Ustawaz dnia 17 września 2021 r.o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw 1)Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, ustawę z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawę z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych, ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustawę z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ustawę z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, ustawę z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej oraz ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Art. 1.

W ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci   (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162) wprowadza się następujące zmiany:

1)

w art. 1 w ust. 2 w pkt 2 w lit. f kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się lit. g w brzmieniu:
„ 

g)

przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz członkom ich rodzin, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. b, d, e lub f umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz. Urz. UE L 29 z 31.01.2020, str. 7, z późn. zm.2)Zmiany wymienionej umowy zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 187 z 12.06.2020, str. 12, Dz. Urz. UE L 225 z 14.07.2020, str. 53 oraz Dz. Urz. UE L 443 z 30.12.2020, str. 3.).
 ”
 ;

2)

w art. 2:

a)

pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„ 

5)

dziecku - oznacza to dziecko własne, dziecko przysposobione oraz dziecko, w sprawie którego toczy się postępowanie o przysposobienie, dziecko znajdujące się pod opieką prawną, dziecko umieszczone w pieczy zastępczej lub dziecko umieszczone w domu pomocy społecznej;
 ”
 ,

b)

uchyla się pkt 11,

c)

pkt 17 otrzymuje brzmienie:
„ 

17)

szkole - oznacza to szkołę podstawową, szkołę ponadpodstawową, klasy dotychczasowej szkoły ponadgimnazjalnej prowadzone w szkole ponadpodstawowej, szkołę artystyczną, w której jest realizowany obowiązek szkolny lub nauki, a także młodzieżowy ośrodek socjoterapii, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy.
 ”
 ;

3)

w art. 4 w ust. 2 w pkt 4 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyraz „albo” oraz pkt 5 w brzmieniu:
„ 

5)

rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej   (Dz. U. z 2020 r. poz. 821 oraz z 2021 r. poz. 159 i 1006).
 ”
 ;

4)

w art. 5 po ust. 2a dodaje się ust. 2b w brzmieniu:
„ 

2b.

Jeżeli zgodnie z przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego ustawodawstwo polskie nie jest ustawodawstwem wyznaczonym jako mające pierwszeństwo, świadczenie wychowawcze przysługuje odpowiednio w wysokości określonej w ust. 1-2a.
 ”
 ;

5)

w art. 5a dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
„ 

2.

Na dziecko umieszczone w pieczy zastępczej świadczenie wychowawcze przysługuje wyłącznie odpowiednio rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.
 ”
 ;

6)

w art. 8 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„ 

2)

dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
 ”
 ;

7)

art. 9 otrzymuje brzmienie:
„ 

Art. 9.

W przypadku gdy osoba, o której mowa w art. 4 ust. 2, marnotrawi wypłacane jej świadczenie wychowawcze lub wydatkuje je niezgodnie z celem, należne świadczenie wychowawcze w całości lub w części jest przekazywane jej odpowiednio przez kierownika ośrodka pomocy społecznej albo dyrektora centrum usług społecznych w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.
 ”
 ;

8)

po art. 9 dodaje się art. 9a w brzmieniu:
„ 

Art. 9a.

Świadczenie wychowawcze przyznane na dzieci umieszczone w placówkach opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, placówkach opiekuńczo-wychowawczych typu interwencyjnego, placówkach opiekuńczo-wychowawczych typu specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych albo interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych przeznacza się w szczególności na rozwój zainteresowań oraz zwiększanie szans edukacyjnych i rozwojowych dzieci.
 ”
 ;

9)

art. 10 otrzymuje brzmienie:
„ 

Art. 10.

1.

Postępowanie w sprawie świadczenia wychowawczego prowadzi oraz świadczenie to wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

2.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może wyznaczyć do realizacji całości lub części zadań, o których mowa w ust. 1, jednostki organizacyjne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych inne niż jednostki właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się lub otrzymującej świadczenie wychowawcze.
 ”
 ;

10)

w art. 11:

a)

ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„ 

1.

Funkcję instytucji właściwej w zakresie świadczenia wychowawczego w związku z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku przemieszczania się osób między państwami Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Konfederacji Szwajcarskiej i Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej pełnią:

1)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych,

2)

wojewoda
- na zasadach określonych w art. 16.

2.

Wojewoda może, w formie pisemnej, upoważnić pracownika urzędu wojewódzkiego do wykonywania w jego imieniu czynności wynikających z funkcji określonej w ust. 1 pkt 2 oraz do przekazywania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych informacji, o których mowa w art. 16.
 ”
 ,

b)

uchyla się ust. 3,

c)

ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„ 

5.

W postępowaniach dotyczących świadczeń wychowawczych realizowanych w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego komunikacja między Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a wojewodą odbywa się wyłącznie przy użyciu systemów teleinformatycznych. W przypadku wniosków, decyzji lub innych dokumentów, które posiadają wyłącznie postać papierową, jest przekazywana ich elektroniczna kopia. Kopia stanowi dowód w postępowaniach dotyczących świadczeń wychowawczych.
 ”
 ,

d)

dodaje się ust. 7 w brzmieniu:
„ 

7.

Systemy teleinformatyczne, o których mowa w ust. 5, zapewniają w szczególności:

1)

możliwość odnotowania w systemie, kto, kiedy, w jakim celu oraz jakie dane uzyskał;

2)

zabezpieczenia techniczne i organizacyjne uniemożliwiające wykorzystanie danych niezgodnie z celem ich uzyskania.
 ”
 ;

11)

w art. 12 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„ 

1.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego jest władzą właściwą oraz instytucją łącznikową w zakresie świadczenia wychowawczego w związku z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i w tym zakresie nadzoruje wojewodę. W ramach nadzoru minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego sprawuje kontrolę nad wojewodą na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli w administracji rządowej.
 ”
 ;

12)

art. 12a otrzymuje brzmienie:
„ 

Art. 12a.

Nadzór nad zgodnością działań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie realizacji świadczenia wychowawczego z obowiązującymi przepisami sprawuje minister właściwy do spraw rodziny. Nadzór ten nie może dotyczyć spraw indywidualnych.
 ”
 ;

13)

w art. 13:

a)

ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„ 

1.

Ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz jego wypłata następują odpowiednio na wniosek matki, ojca, opiekuna faktycznego dziecka, opiekuna prawnego dziecka, dyrektora domu pomocy społecznej, rodziny zastępczej, osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.

2.

Wniosek składa się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
 ”
 ,

b)

w ust. 2a w zdaniu pierwszym po wyrazach „we wniosku” dodaje się wyrazy „i w załącznikach do wniosku”,

c)

w ust. 3:
  •   -  
    wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
    „ 
    Wniosek zawiera:
     ”
     ,
  •   -  
    pkt 1-3 otrzymują brzmienie:
    „ 

    1)

    dane dotyczące osoby występującej o przyznanie świadczenia wychowawczego, w tym:

    a)

    w przypadku rodzica - imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, stan cywilny, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, adres poczty elektronicznej, numer telefonu oraz informację, czy osoba występująca o przyznanie świadczenia wychowawczego lub członek rodziny wykonują pracę najemną lub pracę na własny rachunek w państwie, o którym mowa w art. 11 ust. 1,

    b)

    w przypadku opiekuna faktycznego dziecka i opiekuna prawnego dziecka - imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, adres poczty elektronicznej, numer telefonu oraz informację, czy osoba występująca o przyznanie świadczenia wychowawczego lub członek rodziny wykonują pracę najemną lub pracę na własny rachunek w państwie, o którym mowa w art. 11 ust. 1,

    c)

    w przypadku rodziny zastępczej i osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka - imię, nazwisko, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, adres poczty elektronicznej i numer telefonu,

    d)

    w przypadku dyrektora domu pomocy społecznej, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej i dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego - imię, nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, adres poczty elektronicznej, numer telefonu oraz nazwę, adres, NIP i REGON placówki, którą kieruje dyrektor;

