Obwieszczenie Ministra Obrony Narodowejz dnia 24 października 2019 r.w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie rodzajów, zestawów i wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i żołnierzy pełniących służbę kandydacką

Spis treści

Treść obwieszczenia

1.

Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych   (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 grudnia 2014 r. w sprawie rodzajów, zestawów i wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i żołnierzy pełniących służbę kandydacką   (Dz. U. z 2015 r. poz. 173), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 grudnia 2018 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie rodzajów, zestawów i wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i żołnierzy pełniących służbę kandydacką   (Dz. U. poz. 2439).

2.

Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity rozporządzenia nie obejmuje § 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 grudnia 2018 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów, zestawów i wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i żołnierzy pełniących służbę kandydacką   (Dz. U. poz. 2439), który stanowi:
„ 

§ 2.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 31 grudnia 2018 r.
 ”
 .

Załącznik   -   Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 grudnia 2014 r. w sprawie rodzajów, zestawów i wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i żołnierzy pełniących służbę kandydacką

Na podstawie art. 137a ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych   (Dz. U. z 2019 r. poz. 330, 730 i 1726) zarządza się, co następuje:

   Rozdział 1   

Przepisy ogólne

§ 1.

Rozporządzenie określa rodzaje, zestawy i wzory umundurowania, a także okoliczności i sposób noszenia umundurowania oraz oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i żołnierzy pełniących służbę kandydacką, zwanych dalej „żołnierzami”.

§ 2.

Umundurowanie określone w rozporządzeniu jest prawnie zastrzeżone dla żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

   Rozdział 2   

Rodzaje, zestawy i wzory umundurowania

§ 3.

W zależności od przynależności do rodzaju Sił Zbrojnych, jednostek wojskowych i specjalności żołnierze noszą umundurowanie:

1)

Sił Powietrznych:

a)

pełniący służbę wojskową w jednostkach wojskowych Sił Powietrznych oraz w Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych, a także w jednostkach lotnictwa Wojsk Lądowych,

b)

zajmujący etatowe stanowiska służbowe o specjalnościach lotniczych w innych jednostkach niż określone w lit. a,

c)

o których mowa w lit. a i b, skierowani na naukę do akademii i na kursy wojskowe;

2)

Marynarki Wojennej:

a)

pełniący służbę wojskową w jednostkach wojskowych Marynarki Wojennej oraz w Akademii Marynarki Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026,

b)

zajmujący etatowe stanowiska służbowe o specjalnościach Marynarki Wojennej w innych jednostkach niż określone w lit. a,

c)

o których mowa w lit. a i b, skierowani na naukę do akademii i na kursy wojskowe;

3)

Wojsk Lądowych - pozostali żołnierze.

§ 4.

1.

Umundurowanie żołnierzy składa się z ubiorów:

1)

wieczorowego;

2)

galowego;

3)

wyjściowego;

4)

służbowego;

5)

polowego;

6)

ćwiczebnego;

7)

specjalnego.

2.

Wzory i zestawy ubioru wieczorowego określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

3.

Wzory i zestawy ubioru galowego określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

4.

Wzory i zestawy ubioru wyjściowego określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

5.

Wzory i zestawy ubioru służbowego określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

6.

Wzory i zestawy ubioru polowego określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

7.

Wzory i zestawy ubioru ćwiczebnego określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.

8.

Wzory i zestawy ubioru specjalnego określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

§ 5.

1.

Ubiór wieczorowy żołnierze noszą w kolorze granatowym, kamizelka w kolorze srebrzystym, a w ubiorze Marynarki Wojennej w kolorze granatowym, koszule w kolorze białym.

2.

Ubiór galowy, wyjściowy i służbowy:

1)

Wojsk Lądowych żołnierze noszą w kolorze khaki, a koszule i koszulobluzy w kolorze białym i khaki;

2)

Sił Powietrznych żołnierze noszą w kolorze stalowym, a koszule i koszulobluzy w kolorze białym i stalowym;

3)

Marynarki Wojennej żołnierze noszą w kolorze granatowym i białym, a koszule i koszulobluzy w kolorze białym.

3.

Ubiór polowy w kamuflażu ochronnym noszą wszyscy żołnierze, z wyjątkiem żołnierzy jednostek pływających Marynarki Wojennej.

4.

Ubiór ćwiczebny w kolorze granatowym noszą żołnierze jednostek pływających Marynarki Wojennej.

5.

Ubiór specjalny w kolorze granatowym, czarnym, oliwkowym, piaskowym i białym noszą żołnierze specjaliści.

§ 6.

1.

W zależności od przynależności do rodzaju Sił Zbrojnych oraz rodzaju ubioru żołnierze noszą nakrycia głowy z rozmieszczonymi znakami orłów wojskowych oraz oznakami stopni wojskowych.

2.

Właściwymi dla ubiorów galowych i służbowych:

1)

Wojsk Lądowych są:

a1)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 lit. a tiret pierwsze rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 grudnia 2018 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów, zestawów i wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i żołnierzy pełniących służbę kandydacką (Dz. U. poz. 2439), które weszło w życie z dniem 31 grudnia 2018 r.)

beret - w jednostkach powietrznodesantowych, kawalerii powietrznej, Wojskach Specjalnych z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026, Wojskach Obrony Terytorialnej, Żandarmerii Wojskowej, jednostkach obrony wybrzeża, 11 Dywizji Kawalerii Pancernej,

b)

kapelusz podhalański - w jednostkach piechoty górskiej oraz 21 Brygadzie Strzelców Podhalańskich podczas wystąpień z peleryną podhalańską,

c2)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 lit. a tiret drugie rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.)

czapka rogatywka Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego - w etatowych pododdziałach honorowych i reprezentacyjnych, Dowództwie Garnizonu Warszawa w składzie ubioru służbowego,

d)

czapka rogatywka, a żołnierze kobiety furażerka w kolorze khaki - w pozostałych jednostkach użytkujących umundurowanie Wojsk Lądowych;

2)

Sił Powietrznych - czapka garnizonowa w kolorze stalowym, a dla żołnierzy kobiet - furażerka w kolorze stalowym;

3)

Marynarki Wojennej - czapka garnizonowa w kolorze białym, a dla oficerów i podoficerów kobiet - kapelusz w kolorze białym.

3.

Właściwymi dla ubiorów wyjściowych:

1)

Wojsk Lądowych jest beret;

2)

Sił Powietrznych - furażerka w kolorze stalowym;

3)

Marynarki Wojennej - czapka garnizonowa w kolorze białym, a dla oficerów i podoficerów kobiet - kapelusz w kolorze białym.

4.

W składzie ubiorów polowych nosi się:

1)

beret - wszyscy żołnierze, z wyjątkiem żołnierzy, o których mowa w pkt 2;

2)

furażerkę polową - żołnierze noszący umundurowanie Sił Powietrznych;

3)

kapelusz polowy - żołnierze wykonujący zadania służbowe poza granicami państwa;

4)

czapkę zimową - wszyscy żołnierze przy niskich temperaturach.

