Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowejz dnia 16 sierpnia 2018 r.w sprawie doradztwa zawodowego 1)Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. poz. 2315).

Spis treści

Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe   (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, 1000, 1290 i 1669) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, zwanej dalej „ustawą”, oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących doradztwo zawodowe w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy.

§ 2.

1.

Publiczne przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych i inne formy wychowania przedszkolnego, publiczne szkoły, z wyjątkiem artystycznych, oraz publiczne placówki, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy, realizują doradztwo zawodowe przez prowadzenie zaplanowanych i systematycznych działań mających na celu wspieranie uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania świadomych decyzji edukacyjnych i zawodowych.

2.

Działania w zakresie doradztwa zawodowego w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego obejmują preorientację zawodową, która ma na celu wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

3.

Działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach I-VI szkół podstawowych obejmują orientację zawodową, która ma na celu zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

4.

Działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych mają na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy.

§ 3.

Doradztwo zawodowe jest realizowane:

1)

w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego na zajęciach edukacyjnych prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego;

2)

w klasach I-VI szkół podstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy;

3)

w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, a w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe również na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia w zawodzie, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy;

4)

w klasach VII i VIII szkół podstawowych, w branżowych szkołach I stopnia, liceach ogólnokształcących i technikach, z wyjątkiem szkół dla dorosłych, na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy;

5)

w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy, na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy;

6)

w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, z wyjątkiem szkół policealnych i szkół dla dorosłych, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem;

7)

w przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych w ramach wizyt zawodoznawczych, które mają na celu poznanie przez dzieci, uczniów i słuchaczy środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy.

§ 4.

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla:

1)

przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego - określa załącznik nr 1 do rozporządzenia;

2)

klas I-VI szkół podstawowych - określa załącznik nr 2 do rozporządzenia;

3)

klas VII i VIII szkół podstawowych - określa załącznik nr 3 do rozporządzenia;

4)

branżowych szkół I stopnia - określa załącznik nr 4 do rozporządzenia;

5)

liceów ogólnokształcących - określa załącznik nr 5 do rozporządzenia;

6)

techników - określa załącznik nr 6 do rozporządzenia;

7)

branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych - określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

§ 5.

1.

Na każdy rok szkolny w szkole opracowuje się program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, o którym mowa w art. 98 ust. 1 pkt 16 ustawy.

2.

Program, o którym mowa w ust. 1, określa:

1)

działania związane z realizacją doradztwa zawodowego, w tym:

a)

tematykę działań, z uwzględnieniem treści programowych, o których mowa w § 4 odpowiednio pkt 2-7, oraz oddziałów, których dotyczą te działania,

b)

metody i formy realizacji działań, z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach, w szczególności przez organizację spotkań z rodzicami, z wyjątkiem szkół policealnych i szkół dla dorosłych,

c)

terminy realizacji działań,

d)

osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań,

2)

podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji działań, w tym podmioty o których mowa w § 9
- z uwzględnieniem odpowiednio potrzeb uczniów, słuchaczy i rodziców oraz lokalnych lub regionalnych działań związanych z doradztwem zawodowym.

3.

Program, o którym mowa w ust. 1, opracowuje doradca zawodowy albo inny nauczyciel lub nauczyciele odpowiedzialni za realizację doradztwa zawodowego w szkole, wyznaczeni przez dyrektora szkoły.

4.

Dyrektor szkoły, w terminie do dnia 30 września każdego roku szkolnego, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, zatwierdza program, o którym mowa w ust. 1.

§ 6.

1.

Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności:

1)

systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów i słuchaczy na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego;

2)

prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy;

3)

opracowywanie we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami, psychologami lub pedagogami, programu, o którym mowa w § 5 ust. 1, oraz koordynacja jego realizacji;

4)

wspieranie nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów, w zakresie realizacji działań określonych w programie, o którym mowa w § 5 ust. 1;

5)

koordynowanie działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę, w tym gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia.

2.

W przypadku braku doradcy zawodowego zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3-5, realizuje wskazany przez dyrektora szkoły nauczyciel, w tym nauczyciel wychowawca opiekujący się oddziałem, pedagog lub psycholog.

3.

Zadania doradcy zawodowego realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej określają przepisy wydane na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy.

§ 7.

1.

Doradztwo zawodowe na zajęciach, o których mowa w § 3 pkt 1-3, realizują nauczyciele prowadzący te zajęcia.

2.

Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy, prowadzą doradcy zawodowi posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela doradcy zawodowego.