    2)

    dane dotyczące dzieci, na które osoba, o której mowa w ust. 1, ubiega się o przyznanie świadczenia wychowawczego, w tym: imię, nazwisko, datę urodzenia, stan cywilny, obywatelstwo, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz, w przypadku gdy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, adres miejsca zamieszkania;

    3)

    dane dotyczące innych osób, podane przez osobę ubiegającą się o przyznanie świadczenia wychowawczego - jeżeli w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;
     ”
     ,
  •   -  
    dodaje się pkt 4 i 5 w brzmieniu:
    „ 

    4)

    numer rachunku płatniczego w kraju lub numer wydanego w kraju instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych   (Dz. U. z 2021 r. poz. 1907 i 1814), chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe stanowią inaczej;

    5)

    oświadczenie o niewystępowaniu okoliczności pozbawiających prawa do świadczenia wychowawczego, o których mowa w art. 5 ust. 2a, art. 5a i art. 8.
     ”
     ,

d)

po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
„ 

3a.

W przypadku osób występujących o przyznanie świadczenia wychowawczego, o których mowa w ust. 3 pkt 1 lit. a i b, które wykonują lub członek ich rodziny wykonuje pracę najemną lub pracę na własny rachunek w państwie, o którym mowa w art. 11 ust. 1, wniosek zawiera także:

1)

zagraniczny numer identyfikacyjny służący do identyfikacji ludności;

2)

państwo pobytu;

3)

okres pobytu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;

4)

adres miejsca zamieszkania poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;

5)

nazwę i adres pracodawcy poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;

6)

miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
 ”
 ,

e)

w ust. 4 w pkt 3 po lit. c dodaje się lit. ca-cd w brzmieniu:
„ 
ca) zaświadczenie odpowiednio organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, powiatowego centrum pomocy rodzinie albo podmiotu, o którym mowa w art. 190 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym, wraz z datą umieszczenia,
cb) kartę pobytu - w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,

cc)

kartę pobytu i decyzję o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub inny dokument uprawniający cudzoziemca do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który uprawnia do wykonywania pracy,
cd) odpis orzeczenia sądu wskazującego na pozostawanie dziecka pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach,
 ”
 ,

f)

ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„ 

5.

Wniosek i załączniki do wniosku, o których mowa w ust. 4, są składane wyłącznie w postaci elektronicznej za pomocą:

1)

profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zwanego dalej „profilem informacyjnym”;

2)

systemu teleinformatycznego banków krajowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych świadczących usługi drogą elektroniczną spełniających wymogi określone w informacji zamieszczonej na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

3)

systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego do spraw rodziny;

4)

systemu teleinformatycznego wskazanego w informacji, o której mowa w ust. 6.
 ”
 ,

g)

po ust. 5 dodaje się ust. 5a w brzmieniu:
„ 

5a.

Osobie składającej wniosek i załączniki do wniosku w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 2-4, która nie posiada profilu informacyjnego, profil ten zakłada Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
 ”
 ,

h)

ust. 6 i 7 otrzymują brzmienie:
„ 

6.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rodziny w informacji zamieszczonej na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może wskazać inne niż określone w ust. 5 pkt 1-3 systemy teleinformatyczne, za pomocą których mogą być składane wnioski i załączniki do wniosku określone w ust. 4.

7.

Wniosek i załączniki do wniosku, o których mowa w ust. 4, składa się za pomocą:

1)

profilu informacyjnego, po opatrzeniu ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych bezpłatnie w systemie teleinformatycznym;

2)

systemu teleinformatycznego, o którym mowa w ust. 5 pkt 2, po uwierzytelnieniu ich przy użyciu danych uwierzytelniających stosowanych przez bank krajowy lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową do weryfikacji w drodze elektronicznej posiadacza rachunku;

3)

systemu teleinformatycznego, o którym mowa w ust. 5 pkt 3, po uwierzytelnieniu wnioskodawcy przy użyciu profilu zaufanego, profilu osobistego, innego środka identyfikacji elektronicznej wydanego w systemie identyfikacji elektronicznej przyłączonym do węzła krajowego identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w art. 21a ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej   (Dz. U. z 2021 r. poz. 1797), adekwatnie do poziomu bezpieczeństwa środka identyfikacji elektronicznej wymaganego dla usług świadczonych w tym systemie, danych weryfikowanych za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego, jeżeli te dane pozwalają na identyfikację i uwierzytelnienie wymagane w celu realizacji usługi online, albo innych technologii, jeżeli zostaną udostępnione w tym systemie;

4)

systemu teleinformatycznego, o którym mowa w ust. 5 pkt 4, po opatrzeniu ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony w tym systemie teleinformatycznym.
 ”
 ,

i)

uchyla się ust. 8,

j)

w ust. 9 wyrazy „w ust. 5 pkt 3” zastępuje się wyrazami „w ust. 5 pkt 2”,

k)

ust. 10 i 11 otrzymują brzmienie:
„ 

10.

Na potrzeby złożenia wniosku i załączników do wniosku określonych w ust. 4 bank krajowy na wniosek klienta, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa na wniosek członka, minister właściwy do spraw rodziny lub podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w ust. 6, przekazują do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dane niezbędne do uwierzytelnienia, pozwalające na założenie profilu informacyjnego.

11.

Formularz wniosku opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub złożonym z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych, udostępniony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych bezpłatnie w systemie teleinformatycznym, po wpisaniu do wniosku numerów PESEL osoby występującej o przyznanie świadczenia wychowawczego i dzieci pozostających na utrzymaniu tej osoby, może być uzupełniony o dane zgromadzone w rejestrze PESEL w zakresie imion, nazwiska, daty urodzenia, stanu cywilnego i obywatelstwa osoby występującej o przyznanie świadczenia wychowawczego i członków rodziny.
 ”
 ,

l)

w ust. 14 wyrazy „w ust. 5 pkt 3” zastępuje się wyrazami „w ust. 5 pkt 2”,

m)

uchyla się ust. 15,

n)

uchyla się ust. 19,

o)

ust. 21 otrzymuje brzmienie:
„ 

21.

Banki krajowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, minister właściwy do spraw rodziny oraz podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w ust. 6, których systemy teleinformatyczne, o których mowa odpowiednio w ust. 5 pkt 2, 3 albo 4, są wykorzystywane do składania wniosków i załączników do wniosków, o których mowa w ust. 4, usuwają dane objęte treścią tych wniosków i załączników niezwłocznie po otrzymaniu informacji o potwierdzeniu złożenia wniosku przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
 ”
 ,

p)

uchyla się ust. 22 i 23;

14)

art. 13a otrzymuje brzmienie:
„ 

Art. 13a.

1.

Przyznanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wychowawczego nie wymaga wydania decyzji.

2.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia osobie ubiegającej się o świadczenie wychowawcze informację o przyznaniu świadczenia wychowawczego na jej profilu informacyjnym. Informacja o przyznaniu świadczenia wychowawczego lub zawiadomienie o umieszczeniu tej informacji na profilu informacyjnym mogą zostać przesłane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobie ubiegającej się o świadczenie wychowawcze na wskazany we wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego adres poczty elektronicznej lub numer telefonu.

3.

Nieodebranie informacji o przyznaniu świadczenia wychowawczego nie wstrzymuje wypłaty tego świadczenia.

4.

