Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższegoz dnia 31 lipca 2020 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej 1)Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego kieruje działem administracji rządowej - szkolnictwo wyższe i nauka, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 kwietnia 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. poz. 724).

Spis treści

Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 267 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce   (Dz. U. z 2020 r. poz. 85, 374, 695, 875 i 1086) zarządza się, co następuje:

§ 1.

W rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej   (Dz. U. poz. 392) wprowadza się następujące zmiany:

1)

w § 2:

a)

w ust. 1 po wyrazach „rok jej przeprowadzenia” dodaje się wyrazy „, dostępnych w tym systemie w dniu 31 stycznia roku, w którym jest przeprowadzana ewaluacja”,

b)

w ust. 2 po wyrazach „do przedstawienia” dodaje się wyrazy „w wyznaczonym terminie, jednak nie krótszym niż 7 dni od dnia otrzymania wezwania,”,

c)

uchyla się ust. 3-5;

2)

w § 3 w ust. 3 w pkt 1 po wyrazie „ministra” dodaje się wyrazy „właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, zwanego dalej „ministrem”,”;

3)

w § 11 w ust. 1 w pkt 3 część wspólna otrzymuje brzmienie:
„ 
  •   -  
    na podstawie stosunku pracy, w sposób ciągły przez co najmniej 12 miesięcy.
 ”
 ;

4)

w § 13:

a)

ustępy oznaczone cyframi 5, 6 i 7 oznacza się odpowiednio cyframi 4, 5 i 6,

b)

w ust. 6 wyrazy „do dwóch miejsc” zastępuje się wyrazami „do czterech miejsc”;

5)

§ 15 otrzymuje brzmienie:
„ 

§ 15.

1.

Całkowita i przeliczeniowa wartość punktowa:

1)

artykułu naukowego, o którym mowa w § 9 ust. 2, wynosi 50% wartości punktowej ustalonej zgodnie z przepisami § 12 i § 13;

2)

monografii naukowej, rozdziału w monografii naukowej i redakcji naukowej monografii naukowej, o której mowa w § 10 ust. 2 pkt 1, wynosi 50% wartości punktowej ustalonej zgodnie z przepisami § 12 i § 13;

3)

monografii naukowej, rozdziału w monografii naukowej i redakcji naukowej monografii naukowej, o której mowa w § 10 ust. 2 pkt 2, wynosi 50% wartości punktowej ustalonej zgodnie z przepisami § 12 i § 13, a w przypadku gdy monografia ta powstała w wyniku realizacji projektu finansowanego:

a)

przez Narodowe Centrum Nauki,

b)

przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej,

c)

w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki,

d)

w ramach programu ramowego w zakresie wspierania badań i innowacji Unii Europejskiej albo w ramach programu związanego z wdrażaniem takiego programu
- 100% tej wartości.

2.

Całkowitą i przeliczeniową wartość punktową, o których mowa w ust. 1, ustala się z dokładnością do czterech miejsc po przecinku.
 ”
 ;

6)

w § 17:

a)

w ust. 3 pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„ 

1)

mniejsza niż 1 - suma udziałów jednostkowych nie może być większa niż 1;

2)

większa niż 4 - suma udziałów jednostkowych nie może być większa niż 4.
 ”
 ,

b)

po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
„ 

3a.

W przypadku gdy 2-krotność średniej wartości iloczynu, o której mowa w ust. 1 pkt 1, jest mniejsza niż 1, suma udziałów jednostkowych za monografie naukowe, których całkowita wartość punktowa wynosi nie więcej niż 100 pkt, za redakcje naukowe takich monografii i za rozdziały w takich monografiach nie może być większa niż 1.
 ”
 ,

c)

ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„ 

4.

Średnią wartość iloczynu, o której mowa w ust. 1 pkt 1, ustala się według stanu na dzień 31 grudnia każdego roku objętego ewaluacją. W przypadku ewaluowanego podmiotu utworzonego zgodnie z przepisem § 6 średnią wartość iloczynu ustala się według stanu na dzień 31 grudnia każdego roku objętego ewaluacją, poczynając od roku, w którym nastąpiły zmiany organizacyjne.
 ”
 ,

d)

w ust. 8:
  •   -  
    w pkt 1:
    •   -  
      - wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
      „ 
      3 w przypadku każdego pracownika, który spełnia warunki określone w § 11 ust. 1 pkt 1 lub 3, i:
       ”
       ,
    •   -  
      - uchyla się lit. c,
    •   -  
      - w lit. d wyrazy „w danej” zastępuje się wyrazami „w tej”,
  •   -  
    w pkt 2 lit. c otrzymuje brzmienie:
    „ 

