Rządy Argentyny, Australii, Belgii, Chile, Republiki Francuskiej, Japonii, Nowej Zelandii,
Norwegii, Republiki Południowej Afryki, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich,
Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Stanów Zjednoczonych
Ameryki;
Uznając, że jest w interesie całej ludzkości, aby Antarktyka nadal w przyszłości zawsze
była wykorzystywana wyłącznie w celach pokojowych i nie stała się areną lub przedmiotem
sporów międzynarodowych;
Doceniając istotny wkład wniesiony do nauki, dzięki współpracy międzynarodowej w dziedzinie
badań naukowych w Antarktyce;
Będąc przekonanymi, że stworzenie trwałego fundamentu dla kontynuowania i rozwoju
takiej współpracy na zasadzie wolności badań naukowych w Antarktyce, jak to miało
miejsce podczas Międzynarodowego Roku Geofizycznego, odpowiada interesom nauki i postępu
całej ludzkości;
Będąc również przekonanymi, że Układ zapewniający wykorzystanie Antarktyki wyłącznie
w celach pokojowych i sprzyjający utrzymaniu harmonijnych stosunków międzynarodowych
w Antarktyce będzie rozwijał cele i zasady Karty Narodów Zjednoczonych;
Uzgodniły, co następuje:
Artykuł I
1.
Antarktyka będzie wykorzystywana wyłącznie w celach pokojowych. Zabrania się w szczególności
wszelkich przedsięwzięć o charakterze wojskowym, jak tworzenie baz i fortyfikacji
wojskowych, przeprowadzanie manewrów wojskowych oraz doświadczeń ze wszelkimi rodzajami
broni.
2.
Niniejszy Układ nie zabrania korzystania z personelu lub sprzętu wojskowego dla badań
naukowych lub dla wszelkich innych celów pokojowych.
Artykuł II
Wolność badań naukowych w Antarktyce oraz współpraca w tej dziedzinie, jak to miało
miejsce podczas Międzynarodowego Roku Geofizycznego, będą kontynuowane zgodnie z postanowieniami
niniejszego Układu.
Artykuł III
1.
W celu rozszerzenia współpracy międzynarodowej w dziedzinie badań naukowych w Antarktyce,
jak przewidziano w artykule II niniejszego Układu, Umawiające się Strony zgadzają
się, że w maksymalnie możliwym i praktycznie osiągalnym stopniu:
a)
dokonuje się wymiany informacji co do planów prac naukowych w Antarktyce, aby zapewnić
maksymalną oszczędność środków i skuteczność prac,
b)
dokonuje się wymiany personelu naukowego między ekspedycjami i stacjami w Antarktyce,
c)
dokonuje się wymiany danych i rezultatów obserwacji naukowych w Antarktyce i zapewnia
się swobodny dostęp do nich.
2.
Przy wykonaniu postanowień niniejszego artykułu udziela się wszechstronnego poparcia
ustanowieniu stosunków rzeczowej współpracy z tymi agencjami wyspecjalizowanymi Organizacji
Narodów Zjednoczonych i innymi organizacjami międzynarodowymi, które są zainteresowane
w sprawach Antarktyki pod względem naukowym lub technicznym.
Artykuł IV
1.
Żadne postanowienie niniejszego Układu nie będzie interpretowane jako:
a)
zrzeczenie się przez którąkolwiek z Umawiających się Stron zgłoszonych poprzednio
praw lub roszczeń do suwerenności terytorialnej w Antarktyce,
b)
całkowite lub częściowe zrzeczenie się przez którąkolwiek z Umawiających się Stron
jakiejkolwiek podstawy roszczeń do suwerenności terytorialnej w Antarktyce, którą
ta Strona może posiadać w wyniku swej działalności lub działalności swoich obywateli
w Antarktyce lub na skutek innych przyczyn,
c)
narażenie na szwank pozycji którejkolwiek z Umawiających się Stron odnośnie do uznawania
bądź nieuznawania przez nią prawa lub roszczeń, lub podstawy roszczeń do suwerenności
terytorialnej w Antarktyce jakiegokolwiek innego państwa.
2.
Żadne posunięcia lub działania, dokonane w okresie pozostawania niniejszego Układu
w mocy, nie stwarzają podstawy do zgłoszenia, podtrzymania lub negowania roszczeń
do suwerenności terytorialnej w Antarktyce i nie stwarzają żadnych praw do suwerenności
w Antarktyce. Żadnego nowego roszczenia lub zwiększenia istniejącego roszczenia do
suwerenności terytorialnej w Antarktyce nie można zgłaszać w okresie pozostawania
niniejszego Układu w mocy.
