Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiskaz dnia 1 lipca 2022 r.w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci

Spis treści

Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 54 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa szczegółowe zasady stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji, w szczególności:

1)

rodzaje prac, stanowisk oraz urządzeń, instalacji lub sieci, dla których jest wymagane świadectwo kwalifikacyjne do wykonywania czynności związanych z ich eksploatacją;

2)

zakres wiedzy teoretycznej i praktycznej niezbędnej do wykonywania czynności związanych z eksploatacją urządzeń, instalacji lub sieci, odpowiednio do rodzaju prac, stanowisk oraz instalacji, urządzeń lub sieci;

3)

skład komisji kwalifikacyjnych oraz wymagania dla przewodniczącego, zastępcy i członków komisji kwalifikacyjnych ze względu na stanowisko pracy, zakres czynności i grupy urządzeń, instalacji i sieci, na których wykonywane są czynności przez osoby, których kwalifikacje sprawdza ta komisja;

4)

tryb przeprowadzania egzaminu przez komisję kwalifikacyjną;

5)

sposób wnoszenia opłaty za sprawdzenie kwalifikacji, o której mowa w art. 54 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, zwanej dalej „opłatą”, i jej wysokość;

6)

warunki i sposób gromadzenia przez komisje kwalifikacyjne dokumentacji z postępowania w sprawie sprawdzania kwalifikacji;

7)

wzór świadectwa kwalifikacyjnego.

§ 2.

Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do osób:

1)

zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci:

a)

w podziemnych zakładach górniczych - w zakresie uregulowanym przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1072 i 1261),

b)

w zakresie uregulowanym przepisami ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe   (Dz. U. z 2021 r. poz. 1941 oraz z 2022 r. poz. 974),

c)

w zakresie uregulowanym przepisami ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym   (Dz. U. z 2022 r. poz. 988 i 1002),

d)

w zakresie uregulowanym przepisami ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1097),

e)

w zakresie uregulowanym przepisami ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim   (Dz. U. z 2022 r. poz. 515);

2)

wykonujących prace, którym Prezes Urzędu Regulacji Energetyki uznał kwalifikacje zgodnie z art. 54 ust. 2b ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne.

§ 3.

Rodzaje urządzeń, instalacji i sieci, dla których jest wymagane świadectwo kwalifikacyjne do wykonywania czynności związanych z ich eksploatacją, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 4.

1.

Świadectwo kwalifikacyjne jest wymagane dla rodzajów prac i stanowisk w zakresie:

1)

eksploatacji - do których zalicza się stanowiska osób wykonujących prace dotyczące obsługi, konserwacji, remontu, naprawy, montażu lub demontażu i czynności kontrolno-pomiarowych;

2)

dozoru - do których zalicza się stanowiska osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace określone w pkt 1 lub stanowiska osób sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

2.

Prace, o których mowa w ust. 1, obejmują wykonywanie z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy i wymagań ochrony środowiska czynności w zakresie:

1)

obsługi, które mają wpływ na zmiany parametrów pracy obsługiwanych urządzeń, instalacji i sieci;

2)

konserwacji, które są związane z zabezpieczeniem i utrzymaniem należytego stanu technicznego urządzeń, instalacji i sieci;

3)

remontu lub naprawy, które są związane z usuwaniem usterek i awarii urządzeń, instalacji i sieci w celu doprowadzenia ich do wymaganego stanu technicznego;

4)

montażu lub demontażu, które są niezbędne do instalowania lub odinstalowywania i przyłączania lub odłączania urządzeń, instalacji i sieci;

5)

kontrolno-pomiarowym, które są niezbędne do dokonania oględzin, oceny stanu technicznego, parametrów eksploatacyjnych, jakości regulacji i sprawności energetycznej urządzeń, instalacji i sieci.

§ 5.

Świadectwo kwalifikacyjne jest wymagane do wykonywania czynności związanych z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci, z wyjątkiem czynności związanych z obsługą:

1)

urządzeń elektrycznych o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV i mocy znamionowej nie wyższej niż 20 kW, jeżeli w dokumentacji urządzenia określono zasady jego obsługi;

2)

urządzeń lub instalacji cieplnych o mocy zainstalowanej nie wyższej niż 50 kW.

§ 6.

1.

Osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci, w celu uzyskania potwierdzenia posiadanych kwalifikacji, wykazują się wiedzą teoretyczną i praktyczną w zakresie:

1)

na stanowiskach eksploatacji:

a)

zasad budowy, działania oraz warunków technicznych obsługi urządzeń, instalacji i sieci,

b)

zasad eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci,

c)

zasad i warunków wykonywania prac dotyczących obsługi, konserwacji, remontu, naprawy, montażu lub demontażu i czynności kontrolno-pomiarowych,

d)

zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz udzielania pierwszej pomocy,

e)

zasad postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa obsługi urządzeń lub zagrożenia życia, zdrowia i ochrony środowiska;

2)

na stanowiskach dozoru:

a)

przepisów dotyczących przyłączania urządzeń i instalacji do sieci, dostarczania paliw i energii, prowadzenia ruchu i eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci,

b)

przepisów i zasad postępowania przy programowaniu pracy urządzeń, instalacji i sieci, z uwzględnieniem zasad racjonalnego użytkowania paliw i energii,

c)

przepisów dotyczących eksploatacji oraz wymagań w zakresie prowadzenia dokumentacji technicznej i eksploatacyjnej urządzeń, instalacji i sieci,

d)

przepisów dotyczących budowy urządzeń, instalacji i sieci oraz norm i warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać te urządzenia, instalacje i sieci,

e)

zasad postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa obsługi urządzeń lub zagrożenia życia, zdrowia i ochrony środowiska,

f)

przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, z uwzględnieniem zasad udzielania pierwszej pomocy, oraz wymagań ochrony środowiska,

g)

zasad postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu urządzeń przyłączonych do sieci,

h)

zasad dysponowania mocą urządzeń i instalacji przyłączonych do sieci,

i)

zasad i warunków wykonywania prac dotyczących obsługi, konserwacji, remontu, montażu oraz czynności kontrolno-pomiarowych.

