Art. 43.
Posiadacz wekslu może wykonywać zwrotne poszukiwanie przeciw indosantom, wystawcy,
tudzież innym dłużnikom wekslowym:
po terminie płatności, jeżeli zapłata nie nastąpiła;
już przed terminem płatności:
1)
jeżeli odmówiono przyjęcia w całości lub w części;
jeżeli otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo jeżeli ogłoszono upadłość trasata
bez względu, czy weksel przyjął, czy nie, albo jeżeli trasat zaprzestał płacenia długów,
choćby to zaprzestanie nie zostało stwierdzone orzeczeniem sądowym, lub też jeżeli
przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z jego majątku;
jeżeli otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo jeżeli ogłoszono upadłość wystawcy
wekslu, co do którego istnieje zakaz przedstawienia do przyjęcia.
W przypadku zwrotnego poszukiwania przed terminem płatności, przewidzianego w ust.
1 pkt. 2) i 3) artykułu niniejszego, sąd może udzielić zobowiązanemu zwrotnie odroczenia,
które nie może w żadnym razie przekraczać terminu płatności wekslu.
Art. 44.
Odmowa przyjęcia lub zapłaty powinna być stwierdzona aktem publicznym (protest spowodu
nieprzyjęcia lub niezapłacenia).
Protest spowodu nieprzyjęcia powinien być dokonany w terminach, w których ma nastąpić
przedstawienie wekslu do przyjęcia. Jeżeli w przypadku art. 24 ust. 1 weksel został
po raz pierwszy przedstawiony w ostatnim dniu terminu, protest może być dokonany jeszcze
dnia następnego.
Protest spowodu niezapłacenia wekslu, płatnego w oznaczonym dniu albo w pewien czas
po dacie lub po okazaniu, powinien być dokonany w jednym z dwóch dni powszednich,
następujących po dniu płatności. Jeżeli weksel jest płatny za okazaniem, protest powinien
być dokonany z zachowaniem warunków dokonania protestu spowodu nieprzyjęcia, przewidzianych
w ustępie poprzedzającym.
Protest spowodu nieprzyjęcia zwalnia od przedstawienia do zapłaty i od protestu spowodu
niezapłacenia.
W przypadku, gdy trasat bez względu, czy weksel przyjął, czy nie, zaprzestał płacenia
długów lub gdy przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z jego majątku, posiadacz może
wykonywać zwrotne poszukiwanie tylko po przedstawieniu wekslu trasatowi do zapłaty
i po dokonaniu protestu.
W przypadku otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego albo ogłoszenia upadłości trasata,
bez względu, czy weksel przyjął, czy nie, zarówno jak w przypadku otwarcia postępowania
restrukturyzacyjnego albo ogłoszenia upadłości wystawcy wekslu, co do którego istnieje
zakaz przedstawienia do przyjęcia, posiadacz wekslu może wykonywać zwrotne poszukiwanie
już na podstawie orzeczenia, którem otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo którem
ogłoszono upadłość.
2)W brzmieniu ustalonym przez art. 401 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.
Posiadacz wekslu powinien o nieprzyjęciu lub o niezapłaceniu zawiadomić swojego indosanta
i wystawcę w ciągu czterech dni powszednich, następujących po dniu protestu, a w przypadku
zastrzeżenia „bez kosztów” - po dniu przedstawienia. Każdy indosant powinien w ciągu
dwóch dni powszednich, następujących po dniu, w którym otrzymał zawiadomienie, podać
do wiadomości swojego poprzednika otrzymane zawiadomienia, wskazując nazwiska i adresy
tych, którzy dokonali zawiadomień poprzednich, i tak kolejno aż do wystawcy. Terminy
powyższe biegną od otrzymania zawiadomienia poprzedniego.
Ilekroć w myśl ustępu poprzedzającego zawiadamia się osobę, podpisaną na wekslu, należy
tak samo w tymże terminie zawiadomić jej poręczyciela.
Jeżeli indosant nie wskazał swego adresu lub podał go w sposób nieczytelny, wystarczy
zawiadomienie poprzedzającego go indosanta.
Zawiadomienia można dokonać w jakikolwiek sposób, nawet przez proste odesłanie wekslu.