Artykuł V
1.
Zabrania się wszelkich wybuchów jądrowych w Antarktyce oraz usuwania w tym rejonie
odpadów promieniotwórczych.
2.
W razie zawarcia umów międzynarodowych w sprawie wykorzystania energii jądrowej, włączając
w to wybuchy jądrowe i usuwanie odpadów promieniotwórczych, w jakich będą uczestniczyć
wszystkie Umawiające się Strony, których przedstawiciele uprawnieni są do udziału
w naradach przewidzianych w artykule IX, ustanowione przez takie umowy zasady stosowane
będą w Antarktyce.
Artykuł VI
Postanowienia niniejszego Układu dotyczą rejonu położonego na południe od 60 równoleżnika
szerokości geograficznej południowej, włączając w to wszystkie szelfy lodowe, lecz
nic w niniejszym Układzie nie uszczupla i w żadnej mierze nie narusza praw jakiegokolwiek
państwa lub wykonywania tych praw zgodnie z prawem międzynarodowym dotyczącym otwartego
morza, w granicach tego rejonu.
Artykuł VII
1.
Dla osiągnięcia celów i zapewnienia przestrzegania postanowień niniejszego Układu
każda z Umawiających się Stron, której przedstawiciele uprawnieni są do uczestnictwa
w naradach wspomnianych w artykule IX niniejszego Układu, ma prawo mianować obserwatorów
do przeprowadzenia jakiejkolwiek inspekcji, przewidzianej w niniejszym artykule. Obserwatorzy
są obywatelami tych Umawiających się Stron, które ich mianują. Nazwiska obserwatorów
podaje się do wiadomości wszystkim pozostałym Umawiającym się Stronom uprawnionym
do mianowania obserwatorów; zakończenie ich funkcji jest przedmiotem analogicznego
zawiadomienia.
2.
Każdy obserwator, mianowany zgodnie z postanowieniami ustępu 1 niniejszego artykułu,
ma całkowicie wolny dostęp w każdej chwili do każdego lub do wszystkich rejonów Antarktyki.
3.
Wszystkie rejony Antarktyki łącznie ze wszystkimi stacjami, urządzeniami i sprzętem
w tych rejonach oraz wszystkie statki morskie i powietrzne w miejscach wyładunku i
załadunku ładunków lub personelu w Antarktyce są w każdej chwili dostępne dla dokonania
inspekcji przez każdego z obserwatorów mianowanych zgodnie z postanowieniami ustępu
1 niniejszego artykułu.
4.
Każda z Umawiających się Stron, uprawniona do mianowania obserwatorów, może w każdej
chwili przeprowadzić inspekcję powietrzną dowolnego rejonu lub wszystkich rejonów
Antarktyki.
5.
Każda z Umawiających się Stron od chwili wejścia dla niej w życie niniejszego Układu
informuje inne Umawiające się Strony i później zawiadamia je zawczasu:
a)
o wszystkich wyprawach do Antarktyki lub w obszar Antarktyki, podejmowanych przez
jej statki lub jej obywateli, oraz o wszystkich wyprawach do Antarktyki, które są
organizowane na jej terytorium lub z jej terytorium wyruszają,
b)
o wszystkich stacjach w Antarktyce, zajmowanych przez jej obywateli,
c)
o wszelkim personelu lub sprzęcie wojskowym przeznaczonym do wysłania przez nią do
Antarktyki z przestrzeganiem warunków przewidzianych w ustępie 2 artykułu I niniejszego
Układu.
Artykuł VIII
1.
W celu ułatwienia wykonania ich funkcji na podstawie niniejszego Układu i bez uszczerbku
dla pozycji każdej z Umawiających się Stron w sprawie jurysdykcji nad wszystkimi innymi
osobami w Antarktyce, obserwatorzy mianowani zgodnie z postanowieniami ustępu 1 artykułu
VII oraz personel naukowy, który Strony wymieniają między sobą w myśl ustępu 1 litery
b) artykułu III Układu, a także personel towarzyszący wszelkim takim osobom, podlegają
jurysdykcji tylko tej Umawiającej się Strony, której są obywatelami w odniesieniu
do wszelkich czynów lub zaniedbań, mających miejsce podczas ich pobytu w Antarktyce,
związanego z wykonywaniem ich funkcji.
2.