    c)

    nie był zaliczony do liczby N w co najmniej jednej z dyscyplin wskazanych w oświadczeniu, o którym mowa w art. 343 ust. 7 ustawy, w żadnym z podmiotów, w których był zatrudniony.
     ”
     ,

e)

w ust. 10 w części wspólnej po wyrazach „24 miesiące” dodaje się wyrazy „lub przez co najmniej połowę okresu zatrudnienia w ewaluowanym podmiocie”,

f)

dodaje się ust. 11 w brzmieniu:
„ 

11.

Przepisu ust. 8 pkt 1 nie stosuje się również w przypadku pracowników, którzy w oświadczeniu, o którym mowa w art. 343 ust. 7 ustawy, złożonym w okresie objętym ewaluacją wskazali więcej niż dwie dyscypliny i upoważnili zatrudniające ich podmioty do wykazania w ewaluacji osiągnięć naukowych w dwóch z tych dyscyplin.
 ”
 ;

7)

w § 18:

a)

w ust. 1 wyrazy „do dwóch miejsc” zastępuje się wyrazami „do czterech miejsc”,

b)

ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„ 

2.

Łączną ocenę za publikacje naukowe uwzględniane w ocenie ewaluowanego podmiotu w ramach danej dyscypliny naukowej ustala się jako sumę wartości punktowych udziałów jednostkowych w tych publikacjach, ustalonych zgodnie z przepisem ust. 1, zaokrągloną w górę do liczby całkowitej.
 ”
 ;

8)

w § 19:

a)

w ust. 1 w pkt 3 wyrazy „pracownik ewaluowanego podmiotu” zastępuje się wyrazami „osoba, o której mowa w § 11 ust. 1”,

b)

dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„ 

3.

Do celów ewaluacji przyjmuje się, że datą przyznania patentu lub prawa ochronnego na wzór użytkowy jest data ich ogłoszenia w „Wiadomościach Urzędu Patentowego”, w „Europejskim Biuletynie Urzędowym” lub w innej równoważnej publikacji za granicą. W przypadku dwóch lub więcej dat przyjmuje się datę najwcześniejszą.
 ”
 ;

9)

w § 20:

a)

w ust. 9:
  •   -  
    w pkt 1:
    •   -  
      - wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
      „ 
      3 w przypadku każdego pracownika, który spełnia warunek określony w ust. 3 pkt 1, i:
       ”
       ,
    •   -  
      - uchyla się lit. c,
    •   -  
      - lit. d otrzymuje brzmienie:
      „ 

      d)

      nie upoważnił ewaluowanego podmiotu do wykazania do celów ewaluacji żadnego z osiągnięć artystycznych określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia w tej dyscyplinie;
       ”
       ,
  •   -  
    w pkt 2 lit. c otrzymuje brzmienie:
    „ 

    c)

    nie był zaliczony do liczby N w co najmniej jednej z dyscyplin wskazanych w oświadczeniu, o którym mowa w art. 343 ust. 7 ustawy, w żadnym z podmiotów, w których był zatrudniony.
     ”
     ,

b)

w ust. 11 w części wspólnej po wyrazach „24 miesiące” dodaje się wyrazy „lub przez co najmniej połowę okresu zatrudnienia w ewaluowanym podmiocie”;

10)

w § 22:

a)

w ust. 1:
  •   -  
    w pkt 1 w lit. b średnik zastępuje się przecinkiem i dodaje się lit. c w brzmieniu:
    „ 

    c)

    przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej;
     ”
     ,
  •   -  
    pkt 2 otrzymuje brzmienie:
    „ 

    2)

    projektów:

    a)

    finansowanych w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki,

    b)

    współfinansowanych w trybie konkursowym ze środków, o których mowa w art. 365 pkt 10 i 12 ustawy;
     ”
     ,

b)

w ust. 2 w pkt 1 w lit. a skreśla się wyrazy „i wskazała daną dyscyplinę naukową w oświadczeniu, o którym mowa w art. 343 ust. 7 ustawy,”;

11)

w § 23:

a)

po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu:
„ 

1a.

Ewaluowany podmiot zamieszcza dowody wpływu w terminie do dnia 15 stycznia roku, w którym jest przeprowadzana ewaluacja, w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ministra.

1b.

