Rozporządzenie Ministra Środowiskaz dnia 14 czerwca 2019 r.w sprawie programów ochrony powietrza oraz planów działań krótkoterminowych 1)Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej - środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. poz. 96).

Spis treści

Treść rozporządzenia

2)Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża: 1) dyrektywę 2004/107/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu (Dz. Urz. UE L 23 z 26.01.2005, str. 3); 2) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz. Urz. UE L 152 z 11.06.2008, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 226 z 29.08.2015, str. 4); 3) decyzję wykonawczą Komisji 2011/850/UE z dnia 12 grudnia 2011 r. ustanawiającą zasady stosowania dyrektyw 2004/107/WE i 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do systemu wzajemnej wymiany informacji oraz sprawozdań dotyczących jakości otaczającego powietrza (Dz. Urz. UE L 335 z 17.12.2011, str. 86 oraz Dz. Urz. UE L 156 z 20.06.2017, str. 36).
Na podstawie art. 91 ust. 10 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska   (Dz. U. z 2018 r. poz. 799, z późn. zm.3)Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. 1356, 1479, 1564, 1590, 1592, 1648, 1722, 2161, 2533 oraz z 2019 r. poz. 42, 412, 452 i 1123.) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa:

1)

szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać programy ochrony powietrza oraz plany działań krótkoterminowych;

2)

formę sporządzania i niezbędne części składowe programów ochrony powietrza oraz planów działań krótkoterminowych;

3)

zakres zagadnień, które powinny zostać określone i ocenione w programach ochrony powietrza oraz planach działań krótkoterminowych.

§ 2.

Program ochrony powietrza, zwany dalej „programem”, składa się z:

1)

części opisowej;

2)

części wskazującej obowiązki i ograniczenia związane z realizacją programu;

3)

uzasadnienia zakresu zagadnień określonych i ocenionych przez zarząd województwa.

§ 3.

Część opisowa programu obejmuje:

1)

informacje ogólne na temat lokalizacji i topografii strefy, w skład których wchodzą:

a)

dane ogólne:
  •   -  
    nazwa województwa lub województw,
  •   -  
    nazwa strefy,
  •   -  
    mapa strefy opracowana w państwowym systemie odniesień przestrzennych, z wykorzystaniem materiałów i baz danych gromadzonych w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym, która stanowi załącznik do programu,

b)

wskazanie punktu pomiarowego wraz z jego lokalizacją na mapie opracowanej w państwowym systemie odniesień przestrzennych z podaniem współrzędnych geograficznych, stanowiące załącznik do programu,

c)

opis strefy objętej programem, w tym:

2)

informacje na temat przekroczeń poziomów dopuszczalnych lub docelowych oraz pułapu stężenia ekspozycji wraz z podaniem zakresu naruszeń, z wyszczególnieniem:

a)

wielkości poziomów substancji w powietrzu w roku, od którego z uwagi na mierzone stężenia substancji w powietrzu jest wymagane opracowanie programu, oraz okresu pięciu lat poprzedzających ten rok, a w przypadku braku pomiarów z tego okresu wielkości dostępne z krótszych okresów - wraz z podaniem zakresu przekroczeń poziomów dopuszczalnych lub docelowych tych substancji,

b)

metod stosowanych przy ocenie poziomów substancji w powietrzu,

c)

wykazu substancji w powietrzu, ze względu na które konieczne było opracowanie programu,

d)

źródeł emisji substancji w powietrzu lub głównych grup tych źródeł, odpowiedzialnych za przekroczenia poziomów dopuszczalnych lub docelowych, wraz z dokonaniem podziału tych źródeł zanieczyszczeń, z uwzględnieniem struktury źródeł emisji określonej przez Europejską Agencję Środowiska7)Struktura źródeł emisji jest określona w Przewodniku „EEA/EMEP Emission Inventory Guidebook”, w układzie klasyfikacji SNAP (Nomenklatura dla źródeł zanieczyszczenia powietrza), zamieszczonym na stronie Europejskiej Agencji Środowiska pod adresem: https://www.eea.europa.eu/themes/air/emep-eea-air-pollutant-emission-inventory-guidebook., oraz z oszacowaniem wielkości emisji substancji w powietrzu z tych źródeł znajdujących się na obszarze przekroczeń w strefie i poza strefą w województwie w odległości do 30 km (Mg/rok),

e)