W sprawach odmowy przyznania świadczenia wychowawczego, uchylenia lub zmiany prawa do świadczenia wychowawczego oraz nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję.

5.

Decyzje, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacje i inne pisma w sprawie świadczenia wychowawczego Zakład Ubezpieczeń Społecznych doręcza osobie ubiegającej się o świadczenie wychowawcze lub osobie pobierającej świadczenie wychowawcze wyłącznie w postaci elektronicznej na jej profilu informacyjnym. Informacja o umieszczeniu na profilu informacyjnym decyzji, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacji i innego pisma w sprawie świadczenia wychowawczego może zostać przesłana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobie ubiegającej się o świadczenie wychowawcze lub osobie pobierającej świadczenie wychowawcze na wskazany we wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego adres poczty elektronicznej lub numer telefonu.

6.

W przypadku, o którym mowa w ust. 5, decyzje, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacje i inne pisma w sprawie świadczenia wychowawczego uznaje się za doręczone:

1)

w momencie ich odbioru przez osobę ubiegającą się o świadczenie wychowawcze lub osobę pobierającą świadczenie wychowawcze na profilu informacyjnym;

2)

po upływie 14 dni od dnia umieszczenia decyzji, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacji i innego pisma w sprawie świadczenia wychowawczego na profilu informacyjnym - w przypadku ich nieodebrania.

7.

Osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze lub osoba pobierająca świadczenie wychowawcze wnosi do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pisma wyłącznie w postaci elektronicznej na swoim profilu informacyjnym.

8.

Decyzje, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacje i inne pisma, o których mowa w ust. 5, opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym, kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo zamieszcza się w nich imię, nazwisko i stanowisko służbowe osoby upoważnionej do ich wydania.

9.

Pisma, o których mowa w ust. 7, doręczane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w postaci elektronicznej na profilu informacyjnym, składa się, opatrując je kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w systemie teleinformatycznym.

10.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest obowiązany do zapewnienia w swojej siedzibie, oddziale lub innej wyznaczonej jednostce organizacyjnej dostępu do środków technicznych umożliwiających złożenie wniosku i załączników do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, wnoszenie innych pism w sprawie świadczenia wychowawczego oraz odbiór decyzji, informacji, postanowień, zawiadomień, wezwań, zaświadczeń i innych pism w sprawie świadczenia wychowawczego, a także do zapewnienia pomocy przy wnoszeniu i odbiorze tych dokumentów.

11.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie porozumienia, może zapewnić dostęp do środków technicznych umożliwiających złożenie wniosku i załączników do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz zapewnić pomoc przy wnoszeniu tych dokumentów w miejscu innym niż siedziba, oddział lub wyznaczona jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
 ”
 ;

15)

w art. 14:

a)

ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„ 

1.

Wojewoda realizuje niniejszą ustawę przy pomocy systemów teleinformatycznych stanowiących integralne części systemów teleinformatycznych stosowanych do realizacji świadczeń rodzinnych określonych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych   (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 oraz z 2021 r. poz. 1162).
 ”
 ,

b)

w ust. 2:
  •   -  
    we wprowadzeniu do wyliczenia wyrazy „organy właściwe” zastępuje się wyrazami „Zakład Ubezpieczeń Społecznych”,
  •   -  
    w pkt 1:
    •   -  
      - uchyla się lit. h,
    •   -  
      - po lit. h dodaje się lit. ha i hb w brzmieniu:
      „ 
      ha) informacje, czy osoba uprawniona jest rodzicem, opiekunem faktycznym dziecka, opiekunem prawnym dziecka, dyrektorem domu pomocy społecznej, rodziną zastępczą, osobą prowadzącą rodzinny dom dziecka, dyrektorem placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorem regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorem interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego,
      hb) adres poczty elektronicznej i numer telefonu,
       ”
       ,
    •   -  
      - uchyla się lit. k,
    •   -  
      - w lit. m skreśla się wyrazy „organ, do którego złożono wniosek, oraz”,
    •   -  
      - w lit. n skreśla się wyrazy „organ, który przyznał świadczenie,”,

c)

po ust. 2 dodaje się ust. 2a i 2b w brzmieniu:
„ 

2a.

Przepisu ust. 2 pkt 1:

1)

lit. f nie stosuje się do opiekuna faktycznego dziecka i opiekuna prawnego dziecka;

2)

lit. f oraz ib nie stosuje się do rodziny zastępczej i osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka;

3)

lit. f, g oraz ib nie stosuje się do dyrektora domu pomocy społecznej, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej i dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.

2b.

Dane do rejestru centralnego, o którym mowa w ust. 2, przekazuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
 ”
 ,

d)

ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„ 

3.

Informacje, o których mowa w ust. 2, są przetwarzane przez ministra właściwego do spraw rodziny w celu nadzorowania realizacji świadczeń wychowawczych oraz przez podmioty wymienione w ust. 4 w celu, w jakim informacje te zostały im udostępnione.
 ”
 ,

e)

w ust. 4:
  •   -  
    w pkt 1 wyrazy „organowi właściwemu” zastępuje się wyrazami „Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych”,
  •   -  
    w pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4a w brzmieniu:
    „ 

    4a)

    organowi realizującemu świadczenie dobry start - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o to świadczenie, osób pobierających to świadczenie oraz członków ich rodzin.
     ”
     ,

f)

uchyla się ust. 4b,

g)

ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„ 

5.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz minister właściwy do spraw rodziny przechowują informacje, o których mowa w ust. 2, przez okres 2 lat od dnia zaprzestania udzielania świadczenia wychowawczego, z wyjątkiem informacji dotyczących osób, którym świadczenie nie zostało przyznane, które przechowuje się przez okres 1 roku od dnia, w którym decyzja w sprawie świadczenia stała się ostateczna, lub od dnia pozostawienia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia bez rozpatrzenia.
 ”
 ,

h)

ust. 9 otrzymuje brzmienie:
„ 

9.

Minister właściwy do spraw informatyzacji po otrzymaniu od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacji dotyczących osób uprawnionych do świadczenia wychowawczego i członków ich rodzin niezwłocznie przekazuje posiadane dane z rejestru PESEL w zakresie określonym w art. 8 pkt 26 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności   (Dz. U. z 2021 r. poz. 510, 1000, 1641 i 1978).
 ”
 ,

i)

dodaje się ust. 10-13 w brzmieniu:
„ 

10.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może podejmować rozstrzygnięcia w sprawach świadczenia wychowawczego, w tym rozstrzygnięcia w sprawach indywidualnych, w oparciu o wyłącznie zautomatyzowane przetwarzanie danych osobowych, pod warunkiem zapewnienia stronie, której dotyczy podejmowane rozstrzygnięcie, prawa do otrzymania stosownych wyjaśnień co do podstaw podjętego rozstrzygnięcia oraz prawa do uzyskania interwencji ludzkiej, do wyrażenia własnego stanowiska i do zakwestionowania takiego rozstrzygnięcia.

11.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych gromadzi dokumentację w sprawie świadczenia wychowawczego w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w formie dokumentów elektronicznych oraz skanów dokumentów papierowych i innych załączników do wniosków.

12.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia stronom postępowania, na ich wniosek, oraz organom uprawnionym na podstawie ustawy dokumentację zgromadzoną w sprawie świadczenia wychowawczego w formie wydruków z systemu teleinformatycznego lub w formie elektronicznej określonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, o ile strona postępowania lub inny organ ma techniczne możliwości odczytania tej dokumentacji. Tak udostępniona dokumentacja nie wymaga uwierzytelnienia.

13.