Dowody wpływu, w liczbie nie większej niż 5 na jeden opis wpływu, zamieszcza się jako oddzielne pliki zapisane w jednym z następujących formatów danych: .pdf, .mp3, .mp4, .mpeg4 lub .avi. Wielkość jednego pliku nie może przekraczać 500 megabajtów.
 ”
 ,

b)

ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„ 

3.

Ewaluowany podmiot przedstawia w danej dyscyplinie:

1)

2 opisy wpływu - jeżeli liczba N w tej dyscyplinie jest nie większa niż 100,00;

2)

3 opisy wpływu - jeżeli liczba N w tej dyscyplinie wynosi od 100,01 do 200,00;

3)

4 opisy wpływu - jeżeli liczba N w tej dyscyplinie wynosi od 200,01 do 300,00;

4)

5 opisów wpływu - jeżeli liczba N w tej dyscyplinie jest większa niż 300,00.
 ”
 ,

c)

po ust. 5 dodaje się ust. 5a w brzmieniu:
„ 

5a.

W przypadku przedstawienia większej liczby opisów wpływu, w ocenie są uwzględniane opisy w liczbie wynikającej z ust. 3 i 4 zgodnie z ich kolejnością wskazaną przez ewaluowany podmiot w systemie POL-on.
 ”
 ,

d)

ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„ 

6.

Opisy wpływu uwzględniane w ocenie są oceniane przez ekspertów powoływanych przez ministra na wniosek Przewodniczącego Komisji.
 ”
 ,

e)

po ust. 6 dodaje się ust. 6a i 6b w brzmieniu:
„ 

6a.

Przewodniczący Komisji przydziela dwóch ekspertów do oceny opisu wpływu i wskazuje jednego z nich jako eksperta wiodącego.

6b.

Ekspert wiodący, we współpracy z drugim ekspertem, ustala ocenę opisu wpływu.
 ”
 ,

f)

ust. 7 otrzymuje brzmienie:
„ 

7.

W ramach oceny opisu wpływu przyznaje się punkty za:

1)

zasięg wpływu:

a)

50 pkt - w przypadku wpływu o międzynarodowym zasięgu,

b)

40 pkt - w przypadku wpływu o krajowym zasięgu,

c)

30 pkt - w przypadku wpływu o regionalnym zasięgu,

d)

20 pkt - w przypadku wpływu o lokalnym zasięgu,

e)

0 pkt - w przypadku wpływu o marginalnym zasięgu albo gdy opis wpływu został sporządzony na podstawie dowodu wpływu, który nie wykazuje żadnego związku między wynikami badań naukowych lub prac rozwojowych albo działalności naukowej w zakresie twórczości artystycznej a gospodarką, funkcjonowaniem administracji publicznej, ochroną zdrowia, kulturą i sztuką, ochroną środowiska naturalnego, bezpieczeństwem i obronnością państwa lub innymi czynnikami wpływającymi na rozwój cywilizacyjny społeczeństwa;

2)

znaczenie wpływu:

a)

50 pkt - w przypadku wpływu o przełomowym znaczeniu,

b)

25 pkt - w przypadku wpływu o istotnym znaczeniu,

c)

10 pkt - w przypadku wpływu o ograniczonym znaczeniu,

d)

0 pkt - w przypadku wpływu o znikomym znaczeniu albo gdy opis wpływu został sporządzony na podstawie dowodu wpływu, który nie wykazuje żadnego związku między wynikami badań naukowych lub prac rozwojowych albo działalności naukowej w zakresie twórczości artystycznej a gospodarką, funkcjonowaniem administracji publicznej, ochroną zdrowia, kulturą i sztuką, ochroną środowiska naturalnego, bezpieczeństwem i obronnością państwa lub innymi czynnikami wpływającymi na rozwój cywilizacyjny społeczeństwa.
 ”
 ,

g)

po ust. 7 dodaje się ust. 7a w brzmieniu:
„ 

7a.

Ocena opisu wpływu:

1)

jest sumą liczby punktów przyznanych opisowi wpływu za zasięg wpływu i za znaczenie wpływu;

2)

wynosi 0 pkt - w przypadku przyznania opisowi wpływu 0 pkt za zasięg wpływu lub za znaczenie wpływu;

3)

wynosi 0 pkt - w przypadku gdy opis wpływu nie ma żadnego związku z badaniami naukowymi lub pracami rozwojowymi prowadzonymi w ewaluowanym podmiocie w ramach danej dyscypliny naukowej;

4)

wynosi 0 pkt za każdy brakujący opis wpływu - w przypadku przedstawienia do oceny mniejszej liczby opisów wpływu niż liczba wynikająca z ust. 3.
 ”
 ,

h)

ust. 8 otrzymuje brzmienie:
„ 

8.