szacunkowego poziomu tła regionalnego stężeń substancji w powietrzu podawanego w µg/m3 lub ng/m3 ogółem, w podziale na źródła krajowe, transgraniczne, naturalne oraz inne,

f)

szacunkowego podziału dla przyrostu tła miejskiego stężeń substancji w powietrzu podawanego w µg/m3 lub ng/m3 ogółem, w podziale na transport drogowy, przemysł oraz produkcję ciepła i energii elektrycznej, usługi, rzemiosło, rolnictwo, sektor handlowy i mieszkaniowy, żeglugę, terenowe maszyny jezdne8)Do tej grupy pojazdów zalicza się pojazdy rolnicze takie jak traktory i ciągniki, pojazdy budowlane oraz inne pojazdy specjalnego przeznaczenia., źródła naturalne, transgraniczne oraz inne,

g)

szacunkowego podziału dla przyrostu lokalnego stężeń substancji w powietrzu podawanego w µg/m3 lub ng/m3 ogółem, w podziale na transport drogowy, przemysł oraz produkcję ciepła i energii elektrycznej, usługi, rzemiosło, rolnictwo, sektor handlowy i mieszkaniowy, żeglugę, terenowe maszyny jezdne8)Do tej grupy pojazdów zalicza się pojazdy rolnicze takie jak traktory i ciągniki, pojazdy budowlane oraz inne pojazdy specjalnego przeznaczenia., źródła naturalne, transgraniczne oraz inne,

h)

procentowego udziału substancji w powietrzu wprowadzanych w strefie objętej programem, w ramach powszechnego i zwykłego korzystania ze środowiska,

i)

informacji o napływie substancji w powietrzu z innych obszarów spoza strefy w danym województwie, a w przypadku stref przygranicznych o napływie substancji z innych państw,

j)

informacji dotyczących możliwych do podjęcia działań na obszarze przekroczeń substancji w powietrzu lub poza tym obszarem, które będą skutkować redukcją poziomów substancji w powietrzu, do poziomów nieprzekraczających poziomów dopuszczalnych lub docelowych substancji;

3)

przewidywany poziom substancji w powietrzu w strefie objętej programem w prognozowanym roku jego zakończenia, ze szczególnym uwzględnieniem:

a)

poziomów substancji w powietrzu wskazanych w programie przy założeniu niepodejmowania żadnych dodatkowych działań ponad te, których konieczność podjęcia wynika z obowiązujących przepisów, z uwzględnieniem poziomu tła,

b)

prognoz poziomów substancji (wartość średnioroczna) w powietrzu oraz pułapu stężenia ekspozycji uwzględnionych w programie, po zrealizowaniu wszystkich działań, określonych w harmonogramie realizacji działań naprawczych, o którym mowa w pkt 5 lit. b,

c)

prognoz dopuszczalnej liczby dni, w których zostały przekroczone poziomy dopuszczalne substancji w powietrzu9)Dotyczy poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu (wartość 24-godzinna), dla której określona została częstość przekraczania poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym., po zrealizowaniu wszystkich działań;

4)

scenariusze wielkości emisji substancji w powietrzu w prognozowanym roku zakończenia programu oraz oszacowanie wielkości tych emisji ze źródeł, o których mowa w pkt 2 lit. d, po zrealizowaniu wszystkich działań;

5)

informacje dotyczące planowanych do podjęcia odpowiednich działań, tak aby okresy, w których poziomy dopuszczalne oraz pułap stężenia ekspozycji nie są dotrzymane, były jak najkrótsze, jak również mających na celu osiągnięcie poziomów docelowych w określonym czasie za pomocą ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i technologicznych, w tym:

a)

wykaz i opis wszystkich planowanych do realizacji działań naprawczych,

b)

harmonogram realizacji działań naprawczych, w tym poszczególnych działań krótkoterminowych - na okres nie dłuższy niż 2 lata z podziałem na typy działań: I typ działań - poniżej jednego roku, II typ działań - jeden rok, III typ działań - powyżej jednego roku, średnioterminowych - na okres nie dłuższy niż 4 lata, działań długoterminowych - na okres nie dłuższy niż 6 lat, zawierający:

c)

szacowane koszty realizacji działań naprawczych z podziałem na roczne etapy ich realizacji oraz wskazanie proponowanych źródeł finansowania tych działań,

d)

