Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 13 ust. 4 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 357, 730 i 1590) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Ustala się zakres zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 2.

Ustala się zakres zadań pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i położnej podstawowej opieki zdrowotnej, który określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 3.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 2 grudnia 2019 r.

Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. poz. 2269).

Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 21 września 2016 r. w sprawie zakresu zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 1567), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 35 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 357, 730 i 1590).

Załącznik nr 1 - Zakres zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej

1.

W zakresie działań mających na celu zachowanie zdrowia świadczeniobiorcy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, zwany dalej „lekarzem POZ”:

1)

prowadzi edukację zdrowotną;

2)

prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań bilansowych;

3)

uczestniczy w realizacji programów zdrowotnych i programów polityki zdrowotnej, działając na rzecz zachowania zdrowia w społeczności lokalnej;

4)

rozpoznaje środowisko świadczeniobiorcy.

2.

W zakresie działań mających na celu profilaktykę chorób lekarz POZ:

1)

identyfikuje czynniki ryzyka oraz zagrożenia zdrowotne świadczeniobiorcy, a także podejmuje działania ukierunkowane na ich ograniczenie;

2)

informuje o obowiązku poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym oraz o zalecanych szczepieniach ochronnych przeciw chorobom zakaźnym;

3)

przeprowadza badania kwalifikacyjne poprzedzające wykonanie obowiązkowych albo zalecanych szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym oraz, jeżeli dotyczy, kieruje na konsultację specjalistyczną;

4)

koordynuje wykonanie obowiązkowych i zalecanych szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym;

5)

uczestniczy w realizacji programów profilaktycznych;

6)

prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań przesiewowych.

3.

W zakresie działań mających na celu rozpoznawanie chorób lekarz POZ:

1)

planuje i koordynuje postępowanie diagnostyczne, stosownie do stanu zdrowia świadczeniobiorcy;

2)

informuje świadczeniobiorcę o możliwościach postępowania diagnostycznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia oraz wskazuje podmioty właściwe do jego przeprowadzenia;

3)

przeprowadza badanie podmiotowe świadczeniobiorcy zgodnie z aktualną wiedzą medyczną;

4)

przeprowadza badanie przedmiotowe z wykorzystaniem technik dostępnych w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej;

5)

wykonuje testy lub zleca wykonanie badań dodatkowych, w szczególności laboratoryjnych lub obrazowych;

6)

wystawia kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego, jeżeli stwierdzi podejrzenie nowotworu złośliwego;

7)

kieruje świadczeniobiorcę do świadczeniodawców udzielających ambulatoryjnych lub stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, w przypadku gdy uzna to za konieczne;

8)

dokonuje interpretacji wyników badań i konsultacji wykonanych przez innych świadczeniodawców;

9)

orzeka o stanie zdrowia świadczeniobiorcy po uprzednim, osobistym jego zbadaniu lub zbadaniu za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, a także po analizie dostępnej dokumentacji medycznej świadczeniobiorcy.

4.

W zakresie działań mających na celu leczenie chorób lekarz POZ:

1)

planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą postępowanie terapeutyczne, stosownie do jego problemów zdrowotnych oraz zgodnie z aktualną wiedzą medyczną;

2)

planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą działania edukacyjne mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie stanu będącego przyczyną choroby świadczeniobiorcy;

3)

zleca i monitoruje leczenie farmakologiczne;

4)

wykonuje lub zleca wykonanie zabiegów;

5)

kieruje świadczeniobiorcę do innych świadczeniodawców, w celu wykonania zabiegów;

6)

kieruje świadczeniobiorcę do innych świadczeniodawców, w tym udzielających ambulatoryjnych lub stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, w celu dalszego leczenia;

7)

kieruje do pielęgniarskiej długoterminowej opieki domowej;

8)

kieruje do leczenia uzdrowiskowego;

9)

orzeka o czasowej niezdolności do pracy lub nauki;

10)

wydaje zaświadczenia i orzeczenia lekarskie, zgodnie z odpowiednimi przepisami;

11)

wystawia receptę albo zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne;

12)

integruje, koordynuje lub kontynuuje działania lecznicze podejmowane w odniesieniu do świadczeniobiorcy przez innych świadczeniodawców w ramach swoich kompetencji zawodowych, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.

5.

W zakresie działań mających na celu rehabilitację świadczeniobiorcy lekarz POZ:

1)

wystawia skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne;

2)

wykonuje, stosownie do posiadanych kwalifikacji i zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, zabiegi rehabilitacyjne;

3)

wystawia receptę albo zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne.

