Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologiiz dnia 22 marca 2019 r.w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych ¹⁾Minister Przedsiębiorczości i Technologii kieruje działem administracji rządowej - gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Przedsiębiorczości i Technologii (Dz. U. poz. 93).

Wnioski o przeprowadzenie prawnej kontroli metrologicznej w sprawach określonych w rozporządzeniu i dokumenty dołączane do tych wniosków sporządza się w języku polskim.

W przypadku gdy wnioski i dokumenty, o których mowa w ust. 1, są sporządzone w języku innym niż język polski, do tych wniosków i dokumentów dołącza się ich tłumaczenie na język polski sporządzone przez tłumacza przysięgłego.

Do wniosku, o którym mowa w § 4, dołącza się:

Dokumentacja techniczno- konstrukcyjna typu przyrządu pomiarowego zawiera:

W przypadku przyrządów pomiarowych zawierających urządzenia elektroniczne dokumentacja techniczno - -konstrukcyjna typu przyrządu pomiarowego zawiera również opis konstrukcji zapewniającej prawidłowe działanie tego przyrządu w przewidzianym przez producenta okresie.

W przypadku przyrządów pomiarowych zawierających oprogramowanie dokumentacja techniczno -konstrukcyjna typu przyrządu pomiarowego zawiera również opis oprogramowania obejmujący:

W przypadku gdy sposoby i metody przeprowadzania badań wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej nie zostały określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9a pkt 2 ustawy, badanie przyrządu pomiarowego jest przeprowadzane z uwzględnieniem właściwych dla danego przyrządu pomiarowego Polskich Norm, dokumentów Międzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej lub innych dokumentów technicznych.

Przeprowadzenie badań w zakresie badania typu przyrządu pomiarowego może zostać zlecone dyrektorom okręgowych urzędów miar lub laboratorium spoza administracji miar akredytowanemu w zakresie tych badań.

Badanie charakterystyk metrologicznych podczas badania typu przyrządu pomiarowego przeprowadza się zgodnie ze sposobami i metodami przeprowadzania badań określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 9a pkt 2 ustawy albo z uwzględnieniem dokumentów, o których mowa w ust. 1.

Z przeprowadzonego badania typu sporządza się protokół.

Protokół, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

Do protokołu, o którym mowa w ust. 1, mogą być załączone dokumenty umożliwiające identyfikację przyrządu pomiarowego przy sprawdzaniu zgodności przyrządu pomiarowego z zatwierdzonym typem, w tym sporządzone w wyniku skaningu laserowego przyrządu pomiarowego, o ile ma to zastosowanie.

Wzory decyzji zatwierdzenia typu oraz decyzji zatwierdzenia typu z ograniczeniami określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Wzorów, o których mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia, nie stosuje się przy zatwierdzaniu typu tachografów i ich elementów składowych.

W przypadku nadania przez Prezesa znaku zatwierdzenia typu znak zatwierdzenia typu składa się z dużych liter „PL” i „T”, dwóch ostatnich cyfr roku, w którym jest wydana decyzja zatwierdzenia typu, oraz kolejnego numeru tego znaku nadanego w danym roku.

Znaku zatwierdzenia typu, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przy zatwierdzaniu typu tachografów i ich elementów składowych.

Jeżeli przedmiotem wniosku o zatwierdzenie typu są przyrządy pomiarowe, do których odnoszą się odrębne dyrektywy Unii Europejskiej, Prezes nadaje zatwierdzonemu typowi przyrządu pomiarowego znak zatwierdzenia typu o określonym wzorze, na wniosek producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela.

Wzór znaku zatwierdzenia typu o określonym wzorze określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

Po zakończeniu prawomocną decyzją postępowania w sprawie zatwierdzenia typu przyrządu pomiarowego Prezes wzywa wnioskodawcę do odbioru badanych egzemplarzy przyrządu pomiarowego łącznie z tymi, które uległy zniszczeniu podczas badania. W przypadku nieodebrania przez wnioskodawcę przyrządów pomiarowych w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji dotyczące egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym.