wskaźniki monitorowania postępu dla planowanych działań naprawczych, w tym:
  •   -  
    liczba i powierzchnia budynków, w tym jednorodzinnych i wielorodzinnych, w których jest jedno źródło ciepła, lub lokali, w tym w budynkach wielolokalowych, w których każdy z nich ma swoje źródło ciepła, w których zlikwidowano nieefektywne źródło ciepła na paliwa stałe liczone w sztukach i m2, wraz z podaniem zmiany sposobu ogrzewania na:
    •   -  
      - przyłącze do sieci ciepłowniczej,
    •   -  
      - przyłącze do sieci gazowej,
    •   -  
      - odnawialne źródła energii,
    •   -  
      - kocioł węglowy klasy 5 lub ekoprojekt,
    •   -  
      - kocioł na biomasę klasy 5 lub ekoprojekt,
    •   -  
      - ogrzewanie elektryczne,
    •   -  
      - ogrzewanie olejowe,
    •   -  
      liczba i powierzchnia budynków, w tym jednorodzinnych i wielorodzinnych, w których jest jedno źródło ciepła, lub lokali, w tym w budynkach wielolokalowych, w których każdy z nich ma swoje źródło ciepła, w których przeprowadzono termomodernizację bez wymiany źródeł ciepła lub ze zmianą sposobu ogrzewania liczone w sztukach i m2,
    •   -  
      liczba nowo wybudowanych budynków mieszkalnych, które wykorzystują niskoemisyjne lub zeroemisyjne źródła ciepła,
    •   -  
      liczba przeprowadzonych kontroli w zakresie przestrzegania wymagań określonych w uchwale, o której mowa w art. 96 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, wraz z podaniem liczby popełnionych wykroczeń, udzielonych pouczeń, wystawionych mandatów oraz spraw skierowanych do sądu,
    •   -  
      liczba miejsc parkingowych, dla których wprowadzono wyższe opłaty za parkowanie,
    •   -  
      liczba miejsc parkingowych na parkingach typu Park and Ride,
    •   -  
      liczba i długość w km oddanych do użytku ścieżek rowerowych,
    •   -  
      wielkość obszaru w km2 w miastach objętych strefami czystego transportu,
    •   -  
      liczba przeprowadzonych kontroli w zakresie spalania odpadów i pozostałości roślinnych wraz z podaniem liczby popełnionych wykroczeń, udzielonych pouczeń, wystawionych mandatów, spraw skierowanych do sądu,
    •   -  
      liczba osób objętych działaniami informacyjnymi i edukacyjnymi,

e)

planowany do osiągnięcia efekt ekologiczny działań naprawczych polegający na:

f)

podmioty korzystające ze środowiska oraz osoby fizyczne niebędące podmiotem korzystającym ze środowiska wraz ze wskazaniem ich ograniczeń i obowiązków związanych z realizacją programu,

g)

listę działań, nieobjętych programem, planowanych lub już przygotowanych i przewidzianych do realizacji w perspektywie długoterminowej;

6)

listę działań krótkoterminowych zmierzających do ograniczenia ryzyka wystąpienia przekroczenia poziomu alarmowego, informowania, dopuszczalnego lub docelowego substancji w powietrzu, w przypadku gdy plan działań krótkoterminowych nie stanowi integralnej części programu.

§ 4.

Planowane daty rozpoczęcia i zakończenia realizacji poszczególnych działań, określonych w harmonogramie działań naprawczych, o którym mowa w § 3 pkt 5 lit. b tiret pierwszy i drugi, ustala się, uwzględniając:

1)

wielkość przekroczenia poziomu dopuszczalnego lub docelowego substancji w powietrzu;

2)

podział źródeł emisji z podziałem na kategorie SNAP7)Struktura źródeł emisji jest określona w Przewodniku „EEA/EMEP Emission Inventory Guidebook”, w układzie klasyfikacji SNAP (Nomenklatura dla źródeł zanieczyszczenia powietrza), zamieszczonym na stronie Europejskiej Agencji Środowiska pod adresem: https://www.eea.europa.eu/themes/air/emep-eea-air-pollutant-emission-inventory-guidebook.;

3)

przewidywany poziom stężenia substancji w powietrzu w prognozowanym roku zakończenia programu, wyrażany w µg/m3 lub ng/m3;

4)

przewidywaną liczbę przekroczeń poziomu dopuszczalnego substancji w powietrzu9)Dotyczy poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu (wartość 24-godzinna), dla której określona została częstość przekraczania poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym.;

5)

rozkład gęstości zaludnienia w strefie objętej programem;

6)

możliwości finansowe, społeczne i gospodarcze podmiotów objętych programem;

7)

uwarunkowania wynikające z funkcjonowania na obszarze strefy form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody   (Dz. U. z 2018 r. poz. 1614, 2244 i 2340).