Ocena opisu wpływu, o której mowa w ust. 7a pkt 1, jest zwiększana o 20% w przypadku, gdy interdyscyplinarność badań naukowych lub prac rozwojowych miała kluczowe znaczenie dla powstania danego wpływu.
 ”
 ,

i)

uchyla się ust. 9,

j)

ust. 10 i 11 otrzymują brzmienie:
„ 

10.

Ekspert wiodący sporządza uzasadnienie oceny opisu wpływu, o której mowa w ust. 7a pkt 1-3, oraz dokonania albo niedokonania zwiększenia, o którym mowa w ust. 8. Uzasadnienie nie może mieć mniej niż 800 znaków ze spacjami.

11.

Ocenę wpływu działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki ustala się jako średnią arytmetyczną ocen opisów wpływu, o których mowa w ust. 7a, zwiększonych zgodnie z ust. 8, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.
 ”
 ;

12)

w § 25 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„ 

2)

nie uwzględnić osiągnięcia naukowego albo artystycznego, jeżeli w systemie POL-on zostały nieprawidłowo wprowadzone informacje charakteryzujące to osiągnięcie, a w przypadku osiągnięcia naukowego również jeżeli nie jest ono w żaden sposób związane z badaniami naukowymi lub pracami rozwojowymi prowadzonymi w ewaluowanym podmiocie w ramach danej dyscypliny naukowej lub jeżeli nie powstało ono w związku z zatrudnieniem w ewaluowanym podmiocie lub kształceniem w szkole doktorskiej prowadzonej przez ewaluowany podmiot;
 ”
 ;

13)

w § 28 w ust. 5 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„ 

2)

liczbę cytowań artykułów naukowych uwzględnionych w ewaluacji autorstwa albo współautorstwa osób, o których mowa w § 11 ust. 1;
 ”
 ;

14)

w § 31:

a)

uchyla się ust. 8,

b)

uchyla się ust. 13;

15)

w § 32:

a)

ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„ 

1.

Oceny uzyskane w pierwszym i drugim etapie ewaluacji za poziom naukowy działalności naukowej oraz za efekty finansowe działalności naukowej w zakresie badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa, prowadzonych przez ewaluowany podmiot w ramach danej dyscypliny naukowej, sumuje się.
 ”
 ,

b)

po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
„ 

1a.

Ocena wpływu działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki w zakresie badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa wynosi iloraz sumy punktów przyznanych za ocenę poszczególnych opisów wpływu w pierwszym i drugim etapie ewaluacji oraz liczby wszystkich ocenionych opisów wpływu.
 ”
 ;

16)

w § 34:

a)

we wprowadzeniu do wyliczenia wyrazy „2021 r.” zastępuje się wyrazami „2022 r.”,

b)

pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„ 

2)

całkowita wartość punktowa artykułu naukowego opublikowanego w ostatecznej formie w latach 2017 i 2018 w czasopiśmie naukowym niezamieszczonym w wykazie z 2017 r. oraz:

a)

nieujętym w latach 2017 i 2018 w bazach:
  •   -  
    Scopus ,
  •   -  
    Science Citation Index Expanded ,
  •   -  
    Social Sciences Citation Index ,
  •   -  
    Arts & Humanities Citation Index ,
  •   -  
    Emerging Sources Citation Index albo

b)

ujętym w latach 2017 i 2018 w bazie Scopus - jeżeli czasopismo to nie posiadało statusu czasopisma aktywnego
- wynosi 1 pkt;
 ”
 ,

c)

pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„ 

4)

całkowitą wartość punktową artykułu naukowego opublikowanego w latach 2017 i 2018 w recenzowanych materiałach z międzynarodowej konferencji naukowej ustala się zgodnie z ostatnim wykazem czasopism sporządzonym w okresie objętym ewaluacją zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 267 ust. 2 pkt 2 ustawy;
 ”
 ,

d)

dodaje się pkt 5 i 6 brzmieniu:
„ 

5)

liczba punktów przyznanych artykułom naukowym zgodnie z art. 324 ust. 2a lub 2b ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce stanowi ich całkowitą wartość punktową;

6)

przeliczeniowa wartość punktowa wieloautorskiego artykułu naukowego, o którym mowa w pkt 5, wynosi iloczyn wartości k/m i całkowitej wartości punktowej artykułu naukowego, ale nie mniej niż 10% tej wartości
- gdzie:
k - oznacza liczbę autorów artykułu naukowego, o których mowa w § 11 ust. 1, którzy upoważnili ewaluowany podmiot do wykazania artykułu naukowego jako osiągnięcia naukowego w danej dyscyplinie naukowej,
m - oznacza liczbę autorów artykułu naukowego ogółem.
 ”
 ;

17)

po § 34 dodaje się § 34a i § 34b w brzmieniu:
„ 

§ 34a.