Prezes może zatrzymać w Głównym Urzędzie Miar egzemplarz przyrządu pomiarowego, który był przedmiotem badania typu, albo jego część jako wzór zatwierdzonego typu służący jako odniesienie do sprawdzania zgodności wprowadzanych do obrotu lub użytkowania przyrządów pomiarowych z zatwierdzonym typem.

Prezes wzywa wnioskodawcę do odbioru wzoru zatwierdzonego typu, o którym mowa w ust. 2, po upływie okresu ważności decyzji zatwierdzenia typu. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Do postępowania w sprawie zmiany decyzji zatwierdzenia typu stosuje się odpowiednio przepisy niniejszego rozdziału.

W przypadku postępowań w sprawie zmiany decyzji zatwierdzenia typu dokumentacja techniczno-konstrukcyjna typu przyrządu pomiarowego jest sporządzana w zakresie wprowadzanych zmian typu przyrządu pomiarowego.

Do wniosku o uznanie za równoważne zatwierdzeniu typu lub legalizacji pierwotnej odpowiednich dokumentów potwierdzających dokonanie prawnej kontroli metrologicznej przyrządu pomiarowego przez właściwe zagraniczne instytucje metrologiczne w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Republice Turcji oraz państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), będących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, stosuje się przepisy § 3, § 4 i § 5 ust. 1 pkt 4 i 6-9, ust. 2 oraz ust. 4.

Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:

Dokumenty, o których mowa w ust. 1, Prezes uznaje za równoważne zatwierdzeniu typu lub legalizacji pierwotnej, pod warunkiem że prawna kontrola metrologiczna wykonywana w państwach, o których mowa w ust. 1, zapewnia jednolitość miar i dokładność pomiarów w stopniu co najmniej odpowiadającym przepisom określającym wymagania, którym powinny odpowiadać poszczególne rodzaje przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej, wydanym na podstawie art. 9a pkt 1 ustawy, oraz że sposoby i metody badań przeprowadzonych w celu wykazania spełniania przez przyrząd pomiarowy wymagań mogą być uznane za równoważne sposobom i metodom badań przeprowadzanych przez Prezesa w celu wykazania spełniania przez przyrząd pomiarowy tych wymagań.

Wniosek o dokonanie legalizacji może być składany na piśmie, ustnie do rejestru wniosków, a także za pomocą środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu administracji publicznej utworzoną na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne   (Dz. U. z 2019 r. poz. 700 i 730). W przypadku wniosku ustnego za datę otrzymania wniosku uznaje się datę zgłoszenia wniosku do rejestru wniosków.

Wniosek o dokonanie legalizacji w punkcie legalizacyjnym zawiera dodatkowo nazwę i adres punktu legalizacyjnego.

W przypadku zgłaszania do legalizacji dużej liczby przyrządów pomiarowych wniosek o dokonanie legalizacji może nie zawierać numerów fabrycznych przyrządów pomiarowych pod warunkiem, że wnioskodawca określi numer fabryczny przyrządu pomiarowego przed podjęciem czynności sprawdzenia tego przyrządu.

Organy administracji miar oraz podmioty upoważnione prowadzą rejestry wniosków o dokonanie legalizacji.

Przyjmujący wniosek o dokonanie legalizacji wydaje pisemne potwierdzenie przyjęcia wniosku albo potwierdza jego przyjęcie na kopii wniosku.

W przypadku prowadzenia rejestru wniosków przy użyciu systemu informatycznego jako potwierdzenie przyjęcia wniosku wydawany jest wydruk z rejestru.

Wnioskodawca wraz z wnioskiem o dokonanie legalizacji przedkłada egzemplarz albo egzemplarze przyrządów pomiarowych, które mają być poddane legalizacji, albo wskazuje we wniosku miejsce przeprowadzenia legalizacji, jeżeli, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 9a ustawy, legalizację przyrządu pomiarowego przeprowadza się w miejscu jego zainstalowania lub miejscu użytkowania.

Jeżeli wnioskodawca zgłasza do legalizacji partię lub dużą liczbę przyrządów pomiarowych, przyrządy te mogą być dostarczone do miejsca przeprowadzenia legalizacji w późniejszym terminie ustalonym przez organ administracji miar albo podmiot upoważniony.