§ 5.

Część wskazująca obowiązki i ograniczenia związane z realizacją programu określa:

1)

organ administracji właściwy w sprawach w szczególności:

a)

przekazywania zarządowi województw informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów programu,

b)

wydania aktów prawa miejscowego,

c)

monitorowania realizacji programu lub poszczególnych działań naprawczych;

2)

podmiot korzystający ze środowiska oraz osobę fizyczną niebędącą podmiotem korzystającym ze środowiska, wraz ze wskazaniem ich ograniczeń i obowiązków związanych z realizacją programu.

§ 6.

1.

Uzasadnienie zakresu zagadnień określonych i ocenionych w programie przez zarząd województwa obejmuje:

1)

uwarunkowania wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego województwa, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz obszarów ograniczonego użytkowania lub stref przemysłowych na terenie strefy, o której mowa w art. 89 ust. 1 pkt 1 lub 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;

2)

bilans substancji w powietrzu sporządzony dla podmiotów i osób, o których mowa w § 5 pkt 2, z uwzględnieniem emisji substancji w powietrzu spoza obszaru strefy objętej programem;

3)

ocenę oraz analizę ekonomiczną możliwych do zastosowania rozwiązań techniczno-technologicznych i organizacyjnych, zmierzających do ograniczenia wpływu instalacji i urządzeń na poziom ozonu w powietrzu;

4)

szacunkowe wyliczenie czasu potrzebnego do osiągnięcia celów zakładanych w programie;

5)

działania naprawcze możliwe do zastosowania, które nie zostały wskazane do wdrożenia w programie, wraz z uzasadnieniem przyczyn ich niezastosowania;

6)

analizę dokumentów, materiałów i publikacji wykorzystanych do opracowania programu, z uwzględnieniem:

a)

pozwoleń na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,

b)

wykazów rodzajów i ilości substancji wprowadzanych do powietrza, sporządzanych w ramach systemu opłat za korzystanie ze środowiska,

c)

technik i technologii dotyczących ograniczania wprowadzania substancji do powietrza,

d)

rejestrów znajdujących się w Krajowym Rejestrze Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń, o którym mowa w rozporządzeniu (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniającym dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61/WE   (Dz. Urz. UE L 33 z 04.02.2006, str. 1),

e)

polityk, strategii, planów i programów realizowanych na poziomie kraju, województwa, powiatu lub gminy,

f)

raportów o oddziaływaniu przedsięwzięć na środowisko;

7)

załączniki w formie graficznej uwzględniające:

a)

podział administracyjny strefy objętej programem,

b)

lokalizację: - instalacji, których eksploatacja powoduje wprowadzanie do powietrza substancji, dla których został przekroczony poziom dopuszczalny lub docelowy substancji w powietrzu w strefie, której dotyczy program, i w jego bezpośrednim sąsiedztwie, - punktów pomiarowych, c) główne źródła emisji odpowiedzialne za przekroczenie poziomu dopuszczalnego lub docelowego substancji w powietrzu w strefie, ze względu na które program został opracowany.

2.

Załączniki, o których mowa w ust. 1 pkt 7, sporządza się odrębnie dla każdej substancji, dla której występuje przekroczenie poziomu dopuszczalnego, docelowego substancji w powietrzu lub pułapu stężenia ekspozycji.

§ 7.