Załącznik nr 2 - Zakres zadań pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i położnej podstawowej opieki zdrowotnej

A.

Zakres zadań pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, zwanej dalej „pielęgniarką POZ”

1.

Zadania pielęgniarki POZ w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:

1)

rozpoznawanie, ocenę i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym u świadczeniobiorców;

2)

rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych świadczeniobiorców;

3)

prowadzenie edukacji zdrowotnej;

4)

prowadzenie poradnictwa w zakresie zdrowego stylu życia;

5)

monitorowanie rozwoju dziecka;

6)

realizację programów zdrowotnych, programów polityki zdrowotnej i profilaktyki chorób;

7)

prowadzenie działań profilaktycznych u świadczeniobiorców z grup ryzyka zdrowotnego;

8)

organizowanie grup wsparcia;

9)

profilaktykę chorób wieku rozwojowego;

10)

edukację w zakresie obowiązkowych i zalecanych szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym.

2.

Zadania pielęgniarki POZ w zakresie świadczeń pielęgnacyjnych obejmują:

1)

realizację opieki pielęgnacyjnej nad świadczeniobiorcą w różnych stanach zdrowia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i standardami opieki pielęgniarskiej;

2)

wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych;

3)

przygotowywanie i aktywizowanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności.

3.

Zadania pielęgniarki POZ w zakresie świadczeń diagnostycznych obejmują:

1)

przeprowadzanie wywiadów środowiskowych;

2)

wykonywanie badania fizykalnego;

3)

wykonywanie podstawowych parametrów życiowych i ich ocenę oraz interpretację;

4)

ocenę stanu ogólnego świadczeniobiorcy oraz procesu jego zdrowienia;

5)

ocenę jakości życia i wydolności psychofizycznej świadczeniobiorcy;

6)

wykrywanie odchyleń od normy rozwojowej;

7)

wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium przy wykorzystaniu zestawów i aparatury przeznaczonych do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;

8)

ocenę i monitorowanie bólu;

9)

ocenę wydolności pielęgnacyjno-opiekuńczej rodziny;

10)

pobieranie materiału do badań diagnostycznych;

11)

wystawianie skierowań na wykonanie badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, z wyjątkiem badań wymagających metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta - zgodnie z wymogami art. 15a ust. 6 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 576, z późn. zm.).

4.

Zadania pielęgniarki POZ w zakresie świadczeń leczniczych obejmują:

1)

udzielanie pierwszej pomocy w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;

2)

podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza, w tym wykonywanie iniekcji domięśniowych, dożylnych, podskórnych, śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych;

3)

zakładanie opatrunków na rany, odleżyny i oparzenia;

4)

cewnikowanie pęcherza moczowego i usuwanie cewnika;

5)

płukanie pęcherza moczowego;

6)

wykonywanie wlewów lub wlewek doodbytniczych;

7)

w porozumieniu z lekarzem wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i trudno gojących się ranach;

8)

zdejmowanie szwów;

9)

wykonywanie inhalacji;

10)

wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna;

11)

ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych;

12)

dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego;

13)

doraźną modyfikację dawki leków przeciwbólowych, w uzgodnieniu z lekarzem i zgodnie z wykazem leków, do podawania których jest uprawniona pielęgniarka;

14)

w ramach samodzielnego wykonywania świadczeń - ordynowanie leków zawierających określone substancje czynne, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym wystawianie na nie recept oraz ordynowanie określonych wyrobów medycznych, w tym wystawianie na nie zleceń albo recept - zgodnie z wymogami określonymi w art. 15a ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej;

15)

w ramach realizacji zleceń lekarskich - wystawianie recept na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne, niezbędne do kontynuacji leczenia, oraz wystawienie zleceń na wyroby medyczne - zgodnie z wymogami określonymi w art. 15a ust. 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej.

5.

Zadania pielęgniarki POZ w zakresie świadczeń rehabilitacyjnych obejmują:

1)

rehabilitację przyłóżkową w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego i długotrwałego unieruchomienia;

2)

usprawnianie ruchowe;

3)

drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej;

4)

ćwiczenia ogólnousprawniające;

5)

ułożenie i przemieszczanie chorego w łóżku.

B.

Zakres zadań położnej podstawowej opieki zdrowotnej, zwanej dalej „położną POZ”

1.

