Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 7¹ ust. 11 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 623) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa:

1)

typy uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, o których mowa w art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe, zwanych dalej „uprawnieniami inspektora ochrony radiologicznej”, rodzaje działalności, do których nadzorowania uprawniają, oraz szczegółowe warunki nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej;

2)

sposób przeprowadzania oraz ustalania wyniku egzaminu dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, zwanego dalej „egzaminem”, wysokość opłaty za egzamin, sposób pracy składów egzaminacyjnych komisji egzaminacyjnej oraz wysokość wynagrodzenia członków tej komisji za uczestnictwo w składzie egzaminacyjnym;

3)

zakresy i formy organizowania szkoleń dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, zwanych dalej „szkoleniami”;

4)

zawartość wniosku o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej oraz wykaz dokumentów dołączanych do wniosku.

§ 2.

1.

Typy uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, rodzaje działalności, do których nadzorowania uprawniają, oraz szczegółowe warunki nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej określonego typu są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

2.

Zakresy szkoleń są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 3.

Szkolenie przeprowadza się w formie wykładów, ćwiczeń obliczeniowych oraz ćwiczeń laboratoryjnych.

§ 4.

1.

Skład egzaminacyjny wyznaczony do przeprowadzenia egzaminu:

1)

przygotowuje pytania egzaminacyjne uwzględniające zakresy szkoleń, o których mowa w § 2 ust. 2;

2)

przeprowadza egzamin;

3)

ocenia pisemną i ustną część egzaminu.

2.

Skład egzaminacyjny podejmuje decyzje zwykłą większością głosów. W przypadku równej liczby głosów decyduje głos przewodniczącego składu egzaminacyjnego.

3.

Skład egzaminacyjny sporządza protokół z egzaminu, który zawiera:

1)

wskazanie składu egzaminacyjnego odpowiedniej komisji egzaminacyjnej;

2)

numer protokołu i datę jego sporządzenia;

3)

imię, nazwisko oraz numer identyfikacyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (numer PESEL), a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL - serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość egzaminowanego;

4)

treść zadań obliczeniowych lub problemowych części pisemnej egzaminu i wynik części pisemnej egzaminu;

5)

treść pytań części ustnej egzaminu i liczbę punktów uzyskanych przez egzaminowanego za odpowiedź na każde z pytań;

6)

informację o pozytywnym lub negatywnym wyniku egzaminu;

7)

imiona, nazwiska i podpisy przewodniczącego składu egzaminacyjnego i pozostałych członków tego składu.

§ 5.

1.

Część pisemna egzaminu trwa 120 minut.

2.

Za część pisemną egzaminu skład egzaminacyjny przyznaje:

1)

1 punkt za każdą poprawną odpowiedź na pytanie z testu;

2)

od 0 do 10 punktów za każde zadanie obliczeniowe lub problemowe.

3.

Do części ustnej egzaminu przystępuje się po uzyskaniu z części pisemnej egzaminu co najmniej 40 punktów, w tym co najmniej 20 punktów z testu i co najmniej 20 punktów z zadań obliczeniowych lub problemowych.

4.

Z części ustnej egzaminu przyznaje się od 0 do 5 punktów za odpowiedź na każde pytanie.

5.

Pozytywny wynik egzaminu uzyskuje się po otrzymaniu co najmniej 15 punktów z części ustnej egzaminu.

6.

Osobie, która zdała egzamin, komisja egzaminacyjna wydaje dokument potwierdzający zdanie egzaminu, podpisany przez przewodniczącego składu egzaminacyjnego.

§ 6.

Opłata za egzamin wynosi 400 zł.

§ 7.

Wynagrodzenie członka komisji egzaminacyjnej uczestniczącego w składzie egzaminacyjnym przeprowadzającym egzamin wynosi 30 zł za każdego egzaminowanego.

§ 8.

1.

Wniosek do Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej zawiera:

1)

imię, nazwisko oraz numer PESEL, a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL - serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej;

2)

wskazanie typu uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, których dotyczy wniosek;

3)

adres do korespondencji;

4)

informacje o stażu pracy w warunkach narażenia osoby ubiegającej się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej.

