Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 61 ust. 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1123, 1610 i 2112 oraz z 2021 r. poz. 464 i 1728) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1

Zakres regulacji i definicje

§ 1.

Rozporządzenie określa:

1)

rodzaje, wzory, normy należności, okresy używalności oraz sposób noszenia umundurowania, w tym jego przedmiotów, i środków ochrony indywidualnej;

2)

rodzaje, normy należności oraz okresy używalności ekwipunku osobistego, w tym jego przedmiotów;

3)

sposób realizacji norm należności umundurowania i ekwipunku osobistego, w tym ich przedmiotów, oraz środków ochrony indywidualnej;

4)

rodzaje, wzory oznak oraz sposób ich noszenia;

5)

sposoby i okoliczności noszenia orderów, odznaczeń i odznak;

6)

rodzaje umundurowania, w tym przedmioty umundurowania, wydane w naturze albo w formie równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie;

7)

sposób ustalania i obliczania równowartości umundurowania i ekwipunku osobistego, w tym ich przedmiotów, oraz środków ochrony indywidualnej, które podlegają zwrotowi;

8)

przypadki, w których strażak zwolniony ze służby może nosić umundurowanie;

9)

okres używalności umundurowania i ekwipunku osobistego, w tym ich przedmiotów, oraz środków ochrony indywidualnej, podlegających zwrotowi w przypadku zwolnienia strażaka ze służby.

Rozdział 2

Rodzaje, wzory, normy należności i okresy używalności umundurowania, środków ochrony indywidualnej i ekwipunku osobistego oraz sposoby ich noszenia

§ 2.

Umundurowanie strażaka składa się z następujących rodzajów ubiorów:

1)

ubioru wyjściowego;

2)

ubioru reprezentacyjnego;

3)

ubioru służbowego.

§ 3.

1.

Przedmiotami ubioru wyjściowego są:

1)

czapka rogatywka;

2)

mundur;

3)

koszula wyjściowa;

4)

koszula wyjściowa z krótkim rękawem;

5)

krawat;

6)

sznur galowy;

7)

pasek skórzany czarny;

8)

płaszcz;

9)

szalik zimowy;

10)

rękawiczki skórzane czarne;

11)

rękawiczki skórzane czarne ocieplane;

12)

skarpety czarne (letnie i zimowe) lub rajstopy cieliste (letnie i zimowe);

13)

półbuty wyjściowe skórzane czarne;

14)

botki ocieplane czarne albo kozaki czarne;

15)

oznaki.

2.

Przedmiotami ubioru wyjściowego nadbrygadiera i generała brygadiera są ponadto:

1)

spodnie bryczesy z dwoma lampasami w kolorze granatowym na nogawkach;

2)

buty oficerskie;

3)

pas główny;

4)

półbuty wyjściowe lakierowane.

§ 4.

Przedmiotami ubioru reprezentacyjnego są:

1)

czapka rogatywka;

2)

mundur;

3)

koszula wyjściowa;

4)

krawat;

5)

sznur galowy;

6)

pasek skórzany czarny;

7)

pas główny;

8)

płaszcz sukienny;

9)

szalik zimowy;

10)

rękawiczki skórzane czarne;

11)

rękawiczki skórzane czarne ocieplane;

12)

skarpety czarne (letnie i zimowe);

13)

buty oficerskie;

14)

trzewiki bukatowe z gwoździami;

15)

oznaki.

§ 5.

Wzory ubioru wyjściowego i ubioru reprezentacyjnego są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

§ 6.

Normy należności, okresy używalności oraz sposób noszenia przedmiotów ubioru wyjściowego i ubioru reprezentacyjnego są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 7.

Przedmiotami ubioru służbowego są:

1)

czapka służbowa letnia;

2)

czapka służbowa zimowa;

3)

spodnie służbowe;

4)

spodnie służbowe krótkie;

5)

bluza służbowa;

6)

koszula służbowa z długim rękawem;

7)

koszula służbowa z krótkim rękawem;

8)

koszulka T-shirt;

9)

spodnie służbowe przeciwdeszczowe;

10)

kurtka służbowa przeciwdeszczowa;

11)

bluza służbowa typu polar;

12)

pasek;

13)

buty służbowe;

14)

skarpety czarne termoaktywne:

a)

typu stopki,

b)

typu 3/4;

15)

rękawiczki dziane czarne.

§ 8.

Wzory ubioru służbowego są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

§ 9.

Normy należności, okresy używalności oraz sposób noszenia przedmiotów ubioru służbowego są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

§ 10.

