Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:

§ 1.

W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. poz. 1113) wprowadza się następujące zmiany:

1)

w § 1 we wprowadzeniu do wyliczenia po wyrazach „dzieci i młodzieży” dodaje się wyrazy „posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego”;

2)

w § 2:

a)

ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„

1.

Kształcenie, wychowanie i opiekę dla uczniów niepełnosprawnych organizuje się w:

1)

gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych ogólnodostępnych;

2)

gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi;

3)

gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych integracyjnych;

4)

gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych ogólnodostępnych z oddziałami specjalnymi;

5)

gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych specjalnych;

6)

młodzieżowych ośrodkach wychowawczych;

7)

młodzieżowych ośrodkach socjoterapii;

8)

specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych;

9)

specjalnych ośrodkach wychowawczych;

10)

ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych.

2.

Kształcenie, wychowanie i opiekę dla uczniów niepełnosprawnych w szkołach i oddziałach, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, organizuje się w integracji z uczniami pełnosprawnymi w szkole najbliższej miejsca zamieszkania ucznia niepełnosprawnego.

”

b)

uchyla się ust. 3-6;

3)

§ 3 otrzymuje brzmienie:

„

§ 3.

1.

Kształcenie, wychowanie i opiekę dla dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie organizuje się w szkołach, oddziałach i ośrodkach, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 1-6, na każdym etapie edukacyjnym.

2.

Kształcenie, wychowanie i opiekę dla dzieci i młodzieży zagrożonych niedostosowaniem społecznym organizuje się w szkołach, oddziałach i ośrodkach, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 1-5, 7 i 9, na każdym etapie edukacyjnym.

3.

W gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych ogólnodostępnych nie organizuje się oddziałów specjalnych dla dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

”

;

4)

w § 4 uchyla się pkt 1;

5)

w § 5:

a)

w ust. 1:

-

wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:

„

Szkoły, oddziały i ośrodki, o których mowa w § 2 ust. 1, zapewniają:

”

,
-

w pkt 2 i 4 skreśla się wyrazy „dzieci lub”,
-

w pkt 5 skreśla się wyrazy „dzieci lub” oraz wyrazy „dziećmi lub”,

b)

ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:

„

2.

Liczbę uczniów w oddziale gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej integracyjnej lub specjalnej oraz w oddziale integracyjnym lub specjalnym w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej ogólnodostępnej określają przepisy wydane na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy.

3.

Za zgodą organu prowadzącego liczba uczniów, w tym uczniów niepełnosprawnych, w oddziale gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej integracyjnej i w oddziale integracyjnym w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej ogólnodostępnej może być niższa od liczby określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy.

”

c)

uchyla się ust. 4;

6)

§ 6 otrzymuje brzmienie:

„

§ 6.

1.

Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, o którym mowa w art. 127 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 i 949), zwany dalej „programem”, określa:

1)

zakres i sposób dostosowania wymagań edukacyjnych, o których mowa w art. 44b ust. 8 pkt 1 ustawy, do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, w szczególności przez zastosowanie odpowiednich metod i form pracy z uczniem;

2)

zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem, a w przypadku ośrodków, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 6-10 - także wychowawców grup wychowawczych prowadzących zajęcia z wychowankiem w tym ośrodku, ukierunkowane na poprawę funkcjonowania ucznia, w tym - w zależności od potrzeb - na komunikowanie się ucznia z otoczeniem z użyciem wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC), oraz wzmacnianie jego uczestnictwa w życiu szkolnym, w tym w przypadku:

a)

ucznia niepełnosprawnego - działania o charakterze rewalidacyjnym,

b)

ucznia niedostosowanego społecznie - działania o charakterze resocjalizacyjnym,

c)

ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym - działania o charakterze socjoterapeutycznym;

3)

formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy;

4)

działania wspierające rodziców ucznia oraz - w zależności od potrzeb - zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi, innymi instytucjami oraz podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży, a w przypadku szkół i oddziałów, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 1-3 - również ze specjalnymi ośrodkami szkolno-wychowawczymi, młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi i młodzieżowymi ośrodkami socjoterapii;

5)

zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia, a także działania z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego i sposób realizacji tych działań;

6)

zakres współpracy nauczycieli i specjalistów, a w przypadku ośrodków, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 6-10 - także wychowawców grup wychowawczych, z rodzicami ucznia w realizacji przez szkołę lub ośrodek zadań wymienionych w § 5 ust. 1;

7)

w przypadku uczniów niepełnosprawnych - w zależności od potrzeb - rodzaj i sposób dostosowania warunków organizacji kształcenia do rodzaju niepełnosprawności ucznia, w tym w zakresie wykorzystywania technologii wspomagających to kształcenie;

8)

w zależności od indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia wskazanych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego lub wynikających z wielospecjalistycznych ocen, o których mowa w ust. 4 lub 9 - wybrane zajęcia edukacyjne, które są realizowane indywidualnie z uczniem lub w grupie liczącej do 5 uczniów.

