Rozporządzenie Rady Ministrówz dnia 10 marca 2021 r.w sprawie przypadków, w których działalność związana z narażeniem na promieniowanie jonizujące nie wymaga zezwolenia, zgłoszenia albo powiadomienia, oraz przypadków, w których może być wykonywana na podstawie zgłoszenia albo powiadomienia 1)Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiającą podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego oraz uchylającą dyrektywy 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom i 2003/122/Euratom (Dz. Urz. UE L 13 z 17.01.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 72 z 17.03.2016, str. 69, Dz. Urz. UE L 152 z 11.06.2019, str. 128 oraz Dz. Urz. UE L 324 z 13.12.2019, str. 80).

Spis treści

Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe   (Dz. U. z 2021 r. poz. 623 i 784) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa:

1)

przypadki, w których wykonywanie działalności związanej z narażeniem, o której mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe, zwanej dalej „ustawą”, nie wymaga uzyskania zezwolenia, dokonania zgłoszenia albo dokonania powiadomienia;

2)

przypadki, w których działalność związana z narażeniem, o której mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, może być wykonywana na podstawie zgłoszenia;

3)

przypadki, w których działalność związana z narażeniem, o której mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, może być wykonywana na podstawie powiadomienia;

4)

graniczne wartości aktywności całkowitej i stężenia promieniotwórczego izotopów promieniotwórczych jako kryteria zwolnienia z obowiązku uzyskania zezwolenia, dokonania zgłoszenia albo dokonania powiadomienia.

§ 2.

1.

Nie wymaga uzyskania zezwolenia, dokonania zgłoszenia albo dokonania powiadomienia wykonywanie działalności związanej z narażeniem:

1)

o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy, w przypadku gdy działalność jest wykonywana z:

a)

materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi w ilości mniejszej lub równej 1000 kg, a stężenie promieniotwórcze izotopu promieniotwórczego w materiałach jądrowych, materiałach promieniotwórczych lub źródłach promieniotwórczych nie przekracza granicznej wartości określonej w załączniku nr 1 do rozporządzenia lub aktywność całkowita izotopu promieniotwórczego w tych materiałach lub źródłach w dowolnej chwili w związku z wykonywaną działalnością nie przekracza granicznej wartości określonej w załączniku nr 2 do rozporządzenia lub

b)

materiałami promieniotwórczymi w postaci soli potasu zawierających izotop potasu K-40, w ilości mniejszej niż 1000 kg, lub

c)

materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi w postaci stałej, w ilości większej niż 1000 kg, a stężenie promieniotwórcze izotopu promieniotwórczego w tych materiałach lub źródłach nie przekracza granicznej wartości określonej w załączniku nr 1 do rozporządzenia, lub

d)

materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi w postaci ciekłej lub gazowej, w ilości większej niż 1000 kg, a:
  •   -  
    stężenie promieniotwórcze izotopu promieniotwórczego w tych materiałach lub źródłach nie przekracza granicznej wartości określonej w załączniku nr 1 do rozporządzenia,
  •   -  
    dawki promieniowania jonizującego, jakie mogą otrzymać osoby zatrudnione w związku z wykonywaną działalnością, nie przekraczają wartości dawek granicznych określonych dla osób z ogółu ludności określonych w części III załącznika nr 4 do ustawy,
  •   -  
    dawka skuteczna (efektywna) spowodowana wykonywaniem działalności, jaką może otrzymać osoba z ogółu ludności, nie przekracza 10 mikrosiwertów (μSv) w ciągu roku kalendarzowego;

2)

polegającej na stosowaniu urządzenia zawierającego zamknięte źródło promieniotwórcze o aktywności całkowitej izotopu promieniotwórczego przekraczającej graniczne wartości określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia, które nie jest źródłem wysokoaktywnym, w przypadku gdy są spełnione łącznie następujące warunki:

a)

urządzenie zostało zainstalowane przez jednostkę organizacyjną zgodnie z udzielonym tej jednostce zezwoleniem na instalowanie urządzeń tego typu,

b)

podczas normalnej pracy urządzenia wartość mocy dawki promieniowania jonizującego w odległości 0,1 m od jakiejkolwiek dostępnej powierzchni tego urządzenia nie przekracza 1 mikrosiwerta na godzinę (μSv/h),

c)

nie występują przeszkody dla bezpiecznego postępowania z urządzeniem po zakończeniu jego stosowania, zgodnie z przepisami rozdziału 7 ustawy oraz przepisami wydanymi na podstawie art. 57a ustawy,