W przypadku niedostarczenia przyrządów pomiarowych do miejsca przeprowadzenia legalizacji w terminie ustalonym przez organ administracji miar albo podmiot upoważniony, wnioskodawca jest obowiązany ponownie złożyć wniosek o dokonanie legalizacji tych przyrządów pomiarowych.

W przypadku gdy sposoby i metody przeprowadzania sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej nie zostały określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9a pkt 2 ustawy, sprawdzenie przyrządu pomiarowego jest przeprowadzane z uwzględnieniem właściwych dla danego przyrządu pomiarowego Polskich Norm, dokumentów Międzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej lub innych dokumentów technicznych.

Prezes może wezwać wnioskodawcę do udostępnienia specjalistycznego sprzętu, w szczególności wzorców miary wraz z dowodami spójności pomiarowej i odpowiednich środków technicznych, oraz zapewnienia pomocy personelu pomocniczego.

Z przeprowadzonych czynności sprawdzenia sporządza się protokół.

Protokół, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

Organ administracji miar albo podmiot upoważniony na podstawie przeprowadzonego sprawdzenia przyrządu pomiarowego i stwierdzenia zgodności z wymaganiami poświadcza dokonanie legalizacji przez:

Jeżeli przyrząd pomiarowy podlega legalizacji pierwotnej, a nie podlega legalizacji ponownej albo okres ważności legalizacji jest nieokreślony, cechę legalizacji stanowi wyłącznie cecha identyfikująca organ administracji miar albo podmiot upoważniony.

Cechy legalizacji i cechy zabezpieczające są nanoszone na przyrządy pomiarowe za pomocą nośników zapewniających ich czytelność, w sposób zapewniający ich trwałość, nieusuwalność albo gwarantujący ich uszkodzenie albo zniszczenie przy usuwaniu.

Wniosek o dokonanie legalizacji zawiera:

Jeżeli wniosek o dokonanie legalizacji jest składany przez upoważnionego przedstawiciela producenta, do wniosku należy dołączyć upoważnienie do działania w imieniu producenta w sprawach związanych z legalizacją.

Na przyrządach pomiarowych, do których odnoszą się odrębne dyrektywy Unii Europejskiej, na wniosek wnioskodawcy składającego wniosek o dokonanie legalizacji, umieszcza się cechy legalizacji pierwotnej o określonym wzorze.

Wzory cech legalizacji pierwotnej o określonym wzorze określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.

Legalizacja pierwotna jednorodnej partii manometrów do opon pojazdów mechanicznych, zwanych dalej „manometrami”, może być dokonana za pomocą metody statystycznej.

Legalizacja pierwotna za pomocą metody statystycznej jest dokonywana na wniosek.

Jednorodność każdej zgłaszanej do legalizacji pierwotnej partii manometrów zapewnia wnioskodawca.

Partia manometrów może być uznana za jednorodną, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

Wyboru manometrów do próbki kontrolnej dokonuje organ administracji miar lub podmiot upoważniony spośród manometrów z partii zgłoszonej do legalizacji.

Wyboru dokonuje się w sposób zapewniający reprezentatywność próbki kontrolnej dla danej partii manometrów.

Wybór należy przeprowadzić w taki sposób, aby prawdopodobieństwo wyboru danego manometru jako manometru w próbce kontrolnej było identyczne dla każdego manometru w partii.

Liczebność próbki kontrolnej przy legalizacji pierwotnej manometrów dokonywanej za pomocą metody statystycznej i kryteria akceptacji albo odrzucenia partii manometrów określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

Organ administracji miar albo podmiot upoważniony przeprowadza indywidualne sprawdzenia wszystkich manometrów z próbki kontrolnej.

Na podstawie wyników sprawdzeń oraz zgodnie z kryteriami akceptacji lub odrzucenia partii manometrów określonymi w załączniku nr 7 do rozporządzenia organ administracji miar lub podmiot upoważniony:

Spełnienie kryterium akceptacji partii stanowi podstawę do dokonania legalizacji partii manometrów.