Bez uszczerbku dla postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu i przed podjęciem środków,
przewidzianych w ustępie 1 literze e) artykułu IX, zainteresowane Umawiające się Strony
w przypadku każdego sporu dotyczącego wykonywania jurysdykcji w Antarktyce przeprowadzą
natychmiast między sobą konsultacje w celu osiągnięcia akceptowalnego dla nich rozwiązania.
Artykuł IX
1.
Przedstawiciele Umawiających się Stron, wymienionych w preambule niniejszego Układu,
zbiorą się w mieście Canberra nie później niż w dwa miesiące po wejściu w życie niniejszego
Układu, a następnie zbierać się będą w odpowiednich miejscach w celu wymiany informacji,
wzajemnych konsultacji w sprawach Antarktyki, będących przedmiotem wspólnego zainteresowania,
opracowania i zalecenia swoim Rządom środków mających się przyczynić do realizacji
zasad i celów niniejszego Układu, uwzględniając środki dotyczące:
a)
wykorzystania Antarktyki wyłącznie w celach pokojowych,
b)
ułatwiania badań naukowych w Antarktyce,
c)
ułatwiania międzynarodowej współpracy naukowej w Antarktyce,
d)
ułatwiania realizacji praw inspekcji, przewidzianych w artykule VII niniejszego Układu,
e)
kwestii dotyczących wykonywania jurysdykcji w Antarktyce,
f)
ochrony i zachowania żywych zasobów w Antarktyce.
2.
Każdej Umawiającej się Stronie, która stała się uczestnikiem niniejszego Układu, przez
przystąpienie zgodnie z postanowieniem artykułu XIII, przysługuje prawo mianowania
przedstawicieli uczestniczących w naradach wspomnianych w ustępie 1 niniejszego artykułu,
tak długo, jak Umawiające się Strony wykazują zainteresowanie Antarktyką przez prowadzenie
tam istotnej pracy naukowo-badawczej, takiej jak założenie stacji naukowej lub wysłanie
wyprawy naukowej.
3.
Sprawozdania obserwatorów, wspomnianych w artykule VII niniejszego Układu, przesyłane
są do przedstawicieli Umawiających się Stron, którzy uczestniczą w naradach wspomnianych
w ustępie 1 niniejszego artykułu.
4.
Środki wymienione w ustępie 1 niniejszego artykułu wchodzą w życie po zaaprobowaniu
ich przez wszystkie Umawiające się Strony, których przedstawiciele byli uprawnieni
do udziału w naradach zwołanych dla rozpatrzenia tych środków.
5.
Poszczególne lub wszystkie prawa ustanowione niniejszym Układem mogą być wykonywane
z dniem wejścia w życie Układu niezależnie od tego, czy środki mające ułatwić wykonywanie
tych praw były czy też nie były zaproponowane, rozpatrzone lub zaaprobowane, jak to
przewiduje niniejszy artykuł.
Artykuł X
Każda z Umawiających się Stron zobowiązuje się do podjęcia odpowiednich wysiłków,
zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, by w Antarktyce nikt nie prowadził jakiejkolwiek
działalności sprzecznej z zasadami lub celami niniejszego Układu.
Artykuł XI
1.
W razie powstawania jakiegokolwiek sporu między dwiema lub kilkoma Umawiającymi się
Stronami co do interpretacji lub stosowania niniejszego Układu, Strony te przeprowadzą
między sobą konsultacje w celu rozstrzygnięcia sporu w drodze rokowań, badań, pośrednictwa,
koncyliacji, arbitrażu, postępowania sądowego lub innymi sposobami pokojowymi stosownie
do swego wyboru.
2.
Wszelki tego rodzaju spór, który nie będzie rozstrzygnięty w ten sposób, przekazuje
się, za każdorazową zgodą wszystkich Stron uczestniczących w sporze, do rozstrzygnięcia
Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości; w braku rozstrzygnięcia Strony uczestniczące
w sporze nie będą jednak zwolnione z obowiązku dalszego poszukiwania rozstrzygnięcia
sporu za pomocą jakiegokolwiek z różnych środków pokojowych, wymienionych w ustępie
1 niniejszego artykułu.