2.

Występujący z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, dołącza do niego następujące dokumenty dotyczące osoby ubiegającej się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej:

1)

dokument potwierdzający zdanie egzaminu;

2)

orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w warunkach narażenia, o którym mowa w art. 7 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe;

3)

odpisy dyplomów lub świadectw potwierdzających posiadanie wymaganego wykształcenia;

4)

dokumenty potwierdzające posiadanie wymaganego stażu pracy w warunkach narażenia;

5)

oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.

3.

Osoby dopuszczone do egzaminu bez konieczności odbycia szkolenia do wniosku, o którym mowa w ust. 1, nie dołączają dokumentów, które zostały dołączone do wniosku o dopuszczenie do egzaminu.

4.

Osoby występujące z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, które w dniu składania wniosku o dopuszczenie do egzaminu bez konieczności odbycia szkolenia posiadały uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej i ubiegają się o uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej tego samego typu, nie dołączają dokumentów wymienionych w ust. 2 pkt 3 i 4.

§ 9.

1.

Do szkoleń dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, o których mowa w art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe, rozpoczętych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, stosuje się przepisy dotychczasowe.

2.

Do wniosków o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, o których mowa w art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe, złożonych i nierozpatrzonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 10.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiającą podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego oraz uchylającą dyrektywy 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom i 2003/122/Euratom (Dz. Urz. UE L 13 z 17.01.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 72 z 17.03.2016, str. 69, Dz. Urz. UE L 152 z 11.06.2019, str. 128 oraz Dz. Urz. UE L 324 z 13.12.2019, str. 80).

Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 września 2016 r. w sprawie stanowiska mającego istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz inspektorów ochrony radiologicznej (Dz. U. poz. 1513), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. poz. 1593 oraz z 2020 r. poz. 284).

Załącznik nr 1 - Typy uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, rodzaje działalności, do których nadzorowania uprawniają, oraz szczegółowe warunki nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej określonego typu

patrz oryginał

Załącznik nr 2 - Zakresy szkoleń dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej

1.

Uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1Z

Tematy wykładów (min. 30 godzin):

1)

wybrane podstawowe zagadnienia z fizyki atomowej i jądrowej; rozpady promieniotwórcze;

2)

naturalne i sztuczne izotopy promieniotwórcze;

3)

oddziaływanie promieniowania z materią;

4)

biologiczne skutki promieniowania jonizującego;

5)

detektory promieniowania jonizującego;

6)

podstawowe wielkości dozymetrii promieniowania jonizującego, jednostki;

7)

przyrządy dozymetryczne;

8)

podstawowe zasady ochrony radiologicznej, w tym uzasadnianie, optymalizacja, ograniczanie narażenia;

9)

system zarządzania sytuacjami zdarzeń radiacyjnych, opisy znanych zdarzeń radiacyjnych;

10)

przepisy ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe i aktów wykonawczych do tej ustawy, podstawowe przepisy międzynarodowe w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, w tym przepisy Unii Europejskiej;

11)

zezwolenia na działalność związaną z narażeniem, zgłaszanie i powiadamianie o takiej działalności, wyłączenia działalności z reglamentacji, uprawnienia inspektorów dozoru jądrowego;

12)

zasady bezpiecznej pracy z zamkniętymi źródłami promieniotwórczymi w pracowniach i poza pracowniami;

13)

pomiary mocy dawki i skażeń promieniotwórczych;

14)

kontrola narażenia pracowników i osób z ogółu ludności, w tym na promieniowanie jonizujące od źródeł naturalnych;

15)

kontrola i ewidencja zamkniętych źródeł promieniotwórczych;

16)

zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych;

17)

ogólne informacje o postępowaniu z odpadami promieniotwórczymi;

18)

podstawowe zasady transportu towarów niebezpiecznych klasy 7;

19)

organizacja ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej, obowiązki i uprawnienia kierownika jednostki, inspektora ochrony radiologicznej i pracowników, w tym pracowników zewnętrznych;

20)

przygotowanie dokumentów w jednostce organizacyjnej: regulamin pracy, instrukcje pracy, rejestry dawek, rejestry źródeł, plan postępowania awaryjnego, plan zabezpieczenia źródeł promieniotwórczych;

21)

podstawowe zagadnienia z zakresu prawa pracy.