Wydruki dokumentów z systemu teleinformatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w szczególności decyzje, wnioski oraz wezwania, mają moc równoważną z dokumentem elektronicznym znajdującym się w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i nie wymagają uwierzytelnienia w postępowaniach administracyjnych oraz w postępowaniach sądowych.
 ”
 ;

16)

art. 14a otrzymuje brzmienie:
„ 

Art. 14a.

1.

Bank krajowy oraz spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, o których mowa w art. 13 ust. 5 pkt 2, minister właściwy do spraw rodziny oraz podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 13 ust. 6, na potrzeby złożenia wniosku i załączników do wniosku określonych w art. 13 ust. 4, składanych za pomocą systemu, o którym mowa odpowiednio w art. 13 ust. 5 pkt 2, 3 albo 4, w imieniu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, przetwarzają następujące dane osobowe dotyczące osób ubiegających się o świadczenie wychowawcze oraz członków ich rodzin:

1)

imię i nazwisko;

2)

datę urodzenia;

3)

adres miejsca zamieszkania;

4)

stan cywilny;

5)

obywatelstwo;

6)

numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość;

7)

adres poczty elektronicznej i numer telefonu - w przypadku osoby występującej o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego;

8)

informację, czy osoba występująca o przyznanie świadczenia wychowawczego lub członek rodziny wykonują pracę najemną lub pracę na własny rachunek w państwie, o którym mowa w art. 11 ust. 1;

9)

numer rachunku płatniczego w kraju lub numer wydanego w kraju instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych;

10)

informacje wynikające z dokumentów, o których mowa w art. 13 ust. 4 pkt 3.

2.

Przepisu ust. 1:

1)

pkt 4 nie stosuje się do opiekuna faktycznego dziecka i opiekuna prawnego dziecka;

2)

pkt 4 i 8 nie stosuje się do rodziny zastępczej i osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka;

3)

pkt 4, 5 i 8 nie stosuje się do dyrektora domu pomocy społecznej, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej i dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.

3.

Osoby upoważnione przez bank krajowy, spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową albo ministra właściwego do spraw rodziny, a także osoby upoważnione przez podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 13 ust. 6, do przetwarzania danych osobowych, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do zachowania ich w poufności.

4.

Bank krajowy, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, minister właściwy do spraw rodziny, a także podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 13 ust. 6, zapewniające możliwość złożenia wniosku i załączników do wniosku określonych w art. 13 ust. 4 za pomocą systemu, o którym mowa odpowiednio w art. 13 ust. 5 pkt 2, 3 lub 4, zapewniają niezbędne środki techniczne i organizacyjne służące zapewnieniu bezpieczeństwa przetwarzanych danych osobowych, o których mowa w ust. 1, oraz środki określone w art. 32 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)   (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.)3)Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2 oraz Dz. Urz. UE L 74 z 04.03.2021, str. 35..

5.

Bank krajowy, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, minister właściwy do spraw rodziny, a także podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 13 ust. 6, zapewniające możliwość złożenia wniosku i załączników do wniosku określonych w art. 13 ust. 4 za pomocą systemu, o którym mowa odpowiednio w art. 13 ust. 5 pkt 2, 3 albo 4, udostępniają Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych informacje służące potwierdzeniu spełniania obowiązków określonych w art. 28 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), a także umożliwiają Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzenie audytów i inspekcji.

6.

W przypadku gdy bank krajowy, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, minister właściwy do spraw rodziny, a także podmiot udostępniający system teleinformatyczny wskazany w informacji, o której mowa w art. 13 ust. 6, w celu umożliwienia złożenia wniosku i załączników do wniosku określonych w art. 13 ust. 4 za pomocą systemu, o którym mowa odpowiednio w art. 13 ust. 5 pkt 2, 3 lub 4, korzystają z usług innego podmiotu, który będzie przetwarzał dane osobowe, o których mowa w ust. 1, uważa się, że podmiot ten przetwarza dane osobowe w imieniu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przepisy ust. 3-5 oraz art. 13 ust. 21 stosuje się odpowiednio.
 ”
 ;

17)

w art. 15:

a)

ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„ 

1.

Jeżeli w stosunku do osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia wychowawczego lub osoby pobierającej to świadczenie wystąpią wątpliwości dotyczące sprawowania opieki nad dzieckiem, w tym również w przypadku, o którym mowa w art. 5a lub art. 22, wydatkowania świadczenia wychowawczego niezgodnie z celem lub marnotrawienia świadczenia wychowawczego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zwrócić się do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia wychowawczego lub osoby pobierającej to świadczenie kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych   (Dz. U. poz. 1818) - do dyrektora centrum usług społecznych o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej   (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 i 2369 oraz z 2021 r. poz. 794 i 803), w celu weryfikacji tych wątpliwości.
 ”
 ,

b)

w ust. 2 wyrazy „organ właściwy oraz wojewoda mogą wystąpić” zastępuje się wyrazami „Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wystąpić”,

c)

uchyla się ust. 3,

d)

dodaje się ust. 4-7 w brzmieniu:
„ 

4.

Jeżeli odpowiednio kierownik ośrodka pomocy społecznej albo dyrektor centrum usług społecznych w wyniku rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ust. 1 albo 2, ustali, że świadczenie wychowawcze jest wydatkowane niezgodnie z celem lub marnotrawione, przekazuje informację o tym Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych.

5.

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje należne osobie uprawnionej świadczenie wychowawcze na rachunek płatniczy lub na instrument płatniczy w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych odpowiednio ośrodka pomocy społecznej albo centrum usług społecznych w celu wypłaty tego świadczenia w sposób określony w art. 9.

6.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje osobę uprawnioną do świadczenia wychowawczego o przekazaniu odpowiednio kierownikowi ośrodka pomocy społecznej albo dyrektorowi centrum usług społecznych realizacji wypłaty świadczenia wychowawczego w sposób określony w art. 9.

7.

W przypadku gdy ustaną okoliczności wskazujące na wydatkowanie świadczenia wychowawczego niezgodnie z celem lub jego marnotrawienie, odpowiednio kierownik ośrodka pomocy społecznej albo dyrektor centrum usług społecznych informują Zakład Ubezpieczeń Społecznych o zasadności wznowienia przekazywania świadczenia wychowawczego na rachunek płatniczy lub na instrument płatniczy w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych osoby uprawnionej do świadczenia wychowawczego.
 ”
 ;

18)

art. 16 i art. 17 otrzymują brzmienie:
„ 

Art. 16.

1.

W sprawach, w których mają albo mogą mieć zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego do osoby, o której mowa w art. 4 ust. 2, lub członka rodziny tej osoby albo dziecka, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i wojewoda wymieniają się informacjami niezbędnymi do realizacji tych przepisów, w szczególności danymi określonymi w art. 13 ust. 3 i 3a oraz informacjami dotyczącymi rozstrzygnięcia w sprawie.

2.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi postępowanie w sprawie świadczenia wychowawczego zgodnie z art. 10.

3.

Po ustaleniu, że w sprawie mają lub mogą mieć zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje wojewodzie informacje w zakresie wskazanym w ust. 1. Przekazanie informacji wojewodzie nie wstrzymuje załatwienia sprawy zgodnie z art. 10.

4.

Wojewoda wykonuje obowiązki instytucji właściwej przewidziane w przepisach o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, z wyjątkiem obowiązków, o których mowa w ust. 2.

5.

Wojewoda, na podstawie informacji pozyskanych w wyniku zastosowania ust. 1 i 4, a także informacji znanych mu z urzędu oraz uzyskanych bezpośrednio od osób, o których mowa w ust. 1, ustala, czy i w jakim okresie w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a także wyznacza ustawodawstwo mające pierwszeństwo zgodnie z przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

6.

