeniodawcami, zgodnie z potrzebami świadczeniobiorców;

4)

przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia.

3.

W zakresie działań mających na celu zachowanie zdrowia świadczeniobiorcy lekarz POZ:

1)

prowadzi edukację zdrowotną;

2)

prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań bilansowych, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami;

3)

uczestniczy w realizacji programów zdrowotnych i programów polityki zdrowotnej, działając na rzecz zachowania zdrowia w społeczności lokalnej;

4)

rozpoznaje środowisko świadczeniobiorcy.

4.

W zakresie działań mających na celu profilaktykę chorób lekarz POZ:

1)

identyfikuje czynniki ryzyka oraz zagrożenia zdrowotne świadczeniobiorcy, a także podejmuje działania ukierunkowane na ich ograniczenie;

2)

koordynuje wykonanie i dokonuje kwalifikacji do obowiązkowych szczepień ochronnych świadczeniobiorcy, zapewnia wykonywanie szczepień oraz informuje o szczepieniach zalecanych;

3)

uczestniczy w realizacji programów profilaktycznych;

4)

prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań przesiewowych.

5.

W zakresie działań mających na celu rozpoznanie chorób lekarz POZ:

1)

planuje i koordynuje postępowanie diagnostyczne, stosownie do stanu zdrowia świadczeniobiorcy;

2)

informuje świadczeniobiorcę o możliwościach postępowania diagnostycznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia oraz wskazuje podmioty właściwe do jego przeprowadzenia;

3)

przeprowadza badanie podmiotowe świadczeniobiorcy zgodnie z wiedzą medyczną;

4)

przeprowadza badanie przedmiotowe z wykorzystaniem technik dostępnych w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej;

5)

wykonuje testy lub zleca wykonanie badań dodatkowych, w szczególności laboratoryjnych i obrazowych;

6)

kieruje świadczeniobiorcę na konsultacje specjalistyczne w celu dalszej diagnostyki i leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne;

7)

kieruje świadczeniobiorcę do jednostek lecznictwa zamkniętego w celu dalszej diagnostyki i leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne;

8)

dokonuje interpretacji wyników badań i konsultacji wykonanych przez innych świadczeniodawców;

9)

orzeka o stanie zdrowia świadczeniobiorcy w oparciu o osobiste badanie i dokumentację medyczną.

6.

W zakresie działań mających na celu leczenie chorób lekarz POZ:

1)

planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą postępowanie terapeutyczne, stosownie do jego problemów zdrowotnych oraz zgodnie z aktualną wiedzą medyczną;

2)

planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą działania edukacyjne mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie stanu będącego przyczyną choroby świadczeniobiorcy;

3)

zleca i monitoruje leczenie farmakologiczne;

4)

wykonuje lub zleca wykonanie zabiegów i procedur medycznych;

5)

kieruje świadczeniobiorcę do wykonania zabiegów i procedur medycznych do innych świadczeniodawców;

6)

kieruje do oddziałów udzielających stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej;

7)

kieruje do pielęgniarskiej długoterminowej opieki domowej;

8)

kieruje do leczenia uzdrowiskowego;

9)

orzeka o czasowej niezdolności do pracy lub nauki;

10)

integruje, koordynuje lub kontynuuje działania lecznicze podejmowane w odniesieniu do jego świadczeniobiorcy przez innych świadczeniodawców w ramach swoich kompetencji zawodowych, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.

7.

W zakresie działań mających na celu usprawnianie świadczeniobiorcy lekarz POZ:

1)

zleca wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych przez świadczeniodawców;

2)

wykonuje stosownie do posiadanych kompetencji i zgodnie z aktualną wiedzą medyczną zabiegi i procedury rehabilitacyjne;

3)

zleca wydanie świadczeniobiorcy wyrobów medycznych.

8.

Przepisy ust. 1-7 nie naruszają praw i obowiązków lekarza POZ do realizacji zadań i stosowania procedur wynikających z odrębnych przepisów.

Załącznik nr 2 - Zakres zadań pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i położnej podstawowej opieki zdrowotnej

Część I

1.

Pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej, zwana dalej „pielęgniarką POZ”, i położna podstawowej opieki zdrowotnej, zwana dalej „położną POZ”, planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską, opiekę położniczo-neonatologiczno-ginekologiczną nad świadczeniobiorcą w miejscu zamieszkania i nauki, z uwzględnieniem miejsca wykonywania świadczenia, w zakresie:

1)

promocji zdrowia i profilaktyki chorób;

2)

świadczeń pielęgnacyjnych;

3)

świadczeń diagnostycznych;

4)

świadczeń leczniczych;

5)

świadczeń rehabilitacyjnych.

Część II

A.

Zakres zadań pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej

1.

