Rozporządzenie Ministra Zdrowiaz dnia 16 maja 2017 r.w sprawie szkolenia pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników 1)Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. poz. 1908).

Spis treści

Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 21 ust. 7 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi   (Dz. U. z 2014 r. poz. 332 oraz z 2016 r. poz. 823) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa:

1)

sposób szkolenia pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników;

2)

wykaz umiejętności związanych z przetaczaniem krwi i jej składników, będących przedmiotem szkolenia;

3)

tryb wydawania zaświadczenia o odbytym szkoleniu przez podmioty, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, zwanej dalej „ustawą”;

4)

wzór zaświadczenia o odbytym szkoleniu.

§ 2.

1.

Szkolenie pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników, zwane dalej „szkoleniem”, jest przeprowadzane w formie szkolenia podstawowego oraz szkolenia uzupełniającego.

2.

Szkolenie podstawowe ma na celu zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do przetaczania krwi i jej składników dla pielęgniarek i położnych dotychczas niedokonujących przetoczeń krwi i jej składników.

3.

Szkolenie uzupełniające ma na celu aktualizację, ugruntowanie wiedzy i weryfikację umiejętności niezbędnych do przetaczania krwi i jej składników. Szkolenie to powinno być przeprowadzane nie rzadziej niż raz na 4 lata.

4.

Jednostka organizacyjna publicznej służby krwi, o której mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-4 ustawy, zwana dalej „jednostką”, przeprowadza szkolenie w terminie 6 miesięcy od dnia przekazania przez wnioskujący podmiot leczniczy zgłoszenia wraz z listą osób przewidzianych do udziału w szkoleniu.

§ 3.

1.

Szkolenie obejmuje część teoretyczną i część praktyczną.

2.

Szkolenia prowadzi się zgodnie z ramowymi programami szkolenia pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników określonymi w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

3.

Część praktyczna szkolenia zapewnia uczestnikom nabycie następujących umiejętności związanych z przetaczaniem krwi i jej składników:

1)

kwalifikowanie dawców krwi;

2)

pobieranie krwi i jej składników oraz ich preparatyka przy wykorzystaniu metod konwencjonalnych i automatycznych;

3)

przechowywanie krwi i jej składników;

4)

wykonywanie badań immunohematologicznych przed zabiegiem przetoczenia krwi i jej składników, w tym oznaczanie grup krwi, wykonywanie próby zgodności i dokumentowanie tych procesów;

5)

pobieranie krwi i jej składników z banku krwi;

6)

kontrola krwi i jej składników przeznaczonych do zabiegu przetoczenia;

7)

postępowanie z pojemnikami zawierającymi krew i jej składniki;

8)

identyfikacja biorcy krwi i kontrola dokumentacji;

9)

dokonywanie i dokumentowanie zabiegu przetoczenia;

10)

obserwacja biorcy krwi w trakcie i po zabiegu przetoczenia krwi i jej składników;

11)

postępowanie w przypadku wystąpienia niepożądanych zdarzeń lub niepożądanych reakcji związanych z zabiegiem przetoczenia krwi i jej składników, w tym pobieranie próbek do badań w przypadku ich wystąpienia;

12)

postępowanie z resztkami poprzetoczeniowymi.

§ 4.

Jeżeli jednostka nie ma możliwości przeprowadzenia szkolenia praktycznego w pełnym zakresie, przeprowadza to szkolenie w innym podmiocie leczniczym na podstawie porozumienia zawartego z tym podmiotem.

§ 5.

Prowadzący szkolenie prowadzi dokumentację szkolenia zawierającą:

1)

program szkolenia, zatwierdzony przez dyrektora jednostki przeprowadzającej szkolenie, zawierający informacje dotyczące:

a)

rodzaju szkolenia,

b)

czasu trwania szkolenia,

c)

sposobu egzaminowania (egzamin teoretyczny);

2)

sporządzoną przed rozpoczęciem szkolenia listę uczestników, zawierającą imię i nazwisko każdego z uczestników oraz numer prawa wykonywania zawodu;

3)

listę obecności osób uczestniczących w szkoleniu;

4)

plan szkolenia z imionami i nazwiskami oraz podpisami osób przeprowadzających szkolenie, tematami wykładów, liczbą godzin i datą ich przeprowadzenia;

5)

protokół podsumowujący szkolenie, zawierający co najmniej informacje dotyczące:

a)

miejsca przeprowadzania szkolenia,

b)

czasu trwania szkolenia,

c)

liczby osób uczestniczących w szkoleniu,

d)

podsumowania wyników szkolenia.

§ 6.

1.

Zaświadczenie o odbyciu szkolenia i uzyskaniu uprawnień do przetaczania krwi i jej składników wydaje jednostka w terminie 14 dni od dnia zakończenia szkolenia.