Wojewoda niezwłocznie przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacje o ustaleniach, o których mowa w ust. 5.

7.

Informacje przekazane przez wojewodę, zgodnie z ust. 6, stanowią dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych podstawę do wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie świadczenia wychowawczego, jeżeli mają wpływ na prawo do świadczenia wychowawczego lub jego wysokość.

8.

W przypadku gdy wojewoda otrzymał, zgodnie z przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzinnego w rozumieniu przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, przekazany przez instytucję właściwą w innym państwie określonym w art. 11 ust. 1, wojewoda wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o świadczenie wychowawcze przez złożenie wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sposób określony w art. 13 ust. 5. Przepisy art. 19 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

9.

W przypadku, o którym mowa w ust. 8, przepisy ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.

Art. 17.

1.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest obowiązany do samodzielnego uzyskania lub weryfikacji drogą elektroniczną z rejestrów publicznych, w tym z rejestru PESEL, o którym mowa w przepisach o ewidencji ludności, z systemu informacji oświatowej, o którym mowa w przepisach o systemie informacji oświatowej, z Centralnego Wykazu Ubezpieczonych, o którym mowa w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, oraz z własnych rejestrów odpowiednio danych, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a, b, d, f, g, ia, ib oraz p.

2.

W przypadku braku możliwości samodzielnego uzyskania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych danych, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a, b, d, f oraz g, z przyczyn nieleżących po jego stronie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wzywa osobę, o której mowa w art. 13 ust. 1, do dołączenia tych informacji.

3.

W przypadku awarii systemów teleinformatycznych służących do wymiany drogą elektroniczną informacji, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a, b, d, f oraz g, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uzyskuje te informacje w drodze pisemnej wymiany informacji. Podmioty prowadzące rejestry publiczne przekazują te informacje niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

4.

Systemy teleinformatyczne służące do wymiany danych, o których mowa w ust. 1, zapewniają w szczególności:

1)

możliwość odnotowania w systemie, kto, kiedy, w jakim celu oraz jakie dane uzyskał;

2)

zabezpieczenia techniczne i organizacyjne uniemożliwiające wykorzystanie danych niezgodnie z celem ich uzyskania.
 ”
 ;

19)

w art. 18:

a)

ust. 2-2c otrzymują brzmienie:
„ 

2.

Prawo do świadczenia wychowawczego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, do końca okresu, o którym mowa w ust. 1, nie wcześniej niż od dnia odpowiednio urodzenia się dziecka, objęcia dziecka opieką, przysposobienia dziecka lub faktycznego umieszczenia dziecka w domu pomocy społecznej albo w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej albo interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym.

2a.

Jeżeli w okresie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia się dziecka, objęcia dziecka opieką, przysposobienia dziecka lub faktycznego umieszczenia dziecka w domu pomocy społecznej lub w pieczy zastępczej, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, prawo to ustala się od miesiąca odpowiednio urodzenia się dziecka, objęcia dziecka opieką, przysposobienia dziecka lub faktycznego umieszczenia dziecka w domu pomocy społecznej lub pieczy zastępczej do końca okresu, o którym mowa w ust. 1. W przypadku złożenia wniosku po tym terminie prawo do świadczenia wychowawczego ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, do końca okresu, o którym mowa w ust. 1.

2b.

Jeżeli w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia śmierci rodzica, opiekuna prawnego dziecka, opiekuna faktycznego dziecka, dyrektora domu pomocy społecznej, rodzica zastępczego, osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, którym zostało przyznane świadczenie wychowawcze, drugi rodzic, opiekun prawny dziecka, opiekun faktyczny dziecka, dyrektor domu pomocy społecznej, rodzic zastępczy, osoba prowadząca rodzinny dom dziecka, dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektor regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektor interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na dane dziecko, prawo to ustala się, począwszy od dnia śmierci rodzica, opiekuna prawnego dziecka, opiekuna faktycznego dziecka, dyrektora domu pomocy społecznej, rodzica zastępczego, osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, nie wcześniej jednak niż od pierwszego dnia miesiąca następującego po ostatnim miesiącu, za który zmarłemu rodzicowi, opiekunowi prawnemu dziecka, opiekunowi faktycznemu dziecka, dyrektorowi domu pomocy społecznej, rodzicowi zastępczemu, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego wypłacono ostatnie świadczenie wychowawcze.

2c.

Jeżeli w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia śmierci rodzica, opiekuna prawnego dziecka, opiekuna faktycznego dziecka, dyrektora domu pomocy społecznej, rodzica zastępczego, osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, z wniosku których toczyło się postępowanie o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, i postępowanie to nie zostało jeszcze zakończone, drugi rodzic, opiekun prawny dziecka, opiekun faktyczny dziecka, rodzic zastępczy, dyrektor domu pomocy społecznej, osoba prowadząca rodzinny dom dziecka, dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektor regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektor interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na dane dziecko, prawo to ustala się drugiemu rodzicowi, opiekunowi prawnemu dziecka, opiekunowi faktycznemu dziecka, dyrektorowi domu pomocy społecznej, rodzicowi zastępczemu, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, przyjmując za datę złożenia wniosku datę złożenia wniosku przez zmarłego rodzica, opiekuna prawnego dziecka, opiekuna faktycznego dziecka, dyrektora domu pomocy społecznej, rodzica zastępczego, osobę prowadzącą rodzinny dom dziecka, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.
 ”
 ,

b)

po ust. 2c dodaje się ust. 2d w brzmieniu:
„ 

2d.

Przepisy ust. 2b i 2c stosuje się odpowiednio w przypadku zaprzestania pełnienia funkcji dyrektora domu pomocy społecznej, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektora regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektora interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.
 ”
 ;

20)

w art. 19 w ust. 1 i 2 wyrazy „podmiot realizujący świadczenie wychowawcze” zastępuje się wyrazami „Zakład Ubezpieczeń Społecznych”;

21)

art. 20 otrzymuje brzmienie:
„ 

Art. 20.

1.

W przypadku zmiany informacji przekazanych we wniosku lub w dołączonych do niego załącznikach osoba otrzymująca świadczenie wychowawcze jest obowiązana do powiadomienia o tym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na swoim profilu informacyjnym w terminie 7 dni od dnia wystąpienia tych zmian.

2.

Osoby ubiegające się lub otrzymujące świadczenie wychowawcze, instytucje publiczne i organizacje pozarządowe są obowiązane do udzielania, na żądanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wyjaśnień oraz informacji co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia wychowawczego.

3.

Osoby ubiegające się lub otrzymujące świadczenie wychowawcze, instytucje publiczne i organizacje pozarządowe są obowiązane do udzielania, na żądanie wojewody, wyjaśnień oraz informacji niezbędnych do realizacji obowiązków, o których mowa w art. 16 ust. 4.

4.

W sytuacji gdy mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w przypadku powzięcia informacji o zmianie miejsca zamieszkania osoby, której przyznano świadczenie wychowawcze, powodującej zmianę właściwości wojewody, dotychczasowy wojewoda przekazuje sprawę wojewodzie właściwemu ze względu na nowe miejsce zamieszkania osoby, której przyznano świadczenie wychowawcze. Wojewoda właściwy realizuje zadania wynikające z art. 11.
 ”
 ;

22)

w art. 21 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„ 

3.