Pielęgniarka POZ planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską w zakresie posiadanych kompetencji nad osobą, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania, z uwzględnieniem miejsca udzielenia świadczenia, obejmując opieką:

1)

zdrowych i chorych niezależnie od płci i wieku, z wyłączeniem noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;

2)

osoby niepełnosprawne.

2.

W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pielęgniarka POZ współpracuje z:

1)

lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, zwanym dalej „lekarzem POZ”;

2)

pielęgniarką środowiska nauczania i wychowania lub higienistką szkolną;

3)

położną POZ;

4)

pielęgniarką opieki długoterminowej domowej;

5)

innymi świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych;

6)

przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia;

7)

rodziną lub opiekunami świadczeniobiorcy.

3.

Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:

1)

rozpoznawanie, ocenę i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym u świadczeniobiorców;

2)

rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych świadczeniobiorców;

3)

prowadzenie edukacji zdrowotnej;

4)

prowadzenie poradnictwa w zakresie zdrowego stylu życia;

5)

monitorowanie rozwoju dziecka;

6)

realizację programów zdrowotnych, programów polityki zdrowotnej i profilaktyki chorób;

7)

prowadzenie działań profilaktycznych u świadczeniobiorców z grup ryzyka zdrowotnego;

8)

organizację grup wsparcia;

9)

profilaktykę chorób wieku rozwojowego;

10)

edukację w zakresie obowiązkowych szczepień ochronnych oraz informacje o szczepieniach zalecanych.

4.

Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:

1)

realizację opieki pielęgnacyjnej u świadczeniobiorców w różnych stanach zdrowia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej;

2)

wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych;

3)

przygotowywanie i aktywizowanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności.

5.

Świadczenia diagnostyczne obejmują:

1)

przeprowadzanie wywiadów środowiskowych;

2)

wykonywanie badania fizykalnego;

3)

wykonywanie podstawowych parametrów życiowych i ich ocenę oraz interpretację;

4)

ocenę stanu ogólnego chorego oraz procesu jego zdrowienia;

5)

ocenę jakości życia i wydolności psychofizycznej świadczeniobiorcy;

6)

wykrywanie odchyleń od normy rozwojowej;

7)

wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium w oparciu o zestawy i aparaturę przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;

8)

ocenę i monitorowanie bólu;

9)

ocenę wydolności pielęgnacyjno-opiekuńczej rodziny;

10)

pobieranie materiału do badań diagnostycznych;

11)

wystawianie skierowań na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, z wyjątkiem badań wymagających metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta - zgodnie z wymogami art. 15a ust. 6 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1251).

6.

Świadczenia lecznicze obejmują:

1)

udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;

2)

podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza, w tym wykonywanie iniekcji domięśniowych, dożylnych, podskórnych, śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych;

3)

zakładanie opatrunków na rany, odleżyny i oparzenia;

4)

cewnikowanie pęcherza moczowego i usuwanie cewnika;

5)

płukanie pęcherza moczowego;

6)

wykonywanie wlewów lub wlewek doodbytniczych;

7)

w porozumieniu z lekarzem wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i trudno gojących się ranach;

8)

zdejmowanie szwów;

9)

wykonywanie inhalacji;

10)

wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna;

11)

ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych;

12)

dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego;

13)

doraźną modyfikację dawki leków przeciwbólowych, w uzgodnieniu z lekarzem i zgodnie z wykazem leków, do podawania których jest uprawniona pielęgniarka;

14)

zgodnie z wymogami art. 15a ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej:

a)

ordynowanie leków zawierających określone substancje czynne, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym wystawianie na nie recept,

b)

ordynowanie określonych wyrobów medycznych, w tym wystawianie na nie zleceń albo recept.

7.

Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:

1)

rehabilitację przyłóżkową w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego i długotrwałego unieruchomienia;

2)

usprawnianie ruchowe;

3)

drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej;

4)

ćwiczenia ogólnousprawniające;

5)

ułożenie i przemieszczanie chorego w łóżku.

8.

Pielęgniarka POZ środowiska nauczania i wychowania planuje i realizuje opiekę pielęgnacyjną nad świadczeniobiorcami na terenie szkoły lub w placówce, o której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, z późn. zm.), w porozumieniu z dyrektorem szkoły lub placówki.

B.

Zakres zadań położnej podstawowej opieki zdrowotnej

1.

Położna POZ w zakresie posiadanych kompetencji realizuje kompleksową pielęgnacyjną opiekę położniczo-neonatologiczno-ginekologiczną obejmującą:

1)

edukację w zakresie planowania rodziny;

2)

opiekę w okresie ciąży, porodu i połogu;

3)

opiekę nad kobietą, noworodkiem i niemowlęciem do drugiego miesiąca życia;

4)

opiekę w chorobach ginekologicznych;

5)

opiekę nad kobietą w każdym okresie jej życia.

2.