3.

Doradztwo zawodowe na zajęciach, o których mowa w § 3 pkt 5, realizują doradcy zawodowi, pedagodzy, psycholodzy lub inni nauczyciele, prowadzący te zajęcia.

§ 8.

Informacja o udziale ucznia w zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy, nie jest umieszczana na świadectwie szkolnym promocyjnym i świadectwie ukończenia szkoły.

§ 9.

Przy organizacji i realizacji doradztwa zawodowego jednostki organizacyjne, o których mowa w § 2, mogą współpracować w szczególności z pracodawcami, placówkami, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy, szkołami prowadzącymi kształcenie zawodowe, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli lub instytucjami rynku pracy.

§ 10.

W przypadku braku w szkole doradcy zawodowego, o którym mowa w § 7 ust. 2, do roku szkolnego 2021/2022 włącznie, dyrektor szkoły może powierzyć prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy, innemu nauczycielowi lub osobie, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

§ 11.

W roku szkolnym 2018/2019 dyrektor szkoły zatwierdza program, o którym mowa w § 5 ust. 1, w terminie do dnia 31 października 2018 r.

§ 12.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2018 r.
1)
Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. poz. 2315).

Załącznik nr 1   -   Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego

1.

Poznanie siebie
Dziecko:

1.

1 określa, co lubi robić;

1.

2 podaje przykłady różnych zainteresowań;

1.

3 określa, co robi dobrze;

1.

4 podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2.

Świat zawodów i rynek pracy
Dziecko:

2.

1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.

2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby;

2.

3 wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę;

2.

4 podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

2.

5 opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.

3.

Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Dziecko:

3.

1 nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej);

3.

2 nazywa czynności, których lubi się uczyć.

4.

Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Dziecko:

4.

1 opowiada, kim chciałoby zostać;

4.

2 na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu;

4.

3 podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.

Załącznik nr 2   -   Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-VI szkół podstawowych

A.

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-III szkół podstawowych

1.

Poznanie siebie
Uczeń:

1.

1 opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;

1.

2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;

1.

3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;

1.

4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;

1.

5 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2.

Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:

2.

1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.

2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;

2.

3 opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;

2.

4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;

2.

5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;

2.

6 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

3.

Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:

3.

1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;

3.

2 wskazuje treści, których lubi się uczyć;

3.

3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

4.

Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:

4.

1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;

4.

2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.

3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

B.

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV-VI szkół podstawowych

1.

Poznawanie własnych zasobów
Uczeń:

1.

1 określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

1.

2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

1.

3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

1.

4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

2.

Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:

2.

1 wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

2.

2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

2.

3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

2.

4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

2.

5 wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

3.

Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:

3.

1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;

3.

2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

3.

3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

4.

Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:

4.

1 opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;

4.

2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.

3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

Załącznik nr 3   -   Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII I VIII szkół podstawowych

1.

Poznawanie własnych zasobów
Uczeń:

1.

1 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.

2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

1.

3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

1.

4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;

1.

5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.

6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;

1.

7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

2.

Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:

2.

1 wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

2.

2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;

2.

3 wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;

2.

4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

2.

5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

2.

6 wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;

2.

7 dokonuje autoprezentacji.

3.

Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:

3.

1 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

3.

2 analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów;

3.

3 charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;

3.

4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

4.

Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:

4.

1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;

4.

2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

4.

3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;

4.

4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

Załącznik nr 4   -   Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla branżowych szkół I stopnia

1.

Poznawanie własnych zasobów
Uczeń:

1.

1 sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy („portfolio”);

1.

2 określa obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego;

1.

3 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.

4 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.

5 analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.

6 określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową.

2.

Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:

2.

1 analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych;

2.

2 określa zawody i stanowiska pracy, dla których bazę stanowią jego kwalifikacje, z uwzględnieniem zawodów przyszłości i zapotrzebowania rynku pracy;

2.

3 porównuje formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą w obszarze, w którym się kształci, oraz analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika;

2.

4 konfrontuje własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy;

2.

5 określa znaczenie i wskazuje możliwości odbycia stażu zawodowego lub zdobycia zatrudnienia z wykorzystaniem dostępnych form aktywizacji zawodowej;

2.

6 sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców;

2.

7 przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej;

2.

8 charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;

2.

9 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

3.

Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:

3.

1 korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego formalnego, pozaformalnego i nieformalnego;

3.

2 analizuje możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania nowych kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji;

3.

3 określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym;

3.