d)

na obudowie urządzenia umieszczono informację, że zawiera ono źródło promieniotwórcze oraz że stosuje się je zgodnie z instrukcją obsługi,

e)

w instrukcji obsługi dołączonej do urządzenia są podane:
  •   -  
    nazwa producenta i dystrybutora oraz numer zezwolenia na produkowanie urządzenia lub obrót tym urządzeniem,
  •   -  
    informacja o źródle promieniotwórczym (rodzaj i aktywność całkowita izotopu promieniotwórczego oraz data określenia tej aktywności),
  •   -  
    maksymalna wartość mocy dawki, o której mowa w lit. b,
  •   -  
    informacja, że stosowanie urządzenia zgodnie z instrukcją obsługi nie stwarza zagrożenia i nie wymaga zezwolenia,
  •   -  
    sposób postępowania z urządzeniem i z zawartym w nim źródłem promieniotwórczym po zakończeniu jego użytkowania;

3)

polegającej na stosowaniu lampy służącej do odtwarzania obrazu lub urządzenia elektrycznego, pracujących przy różnicy potencjałów nie większej niż 30 kilowoltów (kV) i wytwarzających promieniowanie jonizujące, w przypadku gdy podczas normalnej pracy lampy lub urządzenia elektrycznego wartość mocy dawki promieniowania jonizującego w odległości 0,1 m od jakiejkolwiek dostępnej powierzchni tej lampy lub tego urządzenia nie przekracza 1 mikrosiwerta na godzinę (μSv/h);

4)

polegającej na stosowaniu urządzenia elektrycznego wytwarzającego promieniowanie jonizujące innego niż wymienione w pkt 3, które nie jest urządzeniem radiologicznym lub urządzeniem wykorzystywanym do obrazowania pozamedycznego, w przypadku gdy są spełnione łącznie następujące warunki:

a)

urządzenie zostało uruchomione przez jednostkę organizacyjną zgodnie z udzielonym tej jednostce zezwoleniem na uruchamianie urządzeń tego typu,

b)

podczas normalnej pracy urządzenia wartość mocy dawki promieniowania jonizującego w odległości 0,1 m od jakiejkolwiek dostępnej powierzchni tego urządzenia nie przekracza 1 mikrosiwerta na godzinę (μSv/h).

2.

Działalność związana z narażeniem, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy, wykonywana z materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi zawierającymi różne izotopy promieniotwórcze, nie wymaga uzyskania zezwolenia, dokonania zgłoszenia albo dokonania powiadomienia, w przypadku gdy działalność jest wykonywana z materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi:

1)

w ilości mniejszej lub równej 1000 kg, a suma stosunków stężeń promieniotwórczych izotopów promieniotwórczych w materiałach jądrowych, materiałach promieniotwórczych lub źródłach promieniotwórczych lub suma stosunków aktywności całkowitych izotopów promieniotwórczych w tych materiałach lub źródłach w dowolnej chwili w związku z wykonywaną działalnością do odpowiadających im granicznych wartości określonych odpowiednio w załączniku nr 1 i 2 do rozporządzenia jest mniejsza lub równa 1;

2)

w ilości większej niż 1000 kg, a suma stosunków stężeń promieniotwórczych izotopów promieniotwórczych w tych materiałach lub źródłach do odpowiadających im granicznych wartości określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia jest mniejsza lub równa 1, a w przypadku działalności wykonywanej z materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi w postaci ciekłej lub gazowej dodatkowo:

a)

dawki promieniowania jonizującego, jakie mogą otrzymać osoby zatrudnione w związku z wykonywaną działalnością, nie przekraczają wartości dawek granicznych dla osób z ogółu ludności określonych w części III załącznika nr 4 do ustawy oraz

b)

dawka skuteczna (efektywna) spowodowana wykonywaniem działalności, jaką może otrzymać osoba z ogółu ludności, nie przekracza 10 mikrosiwertów (μSv) w ciągu roku kalendarzowego.

§ 3.

1.