W programie określa się i ocenia następujące zagadnienia:

1)

ilość substancji wprowadzanych do powietrza, ze względu na które program został opracowany w strefie z wyszczególnieniem:

a)

instalacji, urządzeń i sposobu powszechnego korzystania ze środowiska,

b)

emisji substancji w powietrzu w strefie, ze względu na którą opracowany został program, ze wskazaniem instalacji zlokalizowanych w jej bezpośrednim sąsiedztwie, instalacji zlokalizowanych na obszarze województwa, emisji substancji w powietrzu pochodzących z innych instalacji zlokalizowanych na obszarze kraju lub za granicą;

2)

kierunki i zakres działań niezbędnych do osiągnięcia poziomów dopuszczalnych, docelowych substancji w powietrzu lub pułapu stężenia ekspozycji, w tym ustalenie działań priorytetowych;

3)

zmiany jakości paliw wykorzystywanych do celów wytwarzania energii elektrycznej i ciepła oraz do celów transportowych, dopuszczonych do użycia w strefie;

4)

konieczność zastosowania najlepszych dostępnych technik;

5)

realizację zobowiązań międzynarodowych w zakresie ograniczania emisji substancji do powietrza;

6)

przewidywane zmiany wielkości emisji substancji do powietrza ze źródeł:

a)

zlokalizowanych za granicą - mających wpływ na przekroczenie poziomów dopuszczalnych lub docelowych substancji w powietrzu w strefie,

b)

zlokalizowanych na obszarze kraju elektrowni konwencjonalnych, elektrociepłowni i innych instalacji będących przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko   (Dz. U. z 2018 r. poz. 2081 oraz z 2019 r. poz. 630),

c)

zlokalizowanych na obszarze województw graniczących z województwem, w którym zlokalizowana jest strefa, wymagających pozwolenia zintegrowanego.

§ 8.

Plan działań krótkoterminowych, zwany dalej „planem”, składa się z:

1)

części opisowej;

2)

części wskazującej obowiązki i ograniczenia związane z realizacją planu;

3)

uzasadnienia zakresu zagadnień określonych i ocenionych przez zarząd województwa.

§ 9.

1.

Część opisowa planu obejmuje:

1)

analizę stanu powietrza w strefie z uwzględnieniem w szczególności:

a)

substancji, ze względu na przekroczenie poziomu którego wymagane było opracowanie planu,

b)

identyfikacji ryzyka przekroczenia poziomu alarmowego lub informowania lub przekroczenie o ponad 200% poziomu dopuszczalnego lub docelowego substancji w powietrzu w roku, od którego z uwagi na mierzone stężenia substancji w powietrzu jest wymagane opracowanie planu, oraz okresu pięciu lat poprzedzających ten rok, a w przypadku braku pomiarów z tego okresu wielkości dostępne z krótszych okresów,

c)

wielkości poziomów substancji w powietrzu w strefie, w tym warunków, w których powstaje ponadnormatywne stężenie analizowanej substancji,

d)

potencjalnych źródeł przekroczeń poziomów alarmowych, informowania, dopuszczalnych lub docelowych substancji w powietrzu w strefie,

e)

prawdopodobny wpływ realizowanego planu na poziom substancji w powietrzu, w tym na skrócenie czasu trwania przekroczenia oraz ograniczenie narażenia;

2)

zakres i rodzaj działań krótkoterminowych oraz sposób postępowania w przypadku ryzyka przekroczenia poziomu alarmowego, informowania, dopuszczalnego lub docelowego substancji w powietrzu, z uwzględnieniem w szczególności:

a)

działań ze względu na przekroczenie poziomów alarmowych lub informowania,

b)

działań ze względu na przekroczenie poziomów dopuszczalnych lub docelowych,

c)

planowanego do osiągnięcia efektu ekologicznego wynikającego z realizacji działań,

d)

listy podmiotów korzystających ze środowiska obowiązanych do ograniczenia lub zaprzestania wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza, które eksploatują instalację objętą postępowaniem kompensacyjnym, o którym mowa w art. 227-229 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska,

e)

sposobu organizacji, ograniczeń lub zakazu ruchu pojazdów i innych urządzeń napędzanych silnikami spalinowymi,

f)

sposobu postępowania organów administracji, podmiotów korzystających ze środowiska oraz osób fizycznych niebędących podmiotem korzystającym ze środowiska, wraz ze wskazaniem ich ograniczeń i obowiązków związanych z realizacją programu w przypadku wystąpienia przekroczeń poziomów alarmowych, informowania, dopuszczalnych lub docelowych substancji w powietrzu,

g)

sposobu i trybu powiadamiania przez wojewódzkie centrum zarządzania kryzysowego o zaistnieniu przekroczeń poziomów alarmowych, informowania, dopuszczalnych lub docelowych substancji w powietrzu,

h)

skutków realizacji planu, zagrożeń i barier w jego realizacji,

i)

terminu podjęcia działań krótkoterminowych;

3)

ogólną strategię udostępniania informacji zainteresowanym stronom.