2.

Wzór zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 7.

Do przeprowadzania szkoleń pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników rozpoczętych i niezakończonych w dniu wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 8.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 1 miesiąca od dnia ogłoszenia.2)Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie szkolenia pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników (Dz. U. poz. 363 i 2007), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 823).
1)
Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. poz. 1908).
2)
Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie szkolenia pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników (Dz. U. poz. 363 i 2007), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 823).

Załącznik nr 1   -   Ramowe programy szkolenia pielęgniarek i położnych dokonujących przetaczania krwi i jej składników

I.

Ramowy program szkolenia podstawowego
   
Szkolenie teoretyczne
  
Lp.
Zagadnienia
Temat
Liczba godzin szkoleniowych (1 godzina szkoleniowa = 45 minut)
1
Organizacja służby krwi w Rzeczypospolitej Polskiej
- struktura organizacyjna publicznej służby krwi w Rzeczypospolitej Polskiej,
- podstawy prawne działania jednostek organizacyjnych publicznej służby krwi, banków krwi oraz pracowni immunologii transfuzjologicznej w podmiotach leczniczych,
- organizacja krwiolecznictwa w podmiotach leczniczych
1
2
Organizacja leczenia krwią i jej składnikami w podmiotach leczniczych
- zasady działania banku krwi w podmiocie leczniczym,
- zadania lekarza odpowiedzialnego za gospodarkę krwią,
- zadania komitetu transfuzjologicznego,
- zadania personelu bezpośrednio uczestniczącego w zabiegu przetoczenia
1
3
Krew i jej składniki - zasady otrzymywania i preparatyki
- omówienie poszczególnych składników krwi,
- metody otrzymywania i preparatyki krwi i jej składników,
- warunki i sposób przechowywania oraz transportu krwi i jej składników
1
4
Wskazania do zabiegu przetoczenia krwi i jej składników oraz produktów krwiopochodnych
- wskazania do stosowania krwi i jej składników,
- wskazania do stosowania produktów krwiopochodnych: albuminy, immunoglobuliny oraz koncentratów czynników krzepnięcia
1
5
Bezpieczeństwo przetaczania krwi i jej składników
Zasady bezpiecznego stosowania krwi i jej składników, w szczególności:
- postępowanie przed, w trakcie i po zabiegu przetoczenia krwi i jej składników,
- sposób pobierania próbek do badań,
- sposób kontroli krwi i jej składników przeznaczonych do przetaczania,
- identyfikacja biorcy krwi,
- dokonywanie zabiegu przetoczenia,
- obserwacja biorcy krwi w trakcie i po zabiegu przetoczenia,
- sposób prowadzenia dokumentacji związanej z zabiegiem przetoczenia
1
6
Niepożądane zdarzenia i niepożądane reakcje związane z zabiegiem przetoczenia u biorców krwi
- rodzaje niepożądanych reakcji i sposób postępowania w przypadku ich wystąpienia,
- rozpoznawanie i sposób postępowania
w przypadku niepożądanych zdarzeń związanych z zabiegiem przetoczenia,
- sposób pobierania próbek do badań w przypadku wystąpienia niepożądanej reakcji związanej
z zabiegiem przetoczenia
2
7
Immunologia transfuzjologiczna
- układy grupowe,
- przeciwciała odpornościowe,
- próba zgodności,
- dokumentowanie badań immunohematologicznych
1
8
Czynniki chorobotwórcze przenoszone drogą krwi
- wirusy przenoszone drogą krwi - zakres obowiązujących badań oraz metody ich wykrywania,
- inne czynniki zakaźne przenoszone drogą krwi
1
9
System zapewnienia jakości w krwiodawstwie i krwiolecznictwie
- prowadzenie dokumentacji,
- kwalifikacja aparatury i sprzętu,
- kontrole jakości,
- szkolenia w ramach systemu zapewnienia jakości
1
       