Spełnienie kryterium odrzucenia partii stanowi podstawę do wydania decyzji o odmowie legalizacji manometrów.

W przypadku stwierdzenia spełniania wymagań przez manometry w liczbie równej lub wyższej od manometrów w próbce, które muszą spełniać wymagania, aby manometry w partii mogły być zalegalizowane, dokonanie legalizacji poświadcza się dowodami legalizacji w stosunku do wszystkich manometrów w partii, z wyjątkiem tych manometrów z próbki, w stosunku do których stwierdzono niespełnienie wymagań i wydano decyzję, o której mowa w art. 8n ust. 1a ustawy.

Wniosek o dokonanie legalizacji ponownej zawiera:

Jeżeli dowodem legalizacji przyrządu pomiarowego jest świadectwo legalizacji, do wniosku o dokonanie legalizacji ponownej dołącza się świadectwo legalizacji pierwotnej albo poprzedniej legalizacji ponownej. Wymaganie to nie dotyczy przyrządów pomiarowych wprowadzonych do obrotu lub użytkowania w wyniku dokonania oceny zgodności, zgłaszanych do legalizacji ponownej po raz pierwszy.

Legalizacja ponowna jednorodnej partii ciepłomierzy, podzespołów do ciepłomierzy, gazomierzy, liczników energii elektrycznej czynnej prądu przemiennego oraz wodomierzy może być dokonana za pomocą metody statystycznej.

Legalizacja ponowna za pomocą metody statystycznej dokonywana jest na wniosek.

Wniosek o dokonanie legalizacji ponownej za pomocą metody statystycznej, poza danymi określonymi w § 34, zawiera:

Wniosek, o którym mowa w ust. 3, jest składany najpóźniej 6 miesięcy przed upływem okresu ważności legalizacji przyrządów zgłaszanych do legalizacji ponownej albo terminem, w którym przyrządy te powinny być po raz pierwszy zgłoszone do legalizacji ponownej po dokonaniu oceny zgodności.

Jednorodność każdej zgłaszanej do legalizacji ponownej partii przyrządów pomiarowych zapewnia wnioskodawca, który do wniosku, o którym mowa w ust. 3, dołącza oświadczenie o spełnieniu przez partię przyrządów pomiarowych warunków uznania partii tych przyrządów za jednorodną.

Partia przyrządów pomiarowych może być uznana za jednorodną, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

W przypadku gdy z oznaczeń naniesionych na przyrządzie pomiarowym nie można ustalić spełnienia warunków, o których mowa w ust. 6 pkt 3 i 4, wnioskodawca jest obowiązany przedstawić dokument wskazujący na datę produkcji lub wprowadzenia przyrządów pomiarowych do obrotu lub użytkowania albo dokument wskazujący na datę legalizacji przyrządów pomiarowych.

Poza warunkami określonymi w ust. 6, partia ciepłomierzy może być uznana za jednorodną, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

Poza warunkami określonymi w ust. 6, partia gazomierzy może być uznana za jednorodną, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

Poza warunkami określonymi w ust. 6, partia liczników energii elektrycznej czynnej prądu przemiennego może być uznana za jednorodną, pod warunkiem że następujące parametry są takie same:

Poza warunkami określonymi w ust. 6, partia wodomierzy może być uznana za jednorodną, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

Wyboru przyrządów pomiarowych do próbki kontrolnej oraz przyrządów pomiarowych zapasowych dokonuje organ administracji miar lub podmiot upoważniony spośród przyrządów pomiarowych z partii zgłoszonej do legalizacji.

Wyboru dokonuje się w sposób zapewniający reprezentatywność próbki kontrolnej oraz próbki przyrządów pomiarowych zapasowych dla danej partii przyrządów pomiarowych.

Wybór należy przeprowadzić w taki sposób, aby prawdopodobieństwo wyboru danego przyrządu pomiarowego jako przyrządu pomiarowego w próbce kontrolnej oraz przyrządu pomiarowego zapasowego było identyczne dla każdego przyrządu pomiarowego w partii.