5.

W składzie ubiorów ćwiczebnych nosi się beret, czapkę ćwiczebną lub przy niskich temperaturach czapkę zimową.

6.

W składzie ubiorów specjalnych nosi się:

1)

czapkę technika lotniczego - żołnierze obsługi technicznej lotnictwa;

2)

furażerkę - żołnierze personelu latającego;

3)

beret - pozostali żołnierze;

4)

czapkę zimową - wszyscy żołnierze przy niskich temperaturach.

7.

W składzie ubiorów galowych, wyjściowych i służbowych przy niskich temperaturach można nosić czapkę futrzaną.

8.

W składzie ubiorów wieczorowych nie nosi się nakryć głowy.

9.

Żołnierze noszą berety w kolorach:

1)

czarnym - w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026, w jednostkach pancernych, pododdziałach czołgów i jednostkach 11 Dywizji Kawalerii Pancernej;

2)

bordowym - w jednostkach powietrzno -desantowych i jednostkach kawalerii powietrznej;

3)

niebieskim - w jednostkach obrony wybrzeża, 8 Koszalińskim Pułku Przeciwlotniczym i Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych;

4)

szkarłatnym - w jednostkach Żandarmerii Wojskowej;

5)

brązowym - w jednostkach obrony terytorialnej;

6)

szarym - w Jednostce Wojskowej Nr 2305;

7)

ciemnozielonym - w Wojskach Specjalnych, z wyjątkiem Jednostek Wojskowych Nr 2305 i Nr 4026, oraz w eskadrach działań specjalnych w zestawie umundurowania polowego;

7a3)Dodany przez § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.)

oliwkowym - w Wojskach Obrony Terytorialnej;

8)

zielonym - w pozostałych jednostkach użytkujących umundurowanie Wojsk Lądowych.

10.

Żołnierze zawodowi pełniący służbę w sztabach od szczebla związku taktycznego, komendach garnizonów, szkołach i ośrodkach szkolenia, ośrodkach szkolenia poligonowego zachowują kolor beretów jednostek wojskowych, w których poprzednio służyli.

11.

Słuchacze uczelni wojskowych noszą beret w kolorze zgodnym z kierunkiem kształcenia, z uwzględnieniem ust. 9.

12.

Na czapkach rogatywkach nosi się otoki w kolorach:

14)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.)

granatowym - generałowie, żołnierze pełniący służbę wojskową w jednostkach zmechanizowanych, zabezpieczenia materiałowego, Pułku Reprezentacyjnym Wojska Polskiego, żołnierze korpusu osobowego sprawiedliwości i obsługi prawnej, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk i służb;

2)

pomarańczowym - żołnierze pełniący służbę wojskową w jednostkach pancernych, rozpoznawczych, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk;

3)

ciemnozielonym - żołnierze pełniący służbę wojskową w jednostkach rakietowych i artylerii, obrony przeciwlotniczej, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk;

4)

czarnym - żołnierze pełniący służbę wojskową w jednostkach inżynieryjnych, chemicznych (obrony przed bronią masowego rażenia), zabezpieczenia technicznego, służby kartograficznej i topogeodezyjnej, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk i służb;

5)

chabrowym - żołnierze pełniący służbę wojskową w jednostkach łączności i informatyki, rozpoznania i walki radioelektronicznej, dowodzenia, radiotechnicznych, szkoły i ośrodki szkolenia tych rodzajów wojsk i służb;

6)

wiśniowym - żołnierze pełniący służbę wojskową w jednostkach medycznych oraz wszyscy oficerowie korpusu osobowego medycznego, szkoły i ośrodki szkolenia służby medycznej;

7)

fioletowym - żołnierze korpusu osobowego duszpasterstwa;

8)

żółtym - żołnierze pełniący służbę wojskową w 1 Warszawskiej Brygadzie Pancernej.

13.

Na czapkach garnizonowych Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej oraz kapeluszach damskich Marynarki Wojennej żołnierze noszą otok w kolorze czarnym.

14.

Do szczebla oddziału wszyscy żołnierze noszą otok w kolorze określonym w ust. 12, przyporządkowanym jednostce wojskowej, w której pełnią służbę, z wyjątkiem pododdziałów czołgów, lekarzy wojskowych i kapelanów.

15.

Żołnierze zawodowi pełniący służbę w sztabach od szczebla związku taktycznego, komendach garnizonów, szkołach i ośrodkach szkolenia, ośrodkach szkolenia poligonowego zachowują kolor otoków jednostek wojskowych, z których się wywodzą, lub rodzajów służb zgodnie z posiadaną specjalnością wojskową.

165)Dodany przez § 1 pkt 1 lit. d rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1..

Żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej w składzie ubiorów polowych zamiast beretu mogą nosić czapkę -rogatywkę polową.

§ 7.

Żołnierze w zależności od przynależności do rodzaju Sił Zbrojnych i korpusu noszą znak orła wojskowego:

1)

Wojsk Lądowych;

2)

Sił Powietrznych;

3)

Marynarki Wojennej;

4)

Wojsk Specjalnych;

5)

generałów (admirałów);

6)

Marszałka Polski.

§ 8.

1.

Żołnierze noszą na nakryciach głowy znak orła wojskowego:

1)

na czapkach rogatywkach i czapkach garnizonowych oraz kapeluszach podhalańskich i damskich w składzie umundurowania:

a)

Wojsk Lądowych - znak orła Wojsk Lądowych tłoczony z blachy srebrzystej i oksydowany,

b)

Sił Powietrznych - znak orła lotnictwa wojskowego, haftowany srebrzystym bajorkiem na podkładce koloru czarnego; korona, dziób i szpony haftowane złocistym bajorkiem,

c)

Marynarki Wojennej - znak orła Marynarki Wojennej:
  •   -  
    oficerowie - haftowany srebrzystym bajorkiem na podkładce koloru czarnego, ujęty półwieńcem oficerskim z liści wawrzynu; korona, dziób, szpony, kotwica z liną kotwiczną oraz półwieńce haftowane złocistym bajorkiem; wnętrze tarczy jest koloru niebieskiego,
  •   -  
    podoficerowie i podchorążowie - haftowany srebrzystym bajorkiem na podkładce koloru czarnego, ujęty półwieńcem podoficerskim z liści wawrzynu; korona, dziób, szpony, kotwica z liną kotwiczną oraz półwieńce haftowane złocistym bajorkiem; wnętrze tarczy jest koloru niebieskiego,
  •   -  
    marynarze - tłoczony z blachy srebrzystej, z wewnętrznym niebieskim polem tarczy amazonek i nałożoną na tarczę złocistą kotwicą, oplecioną złocistą liną kotwiczną;

2)

na czapkach futrzanych - wszyscy żołnierze - znak orła wykonany z metalu, odpowiadający rodzajowi umundurowania;

3)

na beretach i furażerkach - wykonany metodą haftu komputerowego na tkaninie zasadniczej w kolorze beretów, furażerek, z tym że:

a)

na beretach generałów (z wyjątkiem Wojsk Specjalnych), a także w składzie ubioru galowego i wyjściowego Żandarmerii Wojskowej, w jednostkach powietrzno -desantowych i kawalerii powietrznej, jednostkach obrony wybrzeża oraz 11 Dywizji Kawalerii Pancernej - haftowany srebrzystym bajorkiem, ze złotą koroną, dziobem i szponami,

b)

w Wojskach Specjalnych - znak orła Wojsk Specjalnych - tłoczony z blachy srebrzystej i oksydowany, wnętrze tarczy jest koloru czarnego (z wyjątkiem Jednostki Wojskowej Nr 4026), a do umundurowania polowego wykonany metodą haftu komputerowego.