Ćwiczenia obliczeniowe (min. 4 godziny): obliczanie zmiany aktywności w czasie, obliczanie dawek, obliczanie osłon, optymalizacja warunków pracy w warunkach narażenia, ocena dawek indywidualnych na podstawie dozymetrycznych pomiarów w środowisku pracy, oszacowanie dopuszczalnego czasu przebywania w pomieszczeniu o podwyższonym promieniowaniu.

Ćwiczenia laboratoryjne (min. 4 godziny): dobór parametrów przyrządu dozymetrycznego, pomiary mocy dawki, wyznaczanie izodoz, pomiary skażeń promieniotwórczych.

2.

Uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1R

Tematy wykładów (min. 20 godzin):

1)

wybrane podstawowe zagadnienia z fizyki atomowej i jądrowej;

2)

oddziaływanie promieniowania z materią;

3)

biologiczne skutki promieniowania jonizującego;

4)

detektory promieniowania jonizującego;

5)

podstawowe wielkości dozymetrii promieniowania jonizującego, jednostki;

6)

przyrządy dozymetryczne;

7)

podstawowe zasady ochrony radiologicznej, w tym uzasadnianie, optymalizacja, ograniczanie narażenia;

8)

system zarządzania sytuacjami zdarzeń radiacyjnych, opisy znanych zdarzeń radiacyjnych;

9)

10)

zezwolenia na działalność związaną z narażeniem, zgłaszanie i powiadamianie o takiej działalności, wyłączenia działalności z reglamentacji, uprawnienia inspektorów dozoru jądrowego;

11)

zasady bezpiecznej pracy z urządzeniami wytwarzającymi promieniowanie jonizujące w pracowniach i poza pracowniami;

12)

pomiary mocy dawki;

13)

kontrola narażenia pracowników i osób z ogółu ludności;

14)

podstawy fizyki i techniki lamp rentgenowskich oraz akceleratorów;

15)

zasady bezpiecznej pracy w pracowniach rentgenowskich i pracowniach akceleratorowych;

16)

organizacja ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej, obowiązki i uprawnienia kierownika jednostki, inspektora ochrony radiologicznej i pracowników, w tym pracowników zewnętrznych;

17)

przygotowanie dokumentów w jednostce organizacyjnej: regulamin pracy, instrukcje pracy, rejestry dawek, plan postępowania awaryjnego;

18)

podstawowe zagadnienia z zakresu prawa pracy.

Ćwiczenia obliczeniowe (min. 3 godziny): obliczanie dawek, obliczanie osłon, optymalizacja warunków pracy w warunkach narażenia, ocena dawek indywidualnych na podstawie dozymetrycznych pomiarów w środowisku pracy, oszacowanie dopuszczalnego czasu przebywania w pomieszczeniu o podwyższonym promieniowaniu.

Ćwiczenia laboratoryjne (min. 3 godziny): dobór parametrów przyrządu dozymetrycznego, pomiary widma promieniowania X, pomiary mocy dawki i pomiary dawki, wyznaczanie izodoz.

3.

Uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1

Tematy wykładów jak w szkoleniach dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej typów IOR-1Z i IOR-1R oraz (łącznie min. 60 godzin):

1)

wykonywanie działalności związanej z narażeniem, w tym narażeniem na promieniowanie naturalne, w szczególności na radon;

2)

zasady bezpiecznej pracy z otwartymi źródłami promieniotwórczymi w pracowniach i poza pracowniami, kontrola uwolnień, ograniczniki dawek (limity użytkowe dawek);

3)

zasady postępowania z materiałami promieniotwórczymi niebędącymi źródłami promieniotwórczymi;

4)

zasady pomiarów dozymetrycznych w środowisku pracy, wytyczanie granic terenów kontrolowanych i nadzorowanych;

5)

ocena narażenia osób z ogółu ludności, pojęcie grup odniesienia;

6)

narażenie wewnętrzne;

7)

dekontaminacja powierzchni roboczych, sprzętu, skażeń osobistych;

8)

identyfikacja substancji promieniotwórczych, w tym materiałów jądrowych;

9)

postępowanie z odpadami promieniotwórczymi;

10)

składowiska odpadów promieniotwórczych;

11)

przykłady typowych zastosowań technik jądrowych oraz związane z nimi zagrożenie.