2.

Przykłady możliwych działań krótkoterminowych i ograniczeń wynikających z planu określa załącznik do rozporządzenia.

§ 10.

Część wskazująca obowiązki i ograniczenia związane z realizacją planu obejmuje:

1)

organ administracji właściwy w sprawach:

a)

przekazywania zarządowi województwa informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów planu,

b)

wydania aktów prawa miejscowego,

c)

monitorowania realizacji planu lub poszczególnych działań;

2)

podmiot korzystający ze środowiska oraz osobę fizyczną niebędącą podmiotem korzystającym ze środowiska, wraz ze wskazaniem ich ograniczeń i obowiązków związanych z realizacją planu.

§ 11.

Uzasadnienie zakresu określonych i ocenionych zagadnień planu obejmuje zakres spraw, o których mowa w § 10.

§ 12.

Program oraz plan są sporządzane w postaci papierowej oraz w postaci elektronicznej.

§ 13.

Do programów ochrony powietrza opracowywanych dla stref zaklasyfikowanych jako strefy, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 1 lub 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, w wyniku oceny poziomów substancji w powietrzu za rok 2017 oraz do planów działań krótkoterminowych, o których mowa w art. 92 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, opracowywanych w wyniku tej oceny, stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 14.

Do programów ochrony powietrza opracowywanych dla stref zaklasyfikowanych jako strefy, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 1 lub 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, w wyniku oceny poziomów substancji w powietrzu za rok 2018 oraz do planów działań krótkoterminowych, o których mowa w art. 92 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, opracowywanych w wyniku tej oceny, stosuje się przepisy niniejszego rozporządzenia.

§ 15.

Traci moc rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie programów ochrony powietrza oraz planów działań krótkoterminowych   (Dz. U. poz. 1028).

§ 16.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
1)
Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej - środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. poz. 96).
2)
Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża: 1) dyrektywę 2004/107/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu (Dz. Urz. UE L 23 z 26.01.2005, str. 3); 2) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz. Urz. UE L 152 z 11.06.2008, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 226 z 29.08.2015, str. 4); 3) decyzję wykonawczą Komisji 2011/850/UE z dnia 12 grudnia 2011 r. ustanawiającą zasady stosowania dyrektyw 2004/107/WE i 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do systemu wzajemnej wymiany informacji oraz sprawozdań dotyczących jakości otaczającego powietrza (Dz. Urz. UE L 335 z 17.12.2011, str. 86 oraz Dz. Urz. UE L 156 z 20.06.2017, str. 36).
3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. 1356, 1479, 1564, 1590, 1592, 1648, 1722, 2161, 2533 oraz z 2019 r. poz. 42, 412, 452 i 1123.
4)
Obszar wiejski - wszystkie obszary, które nie spełniają kryteriów dla obszarów miejskich lub podmiejskich, są zdefiniowane jako obszary „wiejskie”, które są podzielone na trzy kategorie: a) wiejski - niedaleko miasta - obszar w odległości 10 km od granicy strefy miejskiej lub podmiejskiej, b) wiejski - regionalny - 10-50 km od głównych źródeł lub obszarów źródłowych, c) wiejski - odległy - powyżej 50 km od głównych źródeł lub obszarów, na terenie których zlokalizowane są źródła.
5)
Obszar podmiejski - w dużej mierze zabudowany obszar miejski.
6)
Obszar miejski - równomiernie zabudowany obszar miejski, oznaczający całkowite (lub przynajmniej wysoce dominujące) zabudowanie przedniej strony ulicy przez budynki o co najmniej dwóch piętrach lub duże budynki wolnostojące o co najmniej dwóch piętrach.
7)
Struktura źródeł emisji jest określona w Przewodniku „EEA/EMEP Emission Inventory Guidebook”, w układzie klasyfikacji SNAP (Nomenklatura dla źródeł zanieczyszczenia powietrza), zamieszczonym na stronie Europejskiej Agencji Środowiska pod adresem: https://www.eea.europa.eu/themes/air/emep-eea-air-pollutant-emission-inventory-guidebook.
8)
Do tej grupy pojazdów zalicza się pojazdy rolnicze takie jak traktory i ciągniki, pojazdy budowlane oraz inne pojazdy specjalnego przeznaczenia.
9)
Dotyczy poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu (wartość 24-godzinna), dla której określona została częstość przekraczania poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym.
10)
W przypadku średnich rocznych wskaźników zmiana ta powinna być przedstawiona w µg/m3 w miejscu monitorowania na stacji pomiarowej, gdzie są rejestrowane najwyższe poziomy. W przypadku wystąpienia sytuacji przekroczenia substancji w powietrzu bez stacji pomiarowej, należy zastosować najwyższą wartość stężenia wynikającą z modelowania matematycznego. Wartość zmiany stężenia substancji w powietrzu należy podać jako liczbę dodatnią. Odchylenie od powyższej zasady określania zmiany stężeń substancji w powietrzu powinno być wyjaśnione.