2.

Sposób rozmieszczenia orłów i oznak stopni wojskowych na nakryciach głowy określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

§ 9.

1.

Orzeł generałów (admirałów), noszony na kołnierzu kurtek munduru, półfraków i kołnierzu płaszcza służbowego, jest haftowany srebrzystym bajorkiem (admirałów - złocistym bajorkiem); korona, dziób i szpony są haftowane złocistym bajorkiem.

2.

Orzeł Marszałka Polski noszony na kołnierzu kurtek mundurów i kołnierzu płaszcza służbowego jest haftowany srebrzystym bajorkiem; korona, dziób, szpony i głowice buław są haftowane złocistym bajorkiem.

3.

Sposób rozmieszczenia orłów Marszałka Polski, generałów i admirałów na kołnierzach kurtki munduru i płaszcza sukiennego określa załącznik nr 9 do rozporządzenia.

§ 10.

1.

W umundurowaniu Wojsk Lądowych i Sił Powietrznych na guzikach kurtek mundurów, płaszczy oraz czapek garnizonowych lub rogatywek umieszcza się odpowiednio znak orła wojskowego.

2.

W umundurowaniu Marynarki Wojennej na guzikach kurtek mundurów, płaszczy, półpłaszczy oraz bluz wyjściowych i ćwiczebnych marynarskich umieszcza się znak kotwicy na tle krzyża kawalerskiego.

§ 11.

1.

Żołnierze noszą:

1)

krawat do ubioru galowego, wyjściowego i służbowego w kolorze:

a)

khaki - do umundurowania Wojsk Lądowych,

b)

czarnym - do umundurowania Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej;

2)

muszkę, a żołnierze kobiety wstążkę w kolorze czarnym - do ubioru wieczorowego.

2.

Żołnierze 11 Dywizji Kawalerii Pancernej w charakterze oznaki rozpoznawczej noszą krawat koloru czarnego oraz pochewkę koloru czarnego nakładaną na lewy naramiennik kurtki munduru i płaszcza ubioru galowego i służbowego.

36)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1..

Żołnierze kapelani mogą nosić pod kurtkę munduru, bluzę olimpijkę, bluzę lub sweter w składzie ubioru:

1)

wieczorowego, galowego i służbowego - białą koszulę kapłańską z koloratką;

2)

wyjściowego, polowego i ćwiczebnego - czarną koszulę kapłańską z koloratką.

§ 12.

Sznury galowe nosi się w składzie ubiorów wieczorowych, galowych i służbowych w zależności od korpusu, do jakiego żołnierz został zaliczony.

§ 13.

Lampasy na nogawkach spodni noszą:

1)

generałowie - dwa lampasy w składzie ubioru wieczorowego, galowego, wyjściowego i służbowego w kolorze:

a)

granatowym - do umundurowania Wojsk Lądowych,

b)

czarnym - do umundurowania Sił Powietrznych;

2)

admirałowie - jeden lampas w kolorze czarnym w składzie ubioru wieczorowego;

3)

pozostali oficerowie oraz żołnierze orkiestr reprezentacyjnych oraz Orkiestry Wojskowej w Warszawie, w składzie ubioru wieczorowego:

a)

Wojsk Lądowych - jeden lampas w kolorze granatowym,

b)

Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej - jeden lampas w kolorze czarnym.

   Rozdział 3   

Okoliczności noszenia umundurowania

§ 14.

Ubiór wieczorowy mogą nosić:

1)

oficerowie podczas indywidualnych wystąpień w czasie przyjęć okolicznościowych, jeżeli w związku z ich charakterem zachodzi konieczność występowania w tym ubiorze;

27)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.)

żołnierze orkiestr reprezentacyjnych podczas przedstawień i koncertów.

§ 15.

Ubiór galowy nosi się podczas:

1)

uroczystości państwowych i wojskowych;

2)

wręczania dyplomów i aktów mianowań na kolejne stopnie wojskowe oraz dekoracji żołnierzy orderami i odznaczeniami;

3)

uroczystości wręczania sztandarów, orderów i odznaczeń jednostkom wojskowym, zaprzysiężenia i ślubowania żołnierzy, rozpoczęcia roku szkolnego, immatrykulacji oraz promocji w szkołach wojskowych;

4)

uroczystości przy Grobie Nieznanego Żołnierza i innych miejscach pamięci narodowej;

5)

świąt rodzajów Sił Zbrojnych i świąt jednostek wojskowych;

6)

uroczystych spotkań służbowych;

7)

innych uroczystości, wystąpień indywidualnych, jeżeli w związku z ich charakterem zachodzi konieczność występowania w tym ubiorze.

§ 16.

Ubiór wyjściowy noszą żołnierze:

1)

z kurtką munduru podczas uroczystych wystąpień indywidualnych i zbiorowych, wyjazdów służbowych, jeżeli nie zachodzi konieczność występowania w innym ubiorze;

2)

podczas wykonywania zadań służbowych na terenie garnizonu, jeżeli z ich charakteru nie wynika konieczność występowania w innym ubiorze;

3)

pełniący służbę w dowództwach od szczebla korpusu, wojewódzkich sztabach wojskowych, wojskowych komendach uzupełnień, orkiestrach wojskowych, komórkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej oraz instytucjach naukowych, jeżeli nie zachodzi konieczność występowania w innym ubiorze.

§ 17.

Ubiór służbowy noszą żołnierze:

1)

w stopniach wojskowych generałów - w czasie wystąpień o charakterze reprezentacyjnym;

2)

Dowództwa Garnizonu Warszawa w czasie wystąpień o charakterze reprezentacyjnym;

3)

etatowych pododdziałów reprezentacyjnych i honorowych, pocztów sztandarowych i flagowych oraz etatowych orkiestr reprezentacyjnych i wojskowych w czasie uroczystości.

§ 18.

1.

Ubiór polowy lub ćwiczebny nosi się podczas:

1)

alarmu, szkolenia poligonowego i ćwiczeń;

2)

podróży służbowej, gdy obowiązuje wykonywanie zadań w ubiorze polowym lub ćwiczebnym;

3)

wykonywania obowiązków służbowych na terenie garnizonu, jeżeli z ich charakteru wynika konieczność występowania w tym ubiorze.

2.

Żołnierze niemający na wyposażeniu ubioru galowego lub wyjściowego noszą ubiór polowy lub ćwiczebny na zasadach określonych dla tych ubiorów.

3.

Dopuszcza się noszenie ubiorów polowych i ćwiczebnych w czasie dojazdu (przemarszu) do miejsca wykonywania obowiązków służbowych i powrotu z miejsca wykonywania obowiązków służbowych.

§ 19.

1.

Ubiór specjalny nosi się podczas wykonywania obowiązków służbowych z użyciem sprzętu wojskowego, jeżeli z ich charakteru wynika konieczność występowania w takim ubiorze.

2.

Dopuszcza się noszenie ubiorów specjalnych w czasie przejazdu (przemarszu) między miejscami wykonywania obowiązków służbowych.

§ 20.

1.

Ubiory wojskowe nosi się według ustalonych zestawów ubiorczych w zależności od charakteru wystąpienia i warunków atmosferycznych.

2.

Ubiory polowe i specjalne nosi się w kamuflażu ochronnym oraz kolorze w zależności od strefy klimatycznej oraz warunków terenowych.

3.

W zależności od charakteru wystąpienia i warunków atmosferycznych ubiór ustala:

1)

w przypadku wystąpień zbiorowych - organizator przedsięwzięcia;

2)

w przypadku wystąpień indywidualnych - żołnierz.

§ 21.

Zezwala się żołnierzom na noszenie:

1)

w składzie umundurowania:

a)

toreb i teczek w kolorze czarnym,

b)

okularów przeciwsłonecznych,

c)

zwyczajowo przyjętego symbolu żałoby,

d)

sprzętu i przyrządów korekcyjnych i rehabilitacyjnych
- niestanowiących wyposażenia wojskowego, z zachowaniem estetycznego wyglądu żołnierza;

2)

w składzie ubioru wieczorowego - płaszcza z szalikiem, rękawiczkami i czapką rogatywką (czapką garnizonową lub beretem);

3)

w składzie ubioru galowego:

a)

płaszcza z szalikiem i rękawiczkami,

b)

munduru galowego bez rękawiczek w pomieszczeniach zamkniętych,

c8)Dodana przez § 1 pkt 4 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.)

spodni - kobietom przy niskich temperaturach;

4)

w składzie ubioru wyjściowego:

a)

kurtek wyjściowych z szalikiem lub bez,

b)

płaszczy, kurtek wyjściowych i półpłaszczy z rękawiczkami lub bez,

c)

trzewików zimowych - botków - przy niskich temperaturach,

d)

kozaków i spodni - kobietom przy niskich temperaturach.

§ 22.

Zabrania się użytkowania umundurowania:

1)

niezgodnie z przeznaczeniem;

2)

o widocznej utracie wartości użytkowej;

3)

w połączeniu z przedmiotami ubioru cywilnego;

4)

innego niż przewiduje zestaw dotyczący danego ubioru wojskowego.

§ 23.

Dowódca garnizonu ustala ubiór dla żołnierzy:

1)

w czasie świąt i uroczystości;

2)

wojskowych organów porządkowych wchodzących w skład służby garnizonowej.

§ 24.

Dowódca, szef, komendant, starszy oficer na redzie, dyrektor jednostki organizacyjnej:

1)

ustala ubiór żołnierzy na określoną okoliczność, w tym pełnienie służb dyżurnych, według odpowiednich zestawów ubiorczych;

2)

ponosi odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów ubiorczych i dyscypliny ubiorczej w jednostce organizacyjnej.

§ 25.

1.

Okoliczności noszenia przez żołnierzy poszczególnych rodzajów ubiorów podczas pełnienia służby wojskowej poza granicami państwa oraz w kontaktach z przedstawicielami innych armii określa dowódca, szef, komendant, dyrektor jednostki organizacyjnej, zgodnie z przyjętymi zwyczajami.

2.

Ubiór, o którym mowa w ust. 1, może składać się z części umundurowania żołnierzy Sił Zbrojnych i z części ustalonej przez państwo pobytu, organizację międzynarodową lub organy sił wielonarodowych.

§ 25a9)Dodany przez § 1 pkt 5 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1..

Żołnierze zawodowi pełniący służbę w:

1)

komórkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej,

2)

Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego,

3)

Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Biurze Bezpieczeństwa Narodowego lub Agencji Wywiadu,

4)

instytucjach i podmiotach realizujących szczególne zadania na rzecz obronności i bezpieczeństwa Państwa innych niż określone w pkt 2 i 3,

5)

Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych,

6)

Dowództwie Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych,

7)

Dowództwie Wojsk Obrony Terytorialnej,

8)

inspektoratach i centrach bezpośrednio podporządkowanych Ministrowi Obrony Narodowej, sekretarzowi stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, Szefowi Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Dowódcy Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych, Dowódcy Operacyjnemu Rodzajów Sił Zbrojnych lub Dowódcy Wojsk Obrony Terytorialnej,

9)

wojewódzkich sztabach wojskowych,

10)

wojskowych komendach uzupełnień,

11)

uczelniach wojskowych, dla których organem założycielskim jest Minister Obrony Narodowej
- noszą umundurowanie galowe, wyjściowe i służbowe ustalone dla rodzaju Sił Zbrojnych, jednostek wojskowych i specjalności, w których poprzednio służyli.

§ 25b9)Dodany przez § 1 pkt 5 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1..

Żołnierze zawodowi pozostający w rezerwie kadrowej lub dyspozycji, a także żołnierze zawodowi słuchacze szkół i uczelni wojskowych noszą umundurowanie ustalone dla rodzaju Sił Zbrojnych, jednostek wojskowych i specjalności, w których poprzednio służyli.

§ 25c9)Dodany przez § 1 pkt 5 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1..

1.

Żołnierze zawodowi wyznaczeni do pełnienia służby poza granicami państwa na stanowiskach służbowych:

1)

w polskich przedstawicielstwach wojskowych przy:

a)

organizacjach międzynarodowych,

b)

międzynarodowych strukturach wojskowych,

2)

bezpośrednio w strukturach organizacji międzynarodowych i międzynarodowych strukturach wojskowych,

3)

w ataszatach obrony przy przedstawicielstwach dyplomatycznych i w stałych przedstawicielstwach przy organizacjach międzynarodowych podległych ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych, mających siedzibę poza granicami państwa,

4)

przy siłach zbrojnych albo przy innych strukturach obronnych państw obcych
- noszą umundurowanie ustalone dla rodzaju Sił Zbrojnych, jednostek wojskowych i specjalności, w których poprzednio służyli.

2.

Żołnierze zawodowi pełniący służbę na terenie kraju w międzynarodowych strukturach wojskowych, w tym w jednostkach międzynarodowych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, noszą umundurowanie ustalone dla rodzaju Sił Zbrojnych, jednostek wojskowych i specjalności, w których poprzednio służyli.

§ 25d9)Dodany przez § 1 pkt 5 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1..

Żołnierze etatowych pododdziałów reprezentacyjnych i honorowych oraz etatowych orkiestr reprezentacyjnych i wojskowych noszą umundurowanie ustalone dla rodzaju Sił Zbrojnych lub jednostek wojskowych, które reprezentują.

§ 25e9)Dodany przez § 1 pkt 5 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1..

Żołnierze zawodowi pełniący służbę w międzynarodowych strukturach wojskowych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, Unii Europejskiej, Organizacji Narodów Zjednoczonych mogą nosić na terenie kraju i poza granicami państwa nakrycia głowy i oznaki rozpoznawcze ustalone przez organizację międzynarodową lub organa sił wielonarodowych.

   Rozdział 4   

Sposób noszenia umundurowania

§ 26.

1.

Czapkę rogatywkę, czapkę garnizonową oraz kapelusz damski nakłada się prosto na całą szerokość czoła, przy czym dolna krawędź daszka powinna znajdować się na linii brwi.

2.

Czapkę futrzaną i czapkę zimową:

1)

nosi się nałożoną prosto (symetrycznie) na głowę w ten sposób, aby dolna krawędź czapki znajdowała się nad linią brwi;

2)

ze względu na warunki atmosferyczne czapkę futrzaną można nosić z opuszczonymi klapami związanymi pod brodą albo z klapami związanymi z tyłu głowy.

3.

Furażerkę:

1)

nosi się lekko przechyloną w kierunku prawego ucha;

2)

przy wystąpieniach bez nakrycia głowy nosi się pod lewym naramiennikiem, godłem skierowanym do przodu i oznaką stopnia wojskowego skierowaną do dołu, a w umundurowaniu bez naramienników - w lewej udowej kieszeni spodni.

4.

Beret:

1)

nosi się lekko przechylony na prawe ucho w taki sposób, aby znak orła znajdował się na środku czoła ponad linią brwi; prawą krawędź beretu opuszcza się w dół nieco ku tyłowi tak, aby opadała na ucho;

210)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 6 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.)

w kolorze ciemnozielonym i oliwkowym nosi się lekko przechylony na prawe ucho w taki sposób, aby znak orła wojskowego znajdował się nad lewą brwią; prawą krawędź beretu opuszcza się w dół nieco ku tyłowi tak, aby opadała na ucho;

3)

przy wystąpieniach bez nakrycia głowy nosi się pod lewym naramiennikiem, godłem skierowanym do przodu, a w umundurowaniu bez naramienników - w lewej udowej kieszeni spodni.

5.

Kapelusz podhalański nosi się nałożony prosto (symetrycznie) na głowę, przy czym dolna krawędź ronda powinna znajdować się na wysokości linii brwi. W czasie wystąpień o charakterze służbowym pasek kapelusza zakłada się pod brodę.

6.

Płaszcze i półpłaszcze nosi się z rękawiczkami i szalikiem oraz dopasowuje się, tak aby zakrywały rękawy kurtki munduru i nie były dłuższe, niż do nasady palców przy opuszczonej ręce.

7.

Pelerynę podhalańską nosi się na lewym barku w ten sposób, aby jej lewa krawędź pokrywała się z linią guzików kurtki. Pelerynę spina się pod kołnierzem plecionką opadającą do tyłu przez prawe ramię.

8.

Kurtkę munduru dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa sięgała nasady kciuka przy opuszczonej ręce.

9.

Bluzę wyjściową marynarską nosi się z kołnierzem i krawatem marynarskim oraz na wierzchu spodni tak, aby zakrywała połowę długości bocznych kieszeni spodni. Krawat przywiązuje się do bluzy przy zakończeniu dekoltu sznurkiem w kolorze czarnym tak, aby końcówka krawata i sznurków były opuszczone na szerokość dłoni.

10.

Bluzy polowe i ćwiczebne dopasowuje się tak, aby krawędź rękawa bluzy sięgała nasady dłoni, oraz nosi się opuszczone na spodnie:

1)

z kołnierzem wyłożonym lub zapiętym na stójkę,

2)

z rękawami zapiętymi na taśmę samosczepną (guziki) lub podwiniętymi
- w warunkach bojowych bluzy polowe i ćwiczebne można nosić wpuszczone w spodnie.

11.

Bluzę ocieplającą można nosić pod bluzę polową.

12.

Spodnie dopasowuje się tak, aby sięgały z tyłu do krawędzi obcasa, i nosi się:

1)

polowe - z nogawkami wpuszczonymi w cholewki trzewików lub opuszczone na cholewki trzewików;

2)

ubrania ochronnego - z nogawkami opuszczonymi na cholewki trzewików z kurtką ubrania ochronnego;

3)

pozostałych ubiorów - z nogawkami opuszczonymi na cholewki butów lub trzewików.

13.

Spódnicę noszą żołnierze kobiety i dopasowują ją tak, aby w ubiorze:

1)

wieczorowym zakrywała kostki nóg;

2)

galowym, wyjściowym i służbowym zakrywała kolana.

14.

Koszule do ubioru:

1)

wieczorowego i galowego nosi się ze spinkami do mankietów;

2)

wyjściowego i służbowego nosi się z mankietami zapiętymi na guziki.

15.

Koszulobluzy:

1)

z krótkimi rękawami nosi się bez krawata, z rozpiętym jednym guzikiem, z naramiennikami w kolorze spodni, a w Marynarce Wojennej - w kolorze czarnym;

2)

z długimi rękawami nosi się z naramiennikami w kolorze spodni, a w Marynarce Wojennej z naramiennikami w kolorze czarnym:

a)

bez krawata z rozpiętym jednym guzikiem,

b)

z krawatem,

c)

z krawatem i kurtką munduru (bluzą olimpijką),

d)

z krawatem i swetrem oficerskim;

3)

polową nosi się z rozpiętym jednym guzikiem ze spodniami polowymi i pasem;

4)

koszulę ćwiczebną nosi się z rozpiętym jednym guzikiem:

a)

ze spodniami ćwiczebnymi i paskiem do spodni marynarki wojennej,

b)

pod bluzą ćwiczebną;

511)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 6 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.)

koloru białego z krótkimi rękawami:

a)

żołnierze Żandarmerii Wojskowej mogą nosić w składzie ubiorów wyjściowych podczas kontroli ruchu drogowego oraz motocyklowej asysty honorowej,

b)

żołnierze etatowych orkiestr reprezentacyjnych i wojskowych mogą nosić podczas przedstawień i koncertów.

16.

Apaszkę mogą nosić pododdziały reprezentacyjne i honorowe do ubioru polowego podczas udziału w uroczystościach.

17.

Pas:

1)

żołnierski nosi się:

a)

w zestawie ubioru polowego i ćwiczebnego podczas pełnienia służb dyżurnych,

b)

w składzie ubioru polowego pododdziałów reprezentacyjnych i honorowych,

c)

w przypadku konieczności noszenia kabury z bronią i oporządzenia,

d)

w przypadku wystąpień zbiorowych, zgodnie z decyzją organizatora przedsięwzięcia;

2)

służbowy z koalicyjką noszą generałowie przy wystąpieniach z szablą oraz żołnierze etatowych pododdziałów reprezentacyjnych i honorowych Wojsk Lądowych i Sił Powietrznych oraz dowódca, zastępca, kapelmistrz i tamburmajor etatowych orkiestr reprezentacyjnych i wojskowych w składzie ubioru służbowego w czasie uroczystości, żołnierze wchodzący w skład kolumny nie noszą koalicyjki;

3)

koloru białego z koalicyjką i getrami koloru białego noszą żołnierze etatowych pododdziałów reprezentacyjnych i honorowych Marynarki Wojennej oraz żołnierze etatowych orkiestr reprezentacyjnych i wojskowych (z wyjątkiem dowódcy, zastępcy, kapelmistrza i tamburmajora) w składzie ubioru służbowego w czasie uroczystości, żołnierze wchodzący w skład kolumny nie noszą koalicyjki.

18.

Kamizelkę odblaskową z napisem „Żandarmeria Wojskowa” noszą żołnierze Żandarmerii Wojskowej podczas:

1)

pełnienia służby patrolowej w składzie ubioru polowego z pasem koloru białego, jeżeli z jej charakteru wynika konieczność występowania w kamizelce odblaskowej;

2)

wykonywania kontroli ruchu drogowego oraz w czasie wydawania poleceń lub dawania sygnałów na drodze w składzie ubioru wyjściowego (z kurtką munduru lub koszulobluzą) i polowego z pasem koloru białego i koalicyjką;

3)

wykonywania obowiązków służbowych w oddziałach specjalnych Żandarmerii Wojskowej w składzie ubioru polowego z pasem żołnierskim, jeżeli z ich charakteru wynika konieczność występowania w kamizelce odblaskowej.

19.

Torbę polową nosi się przewieszoną przez prawe ramię. Górna krawędź torby powinna znajdować się na wysokości linii pasa. W razie jednoczesnego noszenia torby polowej i maski przeciwgazowej torbę polową nosi się przewieszoną przez lewe ramię, a maskę przez prawe ramię.

20.

Sznury galowe nosi się na prawym ramieniu, przypinając je pod naramiennikiem (w umundurowaniu Marynarki Wojennej przy pomocy zapinki) - przy wszyciu rękawa. Pętelkę sznura zapina się na pierwszym górnym guziku zapięcia munduru (pod spodem), a w umundurowaniu Marynarki Wojennej - pod klapą, na wysokości pierwszego rzędu guzików, tak aby metalowy wisiorek zwisający na końcu warkocza znajdował się na środku między rzędami guzików. Warkocze sznurów galowych generała przeprowadza się następująco: dłuższy warkocz pod rękawem i zapina się na pierwszy guzik, drugi warkocz ułożony na piersi zapina się na drugi od góry guzik munduru. Sznur galowy admirała zakłada się jak u generała, z tym że jego końcówki zapięte są w jednym miejscu (jak u oficera marynarki wojennej). Pętle sznurów galowych oficerskich i generała zakłada się pod prawy rękaw kurtki munduru.

21.

Kurtkę: wyjściową, wiatrówkę i ubrania ochronnego nosi się z kapturem lub bez w zależności od warunków atmosferycznych; podpinkę od kurtki ubrania ochronnego można użytkować samodzielnie w składzie ubiorów polowych i ćwiczebnych.

22.

Sweter oficerski nosi się w składzie ubioru wyjściowego z koszulą lub koszulobluzą i krawatem.

   Rozdział 5   

Sposób noszenia oznak wojskowych

§ 27.

Na mundurach wojskowych nosi się oznaki wojskowe:

1)

stopni wojskowych;

2)

korpusów osobowych, grup osobowych i specjalności;

3)

specjalistów wojskowych;

4)

szkolne;

5)

przynależności państwowej;

6)

rozpoznawcze;

7)

identyfikacyjne.

§ 28.

1.

Oznaki stopni wojskowych nosi się na:

1)

nakryciach głowy, z wyjątkiem:

a)

czapek: futrzanych, zimowych, ćwiczebnych, technika lotniczego, garnizonowych marynarskich oraz czapek garnizonowych marynarki wojennej do stopnia starszy bosman,

b)

kapeluszy polowych,

c12)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 7 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.)

beretów marynarskich oraz beretów Wojsk Specjalnych i Wojsk Obrony Terytorialnej,

d13)Dodana przez § 1 pkt 7 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.)

czapek -rogatywek polowych;

2)

pozostałym umundurowaniu:

a)

Wojsk Lądowych i Sił Powietrznych:
  •   -  
    na naramiennikach płaszczy, kurtek mundurów, bluz olimpijek, koszulobluzy i swetrów,
  •   -  
    na wysokości lewej piersi kurtki wyjściowej, kurtki wiatrówki, kombinezonu i kurtki pilota, kombinezonu i kurtki czołgisty, bluzy i kurtki technika lotniczego, kurtki i podpinki ubrania ochronnego, bluzy ocieplacza ćwiczebnego,
  •   -  
    na pochewce umieszczonej na patce od bluzy polowej na wysokości linii piersi,
  •   -  
    na pochewkach umieszczonych na naramiennikach koszulobluzy polowej, koszulki specjalnej letniej i ubrania czołgisty warsztatowca,
  •   -  
    na kieszeni prawego rękawa w miejscu wszycia taśmy samosczepnej kombinezonów, kurtek, bluz i koszulobluz Wojsk Specjalnych,

b)

Marynarki Wojennej:
  •   -  
    na naramiennikach płaszczy, kurtek czołgisty warsztatowca i koszulobluz,
  •   -  
    na wysokości lewej piersi kurtki wyjściowej, kurtki wiatrówki, kombinezonu i kurtki pilota, kombinezonu i kurtki czołgisty, bluzy ćwiczebnej, koszuli ćwiczebnej, bluzy i kurtki technika lotniczego, kurtki i podpinki ubrania ochronnego, bluzy ocieplacza ćwiczebnego i swetra,
  •   -  
    na lewych rękawach bluz wyjściowych marynarskich, półpłaszczy marynarskich, kurtek munduru z wyjątkiem oficerów,
  •   -  
    na obu rękawach kurtek munduru oficerów,
  •   -  
    na pochewce umieszczonej na patce od bluzy polowej na wysokości linii piersi.

2.

Sposób rozmieszczenia orłów i oznak stopni wojskowych na nakryciach głowy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

3.

Sposób rozmieszczenia oznak stopni wojskowych na naramiennikach, podkładkach i pochewkach określa załącznik nr 10 do rozporządzenia.

§ 29.

Oznaki stopni wojskowych wykonuje się na:

1)

nakryciach głowy:

a)

techniką haftu srebrzystym bajorkiem na:
  •   -  
    beretach generałów, a także beretach w składzie ubioru galowego i wyjściowego: Żandarmerii Wojskowej, jednostek powietrzno -desantowych i kawalerii powietrznej, jednostek obrony wybrzeża oraz 11 Dywizji Kawalerii Pancernej,
  •   -  
    otokach czapek garnizonowych i rogatywek,
  •   -  
    pasku skórzanym czapek garnizonowych kapeluszy damskich admirałów, oficerów, podoficerów i szeregowych w umundurowaniu Marynarki Wojennej,

b)

techniką haftu komputerowego na podkładce z tkaniny zasadniczej - na pozostałych nakryciach głowy;

2)

pozostałym umundurowaniu:

a)

Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych na:
  •   -  
    ubiorach wieczorowych, galowych, wyjściowych (z wyjątkiem swetra oficerskiego) i służbowych: oficerów - techniką haftu srebrzystym bajorkiem; szeregowych i podoficerów - gwiazdki techniką haftu srebrzystym bajorkiem, pozostałe elementy stopnia wykonuje się z taśmy dystynkcyjnej,
  •   -  
    pozostałych ubiorach - techniką haftu komputerowego,

b)

Marynarki Wojennej (z wyjątkiem admirałów) na:
  •   -  
    rękawach kurtek munduru - taśmą dystynkcyjną na podkładce sukiennej,
  •   -  
    naramiennikach płaszczy i koszulobluz wyjściowych - naramienniki w kolorze czarnym, taśmą dystynkcyjną,
  •   -  
    pozostałych ubiorach - techniką haftu komputerowego,

c)

admirałów na:
  •   -  
    rękawach kurtek munduru - techniką haftu złocistym bajorkiem na podkładce sukiennej,
  •   -  
    naramiennikach płaszczy i koszulobluz - naramienniki w kolorze czarnym, techniką haftu złocistym bajorkiem,
  •   -  
    pozostałych ubiorach - techniką haftu komputerowego.

§ 30.

1.

Na daszku czapek garnizonowych, rogatywek, kapelusza damskiego noszą:

1)

generałowie - dwa galony naszyte obok siebie;

2)

admirałowie - wężyk admiralski (stopniowo zwężający się w kierunku obu końców daszka), haftowany złocistym bajorkiem, na podkładce koloru czarnego;

3)

oficerowie starsi - dwa galony naszyte obok siebie;

4)

oficerowie młodsi - jeden galon.

2.

Na rondzie czapki rogatywki i kapelusza podhalańskiego noszą:

1)

generałowie - jeden galon na rondzie czapki rogatywki oraz dwa galony na rondzie kapelusza podhalańskiego;

2)

oficerowie starsi - dwa galony;

3)

oficerowie młodsi - jeden galon.

§ 31.

1.

Oznaki korpusów osobowych/grup osobowych (specjalności) żołnierze noszą na kołnierzach kurtek mundurów oraz płaszczy służbowych w składzie umundurowania Wojsk Lądowych oraz Sił Powietrznych - w zależności od korpusu osobowego, grupy osobowej i specjalności wojskowej, do której zostali zaliczeni.

2.

Marszałek Polski i generałowie (admirałowie) nie noszą oznak korpusów osobowych/grup osobowych (specjalności).

3.

Sposób rozmieszczenia oraz wzory oznak korpusów osobowych/grup osobowych (specjalności) określa załącznik nr 11 do rozporządzenia.

§ 32.

1.

Oznakę specjalisty wojskowego żołnierze noszą w składzie umundurowania Marynarki Wojennej na lewym rękawie bluz wyjściowych marynarskich i bluz wyjściowych letnich marynarskich oraz półpłaszczy marynarskich - w zależności od korpusu osobowego, grupy osobowej i specjalności wojskowej, do której zostali zaliczeni; nad tą oznaką nosi się oznakę klasy specjalisty wojskowego.

2.

Sposób rozmieszczenia oraz wzory oznak specjalistów wojskowych i oznak klas specjalistów wojskowych określa załącznik nr 12 do rozporządzenia.

§ 33.

1.

Oznaki szkolne:

1)

koloru złocistego noszą:

a)

podchorążowie Akademii Marynarki Wojennej na:
  •   -  
    kołnierzach kurtki munduru - na końcu kołnierza przy styku z klapami oznakę „AMW”,
  •   -  
    naramiennikach kurtek mundurów i koszulobluz wyjściowych - oznakę „AMW”,
  •   -  
    oznace stopnia do kurtki wyjściowej, kurtki ubrania ochronnego, bluzy ćwiczebnej i koszulobluzy ćwiczebnej - oznakę „AMW”,
  •   -  
    zewnętrznej części mankietów rękawów kurtki munduru - taśmę (naszytą na podkładkę sukienną) oznaczającą rok nauki,

b)

kadeci szkół podoficerskich Marynarki Wojennej na:
  •   -  
    lewym rękawie bluz wyjściowych marynarskich, półpłaszcza marynarskiego - oznakę „SP”,
  •   -  
    naramiennikach koszulobluz polowych, patce od bluzy polowej oraz oznace od ubrania ochronnego - oznakę „SP”;

2)

koloru matowosrebrnego noszą:

a14)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 8 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.)

pozostali podchorążowie na:
  •   -  
    naramiennikach kurtek mundurów i koszulobluz ubiorów wyjściowych - oznakę „WAT”, „AWL”, „WSO” oraz sznurek pleciony koloru matowosrebrnego naszyty dookoła naramienników (poza wyszyciem przy rękawie),
  •   -  
    oznace stopnia do kurtki wyjściowej, kurtki ubrania ochronnego, naramiennikach od koszulobluzy polowej oraz patce od bluzy polowej - oznakę „WAT”, „AWL”, „WSO”,
  •   -  
    zewnętrznej części mankietów rękawów kurtki munduru - taśmę (naszytą na podkładkę sukienną) oznaczającą rok nauki,

b)

pozostali kadeci szkół podoficerskich na naramiennikach koszulobluz polowych, patce od bluzy polowej oraz oznace od ubrania ochronnego - oznakę „SP”.

2.

Wzory oraz sposób rozmieszczenia oznak szkolnych określa załącznik nr 13 do rozporządzenia.

§ 34.

1.

Oznakę przynależności państwowej:

1)

w postaci naszywki z godłem Rzeczypospolitej Polskiej można nosić na lewym rękawie półfraka, żakietu, kurtek munduru, bluz olimpijek i płaszczy w składzie ubiorów wieczorowych, galowych, wyjściowych i służbowych;

2)

w postaci naszywki z flagą Rzeczypospolitej Polskiej nosi się na obydwu rękawach ubiorów polowych, ćwiczebnych i specjalnych; w czasie działań bojowych oznakę można odpiąć.

2.

Sposób rozmieszczenia oznak przynależności państwowej i rozpoznawczych określa załącznik nr 14 do rozporządzenia.

§ 35.

1.

Oznaki rozpoznawcze można nosić w składzie ubiorów:

1)

galowych, wyjściowych i służbowych - na prawym rękawie kurtek munduru, bluz olimpijek i płaszczy;

2)

polowych i ćwiczebnych - na lewym rękawie, z wyjątkiem bluz ocieplających, koszulobluz.