4 analizuje możliwości kontynuowania nauki.

4.

Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:

4.

1 ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;

4.

2 sporządza indywidualny plan działania - planuje różne warianty ścieżek edukacyjno-zawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji;

4.

3 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej zgodnie z posiadanymi zasobami i określonymi celami zawodowymi.

Załącznik nr 5   -   Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla liceów ogólnokształcących

1.

Poznawanie własnych zasobów
Uczeń:

1.

1 sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy („portfolio”);

1.

2 określa obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego;

1.

3 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.

4 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.

5 analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.

6 określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową.

2.

Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:

2.

1 analizuje informacje o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz możliwościach ich uzyskiwania w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych;

2.

2 analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych;

2.

3 porównuje formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika;

2.

4 konfrontuje własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy;

2.

5 określa znaczenie i wskazuje możliwości realizacji różnych form aktywizacji zawodowej;

2.

6 sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców;

2.

7 przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej;

2.

8 charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;

2.

9 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

3.

Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:

3.

1 korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia formalnego, pozaformalnego i nieformalnego;

3.

2 określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym;

3.

3 analizuje możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji;

3.4.

wskazuje możliwości kontynuowania nauki.

4.

Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:

4.

1 ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;

4.

2 sporządza indywidualny plan działania - planuje różne warianty ścieżek edukacyjno-zawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji;

4.

3 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej zgodnie z posiadanymi zasobami i określonymi celami zawodowymi.

Załącznik nr 6   -   Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla techników

1.

Poznanie własnych zasobów
Uczeń:

1.

1 sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy („portfolio”);

1.

2 ustala obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego;

1.

3 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.

4 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.

5 analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.

6 określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową.

2.

Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:

2.

1 analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych;

2.

2 określa zawody i stanowiska pracy, dla których bazę stanowią jego kwalifikacje, z uwzględnieniem zawodów przyszłości i zapotrzebowania rynku pracy;

2.

3 porównuje formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą w obszarze, w którym się kształci, oraz analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika;

2.

4 konfrontuje własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy;

2.

5 określa znaczenie i wskazuje możliwości odbycia stażu zawodowego lub zdobycia zatrudnienia z wykorzystaniem dostępnych form aktywizacji zawodowej;

2.

6 sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców;

2.

7 przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej;

2.

8 charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;

2.

9 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

3.

Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:

3.

1 korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego formalnego, pozaformalnego i nieformalnego;

3.

2 analizuje możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania nowych kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji;

3.

3 określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym;

3.

4 analizuje możliwości kontynuowania nauki.

4.

Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych
Uczeń:

4.

1 ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;

4.

2 sporządza indywidualny plan działania - planuje różne warianty ścieżek edukacyjno-zawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji;

4.

3 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej zgodnie z posiadanymi zasobami i określonymi celami zawodowymi.

Załącznik nr 7   -   Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych

1.

Poznawanie własnych zasobów
Uczeń/Słuchacz:

1.

1 weryfikuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.

2 sporządza bilans systemu wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową;

1.

3 sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy („portfolio”);

1.

4 ustala obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego;

1.

5 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.

6 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej.

2.

Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń/Słuchacz:

2.

1 określa zawody i stanowiska pracy, dla których bazę stanowią jego kwalifikacje, z uwzględnieniem zawodów przyszłości i zapotrzebowania rynku pracy;

2.

2 analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika;

2.

3 identyfikuje i analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy;

2.

4 identyfikuje potrzeby i oczekiwania pracodawców, analizuje oferty pracy pod kątem własnych zasobów;

2.

5 wskazuje metody poszukiwania pracy oraz możliwości zdobycia doświadczenia zawodowego;

2.

6 samodzielnie sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców;

2.

7 samodzielnie przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej;

2.

8 charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;

2.

9 charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

3.

Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń/Słuchacz:

3.

1 korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego formalnego, pozaformalnego i nieformalnego;

3.

2 określa własne potrzeby szkoleniowe;

3.

3 rozpoznaje i analizuje możliwości doskonalenia zawodowego, przekwalifikowania i dokształcania;

3.

4 określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym.

4.

Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji zawodowych
Uczeń/Słuchacz:

4.

1 ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;

4.

2 sporządza indywidualny plan działania - planuje różne warianty ścieżek edukacyjno-zawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji;

4.

3 samodzielnie podejmuje decyzje dotyczące dalszej edukacji lub zatrudnienia.