Szkolenie praktyczne
Lp.
Zagadnienia
Temat
Liczba godzin szkoleniowych (1 godzina szkoleniowa = 45 minut)
1
Pobieranie i preparatyka krwi i jej składników -podstawowe zasady
- kwalifikowanie dawców krwi,
- pobieranie krwi i jej składników oraz ich preparatyka przy wykorzystaniu metod konwencjonalnych i automatycznych,
- przechowywanie krwi i jej składników
1
2
Podstawowe badania immunohematologiczne wykonywane przed zabiegiem przetoczenia krwi i jej składników
- oznaczanie grup krwi,
- wykonywanie próby zgodności,
- dokumentowanie badań
1
3
Postępowanie w związku
z zabiegiem przetoczenia krwi
i jej składników
- pobieranie krwi i jej składników z banku krwi,
- pobieranie próbek do badań,
- kontrola krwi i jej składników przeznaczonych do zabiegu przetoczenia,
- postępowanie z pojemnikami zawierającymi krew i jej składniki,
- identyfikacja biorcy krwi i kontrola dokumentacji,
- dokonywanie i dokumentowanie zabiegu przetoczenia,
- obserwacja biorcy krwi w trakcie i po zabiegu przetoczenia,
- postępowanie w przypadku wystąpienia niepożądanych zdarzeń lub niepożądanych reakcji związanych z zabiegiem przetoczenia,
- pobieranie próbek do badań w przypadku wystąpienia niepożądanej reakcji związanej z zabiegiem przetoczenia,
- postępowanie z resztkami poprzetoczeniowymi
2
Razem:
14
       

II.

Ramowy program szkolenia uzupełniającego
   
Szkolenie teoretyczne
  
Lp.
Zagadnienia
Temat
Liczba godzin szkoleniowych (1 godzina szkoleniowa = 45 minut)
1
Organizacja służby krwi w Rzeczypospolitej Polskiej i organizacja leczenia krwią i jej składnikami w podmiotach leczniczych
- struktura organizacyjna publicznej służby krwi w Rzeczypospolitej Polskiej,
- podstawy prawne działania jednostek organizacyjnych publicznej służby krwi, banków krwi oraz pracowni immunologii transfuzjologicznej w podmiotach leczniczych,
- organizacja krwiolecznictwa w podmiotach leczniczych
1
2
Krew i jej składniki - zasady otrzymywania i preparatyki
- metody otrzymywania i preparatyki krwi i jej składników,
- warunki i sposób przechowywania oraz transportu krwi i jej składników
1
3
Wskazania do zabiegu przetoczenia krwi i jej składników oraz produktów krwiopochodnych
- wskazania do stosowania krwi i jej składników,
- wskazania do stosowania produktów krwiopochodnych: albuminy, immunoglobuliny oraz koncentratów czynników krzepnięcia
1
4
Bezpieczeństwo przetaczania krwi i jej składników
Zasady bezpiecznego stosowania krwi i jej składników, w szczególności:
- postępowanie przed, w trakcie i po zabiegu przetoczenia krwi i jej składników,
- sposób prowadzenia dokumentacji związanej z zabiegiem przetoczenia
1
5
Niepożądane zdarzenia i niepożądane reakcje związane z zabiegiem przetoczenia u biorców krwi
- rodzaje niepożądanych reakcji i sposób postępowania w przypadku ich wystąpienia,
- czynniki chorobotwórcze przenoszone drogą krwi,
- rozpoznawanie i sposób zgłaszania niepożądanych zdarzeń związanych z zabiegiem przetoczenia
1
6
Immunologia transfuzjologiczna
- układy grupowe,
- przeciwciała odpornościowe,
- próba zgodności,
- dokumentowanie badań immunohematologicznych
1
       


Szkolenie praktyczne
Lp.
Zagadnienia
Temat
Liczba godzin szkoleniowych (1 godzina szkoleniowa = 45 minut)
1
Pobieranie i preparatyka krwi i jej składników
- kwalifikowanie dawców krwi,
- pobieranie krwi i jej składników oraz ich preparatyka przy wykorzystaniu metod konwencjonalnych i automatycznych
1
2
Podstawowe badania immunohematologiczne wykonywane przed zabiegiem przetoczenia krwi i jej składników
- oznaczanie grup krwi,
- wykonywanie próby zgodności,
- dokumentowanie badań
1
3
Postępowanie w związku z zabiegiem przetaczania krwi i jej składników
- pobieranie składników krwi z banku krwi,
- pobieranie próbek do badań,
- kontrola krwi i jej składników przeznaczonych do zabiegu przetoczenia,
- postępowanie z pojemnikami zawierającymi krew i jej składniki,
- identyfikacja biorcy krwi i kontrola dokumentacji,
- dokonywanie i dokumentowanie zabiegu przetoczenia,
- obserwacja biorcy krwi w trakcie i po zabiegu przetoczenia,
- postępowanie w przypadku wystąpienia niepożądanych zdarzeń lub niepożądanych reakcji związanych z zabiegiem przetoczenia,
- pobieranie próbek do badań w przypadku wystąpienia niepożądanej reakcji związanej z zabiegiem przetoczenia,
- postępowanie z resztkami poprzetoczeniowymi
1
Razem:
9
       

Załącznik nr 2   -   Zaświadczenie o odbyciu szkolenia i uzyskaniu uprawnień do przetaczania krwi i jej składników (wzór)

patrz oryginał