Wzory nakryć głowy są określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia.

§ 11.

1.

Rozróżnia się następujące rodzaje środków ochrony indywidualnej:

1)

podstawowe;

2)

pomocnicze.

2.

Podstawowymi środkami ochrony indywidualnej są:

1)

ubranie specjalne;

2)

ubranie specjalne lekkie;

3)

rękawice specjalne;

4)

rękawice techniczne;

5)

kominiarka;

6)

buty strażackie:

a)

gumowe,

b)

skórzane;

7)

hełm strażacki.

3.

Pomocniczymi środkami ochrony indywidualnej są przedmioty używane w celu ochrony przed zagrożeniem występującym w środowisku objętym działaniami ratowniczymi, w szczególności znajdujące zastosowanie w realizacji specjalistycznych czynności ratowniczych. Przedmioty pomocnicze środków ochrony indywidualnej są używane także z podstawowymi środkami ochrony indywidualnej, o których mowa w ust. 2, lub w przypadkach, w których nie stosuje się podstawowych środków ochrony indywidualnej.

4.

Wzory środków ochrony indywidualnej są określone w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

5.

Normy należności i okresy używalności środków ochrony indywidualnej są określone w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

§ 12.

1.

Rozróżnia się następujące rodzaje przedmiotów ekwipunku osobistego:

1)

podstawowe;

2)

pomocnicze.

2.

Przedmioty ekwipunku osobistego, ich normy należności i okresy używalności są określone w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

§ 13.

Przedmioty umundurowania nosi się w następujący sposób:

1)

czapkę rogatywkę - nałożoną symetrycznie na głowę tak, aby dolna krawędź czapki znajdowała się na wysokości około 30 mm nad linią brwi;

2)

marynarkę munduru w ubiorze wyjściowym i ubiorze reprezentacyjnym dopasowuje się tak, aby przy opuszczonej ręce dół rękawa sięgał nasady kciuka;

3)

nogawki spodni munduru, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 2, powinny z tyłu sięgać do górnej krawędzi obcasa;

4)

spodnie bryczesy ubioru wyjściowego nadbrygadiera i generała brygadiera oraz ubioru reprezentacyjnego - schowane w buty oficerskie;

5)

spodnie zwężane - z nogawkami wpuszczonymi w trzewiki, o których mowa w § 4 pkt 14;

6)

koszulę wyjściową z krawatem - pod marynarką munduru;

7)

płaszcz sukienny dopasowuje się tak, aby odległość od podłoża do dołu płaszcza wynosiła 420-520 mm w zależności od wzrostu strażaka, który go nosi; rękawy płaszcza powinny być na tyle długie, żeby zakrywały rękawy marynarki, jednak przy opuszczonej ręce nie powinny sięgać niżej niż do nasady kciuka;

8)

sznur galowy, występujący w czterech wzorach: generała, oficera, aspiranta, podoficera, nosi się na prawym ramieniu przypięty pod naramiennikiem - przy wszyciu rękawa; pętelkę sznura zapina się na pierwszym górnym guziku zapięcia munduru (u mężczyzn pod spodem, u kobiet pod samym guzikiem); dłuższy warkocz sznura galowego generała przeprowadza się pod rękawem i zapina się na pierwszy guzik, drugi warkocz ułożony na piersi zapina się na drugi od góry guzik munduru; pętle sznurów galowych generała i sznurów oficerskich zakłada się pod prawy rękaw marynarki munduru;

9)

pasek skórzany koloru czarnego - do spodni ubioru wyjściowego i ubioru reprezentacyjnego;

10)

szalik - do płaszcza w zależności od panujących warunków atmosferycznych;

11)

bieliznę termoaktywną trudnopalną lub koszulkę T-shirt - pod ubraniem specjalnym.

§ 14.

1.