Obowiązany do zawiadomienia ma udowodnić, że dokonał go w przepisanym terminie. Termin
ten uważa się jako zachowany, jeżeli pismo z zawiadomieniem oddano w polskiej placówce
pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu
ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe
(Dz. U. poz. 1529 oraz z 2015 r. poz. 1830) w przepisanym terminie.
Kto nie zawiadomi w czasie powyżej oznaczonym, nie traci praw z wekslu, odpowiada
jednak za szkodę, spowodowaną przez swe niedbalstwo, tylko do sumy, na jaką weksel
jest wystawiony.
Art. 46.
Wystawca, indosant albo poręczyciel przez zastrzeżenie „bez kosztów”, „bez protestu”
lub przez inne równoznaczne, napisane na wekslu i podpisane, mogą zwolnić posiadacza
wekslu od protestu spowodu nieprzyjęcia lub niezapłacenia, jako warunku zwrotnego
poszukiwania.
Zastrzeżenie takie nie zwalnia posiadacza ani od przedstawienia wekslu w przepisanym
terminie, ani od obowiązku zawiadomienia. Dowód niezachowania terminu przedstawienia
ciąży na tym, kto się na tę okoliczność powołuje wobec posiadacza.
Zastrzeżenie, pochodzące od wystawcy, skuteczne jest wobec wszystkich dłużników wekslowych;
jeżeli pochodzi od indosanta lub od poręczyciela, ma skutek tylko wobec niego. Gdyby
mimo zastrzeżenia, pochodzącego od wystawcy, posiadacz dokonał protestu, sam ponosi
koszty. Jeżeli zastrzeżenie pochodzi od indosanta lub od poręczyciela, koszty dokonanego
protestu obciążają wszystkich dłużników wekslowych.
Art. 47.
Kto weksel wystawił, przyjął, indosował lub zań poręczył, odpowiada wobec posiadacza
solidarnie.
Posiadacz może dochodzić roszczeń przeciw jednemu, kilku lub wszystkim dłużnikom bez
potrzeby zachowania porządku, w jakim się zobowiązali.
Takie samo prawo ma każdy dłużnik wekslowy, który weksel wykupił.
Dochodzenie sądowe roszczeń przeciw jednemu dłużnikowi nie tamuje dochodzenia przeciw
innym dłużnikom, nawet następującym po dłużniku, przeciw któremu wpierw skierowano
dochodzenie sądowe.
Art. 48.
Posiadacz wekslu może żądać od zobowiązanego zwrotnie:
1)
nieprzyjętej lub niezapłaconej sumy wekslowej wraz z odsetkami, jeżeli je zastrzeżono;
odsetek od wysokości sześć od sta, a przy wekslach, wystawionych i płatnych w Polsce,
odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia płatności;
3)
kosztów protestu, dokonanych zawiadomień, tudzież innych kosztów;
4)
prowizji komisowej, która w braku umowy wynosi jedną szóstą od sta od sumy wekslowej
i nie może przekroczyć tej stopy.
W przypadku zwrotnego poszukiwania przed płatnością będzie potrącone dyskonto od sumy
wekslowej. Dyskonto oblicza się według stopy dyskontowej Banku Polskiego w dniu zwrotnego
poszukiwania w miejscu zamieszkania posiadacza.
Art. 49.
Kto weksel wykupił, może żądać od swoich poprzedników:
1)
całkowitej sumy zapłaconej;
odsetek w wysokości sześć od sta, a przy wekslach, wystawionych i płatnych w Polsce,
odsetek ustawowych za opóźnienie od powyższej sumy, licząc od dnia wykupienia wekslu;
4)
prowizji komisowej od sumy wekslowej, obliczonej według art. 48 ust. 1 pkt. 4).
Art. 50.
Każdy dłużnik wekslowy, przeciw któremu wykonywa się lub wykonać można zwrotne poszukiwanie,
może żądać, aby mu za zapłatą sumy regresowej wydano weksel, protest, tudzież rachunek
pokwitowany.
Indosant, który weksel wykupił, może przekreślić indos własny oraz indosy następnych
indosantów.
Art. 51.
W przypadku zwrotnego poszukiwania po częściowem przyjęciu wekslu ten, kto płaci nieprzyjętą
część sumy wekslowej, może żądać stwierdzenia zapłaty na wekslu i osobnego pokwitowania.
Nadto posiadacz wekslu wyda mu poświadczony przez siebie odpis wekslu oraz protest
celem umożliwienia dalszego zwrotnego poszukiwania.