Zadania położnej POZ w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:

1)

edukację dotyczącą prozdrowotnego stylu życia kobiety;

2)

edukację przedporodową;

3)

poradnictwo w zakresie odżywiania w okresie ciąży i połogu;

4)

poradnictwo w zakresie pielęgnacji i prawidłowego żywienia noworodka i niemowlęcia do 8. tygodnia życia;

5)

poradnictwo laktacyjne i promowanie karmienia piersią;

6)

kształtowanie postaw rodzicielskich;

7)

edukację i udzielanie porad w zakresie powrotu płodności po porodzie i metod regulacji płodności;

8)

profilaktykę chorób ginekologicznych i patologii położniczych;

9)

edukację kobiety we wszystkich okresach życia w zakresie prowadzenia samoobserwacji oraz podejmowania działań w celu wczesnego wykrywania i likwidacji czynników ryzyka nowotworowego;

10)

edukację w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV oraz chorobom przenoszonym drogą płciową;

11)

profilaktykę chorób wieku rozwojowego;

12)

edukację w zakresie obowiązkowych i zalecanych szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym.

2.

Zadania położnej POZ w zakresie świadczeń pielęgnacyjnych obejmują:

1)

planowanie, realizację i ocenę opieki pielęgnacyjnej nad:

a)

kobietą w okresie ciąży, porodu i połogu,

b)

noworodkiem i niemowlęciem do 8. tygodnia życia,

c)

kobietą ze schorzeniami ginekologicznymi;

2)

przygotowanie i wspieranie rodziny w opiece nad noworodkiem, niemowlęciem i kobietą;

3)

przygotowanie kobiety do samoopieki i samopielęgnacji.

3.

Zadania położnej POZ w zakresie świadczeń diagnostycznych obejmują:

1)

przeprowadzanie wywiadu środowiskowego lub rodzinnego;

2)

monitorowanie rozwoju ciąży fizjologicznej;

3)

wykonywanie badania położniczego;

4)

zwracanie uwagi na relację rodziny z noworodkiem i niemowlęciem do drugiego miesiąca życia;

5)

ocenę stanu psychicznego kobiety w okresie ciąży i połogu, w tym ryzyka wystąpienia depresji poporodowej;

6)

monitorowanie przebiegu połogu i rozwoju noworodka i niemowlęcia do 8. tygodnia życia;

7)

obserwację i ocenę rozwoju psychoruchowego noworodka i niemowlęcia do 8. tygodnia życia oraz adaptacji do środowiska zewnętrznego;

8)

wykonywanie pomiarów u kobiety i noworodka oraz ocenę tych pomiarów zgodnie z przepisami dotyczącymi standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej, wydanymi na podstawie art. 22 ust. 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 2190, z późn. zm.);

9)

ocenę poziomu bilirubiny u noworodka w oparciu o topografię zażółcenia według schematu Kramera oraz pobieranie materiału do testów przesiewowych w kierunku wykrycia chorób metabolicznych;

10)

wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium przy wykorzystaniu zestawów i aparatury przeznaczonych do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;

11)

pobieranie materiału do badań diagnostycznych;

12)

wystawianie skierowań na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, z wyjątkiem badań wymagających metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta - zgodnie z wymogami art. 15a ust. 6 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej.

4.

Zadania położnej POZ w zakresie świadczeń leczniczych obejmują:

1)

udzielanie pierwszej pomocy w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;

2)

udzielanie pomocy położniczej i neonatologicznej w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego do czasu przybycia lekarza;

3)

przyjmowanie porodu nagłego w warunkach domowych;

4)

zabezpieczenie naciętego lub pękniętego krocza;

5)

udzielanie pomocy w okresie laktacji;

6)

wykonywanie zabiegów leczniczych, w tym:

a)

podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza, w tym wykonywanie iniekcji domięśniowych, dożylnych, podskórnych i śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych,

b)

zdejmowanie szwów,

c)

cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiet, usuwanie cewnika, płukanie pęcherza moczowego,

d)

wykonywanie wlewów lub wlewek doodbytniczych,

e)

płukanie pochwy,

f)

leczenie i opatrywanie oparzeń, ran oraz odleżyn we współpracy z pielęgniarką POZ,

g)

wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna;

7)

ustalanie diety kobiety zgodnie z potrzebami;

8)

doraźną modyfikację dawki leczniczej leku przeciwbólowego, w uzgodnieniu z lekarzem i zgodnie z wykazem leków, do podawania których jest uprawniona położna;

9)

10)

5.

Zadania położnej POZ w zakresie świadczeń rehabilitacyjnych obejmują:

1)

ćwiczenia usprawniające w ciąży, połogu i schorzeniach ginekologicznych;

2)

wykonywanie drenażu ułożeniowego u kobiety;

3)

prowadzenie gimnastyki oddechowej, relaksacyjnej i przygotowującej do porodu oraz w okresie połogu.

Spis treści