Strażak może nosić:

1)

pas główny, toporek strażacki z pokrowcem, buty typu skutery i sznur galowy do przedmiotów munduru wyjściowego, gdy występuje w asystach honorowych, jeżeli nie ma możliwości wyposażenia go w ubiór reprezentacyjny;

2)

symbol żałoby według zasad przyjętych w obrządku religijnym przez niego praktykowanym;

3)

okulary przeciwsłoneczne w czarnych oprawkach, z wyjątkiem sytuacji, gdy pełni funkcję dowódcy uroczystości;

4)

okulary korekcyjne;

5)

parasol w kolorze czarnym;

6)

ocieplacz typu komin w kolorze czarnym do ubrania służbowego;

7)

elementy strojów regionalnych podczas uroczystości folklorystycznych;

8)

insygnia władzy przewidziane dla organów uczelni;

9)

torebki damskie w kolorze czarnym, bez ozdób;

10)

teczki lub aktówki w kolorze czarnym;

11)

przepustki służbowe w widocznym miejscu;

12)

buty strażackie skórzane do ubioru służbowego podczas wykonywania czynności służbowych poza częściami biurowymi i socjalnymi obiektów budowlanych Państwowej Straży Pożarnej;

13)

bieliznę termoaktywną trudnopalną do ubioru służbowego;

14)

czapki w kolorze czarnym, w tym ze znakiem graficznym Państwowej Straży Pożarnej, do ubrań specjalnych, z wyjątkiem bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych;

15)

kurtkę ubrania specjalnego do ubioru służbowego w złych warunkach atmosferycznych w przypadku, gdy nie ma kurtki służbowej przeciwdeszczowej;

16)

koszulę kapłańską z koloratką.

2.

Strażak:

1)

nosi przedmioty umundurowania, oznaki i środki ochrony indywidualnej zgodnie z ich przeznaczeniem;

2)

nie nosi przedmiotów, o których mowa w pkt 1, w połączeniu z przedmiotami ubioru cywilnego, z wyłączeniem ust. 1;

3)

nosi umundurowanie w sposób określony w załącznikach nr 2 i 4 do rozporządzenia;

4)

nie nosi przedmiotów, o których mowa w pkt 1, jeżeli ich stopień zużycia lub wygląd narusza powagę umundurowania i godność służby albo zagraża bezpieczeństwu;

5)

nie nosi torebek, o których mowa w ust. 1 pkt 9, na ramieniu;

6)

nie nosi przedmiotów ubioru służbowego do ubrania specjalnego, w szczególności podczas działań ratowniczo-gaśniczych, z zastrzeżeniem § 13 pkt 11 oraz § 14 ust. 1 pkt 14.

§ 15.

6.

W okolicznościach, o których mowa w ust. 5 pkt 2-4, strażak może wykonywać obowiązki służbowe w ubiorze wyjściowym bez sznura galowego.

7.

Podczas prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych, ćwiczeń, manewrów, szkoleń oraz prac z użyciem sprzętu gaśniczego strażak wykonuje zadania, wykorzystując właściwe środki ochrony indywidualnej lub ekwipunek osobisty zgodnie z decyzją kierującego działaniami ratowniczymi i odpowiednio do występujących zagrożeń.

§ 16.

Sposób noszenia umundurowania jest dostosowany do warunków atmosferycznych.

znaku absolwenta szkoły Państwowej Straży Pożarnej.

§ 18.

1.

Strażak nosi:

1)

oznaki stopni w kolorze złotym na:

a)

czapce rogatywce - haftowane bajorkiem,

b)

naramiennikach ubioru wyjściowego i ubioru reprezentacyjnego:

-

starszego strażaka i podoficera - z taśmy dystynkcyjnej,
-

aspiranta - gwiazdki haftowane bajorkiem, a krokiewki i obszycie naramienników z taśmy dystynkcyjnej,
-

oficera - haftowane bajorkiem,

c)

pochewkach na naramienniki koszul ubioru służbowego - haftowane nicią,

d)

podkładkach pod oznaki stopni noszonych na piersi, po lewej stronie:

-

kurtki służbowej przeciwdeszczowej,
-

bluzy służbowej typu polar,
-

bluzy służbowej,
-

kurtek ubrań specjalnych
-

w miejscach do tego przeznaczonych - haftowane nicią;

2)

oznaki przynależności państwowej:

a)

naszywkę z godłem Rzeczypospolitej Polskiej - na lewym rękawie marynarki munduru, płaszcza i płaszcza sukiennego, 100 mm poniżej miejsca wszycia kuli rękawa,

b)

naszywkę z flagą Rzeczypospolitej Polskiej - na rękawach bluz, kurtek i koszul ubioru służbowego 30 mm poniżej miejsca wszycia kuli rękawa,

c)

wizerunek orła przewidzianego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej na guzikach:

-

czapki rogatywki,
-

marynarki munduru,
-

płaszcza;

3)

oznaki rozpoznawcze Państwowej Straży Pożarnej w postaci:

a)

emblematu Państwowej Straży Pożarnej umieszczonego na stałe na:

-

lewym rękawie kurtki służbowej przeciwdeszczowej,
-

lewym rękawie bluzy służbowej typu polar,
-

na kieszeni lewego rękawa bluzy służbowej,

b)

emblematu Państwowej Straży Pożarnej na lewym rękawie kurtki ubrania specjalnego w miejscu do tego przeznaczonym,

c)

emblematu szkoły Państwowej Straży Pożarnej na:

-

prawym rękawie kurtki służbowej przeciwdeszczowej,
-

prawym rękawie bluzy służbowej typu polar,
-

prawym rękawie bluzy służbowej,

d)

półokrągłego emblematu Państwowej Straży Pożarnej na prawym rękawie marynarki munduru 80 mm poniżej miejsca wszycia kuli rękawa,

e)

innego emblematu stosowanego w jednostce organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej na:

-

prawym rękawie kurtki służbowej przeciwdeszczowej,
-

prawym rękawie bluzy służbowej typu polar,
-

prawym rękawie bluzy służbowej,
-

prawym rękawie kurtki munduru reprezentacyjnego i płaszcza sukiennego,

f)

wizerunku orła pożarniczego na:

-

czapkach rogatywkach - z metalu w kolorze złota pokrytego patyną,
-

czapkach ubioru służbowego - haftowane nicią w kolorze żółtym;

4)

oznaki identyfikacyjne w postaci:

a)

identyfikatora imiennego metalowego:

-

pośrodku górnej prawej kieszeni marynarki munduru, bezpośrednio nad patką u strażaka mężczyzny,
-

w połowie wysokości wszycia rękawa, między dolnym szwem rękawa, a szwem barkowym (około 3 cm poniżej dolnego szpica klapy) po prawej stronie marynarki munduru u strażaka kobiety,
-

pośrodku górnej prawej kieszeni koszuli wyjściowej z krótkim rękawem, bezpośrednio nad patką,

b)

identyfikatora imiennego tekstylnego na piersi, po prawej stronie:

-

kurtki służbowej przeciwdeszczowej,
-

bluzy służbowej typu polar,
-

bluzy służbowej nad kieszenią,
-

koszuli służbowej, o której mowa w § 7 pkt 6 i 7, nad kieszenią
-

w miejscu do tego przeznaczonym,

c)

identyfikatora miejscowości na lewym rękawie kurtki ubrania specjalnego, pod emblematem Państwowej Straży Pożarnej;

5)

oznaki dodatkowe w postaci:

a)

wizerunku orła generała - na wyłogach kołnierza marynarki munduru oraz płaszcza nadbrygadiera i generała brygadiera - haftowanego bajorkiem w kolorze złotym,

b)

znaku pożarniczego na wyłogach kołnierza marynarki munduru oraz płaszcza,

c)

znaku absolwenta szkoły Państwowej Straży Pożarnej w miejscu określonym we wzorze tego przedmiotu.

2.

Wzory oznak są określone w załączniku nr 9 do rozporządzenia.

§ 19.

1.

Oznaki orderów, odznaczeń i odznak, dla których przepisy szczególne przewidują wstążki i odpowiadające im baretki, nosi się na marynarce munduru podczas:

1)

uroczystości państwowych z udziałem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu lub Prezesa Rady Ministrów,

2)

uroczystych obchodów świąt narodowych i strażackich,

3)

uroczystości wręczenia odznak orderów, odznaczeń i odznak

- stosownie do zaleceń określonych przez organizatora, zakładając odznakę najwyższego posiadanego wyróżnienia.

2.

Baretki nosi się zawsze, bez względu na charakter wystąpienia, na marynarce munduru, na piersi po lewej stronie, maksymalnie po trzy w jednym rzędzie obok siebie bez przerw między nimi.

3.

Szczegółowe kwestie związane z noszeniem orderów, odznaczeń, odznak i baretek w zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozporządzeniu regulują przepisy wydane na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 138).

Rozdział 4

Zaopatrzenie strażaka w umundurowanie, środki ochrony indywidualnej i ekwipunek osobisty oraz przypadki noszenia umundurowania przez strażaka zwolnionego ze służby

§ 20.

1.

Realizacja norm należności przedmiotów umundurowania wraz z oznakami, środków ochrony indywidualnej i ekwipunku osobistego rozpoczyna się z dniem mianowania strażaka i kończy się z dniem zwolnienia strażaka ze służby w Państwowej Straży Pożarnej.

2.

Strażak otrzymuje przedmioty, o których mowa w ust. 1, z jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej, w której pełni służbę. Strażakowi wydaje się należne mu przedmioty umundurowania wraz z oznakami, środki ochrony indywidualnej i ekwipunek osobisty w naturze zgodnie z tabelami należności i wykonywanymi zadaniami.

§ 21.

1.

Strażak otrzymuje przedmioty ubioru wyjściowego oraz wybrane przedmioty ubioru służbowego, wyszczególnione w tabeli nr 2 w załączniku nr 4 do rozporządzenia, na własność. Przedmioty te wydaje się w naturze albo w formie równoważnika pieniężnego.

2.

Strażak w służbie przygotowawczej nabywa prawo własności przedmiotów, o których mowa w ust. 1, po upływie ich okresu używalności.

3.

Znak absolwenta szkoły Państwowej Straży Pożarnej jest wydawany jednorazowo w związku z ukończeniem szkoły.

4.

Okres używalności przedmiotów umundurowania, środków ochrony indywidualnej i ekwipunku osobistego wydanych w naturze liczy się od dnia ich wydania.

5.

Gdy strażak zostanie mianowany do służby stałej, nie wydaje mu się nowych przedmiotów umundurowania, w zamian za te, które zostały wydane w trakcie służby kandydackiej albo przygotowawczej, jeżeli w dniu mianowania na stałe nie minął okres używalności tych przedmiotów. Wydanie nowych przedmiotów następuje w terminie późniejszym i jest traktowane jako wydanie ich po raz pierwszy.

6.

Strażak mianowany na wyższy stopień służbowy dostaje dodatkowo komplet oznak stopni lub zwrot kosztów ich wykonania, a gdy zmieni korpus, dostaje sznur galowy i czapkę rogatywkę. Wydanie tych przedmiotów jest traktowane jako wydanie ich po raz pierwszy.

§ 22.

1.

Strażakowi wydaje się nowy przedmiot umundurowania, środków ochrony indywidualnej i ekwipunku osobistego przed upływem okresu ich używalności, jeżeli ten przedmiot zostanie utracony lub utraci swoją wartość użytkową.

2.

W przypadkach, o których mowa w ust. 1, powstałych z przyczyn niezawinionych przez strażaka, ten przedmiot wydaje się nieodpłatnie.

3.

W przypadkach, o których mowa w ust. 1, powstałych z przyczyn zawinionych przez strażaka, wydaje się ten przedmiot, jednak strażak jest obowiązany zwrócić równowartość tego przedmiotu.

4.

W przypadkach, o których mowa w ust. 3, strażak uiszcza równowartość tego przedmiotu obliczaną według:

1)

cen detalicznych przedmiotów środków ochrony indywidualnej obowiązujących w dniu rozliczenia;

2)

aktualnych cen z tabel kalkulacyjnych równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie;

3)

aktualnych cen detalicznych wykonania oznak.

§ 23.

Strażakowi korzystającemu z urlopu bezpłatnego lub wychowawczego, a także strażakowi zawieszonemu w czynnościach służbowych przedłuża się okres używalności przedmiotów umundurowania i środków ochrony indywidualnej o czas tego urlopu lub zawieszenia.

§ 24.

1.

Strażak zwolniony ze służby zwraca:

1)

środki ochrony indywidualnej bez względu na okres ich używalności;

2)

przedmioty ekwipunku osobistego bez względu na okres ich używalności.

2.

Strażak zwolniony ze służby zwraca przedmioty nieujęte w akcie wykonawczym wydanym na podstawie art. 61 ust. 9 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej, których okres używalności się nie skończył, z wyłączeniem przedmiotów wchodzących w skład ubioru reprezentacyjnego oraz przedmiotów osobistego użytku.

3.

Strażak zwolniony ze służby na podstawie art. 43 ust. 2 pkt 3 lub pkt 4 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej zwraca wszystkie przedmioty umundurowania bez względu na okres ich używalności, z wyjątkiem przedmiotów osobistego użytku.

4.

Strażak zwolniony podczas odbywania służby przygotowawczej zwraca wszystkie przedmioty umundurowania bez względu na okres ich używalności, z wyjątkiem przedmiotów osobistego użytku.

5.

Używane przedmioty umundurowania, ekwipunku osobistego i środki ochrony indywidualnej mogą być wydane strażakowi w służbie przygotowawczej, jeżeli mają wartość użytkową. Przedmioty te wydaje się na czas, jaki pozostał do końca okresu ich używalności.

§ 25.

Załącznik nr 9 - Wzory oznak

patrz oryginał

Spis treści