2.

Emblemat rozpoznawczy NATO noszą żołnierze w czasie udziału w operacjach Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w sposób określony w ust. 1 pkt 2.

3.

W Wojskach Specjalnych bezpośrednio nad oznaką rozpoznawczą można nosić napis WOJSKA SPECJALNE.

4.

W jednostkach Marynarki Wojennej funkcję oznaki rozpoznawczej dla marynarzy i kadetów szkół podoficerskich spełnia napis na taśmie otokowej czapki garnizonowej, którego treść określa Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych.

5.

Proporczyk można nosić na berecie z lewej strony za oznaką stopnia wojskowego równolegle do krawędzi beretu.

6.

Sposób rozmieszczenia oznak przynależności państwowej i rozpoznawczych określa załącznik nr 14 do rozporządzenia.

§ 36.

1.

Oznakę identyfikacyjną z nazwiskiem nosi się po prawej stronie:

1)

bezpośrednio nad klapą górnej kieszeni kurtki munduru, bluzy olimpijki, w składzie ubiorów: galowego, wyjściowego i służbowego Wojsk Lądowych i Sił Powietrznych;

2)

symetrycznie w stosunku do baretek na półfraku, żakiecie, kurtce munduru w składzie ubiorów: wieczorowego, galowego, wyjściowego i służbowego Marynarki Wojennej oraz ubioru wieczorowego Wojsk Lądowych i Sił Powietrznych;

3)

na piersi w miejscu naszycia taśmy samosczepnej w składzie ubiorów: polowego, ćwiczebnego i specjalnego.

2.

Oznakę identyfikacyjną z nazwiskiem można nosić po prawej stronie:

1)

bezpośrednio nad klapą górnej kieszeni koszulobluzy w składzie ubiorów: wyjściowego i służbowego;

2)

na środku na wysokości górnej krawędzi kieszeni swetra w składzie ubioru wyjściowego;

3)

na kieszeni prawego rękawa w miejscu wszycia taśmy samosczepnej bezpośrednio nad oznaką stopnia wojskowego kombinezonów, kurtek, bluz i koszulobluz Wojsk Specjalnych.

3.

Na oznace identyfikacyjnej z nazwiskiem do ubioru specjalnego personelu latającego umieszcza się znak lotnictwa wojskowego oraz logo oznaki: pilota, nawigatora lub technika pokładowego, w zależności od specjalności wojskowej.

4.

Wzory oznak identyfikacyjnych określa załącznik nr 15 do rozporządzenia.

   Rozdział 6   

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 37.

(uchylony).15)Przez § 1 pkt 9 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.

§ 38.

(uchylony).15)Przez § 1 pkt 9 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.

§ 39.

(uchylony).15)Przez § 1 pkt 9 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.

§ 40.

(uchylony).15)Przez § 1 pkt 9 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.

§ 41.

(uchylony).15)Przez § 1 pkt 9 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.

§ 4216)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 10 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1..

Umundurowanie i oznaki wojskowe dotychczasowych wzorów innych niż określone w niniejszym rozporządzeniu mogą być noszone do dnia 31 grudnia 2018 r., z wyjątkiem:

1)

munduru galowego, czapki rogatywki, czapki garnizonowej, furażerki, półbutów galowych, kurtki wyjściowej i płaszczy, które mogą być noszone do dnia 31 grudnia 2020 r.;

2)

przedmiotów umundurowania, o których mowa w załącznikach nr 2 i 3 przepisów wydanych na podstawie art. 137b ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, które mogą być noszone do czasu wyczerpania zapasów.

§ 43.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia17)Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 2 lutego 2015 r..18)Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2005 r. poz. 53, z 2006 r. poz. 1137, z 2007 r. poz. 776, z 2008 r. poz. 27 i 867, z 2009 r. poz. 47, z 2010 r. poz. 162 oraz z 2013 r. poz. 466 i 1333), które utraciło moc na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. poz. 1355).
1)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 lit. a tiret pierwsze rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 grudnia 2018 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów, zestawów i wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i żołnierzy pełniących służbę kandydacką (Dz. U. poz. 2439), które weszło w życie z dniem 31 grudnia 2018 r.
2)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 lit. a tiret drugie rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
3)
Dodany przez § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
4)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
5)
Dodany przez § 1 pkt 1 lit. d rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
6)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
7)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
8)
Dodana przez § 1 pkt 4 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
9)
Dodany przez § 1 pkt 5 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
10)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 6 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
11)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 6 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
12)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 7 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
13)
Dodana przez § 1 pkt 7 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
14)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 8 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
15)
Przez § 1 pkt 9 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
16)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 10 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.
17)
Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 2 lutego 2015 r.
18)
Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz noszenia umundurowania i oznak wojskowych przez żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2005 r. poz. 53, z 2006 r. poz. 1137, z 2007 r. poz. 776, z 2008 r. poz. 27 i 867, z 2009 r. poz. 47, z 2010 r. poz. 162 oraz z 2013 r. poz. 466 i 1333), które utraciło moc na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. poz. 1355).

Załącznik nr 1   -   Wzory i zestawy ubioru wieczorowego

patrz oryginał

Załącznik nr 2   -   Wzory i zestawy ubioru galowego

patrz oryginał

Załącznik nr 3   -   Wzory i zestawy ubioru wyjściowego

patrz oryginał

Załącznik nr 4   -   Wzory i zestawy ubioru służbowego

patrz oryginał

Załącznik nr 5   -   Wzory i zestawy ubioru polowego

patrz oryginał

Załącznik nr 6   -   Wzory i zestawy ubioru ćwiczebnego

patrz oryginał

Załącznik nr 7   -   Wzory i zestawy ubioru specjalnego

patrz oryginał

Załącznik nr 8   -   Sposób rozmieszczenia orłów i oznak stopni wojskowych na nakryciach głowy

patrz oryginał

Załącznik nr 9   -   Sposób rozmieszczenia orłów marszałka polski, generałów i admirałów na kołnierzach kurtki munduru i płaszcza sukiennego

patrz oryginał

Załącznik nr 10   -   Sposób rozmieszczenia oznak stopni wojskowych na naramiennikach, podkładkach i pochewkach

patrz oryginał

Załącznik nr 11   -   Sposób rozmieszczenia oraz wzory oznak korpusów osobowych/grup osobowych (specjalności)

patrz oryginał

Załącznik nr 12   -   Sposób rozmieszczenia oraz wzory oznak specjalistów wojskowych i oznak klas specjalistów wojskowych

patrz oryginał

Załącznik nr 13   -   Wzory oraz sposób rozmieszczenia oznak szkolnych19)W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 11 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.

patrz oryginał
19)
W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 11 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 1.

Załącznik nr 14   -   Sposób rozmieszczenia oznak przynależności państwowej i rozpoznawczych

patrz oryginał

Załącznik nr 15   -   Wzory oznak identyfikacyjnych

patrz oryginał