Liczebność próbki kontrolnej przy legalizacji ponownej dokonywanej za pomocą metody statystycznej i kryteria akceptacji albo odrzucenia partii przyrządów pomiarowych oraz liczbę przyrządów pomiarowych zapasowych w zależności od liczebności partii określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

Termin dostarczenia przyrządów pomiarowych do miejsca ich sprawdzenia ustalany jest w porozumieniu z wnioskodawcą.

W okresie od zdemontowania z miejsca instalacji przyrządów pomiarowych stanowiących próbkę kontrolną do sprawdzenia tych przyrządów nie można ingerować w przyrządy pomiarowe tworzące próbkę kontrolną, w tym nie można usuwać ich cech legalizacji i cech zabezpieczających. W szczególności przyrządy te nie mogą być naprawiane, regulowane lub nie może być dokonywana wymiana części tych przyrządów. Dopuszczalne jest podłączenie napięcia w celu naładowania źródła podtrzymania licznika energii elektrycznej czynnej prądu przemiennego, krótkotrwałe przedmuchiwanie gazomierzy oraz zabezpieczenie wodomierzy i przetworników przepływu ciepłomierzy przed wysychaniem.

Okres między demontażem przyrządu pomiarowego a sprawdzeniem próbki kontrolnej powinien być jak najkrótszy, przy czym nie może przekroczyć jednego miesiąca.

Przed rozpoczęciem sprawdzenia przyrządy pomiarowe z próbki kontrolnej mogą być wymienione na przyrządy pomiarowe zapasowe, jeżeli dany przyrząd pomiarowy z próbki kontrolnej spełnia co najmniej jedno z poniższych kryteriów:

W przypadkach, o których mowa w ust. 1, co najwyżej 6% przyrządów pomiarowych z próbki kontrolnej można wymienić na przyrządy pomiarowe zapasowe. Przyrządy pomiarowe zapasowe, użyte przy wymianie, należy wybrać losowo spośród partii przyrządów pomiarowych zapasowych.

Wymiana danego egzemplarza przyrządu pomiarowego z próbki kontrolnej na zapasowy jest możliwa jednokrotnie, po uprzednim stwierdzeniu wystąpienia co najmniej jednego z kryteriów, o których mowa w ust. 1.

Jeżeli utworzenie próbki kontrolnej nie jest możliwe, organ administracji miar lub podmiot upoważniony nie dokonuje legalizacji ponownej za pomocą metody statystycznej.

Na podstawie wyników sprawdzeń oraz zgodnie z kryteriami akceptacji lub odrzucenia partii przyrządów pomiarowych określonymi w załączniku nr 8 do rozporządzenia organ administracji miar lub podmiot upoważniony:

Spełnienie kryterium akceptacji partii stanowi podstawę do dokonania legalizacji partii przyrządów pomiarowych.

Spełnienie kryterium odrzucenia partii stanowi podstawę do wydania decyzji o odmowie legalizacji partii przyrządów pomiarowych.

W przypadku stwierdzenia spełniania wymagań przez przyrządy pomiarowe w liczbie równej lub wyższej od przyrządów w próbce, które muszą spełniać wymagania, aby przyrządy pomiarowe w partii mogły być zalegalizowane, poświadcza się dokonanie legalizacji jednym świadectwem legalizacji obejmującym wszystkie przyrządy pomiarowe w partii, z wyjątkiem tych przyrządów pomiarowych z próbki, w stosunku do których stwierdzono niespełnienie wymagań.

W przypadku decyzji o odmowie legalizacji partii przyrządów pomiarowych:

Przeliczniki do gazomierzy podlegające prawnej kontroli metrologicznej wprowadzone do obrotu lub użytkowania po dokonaniu oceny zgodności przed dniem 18 maja 2017 r. zgłasza się po raz pierwszy do legalizacji ponownej do dnia 31 grudnia 2021 r.

Okres ważności legalizacji pierwotnej przeliczników do gazomierzy dokonanej na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 7 stycznia 2008 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych   (Dz. U. poz. 29 oraz z 2010 r. poz. 728) upływa z dniem 31 grudnia 2026 r.