2.

W ramach zajęć rewalidacyjnych w programie należy uwzględnić w szczególności rozwijanie umiejętności komunikacyjnych przez:

1)

naukę orientacji przestrzennej i poruszania się oraz naukę systemu Brailleʼa lub innych alternatywnych metod komunikacji - w przypadku ucznia niewidomego;

2)

naukę języka migowego lub innych sposobów komunikowania się, w szczególności wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC) - w przypadku ucznia niepełnosprawnego z zaburzeniami mowy lub jej brakiem;

3)

zajęcia rozwijające umiejętności społeczne, w tym umiejętności komunikacyjne - w przypadku ucznia z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera.

3.

Program opracowuje zespół, który tworzą nauczyciele i specjaliści, prowadzący zajęcia z uczniem, a w przypadku ośrodków, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 6-10 - także wychowawcy grup wychowawczych prowadzący zajęcia z wychowankiem w tym ośrodku, zwany dalej „zespołem”.

4.

Zespół opracowuje program po dokonaniu wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając diagnozę i wnioski sformułowane na jej podstawie oraz zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, we współpracy, w zależności od potrzeb, z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną.

5.

Program opracowuje się na okres, na jaki zostało wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, nie dłuższy jednak niż etap edukacyjny. Program opracowuje się w terminie:

1)

do dnia 30 września roku szkolnego, w którym uczeń rozpoczyna od początku roku szkolnego kształcenie w szkole lub ośrodku, o których mowa w § 2 ust. 1, albo

2)

30 dni od dnia złożenia w szkole lub ośrodku, o których mowa w § 2 ust. 1, orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.

6.

Pracę zespołu koordynuje odpowiednio wychowawca oddziału lub wychowawca grupy wychowawczej, do której uczęszcza uczeń, albo nauczyciel lub specjalista, prowadzący zajęcia z uczniem, wyznaczony przez dyrektora szkoły lub ośrodka, o których mowa w § 2 ust. 1.

7.

Spotkania zespołu odbywają się w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż dwa razy w roku szkolnym.

8.

W spotkaniach zespołu mogą także uczestniczyć:

1)

na wniosek dyrektora szkoły lub ośrodka, o których mowa w § 2 ust. 1 - przedstawiciel poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, lub pomoc nauczyciela, o których mowa w § 7 ust. 2 pkt 3, ust. 3 pkt 3 oraz w ust. 3a;

2)

na wniosek lub za zgodą rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia - inne osoby, w szczególności lekarz, psycholog, pedagog, logopeda lub inny specjalista.

9.

Zespół, co najmniej dwa razy w roku szkolnym, dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia, uwzględniając ocenę efektywności programu w zakresie, o którym mowa w ust. 1, oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu. Okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia i modyfikacji programu dokonuje się, w zależności od potrzeb, we współpracy z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, w tym poradnią specjalistyczną, a także - za zgodą rodziców ucznia - z innymi podmiotami.

10.

Wielospecjalistyczne oceny, o których mowa w ust. 4 i 9, uwzględniają w szczególności:

1)

indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne, mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia ucznia;

2)

w zależności od potrzeb, zakres i charakter wsparcia ze strony nauczycieli, specjalistów lub pomocy nauczyciela, o których mowa w § 7 ust. 1-3a;

3)

przyczyny niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu ucznia, w tym bariery i ograniczenia utrudniające funkcjonowanie i uczestnictwo ucznia w życiu szkolnym, a w przypadku ucznia realizującego wybrane zajęcia edukacyjne indywidualnie lub w grupie liczącej do 5 uczniów, zgodnie ze wskazaniem zawartym w programie - także napotykane trudności w zakresie włączenia ucznia w zajęcia realizowane wspólnie z oddziałem szkolnym oraz efekty działań podejmowanych w celu ich przezwyciężenia.

11.

Rodzice ucznia albo pełnoletni uczeń mają prawo uczestniczyć w spotkaniach zespołu, a także w opracowaniu i modyfikacji programu oraz dokonywaniu wielospecjalistycznych ocen, o których mowa w ust. 4 i 9. Dyrektor szkoły lub ośrodka, o których mowa w § 2 ust. 1, zawiadamia pisemnie, w sposób przyjęty w danej szkole lub ośrodku, rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia o terminie każdego spotkania zespołu i możliwości uczestniczenia w tym spotkaniu.