Załącznik   -   Przykłady możliwych działań krótkoterminowych i ograniczeń wynikających z planu działań krótkoterminowych

1.

Działania krótkoterminowe i ograniczenia w zakresie redukcji emisji powierzchniowej:

1)

czasowy zakaz palenia w kominkach, jeżeli nie stanowią one jedynego źródła ogrzewania mieszkań w okresie grzewczym;

2)

czasowe zawieszenie robót budowlanych wpływających negatywnie na jakość powietrza;

3)

nakaz zraszania pryzm materiałów sypkich w celu wyeliminowania pylenia;

4)

zwiększenie liczby kontroli indywidualnych palenisk oraz przypadków palenia na powierzchni ziemi.

2.

Działania krótkoterminowe i ograniczenia w zakresie redukcji emisji liniowej:

1)

przeniesienie uciążliwego natężenia ruchu samochodowego na odcinki alternatywne, wyznaczone przez zarządzających drogami na danym obszarze;

2)

ograniczenie indywidualnego ruchu samochodów z konwencjonalnymi napędami spalinowymi przez promocję i wprowadzanie zachęt do korzystania z innych rozwiązań transportowych, takich jak publiczny transport zbiorowy lub współdzielony, oraz korzystania z pojazdów niskoemisyjnych;

3)

upłynnienie ruchu drogowego przez stosowanie inteligentnych systemów zarządzania ruchem, tzw. „zielona fala”;

4)

czyszczenie ulic na mokro;

5)

czasowy zakaz wjazdu pojazdów do wyznaczonych obszarów przekroczeń poziomów informowania i alarmowania;

6)

wprowadzenie bezpłatnego korzystania z publicznego transportu zbiorowego;

7)

montaż tablic informujących o objazdach;

8)

zakaz wjazdu samochodów ciężarowych na wyznaczone trasy;

9)

rozwinięcie akcji informacyjnych i edukacyjnych promujących wspólne dojazdy do pracy jednym samochodem oraz korzystania z publicznego transportu zbiorowego;

10)

tworzenie systemów połączenia parkowania z komunikacją publiczną - parkuj + jedź „P+R” dla indywidualnych osób.

3.

Działanie krótkoterminowe i ograniczenia w zakresie redukcji emisji punktowej: czasowe ograniczenie produkcji w instalacjach mających negatywny wpływ na jakość powietrza, wskazanych w planie, z wyłączeniem dużych instalacji energetycznego spalania paliw zapewniających dostawy energii elektrycznej i ciepła.

4.

Działania krótkoterminowe w zakresie informowania o ryzyku przekroczenia poziomów alarmowych, informowania, dopuszczalnych lub docelowych substancji w powietrzu oraz o wystąpieniu tych przekroczeń:

1)

wprowadzanie i uruchamianie systemu informowania podmiotów, o których mowa w planie, w tym przede wszystkim placówek edukacyjnych i ochrony zdrowia, przez wojewódzkie centra zarządzania kryzysowego o ryzyku wystąpienia i wystąpieniu przekroczeń poziomów alarmowania, informowania, dopuszczalnego lub docelowego substancji w powietrzu;

2)

wprowadzenie i uruchamianie systemu informowania społeczeństwa przez wojewódzkie centra zarządzania kryzysowego o wystąpieniu przekroczenia poziomów informowania i alarmowania substancji w powietrzu;

3)

wprowadzenie i uruchamianie systemu informowania społeczeństwa przez media lokalne o wystąpieniu przekroczenia poziomów informowania lub alarmowania substancji w powietrzu;

4)

wprowadzenie ograniczeń w przebywaniu na zewnątrz budynków osób starszych i dzieci w przypadku wystąpienia przekroczenia poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu.