Cel „Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach indyków rzeźnych”
Zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych określonych
odzwierzęcych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność (Dz. Urz. UE
L 325 z 12.12.2003, str. 1, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.
3, t. 41, str. 328, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 2160/2003”, państwa
członkowskie Unii Europejskiej ustanawiają krajowe programy zwalczania w odniesieniu
do każdej choroby odzwierzęcej i odzwierzęcego czynnika chorobotwórczego wymienionych
w załączniku I do tego rozporządzenia. Celem programu jest osiągnięcie celu unijnego,
który w odniesieniu do stad indyków rzeźnych został określony w rozporządzeniu Komisji
(UE) nr 1190/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie unijnego celu ograniczenia występowania
Salmonella Enteritidis i Salmonella Typhimurium w stadach indyków zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 2160/2003 Parlamentu
Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 340 z 13.12.2012, str. 29, z późn. zm.), zwanym
dalej „rozporządzeniem nr 1190/2012”, i dotyczy stad indyków rzeźnych z wynikiem dodatnim
badań laboratoryjnych w odniesieniu do następujących serotypów Salmonella:
2)
Salmonella Typhimurium, w tym jednofazowej Salmonella Typhimurium o wzorze antygenowym 1_,4,[5],12:i:- zwanych dalej „serotypami Salmonella objętymi programem”.
Zgodnie z przepisami ust. 1 części E załącznika II do rozporządzenia nr 2160/2003
świeże mięso drobiowe pozyskane z drobiu wymienionego w załączniku I do tego rozporządzenia
(kury, indyki) nie może być wprowadzone do obrotu w celu spożycia przez ludzi, jeżeli
nie zostanie spełnione kryterium bezpieczeństwa żywności określone w ust. 1.28 rozdz.
1 załącznika I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r.
w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych (Dz. Urz. UE
L 338 z 22.12.2005, str. 1, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 1 ust. 3 rozporządzenia nr 2160/2003 „Krajowy program zwalczania niektórych
serotypów Salmonella w stadach indyków rzeźnych” na lata 2019-2021, zwany dalej „programem”, nie ma zastosowania
przy produkcji mięsa pochodzącego z indyków rzeźnych przeznaczonego do sprzedaży bezpośredniej
lub na własny użytek.
Zgodnie z art. 4 ust. 5 rozporządzenia nr 2160/2003 cel wspólnotowy określony w rozporządzeniu
Komisji (WE) nr 584/2008 z dnia 20 czerwca 2008 r. wykonującym rozporządzenie (WE)
nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wspólnotowego celu ograniczenia
częstości występowania Salmonelli enteritidis i Salmonelli typhimurium u indyków (Dz.
Urz. UE L 162 z 21.06.2008, str. 3) został ustanowiony na okres trzech lat, do końca
2012 r. Wyżej wymienione rozporządzenie Komisji (WE) nr 584/2008 zostało uchylone
na mocy art. 3 rozporządzenia Komisji (UE) nr 1190/2012.
Począwszy od 2013 r. program jest kontynuowany w państwach członkowskich dla osiągnięcia
celu unijnego.
Od 2010 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest realizowany „Krajowy program
zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach indyków rzeźnych”. W 2010 r. odsetek zakażeń w stadach indyków rzeźnych
serotypami Salmonella objętymi programem wyniósł 0,7%. W 2011 r. odsetek zakażeń w stadach indyków rzeźnych serotypami Salmonella objętymi programem wyniósł 0,45%. W 2012 r. odsetek zakażeń w stadach indyków rzeźnych
serotypami Salmonella objętymi programem wyniósł 0,29%. W 2013 r. odsetek zakażeń w stadach indyków rzeźnych
serotypami Salmonella objętymi programem wyniósł 0,27%. W 2014 r. odsetek zakażeń w stadach indyków rzeźnych
serotypami Salmonella objętymi programem wyniósł 0,31%. W 2015 r. odsetek zakażeń w stadach indyków rzeźnych
serotypami Salmonella objętymi programem wyniósł 0,16%. W 2016 r. odsetek zakażeń w stadach indyków rzeźnych
serotypami Salmonella objętymi programem wyniósł 0,12%. W 2017 r. odsetek zakażeń w stadach indyków rzeźnych
serotypami Salmonella objętymi programem wyniósł 0,03%.
W 2018 r. program był prowadzony zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju
Wsi z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia „Krajowego programu zwalczania
niektórych serotypów Salmonella w stadach indyków rzeźnych” na lata 2016-2018 (Dz. U. poz. 2269, z późn. zm.).
Cel unijny zostanie osiągnięty w odniesieniu do stad indyków rzeźnych, gdy docelowo
roczny odsetek stad z dodatnim wynikiem badań laboratoryjnych w odniesieniu do serotypów
Salmonella objętych programem zostanie zredukowany do 1% lub poniżej tej wartości.
Ponadto cel programu będzie obejmował również określenie systemów badawczych koniecznych
do sprawdzenia, czy cel unijny został osiągnięty, oraz do sprawdzenia postępów w realizacji
celu unijnego.
Zgodnie z ust. 4.1 załącznika do rozporządzenia nr 1190/2012 na potrzeby sprawozdawczości
mającej na celu weryfikację celu unijnego, przyjmuje się następującą definicję stada
zakażonego: „stado indyków rzeźnych, w którym w wyniku pobrania próbek w ramach programu
wykryto w jednej próbce lub większej ich liczbie Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium (inne, niż szczepy szczepionkowe, ale z uwzględnieniem jednofazowych szczepów
o wzorze antygenowym 1,4,[5],12:i:-). Dodatkowo na potrzeby sprawozdawczości mającej
na celu weryfikację celu unijnego za stado zakażone uznaje się również stado indyków
rzeźnych, w którym w wyniku pobrania próbek w ramach programu wykryto w jednej próbce
lub większej ich liczbie efekt hamujący wzrost bakterii.
W celu uzyskania współfinansowania unijnego program został opracowany zgodnie z wymaganiami
określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 652/2014 z dnia
15 maja 2014 r. ustanawiającym przepisy w zakresie zarządzania wydatkami odnoszącymi
się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz dotyczącymi
zdrowia roślin i materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin, zmieniającym dyrektywy
Rady 98/56/WE, 2000/29/WE i 2008/90/WE, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i
Rady (WE) nr 178/2002, (WE) nr 882/2004 i (WE) nr 396/2005, dyrektywę Parlamentu Europejskiego
i Rady 2009/128/WE i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009
oraz uchylające decyzje Rady 66/399/EWG, 76/894/EWG i 2009/470/WE (Dz. Urz. UE L 189
z 27.06.2014, str. 1, późn. zm.), zwanym dalej „rozporządzeniem nr 625/2014”.