12.

Rodzice ucznia albo pełnoletni uczeń otrzymują kopię:

1)

wielospecjalistycznych ocen, o których mowa w ust. 4 i 9;

2)

programu.

13.

Osoby biorące udział w spotkaniu zespołu są obowiązane do nieujawniania spraw poruszanych na spotkaniu, które mogą naruszać dobra osobiste ucznia, jego rodziców, nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych lub specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem, a także innych osób uczestniczących w spotkaniu zespołu, o których mowa w ust. 8.

”

;

7)

w § 7:

a)

ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„

1.

W gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych: ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi i integracyjnych zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego, z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

”

b)

w ust. 2:

-

wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:

„

W gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęci uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, zatrudnia się dodatkowo:

”

,
-

uchyla się pkt 2,

c)

w ust. 3:

-

wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:

„

W gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym są objęci uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na inne niż wymienione w ust. 2 niepełnosprawności, niedostosowanie społeczne lub zagrożenie niedostosowaniem społecznym, za zgodą organu prowadzącego można zatrudniać dodatkowo:

”

,
-

uchyla się pkt 2,

d)

po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:

„

3a.

W gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych: specjalnych, integracyjnych, ogólnodostępnych z oddziałami specjalnymi lub integracyjnymi dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, za zgodą organu prowadzącego można zatrudnić dodatkowo pomoc nauczyciela.

”

e)

ust. 4-6 otrzymują brzmienie:

„

4.

Nauczyciele, o których mowa w ust. 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1:

1)

prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami zajęcia edukacyjne oraz wspólnie z innymi nauczycielami, specjalistami i wychowawcami grup wychowawczych realizują zintegrowane działania i zajęcia określone w programie;

2)

prowadzą wspólnie z innymi nauczycielami, specjalistami i wychowawcami grup wychowawczych pracę wychowawczą z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym;

3)

uczestniczą, w miarę potrzeb, w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez innych nauczycieli oraz w zintegrowanych działaniach i zajęciach, określonych w programie, realizowanych przez nauczycieli, specjalistów i wychowawców grup wychowawczych;

4)

udzielają pomocy nauczycielom prowadzącym zajęcia edukacyjne oraz nauczycielom, specjalistom i wychowawcom grup wychowawczych realizującym zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie, w doborze form i metod pracy z uczniami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie oraz zagrożonymi niedostosowaniem społecznym;

5)

prowadzą zajęcia, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 4.

5.

Dyrektor szkoły, uwzględniając indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, wyznacza zajęcia edukacyjne oraz zintegrowane działania i zajęcia, określone w programie, realizowane wspólnie z innymi nauczycielami przez nauczycieli, o których mowa w ust. 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1, lub w których nauczyciele ci uczestniczą.

6.

Specjaliści i pomoc nauczyciela, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 3, ust. 3 pkt 1 i 3 oraz ust. 3a, realizują zadania wyznaczone przez dyrektora szkoły.

”

f)

dodaje się ust. 7 w brzmieniu:

„

7.

Dyrektor szkoły powierza prowadzenie zajęć, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 4, nauczycielom lub specjalistom posiadającym kwalifikacje odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności ucznia.

”

;

8)

§ 8 otrzymuje brzmienie:

„

§ 8.

Uczniowie z chorobami przewlekłymi, z zaburzeniami psychicznymi, z zaburzeniami zachowania i zagrożeni uzależnieniem, posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którzy przed dniem 1 września 2011 r. rozpoczęli naukę w gimnazjum lub szkole ponadgimnazjalnej integracyjnej lub specjalnej, oddziale integracyjnym lub specjalnym w gimnazjum lub szkole ponadgimnazjalnej ogólnodostępnej, mogą kontynuować naukę w takiej szkole lub oddziale do ukończenia tej szkoły.

”

;

9)

po § 8 dodaje się § 8a w brzmieniu:

„

§ 8a.

Przepisy rozporządzenia stosuje się także do klas gimnazjum lub szkoły ponadgimnazjalnej prowadzonych w szkołach innego typu oraz do dotychczasowych szkół artystycznych, o których mowa w art. 363 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60 i 949).

”

§ 2.

Indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne opracowane dla uczniów przed dniem 1 września 2017 r. należy dostosować do wymogów określonych w rozporządzeniu zmienianym w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, w terminie do dnia 30 września 2017 r.

§ 3.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2017 r.

Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. poz. 1903).

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2016 r. poz. 1954, 1985 i 2169 oraz z 2017 r. poz. 60, 949 i 1292.