W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej położna POZ współpracuje z:

1)

lekarzem ginekologiem (położnikiem) udzielającym świadczeń specjalistycznych w zakresie jej zadań;

2)

lekarzem POZ i w porozumieniu z lekarzem wykonuje świadczenia lecznicze;

3)

pielęgniarką POZ;

4)

pielęgniarką środowiska nauczania i wychowania;

5)

pielęgniarką opieki długoterminowej domowej;

6)

położną zatrudnioną w specjalistycznej poradni położniczo-ginekologicznej;

7)

innymi świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami świadczeniobiorców;

8)

przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia.

3.

Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:

1)

edukację w zakresie prozdrowotnego stylu życia kobiety;

2)

przygotowania do porodu z uwzględnieniem porodu rodzinnego;

3)

poradnictwo w zakresie higieny odżywiania w okresie ciąży i połogu;

4)

poradnictwo w zakresie pielęgnacji i prawidłowego żywienia noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;

5)

poradnictwo laktacyjne i promowanie karmienia piersią;

6)

kształtowanie postaw rodzicielskich;

7)

edukację i udzielanie porad w zakresie powrotu płodności po porodzie i metod regulacji płodności;

8)

profilaktykę chorób ginekologicznych i patologii położniczych;

9)

edukację kobiety we wszystkich okresach życia w zakresie prowadzenia samoobserwacji oraz podejmowania działań w celu wczesnego wykrywania i likwidacji czynników ryzyka nowotworowego;

10)

edukację w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV oraz chorobom przenoszonym drogą płciową;

11)

profilaktykę chorób wieku rozwojowego;

12)

edukację w zakresie szczepień ochronnych.

4.

Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:

1)

planowanie, realizację i ocenę opieki pielęgnacyjnej nad:

a)

kobietą w okresie ciąży, porodu i połogu,

b)

noworodkiem i niemowlęciem do drugiego miesiąca życia,

c)

kobietą ze schorzeniami ginekologicznymi;

2)

przygotowanie i wspieranie rodziny w opiece świadczonej na rzecz noworodka, niemowlęcia i kobiety;

3)

przygotowanie kobiety do samoopieki i samopielęgnacji.

5.

Świadczenia diagnostyczne obejmują:

1)

przeprowadzanie wywiadu środowiskowego lub rodzinnego;

2)

monitorowanie rozwoju ciąży fizjologicznej;

3)

wykonywanie badania położniczego u kobiet;

4)

ocenę relacji rodziny z noworodkiem i niemowlęciem do drugiego miesiąca życia;

5)

monitorowanie przebiegu połogu i rozwoju noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;

6)

obserwację i ocenę rozwoju psychoruchowego noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia oraz adaptacji do środowiska zewnętrznego;

7)

wykonywanie pomiarów u kobiety i noworodka oraz ocenę tych pomiarów;

8)

u noworodka ocenę poziomu bilirubiny w oparciu o topografię zażółcenia według schematu Kramera oraz pobieranie materiału do testów przesiewowych w kierunku wykrycia chorób metabolicznych;

9)

wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium w oparciu o zestawy i aparaturę przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;

10)

pobieranie materiału do badań diagnostycznych;

11)

6.

Świadczenia lecznicze obejmują:

1)

udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;

2)

udzielanie pomocy położniczej i neonatologicznej w stanach nagłych do czasu przybycia lekarza;

3)

przyjmowanie porodu nagłego w warunkach domowych;

4)

zabezpieczenie naciętego lub pękniętego krocza;

5)

udzielanie pomocy w okresie laktacji;

6)

wykonywanie zabiegów leczniczych, w tym:

a)

podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza, w tym wykonywanie iniekcji domięśniowych, dożylnych, podskórnych i śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych,

b)

zdejmowanie szwów,

c)

cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiet, usuwanie cewnika, płukanie pęcherza moczowego,

d)

wykonywanie wlewów lub wlewek doodbytniczych,

e)

płukanie pochwy,

f)

leczenie i opatrywanie oparzeń, ran oraz odleżyn we współpracy z pielęgniarką POZ,

g)

wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna;

7)

ustalanie diety kobiety zgodnie z potrzebami;

8)

doraźną modyfikację dawki leczniczej leku przeciwbólowego, w uzgodnieniu z lekarzem i zgodnie z wykazem leków, do podawania których uprawniona jest położna;

9)

zgodnie z wymogami art. 15a ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej:

a)

b)

ordynowanie określonych wyrobów medycznych, w tym wystawianie na nie zleceń albo recept.

7.

Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:

1)

ćwiczenia usprawniające w ciąży, połogu i schorzeniach ginekologicznych;

2)

wykonywanie drenażu ułożeniowego u kobiety;

3)

prowadzenie gimnastyki oddechowej, relaksacyjnej i przygotowującej do porodu oraz połogu.

Część III

Przepisy załącznika nie naruszają praw i obowiązków pielęgniarki POZ i położnej POZ do realizacji zadań i stosowania procedur wynikających z odrębnych przepisów.

Spis treści