Działalność związana z narażeniem:

1)

o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy, wykonywana z materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi:

a)

w ilości mniejszej lub równej 1000 kg, w przypadku gdy aktywność całkowita izotopu promieniotwórczego w materiałach jądrowych, materiałach promieniotwórczych lub źródłach promieniotwórczych w dowolnej chwili w związku z wykonywaną działalnością lub stężenie promieniotwórcze izotopu promieniotwórczego w tych materiałach lub źródłach przekracza graniczną wartość określoną w załączniku nr 2 do rozporządzenia, ale nie więcej niż 100-krotnie,

b)

w ilości większej niż 1000 kg, w przypadku gdy stężenie promieniotwórcze izotopu promieniotwórczego w tych materiałach lub źródłach przekracza graniczną wartość określoną w załączniku nr 1 do rozporządzenia, ale nie przekracza granicznej wartości określonej w załączniku nr 2 do rozporządzenia,

2)

polegająca na stosowaniu urządzenia zawierającego zamknięte źródło promieniotwórcze, które nie jest źródłem wysokoaktywnym, w przypadku gdy:

a)

urządzenie jest stosowane przez jednostkę organizacyjną na terenie tej jednostki,

b)

stosowanie urządzenia nie wymaga zastosowania osłon stałych przed promieniowaniem jonizującym,

c)

urządzenie zostało zainstalowane przez jednostkę organizacyjną zgodnie z udzielonym tej jednostce zezwoleniem na instalowanie urządzeń tego typu,

3)

polegająca na stosowaniu urządzenia rentgenowskiego, które nie jest urządzeniem radiologicznym, w przypadku gdy:

a)

urządzenie jest stosowane przez jednostkę organizacyjną na terenie tej jednostki,

b)

stosowanie urządzenia nie wymaga zastosowania osłon stałych przed promieniowaniem jonizującym,

c)

urządzenie zostało uruchomione przez jednostkę organizacyjną zgodnie z udzielonym tej jednostce zezwoleniem na uruchamianie urządzeń tego typu
- może być wykonywana na podstawie zgłoszenia.

2.

Działalność związana z narażeniem, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy, wykonywana z materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi w ilości mniejszej lub równej 1000 kg, zawierającymi różne izotopy promieniotwórcze, może być wykonywana na podstawie zgłoszenia, w przypadku gdy suma stosunków stężeń promieniotwórczych izotopów promieniotwórczych w materiałach jądrowych, materiałach promieniotwórczych lub źródłach promieniotwórczych lub suma stosunków aktywności całkowitych izotopów promieniotwórczych w tych materiałach lub źródłach w dowolnej chwili w związku z wykonywaną działalnością do odpowiadających im granicznych wartości określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia jest większa niż 1, ale nie większa niż 100.

3.

Działalność związana z narażeniem, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy, wykonywana z materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi w ilości większej niż 1000 kg, zawierającymi różne izotopy promieniotwórcze, może być wykonywana na podstawie zgłoszenia, w przypadku gdy suma stosunków stężeń promieniotwórczych izotopów promieniotwórczych w materiałach jądrowych, materiałach promieniotwórczych lub źródłach promieniotwórczych do odpowiadających im granicznych wartości określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia jest większa niż 1, a suma stosunków stężeń promieniotwórczych izotopów promieniotwórczych w tych materiałach lub źródłach do odpowiadających im granicznych wartości określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia jest mniejsza lub równa 1.

§ 4.

1.

Działalność związana z narażeniem:

1)

o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy, wykonywana z materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi w ilości mniejszej lub równej 1000 kg, w przypadku gdy stężenie promieniotwórcze izotopu promieniotwórczego w materiałach jądrowych, materiałach promieniotwórczych lub źródłach promieniotwórczych przekracza graniczną wartość określoną w załączniku nr 1 do rozporządzenia, ale nie przekracza granicznej wartości stężenia promieniotwórczego izotopu promieniotwórczego określonej w załączniku nr 2 do rozporządzenia, a aktywność całkowita izotopu promieniotwórczego w tych materiałach lub źródłach w dowolnej chwili w związku z wykonywaną działalnością przekracza graniczną wartość określoną w załączniku nr 2 do rozporządzenia,

2)

polegająca na stosowaniu mikroskopu elektronowego w przypadkach innych niż określone w § 2 ust. 1 pkt 3 lub 4
- może być wykonywana na podstawie powiadomienia.

2.

