Analiza poziomu bioasekuracji na obszarze objętym programem w zakresie środków bioasekuracji
mających na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń
Wymagania dotyczące bioasekuracji są określone w następujących aktach prawnych:
1)
ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób
zakaźnych zwierząt
(Dz. U. z 2014 r. poz. 1539, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”;
3)
rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 września 2003 r. w sprawie
szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku,
gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw
są wprowadzane na rynek
(Dz. U. Nr 168, poz. 1643);
4)
rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 października 2010 r. w sprawie
wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny
(Dz. U. z 2015 r. poz. 392, z późn. zm.);
5)
rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków
podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń
(Dz. U. poz. 711);
6)
rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października
2009 r. określającym przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia
zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylającym rozporządzenie
(WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego)
(Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 1, z późn. zm.).
Podmioty, które utrzymują zwierzęta gospodarskie, w tym świnie, z zamiarem umieszczania
na rynku takich zwierząt lub produktów pozyskanych z tych zwierząt lub od tych zwierząt,
prowadzą działalność nadzorowaną, o której mowa w art. 1 pkt 1 lit. n ustawy, i są
obowiązane do spełniania wymagań weterynaryjnych określonych dla tego rodzaju działalności
oraz wymagań określonych w aktach prawnych, o których mowa w akapicie pierwszym w
pkt 2 i 4-6.
Podmioty, które utrzymują zwierzęta gospodarskie, w tym świnie, bez zamiaru umieszczania
takich zwierząt na rynku lub produktów pozyskanych z tych zwierząt, lub od tych zwierząt:
1)
nie prowadzą działalności nadzorowanej zgodnie z przepisami ustawy;
2)
nie są obowiązane do spełniania wymagań weterynaryjnych określonych dla tego rodzaju
działalności;
3)
są obowiązane do spełniania wymagań określonych w aktach prawnych, o których mowa
w akapicie pierwszym w pkt 2 i 4-6.
Na obszarze województwa podlaskiego w powiatach:
1)
sejneńskim w gminach Giby i Sejny z miastem Sejny,
2)
augustowskim w gminach Lipsk i Płaska,
3)
białostockim w gminach Czarna Białostocka, Gródek, Supraśl, Wasilków i Michałowo,
4)
sokólskim w gminach Dąbrowa Białostocka, Janów, Krynki, Kuźnica, Nowy Dwór, Sidra,
Sokółka i Szudziałowo
- zgodnie z danymi Inspekcji Weterynaryjnej na dzień 3 kwietnia 2014 r. znajdowało
się 2130 gospodarstw, w których były utrzymywane świnie, przy czym w około 40% tych
gospodarstw, liczących od 1 do 6 sztuk świń, świnie były utrzymywane przede wszystkim
na użytek własny; wskaźnik ten został ustalony na podstawie analizy wyników kontroli
przeprowadzonych przez Inspekcję Weterynaryjną w części gospodarstw, w których były
utrzymywane świnie, znajdujących się na tych obszarach.
W okresie od czerwca do sierpnia 2014 r. Inspekcja Weterynaryjna przeprowadziła kontrole
w 527 z 2130 gospodarstw, w których były utrzymywane świnie. Na podstawie wyników
kontroli gospodarstwa te zostały zakwalifikowane jako:
1)
grupa I - gospodarstwa, które nie spełniały wymagań dotyczących bioasekuracji określonych
w aktach prawnych, o których mowa w akapicie pierwszym;
2)
grupa II - gospodarstwa, które spełniały wymagania dotyczące bioasekuracji określone
w aktach prawnych, o których mowa w akapicie pierwszym, z wyłączeniem wymagań, których
spełnienie stanowi jeden z warunków umożliwiających wywóz świń poza obszar objęty
ograniczeniami określonymi w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków
podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń;
3)
grupa III - gospodarstwa, które spełniały wymagania dotyczące bioasekuracji określone
w aktach prawnych, o których mowa w akapicie pierwszym.
Liczba gospodarstw należących do grupy I wynosiła 185 gospodarstw (około 35%), do
grupy II - 294 gospodarstwa (około 56%) i do grupy III - 48 gospodarstw (około 9%).
Dane te wskazują, że około 90% skontrolowanych gospodarstw nie spełniało wszystkich
wymagań dotyczących bioasekuracji określonych w aktach prawnych, o których mowa w
akapicie pierwszym.
Na obszarze województwa podlaskiego w powiatach białostockim w gminie Zabłudów oraz
hajnowskim w gminach Białowieża, Czyże, Hajnówka, Narew i Narewka, tj. na obszarach
objętych programem w 2016 r., według stanu na koniec 2015 r., znajdowało się 181 gospodarstw,
w których było utrzymywanych ok. 7000 świń.
Według stanu na koniec 2015 r., na obszarach wskazanych w ust. 3 znajdowało się 1146
gospodarstw, w których było utrzymywanych 28 966 świń.
Na obszarze wskazanym w ust. 3, z wyłączeniem obszaru obejmującego gminy Giby i Sejny
z miastem Sejny w powiecie sejneńskim oraz gminę Płaska w powiecie augustowskim, według
stanu na koniec 2015 r., znajdowało się ok. 889 gospodarstw, w których było utrzymywanych
ok. 17 728 świń.