Ćwiczenia obliczeniowe jak w szkoleniu dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1Z oraz (łącznie min. 8 godzin): obliczanie osłon, obliczanie aktywności i stężenia izotopów promieniotwórczych w odpadach promieniotwórczych, ocena narażenia wewnętrznego, oszacowanie dopuszczalnego czasu przebywania w polu podwyższonego promieniowania, ocena dawki dla grupy odniesienia.

Ćwiczenia laboratoryjne jak w szkoleniu dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1Z oraz (łącznie min. 8 godzin): pomiary widma promieniowania gamma, pomiary strumienia neutronów, pomiar i ocena skażeń indywidualnych.

4.

Uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-2

Tematy wykładów jak w szkoleniu dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1 oraz (łącznie min. 84 godziny):

1)

podstawy fizyki reakcji rozszczepienia, fizyki reaktorowej i wymiany ciepła w reaktorach jądrowych;

2)

elementy fizyki i chemii jądrowego cyklu paliwowego;

3)

zasady bezpiecznej gospodarki odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym;

4)

składowiska odpadów promieniotwórczych przeznaczonych do składowania wypalonego paliwa jądrowego oraz przechowalniki wypalonego paliwa jądrowego;

5)

źródła zagrożenia w reaktorze jądrowym pochodzące z rdzenia reaktora, obiegów chłodzenia, układów filtracji wody i powietrza, wypalonego paliwa jądrowego, materiałów po aktywacji i odpadów promieniotwórczych;

6)

zagadnienia dozymetrii reaktorowej;

7)

ocena zagrożenia w obiekcie jądrowym i okolicy (normalna eksploatacja, przewidywane zdarzenia radiacyjne i warunki awaryjne);

8)

potencjalne awarie w obiektach jądrowych;

9)

plany postępowania awaryjnego w wybranych obiektach jądrowych;

10)

zasady ochrony fizycznej i ewidencji materiałów jądrowych.

Ćwiczenia obliczeniowe jak w szkoleniu dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1 oraz (łącznie min. 12 godzin): oszacowanie aktywności napromienionego materiału tarczowego, oszacowanie współczynnika mnożenia napromienionego paliwa jądrowego.

Ćwiczenia laboratoryjne jak w szkoleniu dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1 oraz (łącznie min. 12 godzin): ustalanie progów ostrzegawczych i awaryjnych w systemie zabezpieczeń.

5.

Uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-3

Tematy wykładów jak w szkoleniu dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1 oraz (łącznie min. 72 godziny):

1)

podstawy wykorzystania promieniowania jonizującego w diagnostyce i terapii medycznej, rodzaje procedur w teleradioterapii, brachyterapii i medycynie nuklearnej, typowe zagrożenia;

2)

podstawowe zasady ochrony radiologicznej pacjentów;

3)

zadania inspektorów ochrony radiologicznej w placówkach służby zdrowia, zasady współpracy z personelem medycznym;

4)

opis znanych zdarzeń radiacyjnych w postępowaniu medycznym z wykorzystaniem źródeł promieniowania jonizującego.

Ćwiczenia obliczeniowe jak w szkoleniu dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1 oraz (łącznie min. 12 godzin): obliczanie mocy dawki i dawki osłon i czasu pracy w typowych pracowniach radioterapeutycznych, obliczanie aktywności i stężeń izotopów promieniotwórczych w odpadach promieniotwórczych dla typowych procedur medycyny nuklearnej.

Ćwiczenia laboratoryjne jak w szkoleniu dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej typu IOR-1.

Spis treści