Działalność związana z narażeniem, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy, wykonywana z materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi w ilości mniejszej lub równej 1000 kg, zawierającymi różne izotopy promieniotwórcze, może być wykonywana na podstawie powiadomienia, w przypadku gdy są spełnione łącznie następujące warunki:

1)

suma stosunków stężeń promieniotwórczych izotopów promieniotwórczych w tych materiałach lub źródłach do odpowiadających im granicznych wartości określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia jest większa niż 1;

2)

suma stosunków stężeń promieniotwórczych izotopów promieniotwórczych w tych materiałach lub źródłach do odpowiadających im granicznych wartości określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia jest mniejsza lub równa 1;

3)

suma stosunków aktywności całkowitych izotopów promieniotwórczych w tych materiałach lub źródłach w dowolnej chwili w związku z wykonywaną działalnością do odpowiadających im granicznych wartości określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia jest większa niż 1.

§ 5.

1.

Wydane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zezwolenia na wykonywanie działalności związanej z narażeniem, której wykonywanie z dniem wejścia w życie rozporządzenia wymaga dokonania zgłoszenia albo powiadomienia, zachowują ważność na czas, na jaki zostały wydane.

2.

Wydane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia decyzje administracyjne o przyjęciu zgłoszenia wykonywania działalności związanej z narażeniem, której wykonywanie z dniem wejścia w życie rozporządzenia nie wymaga uzyskania zezwolenia ani dokonania zgłoszenia, zachowują ważność.

3.

Wydane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zaświadczenia o przyjęciu powiadomienia zachowują ważność.

§ 6.

Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia dotyczących:

1)

wydania zezwolenia na wykonywanie działalności związanej z narażeniem, której wykonywanie z dniem wejścia w życie rozporządzenia wymaga dokonania zgłoszenia albo powiadomienia,

2)

przyjęcia zgłoszenia wykonywania działalności związanej z narażeniem, której wykonywanie z dniem wejścia w życie rozporządzenia wymaga powiadomienia
- stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 7.

1.

Kierownicy jednostek organizacyjnych wykonujących działalność związaną z narażeniem niewymagającą przed dniem wejścia w życie rozporządzenia uzyskania zezwolenia, której wykonywanie z dniem wejścia w życie rozporządzenia wymaga uzyskania zezwolenia, złożą w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia wniosek o wydanie takiego zezwolenia albo zakończą tę działalność.

2.

Kierownicy jednostek organizacyjnych wykonujących działalność związaną z narażeniem niewymagającą przed dniem wejścia w życie rozporządzenia uzyskania zezwolenia albo dokonania zgłoszenia, której wykonywanie z dniem wejścia w życie rozporządzenia wymaga dokonania zgłoszenia, dokonają w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia takiego zgłoszenia albo zakończą tę działalność.

3.

Kierownicy jednostek organizacyjnych wykonujących działalność związaną z narażeniem niewymagającą przed dniem wejścia w życie rozporządzenia uzyskania zezwolenia, dokonania zgłoszenia albo dokonania powiadomienia, której wykonywanie z dniem wejścia w życie rozporządzenia wymaga dokonania powiadomienia, dokonają w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia takiego powiadomienia albo zakończą tę działalność. Przepisu art. 5 ust. 16 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe nie stosuje się.
1)
Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiającą podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego oraz uchylającą dyrektywy 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom i 2003/122/Euratom (Dz. Urz. UE L 13 z 17.01.2014, str. 1, Dz. Urz. UE L 72 z 17.03.2016, str. 69, Dz. Urz. UE L 152 z 11.06.2019, str. 128 oraz Dz. Urz. UE L 324 z 13.12.2019, str. 80).
2)
Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których działalność związana z narażeniem na promieniowanie jonizujące nie podlega obowiązkowi uzyskania zezwolenia albo zgłoszenia, oraz przypadków, w których może być wykonywana na podstawie zgłoszenia (Dz. U. poz. 1153 oraz z 2004 r. poz. 980), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. poz. 1593 oraz z 2020 r. poz. 284).

Załącznik nr 1   -   Graniczne wartości stężenia promieniotwórczego izotopów promieniotwórczych jako kryteria zwolnienia z obowiązku uzyskania zezwolenia, dokonania zgłoszenia albo dokonania powiadomienia wykonywania działalności z materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi

Załącznik nr 2   -   graniczne wartości aktywności całkowitej i stężenia promieniotwórczego izotopów promieniotwórczych jako kryteria zwolnienia z obowiązku uzyskania zezwolenia, dokonania zgłoszenia albo dokonania powiadomienia wykonywania działalności z materiałami jądrowymi, materiałami promieniotwórczymi lub źródłami promieniotwórczymi