Art. 52.
Zwrotnie poszukujący może w braku zastrzeżenia przeciwnego wykonać swoje prawo także
w ten sposób, że na jednego z zobowiązanych zwrotnie wystawia nowy weksel (weksel
zwrotny), płatny za okazaniem i w miejscu zamieszkania zobowiązanego zwrotnie.
Weksel zwrotny obejmuje prócz sum, wymienionych w art. 48 i 49, stręczne i opłatę
stemplową
6)Od dnia 1 maja 1947 r. opłata skarbowa, na podstawie art. 27 ust. 1 pkt 1 dekretu
z dnia 3 lutego 1947 r. o podatku od nabycia praw majątkowych (Dz. U. Nr 27, poz.
106), który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 1947 r., i art. 5 dekretu z dnia 3 lutego
1947 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 27, poz. 107), który wszedł w życie z dniem
1 maja 1947 r. Od dnia 1 stycznia 2007 r., na podstawie ustawy z dnia 16 listopada
2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635), zniesiono opłatę skarbową
od weksli. za weksel zwrotny.
Jeżeli weksel zwrotny wystawia posiadacz wekslu, wysokość sumy wekslowej oznaczona
będzie podług kursu wekslu za okazaniem, przekazanego z miejsca płatności wekslu pierwotnego
na miejsce zamieszkania zobowiązanego zwrotnie. Jeżeli weksel zwrotny wystawia indosant,
wysokość sumy wekslowej oznaczona będzie podług kursu wekslu za okazaniem, przekazanego
z miejsca zamieszkania wystawcy wekslu zwrotnego na miejsce zamieszkania zobowiązanego
zwrotnie.
Art. 53.
Po bezskutecznym upływie terminów, ustanowionych:
do przedstawienia wekslu, płatnego za okazaniem lub w pewien czas po okazaniu;
do protestu spowodu nieprzyjęcia lub niezapłacenia;
do przedstawienia do zapłaty w razie zastrzeżenia „bez kosztów”,
posiadacz traci prawo do indosantów, wystawcy oraz do innych dłużników wekslowych
z wyjątkiem akceptanta.
W razie nieprzedstawienia wekslu do przyjęcia w terminie, zastrzeżonym przez wystawcę,
posiadacz traci prawo zwrotnego poszukiwania spowodu niezapłacenia jako też spowodu
nieprzyjęcia, wyjąwszy, gdyby z treści zastrzeżenia wynikało, że wystawca chciał się
jedynie uchylić od odpowiedzialności za przyjęcie.
Jeżeli zastrzeżenie co do terminu przedstawienia uczynił indosant, tylko on może się
na nie powołać.
Art. 54.
Jeżeli przedstawienie wekslu albo protest nie mogą być dokonane w terminach przepisanych
spowodu przeszkody nie do przezwyciężenia (ustawowego przepisu któregokolwiek państwa
albo innego wypadku siły wyższej), terminy te ulegają przedłużeniu.
Posiadacz obowiązany jest zawiadomić bez zwłoki swego indosanta o wypadku siły wyższej
i o tem zawiadomieniu zaznaczyć na wekslu lub na przedłużku z dodaniem daty i swego
podpisu; pozatem stosuje się przepisy art. 45.
Po ustaniu siły wyższej posiadacz wekslu powinien bez zwłoki przedstawić weksel do
przyjęcia lub do zapłaty, a w razie potrzeby dokonać protestu.
Jeżeli siła wyższa trwa dłużej niż trzydzieści dni, licząc od terminu płatności, można
wykonać zwrotne poszukiwanie bez przedstawienia wekslu i bez protestu.
Co do weksli, płatnych za okazaniem lub w pewien czas po okazaniu, termin trzydziestodniowy
biegnie od dnia, w którym posiadacz zawiadomił swego indosanta o wypadku siły wyższej,
chociażby nawet zawiadomienie takie nastąpiło jeszcze przed upływem terminu do przedstawienia;
co do weksli, płatnych w pewien czas po okazaniu, termin trzydziestodniowy przedłuża
się o czas, w jaki po okazaniu weksel był płatny.
Okoliczności czysto osobistych, dotyczących posiadacza wekslu lub osoby, której zlecił
on przedstawienie wekslu lub dokonanie protestu, nie uważa się za wypadki siły wyższej.