Artykuł XII
1.
a)
Niniejszy Układ może być w każdym czasie zmieniony lub poprawiony za zgodą wszystkich
Umawiających się Stron, których przedstawiciele uprawnieni są do udziału w naradach
przewidzianych w artykule IX. Każda taka zmiana lub każda poprawka wchodzi w życie
po otrzymaniu przez rząd-depozytariusza od wszystkich tych Umawiających się Stron
zawiadomienia o jej ratyfikacji.
b)
Następnie taka zmiana lub poprawka wchodzi w życie w stosunku do każdej Umawiającej
się Strony po otrzymaniu od niej przez rząd-depozytariusza zawiadomienia o ratyfikacji.
Każdą Umawiającą się Stronę, od której nie otrzymano zawiadomienia o ratyfikacji w
okresie dwóch lat od dnia wejścia w życie zmiany lub poprawki, zgodnie z postanowieniami
ustępu 1 litery a) niniejszego artykułu, uważać się będzie za nie będącą już uczestnikiem
Układu od dnia wygaśnięcia tego terminu.
2.
a)
Jeżeli po upływie trzydziestu lat od dnia wejścia w życie niniejszego Układu którakolwiek
z Umawiających się Stron, której przedstawiciele uprawnieni są do udziału w naradach
przewidzianych w artykule IX, zażąda, przez zawiadomienie skierowane do rządu-depozytariusza,
zwołania konferencji wszystkich Umawiających się Stron w celu omówienia funkcjonowania
Układu, konferencję taką zwołuje się tak szybko, jak to możliwe.
b)
Każdą zmianę lub poprawkę do niniejszego Układu, zaaprobowaną na wspomnianej konferencji
przez większość reprezentowanych na niej Umawiających się Stron, włączając większość
tych Stron, których przedstawiciele uprawnieni są do udziału w naradach, przewidzianych
w artykule IX, rząd-depozytariusz podaje do wiadomości wszystkich Umawiających się
Stron natychmiast po zakończeniu konferencji. Każda zmiana lub poprawka wchodzi w
życie zgodnie z postanowieniami ustępu 1 niniejszego artykułu.
c)
Jeżeli taka zmiana lub poprawka nie wejdzie w życie zgodnie z postanowieniami ustępu
1 litery a) niniejszego artykułu w ciągu dwóch lat od daty zawiadomienia wszystkich
Umawiających się Stron, każda Umawiająca się Strona może w każdej chwili, po zakończeniu
tego terminu, notyfikować rządowi-depozytariuszowi wypowiedzenie niniejszego Układu,
zaś takie wypowiedzenie nabierze mocy po upływie dwóch lat od daty otrzymania tej
notyfikacji przez rząd-depozytariusza.
Artykuł XIII
1.
Niniejszy Układ podlega ratyfikacji przez państwa, które go podpisały. Będzie on otwarty
do przystąpienia dla każdego państwa będącego członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych
lub dla każdego innego państwa, które może być zaproszone do przystąpienia do Układu
za zgodą wszystkich Umawiających się Stron, których przedstawiciele uprawnieni są
do udziału w naradach, przewidzianych w artykule IX niniejszego Układu.
2.
Ratyfikacja niniejszego Układu lub przystąpienie do niego dokonywane jest przez każde
państwo zgodnie z jego przepisami konstytucyjnymi.
3.
Dokumenty ratyfikacyjne i dokumenty przystąpienia składa się na przechowanie Rządowi
Stanów Zjednoczonych Ameryki, który jest rządem-depozytariuszem.
4.
Rząd-depozytariusz zawiadamia wszystkie państwa, które podpisały Układ, oraz państwa,
które do niego przystąpiły, o dacie złożenia każdego dokumentu ratyfikacyjnego lub
dokumentu przystąpienia oraz o dacie wejścia w życie Układu i każdej zmiany lub poprawki
do niego.
5.
Po złożeniu dokumentów ratyfikacyjnych przez wszystkie państwa, które go podpisały,
niniejszy Układ wejdzie w życie dla tych państw oraz dla państw, które złożyły dokumenty
przystąpienia. W przyszłości Układ wejdzie w życie dla każdego państwa, które do niego
przystąpi, po złożeniu przez nie dokumentu przystąpienia.
6.
Rząd-depozytariusz zarejestruje niniejszy Układ zgodnie z postanowieniami artykułu
102 Karty Narodów Zjednoczonych.
Artykuł XIV
Niniejszy Układ sporządzono w języku angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim,
przy czym każdy z tych tekstów jest jednakowo autentyczny i zdeponowano w archiwum
Rządu Stanów Zjednoczonych Ameryki, który przekaże należycie uwierzytelnione kopie
Układu Rządom państw, które go podpisały lub które do niego przystąpiły.