Wnioski w sprawie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego na kolejny okres są przyjmowane od dnia 1 lutego danego roku.
 ”
 ;

23)

w art. 22:

a)

w zdaniu drugim wyrazy „organ właściwy” zastępuje się wyrazami „Zakład Ubezpieczeń Społecznych”,

b)

w zdaniu trzecim skreśla się wyrazy „i 3”;

24)

w art. 23:

a)

w ust. 1 wyrazy „Organ właściwy lub wojewoda odmawiają” zastępuje się wyrazami „Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia”,

b)

w ust. 1a wyrazy „Organ właściwy oraz wojewoda” zastępuje się wyrazami „Zakład Ubezpieczeń Społecznych”,

c)

w ust. 1b wyrazy „Organ właściwy lub wojewoda” zastępuje się wyrazami „Zakład Ubezpieczeń Społecznych”,

d)

uchyla się ust. 4-6;

25)

po art. 23 dodaje się art. 23a w brzmieniu:
„ 

Art. 23a.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca świadczenie wychowawcze w formie bezgotówkowej na wskazany przez osobę ubiegającą się o to świadczenie we wniosku, o którym mowa w art. 13 ust. 3, numer rachunku płatniczego w kraju lub numer wydanego w kraju instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
 ”
 ;

26)

w art. 25:

a)

w ust. 2:
  •   -  
    uchyla się pkt 3,
  •   -  
    w pkt 5 wyrazy „organu, który przyznał świadczenie” zastępuje się wyrazami „Zakładu Ubezpieczeń Społecznych”,

b)

ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„ 

3.

Od kwot nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, 5 i 6, są naliczane odsetki ustawowe za opóźnienie, chyba że przyznanie świadczenia wychowawczego było następstwem błędu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
 ”
 ,

c)

w ust. 5:
  •   -  
    w pkt 3 dodaje się przecinek i dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
    „ 

    4)

    ogłoszenie upadłości
     ”
     ,
  •   -  
    część wspólna otrzymuje brzmienie:
    „ 
    •   -  
      przy czym po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo odpowiednio od dnia następującego po dniu odroczenia terminu płatności należności, rozłożenia spłaty należności na raty, zastosowania środka egzekucyjnego, o którym dłużnik został powiadomiony, lub ogłoszenia upadłości.
     ”
     ,

d)

w ust. 6 wyrazy „10 lat” zastępuje się wyrazami „2 lata”,

e)

ust. 7 otrzymuje brzmienie:
„ 

7.

Kwoty nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie ustalone ostateczną decyzją podlegają potrąceniu z wypłacanego świadczenia wychowawczego, świadczenia dobry start oraz ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
 ”
 ,

f)

w ust. 9 wyrazy „organ właściwy” zastępuje się wyrazami „Zakład Ubezpieczeń Społecznych”,

g)

ust. 10 otrzymuje brzmienie:
„ 

10.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może odstąpić od żądania zwrotu kwoty nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny. Do nienależnie pobranego świadczenia wychowawczego stosuje się odpowiednio art. 84 ust. 8a-8e ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych   (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, 432, 619, 1621 i 1834).
 ”
 ;

27)

w art. 26:

a)

w ust. 1 wyrazy „organowi właściwemu” zastępuje się wyrazami „Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych”,

b)

ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„ 

2.

Podmiot prowadzący rachunek płatniczy oraz bank i spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa prowadzące rachunek inny niż płatniczy, a także wydawca instrumentu płatniczego są zwolnieni od wypłaty pełnej lub częściowej kwoty, o której mowa w ust. 1, jeżeli przed otrzymaniem wniosku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokonali z tych rachunków wypłat innym osobom i te wypłaty nie pozwalają zrealizować wniosku w całości lub w części, oraz w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku poinformują o tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wraz ze wskazaniem osób, które pobrały wypłaty.
 ”
 ;

28)

w art. 27 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„ 

1.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może bez zgody strony zmienić lub uchylić prawo do świadczenia wychowawczego, jeżeli uległa zmianie sytuacja rodzinna mająca wpływ na prawo do świadczenia wychowawczego, osoba nienależnie pobrała świadczenie wychowawcze lub wystąpiły inne okoliczności mające wpływ na prawo do świadczenia wychowawczego.
 ”
 ;

29)

art. 28 otrzymuje brzmienie:
„ 

Art. 28.

1.

W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego   (Dz. U. z 2021 r. poz. 735 i 1491), z zastrzeżeniem ust. 2 oraz z zastrzeżeniem, że organem wyższego stopnia w stosunku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

2.

W sprawach o świadczenie wychowawcze realizowane w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego przez wojewodę przepisów art. 37 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego nie stosuje się.

3.

Do rozpoznania spraw sądowoadministracyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi   (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z 2020 r. poz. 2299 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 54, 159 i 1598) jest właściwy wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma miejsce zamieszkania osoba ubiegająca się o świadczenie wychowawcze lub osoba pobierająca świadczenie wychowawcze.

4.

Przepisu ust. 3 nie stosuje się do spraw, o których mowa w art. 16.
 ”
 ;

30)

w art. 29:

a)

uchyla się ust. 1,

b)

w ust. 3 skreśla się wyrazy „w formie dotacji celowej”,

c)

ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„ 

4.

Koszty obsługi, o których mowa w ust. 3, wynoszą 0,1% kwoty przeznaczonej na wypłatę świadczeń wychowawczych.
 ”
 ;

31)

art. 30 otrzymuje brzmienie:
„ 

Art. 30.

1.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych sporządza miesięczne sprawozdanie rzeczowo-finansowe z wykonywania zadań z zakresu świadczenia wychowawczego i przekazuje je drogą elektroniczną ministrowi właściwemu do spraw rodziny w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po upływie każdego miesiąca.

2.

Minister właściwy do spraw rodziny może, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o sporządzenie i przekazanie sprawozdań z wykonywania zadań z zakresu świadczenia wychowawczego w innych terminach i za inne okresy, niż określone w ust. 1.

3.

Sprawozdania rzeczowo-finansowe z wykonywania zadań z zakresu świadczenia wychowawczego są przekazywane zgodnie ze wzorami udostępnionymi drogą elektroniczną przez ministra właściwego do spraw rodziny.
 ”
 .

Art. 2.

W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego   (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805) w art. 833 w § 7 wyrazy „art. 80 ust. 1 i 1a” zastępuje się wyrazami „art. 80 ust. 1”.

Art. 3.

W ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji   (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427, z późn. zm.4)Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2020 r. poz. 1492 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 11, 41, 802, 1005, 1177, 1236, 1666 i 1927.) w art. 10 w § 5 wyrazy „art. 80 ust. 1 i 1a” zastępuje się wyrazami „art. 80 ust. 1”.

Art. 4.

W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych   (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, 1163, 1243, 1551, 1574 i 1834) w art. 21 w ust. 1 w pkt 24 wyrazy „art. 80 ust. 1 i 1a” zastępuje się wyrazami „art. 80 ust. 1”.

Art. 5.

W ustawie z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych   (Dz. U. z 2021 r. poz. 1286) w art. 8 w ust. 2 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:
„ 
Do dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy nie wlicza się jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka i dodatku z tytułu urodzenia dziecka określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych, wartości udzielonej pomocy w zakresie dożywiania określonej w przepisach o ustanowieniu programu wieloletniego „Posiłek w szkole i w domu”, pomocy materialnej udzielanej uczniom na podstawie przepisów o systemie oświaty, świadczenia wychowawczego określonego w przepisach o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, świadczenia pieniężnego przyznawanego na podstawie art. 9 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski   (Dz. U. poz. 2529) oraz świadczenia uzupełniającego przyznawanego na podstawie ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji   (Dz. U. z 2021 r. poz. 1842).
 ”
 .

Art. 6.

W ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych   (Dz. U. z 2021 r. poz. 573) w art. 6d w ust. 4a w pkt 7 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
„ 

8)

organowi realizującemu świadczenie dobry start - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o to świadczenie, osób pobierających to świadczenie oraz członków ich rodzin.
 ”
 .

Art. 7.

W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych   (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, 432, 619, 1621 i 1834) w art. 50 w ust. 18 we wprowadzeniu do wyliczenia oraz w części wspólnej wyrazy „, świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz świadczenia wychowawcze” zastępuje się wyrazami „oraz świadczenia z funduszu alimentacyjnego”.

Art. 8.

W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych   (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, 353, 794 i 1621) wprowadza się następujące zmiany:

1)

w art. 139 w ust. 1 po pkt 2c dodaje się pkt 2d w brzmieniu:
„ 

2d)

kwoty nienależnie pobranych świadczeń wychowawczych i świadczeń dobry start;
 ”
 ;

2)

w art. 140:

a)

w ust. 4 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„ 

1)

50% miesięcznego świadczenia - jeżeli potrąceniu podlegają należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1-2d oraz 6-9;
 ”
 ,

b)

w ust. 6 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„ 

2)

potrąceń sum egzekwowanych, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3 i 5, z potrąceniami innych należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1-2d, 4 i 6-9 - stosuje się odpowiednio przepis pkt 1 lit. a i b;
 ”
 ;

3)

w art. 141 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„ 

3)

660 zł - przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1-2d i 6-9;
 ”
 ;

4)

art. 143 otrzymuje brzmienie:
„ 

Art. 143.

W razie przyznania lub podwyższenia świadczeń za okres wsteczny organ rentowy ma prawo potrącić na zaspokojenie należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1-2d, 4 i 6-10, kwotę wyrównania należną do miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wydano decyzję ustalającą prawo do świadczeń lub decyzję ustalającą prawo do świadczeń w podwyższonej wysokości.
 ”
 .

Art. 9.

W ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych   (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 oraz z 2021 r. poz. 1162) w art. 23 w ust. 10:

1)

pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„ 

5)

Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci   (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162 i 1981), osób pobierających to świadczenie oraz członków ich rodzin;
 ”
 ;

2)

dodaje się pkt 6 w brzmieniu:
„ 

6)

organowi realizującemu świadczenie dobry start - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o to świadczenie, osób pobierających to świadczenie oraz członków ich rodzin.
 ”
 .

Art. 10.

W ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej   (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 i 2369 oraz z 2021 r. poz. 794 i 803) wprowadza się następujące zmiany:

1)

w art. 8 w ust. 4 pkt 7 otrzymuje brzmienie:
„ 

7)

świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci   (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162 i 1981);
 ”
 ;

2)

w art. 23a w ust. 3:

a)

pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„ 

5)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, osób pobierających to świadczenie oraz członków ich rodzin;
 ”
 ,

b)

dodaje się pkt 6 w brzmieniu:
„ 

6)

organ realizujący świadczenie dobry start - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o to świadczenie, osób pobierających to świadczenie oraz członków ich rodzin.
 ”
 .

Art. 11.

W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych   (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285, 1292, 1559, 1773 i 1834) w art. 188:

1)

w ust. 5e:

a)

w pkt 1 uchyla się lit. c,

b)

w pkt 2 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:
„ 

3)

Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w celu weryfikacji prawa do świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci   (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162 i 1981), i świadczenia dobry start.
 ”
 ;

2)

w ust. 5f zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:
„ 
Zakres udostępnianych danych i informacji obejmuje: imię i nazwisko, numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL - numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość, a także informację o prawie do świadczeń opieki zdrowotnej według stanu na dzień udostępniania.
 ”
 ;

3)

ust. 5g otrzymuje brzmienie:
„ 

5g.

Minister właściwy do spraw rodziny i Fundusz uzgadniają warunki techniczne i organizacyjne wymiany danych, o której mowa w ust. 5e pkt 1 i 2.
 ”
 ;

4)

po ust. 5g dodaje się ust. 5h w brzmieniu:
„ 

5h.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundusz uzgadniają warunki techniczne i organizacyjne wymiany danych, o której mowa w ust. 5e pkt 3.
 ”
 .

Art. 12.

W ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów   (Dz. U. z 2021 r. poz. 877 i 1162) w art. 15 w ust. 8c:

1)

pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„ 

5)

Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenie wychowawcze, o których mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci   (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162 i 1981), osób pobierających to świadczenie oraz członków ich rodzin;
 ”
 ;

2)

dodaje się pkt 6 w brzmieniu:
„ 

6)

organowi realizującemu świadczenie dobry start - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o to świadczenie, osób pobierających to świadczenie oraz członków ich rodzin.
 ”
 .

Art. 13.

W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych   (Dz. U. z 2021 r. poz. 305, 1236, 1535, 1773 i 1927) w art. 50 w ust. 6 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„ 

4)

wypłat i obsługi świadczeń rodzinnych, rodzicielskich świadczeń uzupełniających, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, świadczenia wychowawczego oraz finansowania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy;
 ”
 .

Art. 14.

W ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej   (Dz. U. z 2021 r. poz. 584 i 619) wprowadza się następujące zmiany:

1)

w art. 66a wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„ 
Minister właściwy do spraw rodziny, w celu umożliwienia wójtom, burmistrzom, prezydentom miast oraz wojewodom weryfikacji prawa odpowiednio do świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz Karty Dużej Rodziny, a także w celu monitorowania przez ministra właściwego do spraw rodziny oraz wojewodę realizacji świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz Karty Dużej Rodziny odpowiednio przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz wojewodów, pozyskuje z bazy danych SIO dane identyfikacyjne ucznia obejmujące imię (imiona), nazwisko i numer PESEL, a w przypadku ucznia nieposiadającego numeru PESEL - imię (imiona), nazwisko, datę urodzenia, serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz dane dziedzinowe ucznia obejmujące informacje o:
 ”
 ;

2)

po art. 66a dodaje się art. 66b w brzmieniu:
„ 

Art. 66b.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w celu weryfikacji prawa do świadczenia wychowawczego oraz świadczenia dobry start, pozyskuje z bazy danych SIO dane identyfikacyjne ucznia obejmujące imię (imiona), nazwisko i numer PESEL, a w przypadku ucznia nieposiadającego numeru PESEL - imię (imiona), nazwisko, datę urodzenia, serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz dane dziedzinowe ucznia obejmujące informacje o:

1)

uczęszczaniu ucznia do szkoły lub placówki oświatowej;

2)

okresie uczęszczania ucznia do szkoły lub placówki oświatowej;

3)

typie szkoły lub rodzaju placówki oświatowej oraz nazwie i adresie siedziby szkoły lub placówki oświatowej, do której uczeń uczęszcza lub uczęszczał;

4)

klasie, do której uczeń uczęszcza lub uczęszczał.
 ”
 .

Art. 15.

W ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej   (Dz. U. z 2020 r. poz. 821 oraz z 2021 r. poz. 159 i 1006) wprowadza się następujące zmiany:

1)

w art. 80 uchyla się ust. 1a;

2)

w art. 87:

a)

ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„ 

1.

Świadczenia i dodatki, o których mowa w art. 80 ust. 1 i art. 81, przyznaje się od dnia faktycznego umieszczenia dziecka odpowiednio w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka do dnia faktycznego opuszczenia przez dziecko rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.
 ”
 ,

b)

uchyla się ust. 1a i 1b,

c)

w ust. 3 wyrazy „art. 80 ust. 1a i art. 81” zastępuje się wyrazami „art. 81”,

d)

w ust. 4 i 5 wyrazy „art. 80 ust. 1 i 1a” zastępuje się wyrazami „art. 80 ust. 1”;

3)

w art. 88 w ust. 1, 2, 4 i 5 wyrazy „art. 80 ust. 1 i 1a” zastępuje się wyrazami „art. 80 ust. 1”;

4)

w art. 92 w ust. 11 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:
„ 
Umorzenie kwoty nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczenie terminu płatności albo rozłożenie na raty świadczeń pieniężnych następuje w porozumieniu z wójtem.
 ”
 ;

5)

uchyla się art. 113a;

6)

w art. 115 uchyla się ust. 2a;

7)

uchyla się art. 121a;

8)

w art. 181 uchyla się pkt 3;

9)

w art. 182 w ust. 3 wyrazy „art. 80 ust. 1 i 1a” zastępuje się wyrazami „art. 80 ust. 1”;

10)

w art. 187a po ust. 2e dodaje się ust. 2f w brzmieniu:
„ 

2f.

Organ realizujący świadczenia w ramach programu, o którym mowa w ust. 1, może przesłać osobie ubiegającej się lub pobierającej świadczenia na podstawie programu, o którym mowa w ust. 1, na wskazany we wniosku o te świadczenia adres poczty elektronicznej lub numer telefonu informację o przyznaniu świadczeń lub zawiadomienie o umieszczeniu decyzji, postanowienia, zawiadomienia, wezwania, zaświadczenia, informacji i innego pisma w sprawie świadczenia na profilu utworzonym dla tej osoby w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ten organ.
 ”
 ;

11)

w art. 196 w ust. 1 uchyla się zdanie drugie;

12)

uchyla się art. 196a.

Art. 16.

Do dnia 31 grudnia 2022 r. do zamówień na usługi lub dostawy udzielane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w związku z wdrożeniem realizacji świadczenia wychowawczego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych.

Art. 17.

1.

W sprawach:

1)

świadczenia wychowawczego, które nie jest realizowane w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,

2)

dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1a, art. 113a albo art. 115 ust. 2a ustawy zmienianej w art. 15 w brzmieniu dotychczasowym
- w których wnioski o ustalenie prawa do tych świadczeń zostały złożone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

2.

W sprawach świadczenia wychowawczego realizowanego w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w przypadku złożenia do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy w gminie lub od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na okres do dnia 31 maja 2022 r., stosuje się przepisy dotychczasowe. W przypadku wniosków, które wpłyną do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w sytuacji gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustali, że w sprawie mają lub mogą mieć zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje wniosek do właściwego wojewody, do rozpatrzenia zgodnie z właściwością.

3.

W przypadku wniosków, o których mowa w ust. 2, złożonych począwszy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, wojewoda zachowuje właściwość dla rozstrzygnięć w sprawie świadczenia wychowawczego, a wypłata przyznanego przez wojewodę świadczenia wychowawczego jest realizowana przez organy właściwe do wypłaty w rozumieniu przepisów dotychczasowych.

Art. 18.

1.

Decyzje, na mocy których zostało przyznane prawo do dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1a, art. 113a albo art. 115 ust. 2a ustawy zmienianej w art. 15 w brzmieniu dotychczasowym, tracą moc z dniem 1 czerwca 2022 r.

2.

Starosta, w terminie do dnia 31 stycznia 2022 r., jest obowiązany poinformować rodziny zastępcze, osoby prowadzące rodzinne domy dziecka, dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych, dyrektorów regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych oraz dyrektorów interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych o:

1)

utracie od dnia 1 czerwca 2022 r. prawa do dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1a, art. 113a albo art. 115 ust. 2a ustawy zmienianej w art. 15 w brzmieniu dotychczasowym;

2)

zasadach ubiegania się o ustalenie im prawa do świadczenia wychowawczego od dnia 1 czerwca 2022 r.

Art. 19.

Wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta oraz wojewoda są obowiązani przekazać Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, na jego żądanie, wszelkie informacje oraz dokumentację mające wpływ na ustalenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawa do świadczenia wychowawczego.

Art. 20.

1.

Odwołania, zażalenia, ponaglenia, skargi na bezczynność dotyczące wydanych na podstawie przepisów dotychczasowych przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, starostów i wojewodów rozstrzygnięć w sprawie ustalenia prawa odpowiednio do świadczenia wychowawczego lub dodatków, o których mowa w art. 80 ust. 1a, art. 113a albo art. 115 ust. 2a ustawy zmienianej w art. 15 w brzmieniu dotychczasowym, są rozpatrywane na podstawie przepisów dotychczasowych.

2.

Sprawy o nienależnie pobrane świadczenia wychowawcze oraz dodatki, o których mowa w art. 80 ust. 1a, art. 113a albo art. 115 ust. 2a ustawy zmienianej w art. 15 w brzmieniu dotychczasowym, przyznane odpowiednio przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast lub starostów są rozpatrywane na podstawie przepisów dotychczasowych.

3.

Sprawy o nienależnie pobrane świadczenia wychowawcze realizowane w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego za okres do dnia 31 maja 2022 r. są rozpatrywane na podstawie przepisów dotychczasowych.

Art. 21.

Przepis art. 5 ust. 2b ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą ma zastosowanie po raz pierwszy przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na okres rozpoczynający się od dnia 1 czerwca 2022 r.

Art. 22.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w terminie do dnia 15 grudnia 2021 r. zamieści na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej informację o wymogach, które muszą spełniać na potrzeby złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz załączników do tego wniosku banki krajowe oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe świadczące usługi drogą elektroniczną.

Art. 23.

Minister właściwy do spraw z zakresu programu, o którym mowa w art. 187a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 15, ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej termin wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających przesłanie informacji, o której mowa w art. 187a ust. 2f ustawy zmienianej w art. 15, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 24.

1.

W 2022 r. koszty obsługi świadczenia wychowawczego przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast wynoszą 0,33% otrzymanej dotacji na świadczenie wychowawcze.

2.

Od dnia 1 stycznia 2023 r. realizacja świadczenia wychowawczego, w tym wypłata świadczenia wychowawczego, przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast jest realizowana ze środków finansowych pochodzących z dotacji na świadczenia rodzinne. Koszty obsługi świadczenia wychowawczego wynoszą 3% środków finansowych wykorzystanych na wypłatę świadczenia wychowawczego, pochodzących z otrzymanej dotacji, nie mniej jednak niż 2000,00 zł, a w przypadku gdy iloczyn liczby wydanych rozstrzygnięć w sprawie świadczenia wychowawczego i kwoty 30,00 zł przekracza kwotę 2000,00 zł, koszty obsługi świadczenia wychowawczego wynoszą 30,00 zł od wydanego rozstrzygnięcia w sprawie świadczenia wychowawczego.

Art. 25.

W celu realizacji ustawy zmienianej w art. 1, w 2021 r. Prezes Rady Ministrów może dokonać, w drodze rozporządzenia, przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych, w tym wynagrodzeń, między częściami, działami i rozdziałami budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikających z ustawy budżetowej.

Art. 26.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2022 r., z wyjątkiem art. 16, art. 19, art. 22, art. 23 i art. 25, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
1)
Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, ustawę z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawę z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych, ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustawę z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ustawę z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, ustawę z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej oraz ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
2)
Zmiany wymienionej umowy zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 187 z 12.06.2020, str. 12, Dz. Urz. UE L 225 z 14.07.2020, str. 53 oraz Dz. Urz. UE L 443 z 30.12.2020, str. 3.
3)
Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2 oraz Dz. Urz. UE L 74 z 04.03.2021, str. 35.
4)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2020 r. poz. 1492 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 11, 41, 802, 1005, 1177, 1236, 1666 i 1927.