1.

W ewaluacji przeprowadzanej w 2022 r. liczbę osób prowadzących działalność naukową w danej dyscyplinie naukowej w 2017 r. ustala się na podstawie liczby pracowników zaliczonych według stanu na dzień 31 grudnia 2017 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki   (Dz. U. z 2018 r. poz. 87) do osób uczestniczących w realizacji badań naukowych lub prac rozwojowych, z uwzględnieniem dyscyplin wskazanych przez tych pracowników w oświadczeniu, o którym mowa w art. 219 ust. 11 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Do liczby osób prowadzących działalność naukową w danej dyscyplinie naukowej w 2017 r. nie wlicza się pracowników naukowo-technicznych i inżynieryjno-technicznych.

2.

Udział czasu pracy osoby prowadzącej działalność naukową w danej dyscyplinie naukowej w 2017 r. ustala się według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r.

§ 34b.

W ewaluacji przeprowadzanej w 2022 r. wniosek, o którym mowa w § 3 ust. 1, może dotyczyć również monografii naukowych, o których mowa w § 8 pkt 4, posiadających ISBN - Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki ( International Standard Book Number ), które zostały opublikowane w ostatecznej formie w czwartym roku okresu objętego ewaluacją.
 ”
 ;

18)

§ 35 i § 36 otrzymują brzmienie:
„ 

§ 35.

W ewaluacji przeprowadzanej w 2022 r. liczbę punktów za osiągnięcia naukowe, o których mowa w § 8:

1)

pkt 1, opublikowane w ostatecznej formie w latach 2019-2021, ustala się zgodnie z ostatnim wykazem czasopism,

2)

pkt 3, opublikowane w ostatecznej formie w latach 2017-2021, ustala się zgodnie z ostatnim wykazem wydawnictw
- sporządzonym i udostępnionym przez ministra w okresie objętym ewaluacją.

§ 36.

W ewaluacji przeprowadzanej w 2022 r. suma udziałów jednostkowych za:

1)

artykuły naukowe opublikowane w latach 2019-2021,

2)

monografie naukowe, rozdziały w monografiach naukowych i redakcje naukowe monografii naukowych, opublikowane w latach 2017-2021
- uwzględniane w ocenie ewaluowanego podmiotu w danej dyscyplinie naukowej, z wyłączeniem dyscypliny naukowej informatyka oraz dyscypliny naukowej informatyka techniczna i telekomunikacja, nie może być większa niż 220% liczby N.
 ”
 ;

19)

po § 36 dodaje się § 36a i § 36b w brzmieniu:
„ 

§ 36a.

Do dnia przyznania kategorii naukowej zgodnie z przepisami ustawy przez kategorię naukową, o której mowa w § 6 pkt 2 i 3, rozumie się kategorię naukową przyznaną na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki.

§ 36b.

W ewaluacji przeprowadzanej w 2022 r. w przypadku, o którym mowa w § 6, ewaluację przeprowadza się za okres 5 lat poprzedzających rok jej przeprowadzenia.
 ”
 ;

20)

w § 37 wyrazy „2021 r.” zastępuje się wyrazami „2022 r.”;

21)

załącznik nr 1 do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia;

22)

w załączniku nr 2 do rozporządzenia w ust. 2 wyrazy „§ 32 ust. 1” zastępuje się wyrazami „§ 32 ust. 1 i 1a”.

§ 2.

Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki udostępni system teleinformatyczny, o którym mowa w § 23 ust. 1a rozporządzenia zmienianego w § 1, w terminie do dnia 30 czerwca 2021 r.

§ 3.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
1)
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego kieruje działem administracji rządowej - szkolnictwo wyższe i nauka, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 kwietnia 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. poz. 724).

Załącznik   -   Rodzaje osiągnięć artystycznych uwzględnianych w ocenie poziomu artystycznego prowadzonej działalności naukowej w zakresie twórczości artystycznej i liczba przyznawanych za nie punktów