2.

Dokumentami potwierdzającymi posiadanie wiedzy, o której mowa w ust. 1, są:

1)

świadectwo lub dyplom potwierdzające uzyskanie tytułu zawodowego,

2)

świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie lub dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe,

3)

certyfikat kwalifikacji zawodowej lub dyplom zawodowy,

4)

świadectwo czeladnicze lub dyplom mistrzowski
- w zawodach, w których nauczanie obejmuje treści związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.

3.

Posiadanie wiedzy, o której mowa w ust. 1, mogą również potwierdzać:

1)

świadectwo ukończenia szkoły prowadzącej kształcenie w zawodzie, które obejmuje treści nauczania związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci;

2)

zaświadczenie o przebiegu nauczania wydane przez szkołę, o której mowa w pkt 1, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty   (Dz. U. z 2021 r. poz. 1915 oraz z 2022 r. poz. 583 i 1116), potwierdzające kształcenie w zawodzie, które obejmuje treści nauczania związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci;

3)

zaświadczenie wystawione przez pracodawcę, potwierdzające doświadczenie zawodowe i staż pracy umożliwiające nabycie umiejętności związanych z wykonywaniem prac eksploatacyjnych urządzeń, instalacji i sieci;

4)

zaświadczenie wystawione przez kierownika komórki organizacyjnej urzędu obsługującego Ministra Obrony Narodowej lub jednostki organizacyjnej podległej Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanej, potwierdzające doświadczenie zawodowe i staż pracy umożliwiające nabycie umiejętności związanych z wykonywaniem prac eksploatacyjnych urządzeń techniki wojskowej lub uzbrojenia.

§ 7.

1.

Egzamin przeprowadza się na wniosek osoby ubiegającej się o potwierdzenie posiadanych kwalifikacji przy eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci albo na wniosek pracodawcy zatrudniającego tę osobę.

2.

Wniosek zawiera następujące informacje dotyczące osoby, o której mowa w ust. 1:

1)

imię i nazwisko;

2)

datę i miejsce urodzenia;

3)

numer PESEL albo rodzaj i numer dokumentu tożsamości - w przypadku cudzoziemca nieposiadającego numeru PESEL;

4)

adres zamieszkania i adres korespondencyjny, jeżeli jest inny niż adres zamieszkania;

5)

adres poczty elektronicznej, jeżeli taką posiada;

6)

informacje dotyczące:

a)

wykształcenia,

b)

posiadanych kwalifikacji wynikających z dokumentów, o których mowa w § 6 ust. 2 lub 3,

c)

przebiegu pracy zawodowej związanej z kwalifikacjami objętymi wnioskiem.

3.

Wniosek zawiera także informacje dotyczące rodzaju urządzeń, instalacji i sieci, dla których osoba ubiega się o potwierdzenie posiadanych kwalifikacji, oraz zakresu objętego wnioskiem o wydanie świadectwa kwalifikacyjnego.

4.

Do wniosku dołącza się:

1)

kopię dokumentu, o którym mowa w § 6 ust. 2 lub 3;

2)

potwierdzenie uiszczenia opłaty.

5.

Do wniosku składanego za pomocą środków komunikacji elektronicznej dołącza się odwzorowania cyfrowe (skany) dokumentów oraz odwzorowanie cyfrowe (skan) potwierdzenia uiszczenia opłaty.

6.

W przypadku wniosku złożonego przez osobę lub pracodawcę innych niż wymienieni w ust. 1 lub niespełniającego wymagań, o których mowa w ust. 2-5, nie przeprowadza się egzaminu. W tym przypadku uiszczona opłata podlega zwrotowi.

§ 8.

1.

W skład komisji kwalifikacyjnej wchodzą:

1)

przewodniczący;

2)

zastępca przewodniczącego;

3)

członkowie;

4)

sekretarz.

2.

Przewodniczący, zastępca przewodniczącego oraz członkowie komisji kwalifikacyjnej posiadają:

1)

w przypadku przewodniczącego lub zastępcy przewodniczącego - wykształcenie wyższe w zakresie nauk inżynieryjno-technicznych lub ukończone studia podyplomowe w tym zakresie oraz udokumentowane co najmniej dziesięcioletnie doświadczenie zawodowe przy eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci;

2)

w przypadku przewodniczącego lub zastępcy przewodniczącego komisji kwalifikacyjnej powoływanej przez właściwych ministrów oraz Szefów Agencji, o których mowa w art. 21a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne - wykształcenie wyższe w zakresie nauk inżynieryjno-technicznych lub ukończone studia podyplomowe w tym zakresie, lub nadany co najmniej pierwszy stopień oficerski w korpusie oficerów starszych oraz udokumentowane co najmniej pięcioletnie doświadczenie zawodowe przy eksploatacji odpowiednio urządzeń techniki wojskowej lub uzbrojenia albo urządzeń ratowniczo-gaśniczych, albo urządzeń ochrony granic;

3)

w przypadku członków:

a)

wykształcenie wyższe w zakresie nauk inżynieryjno-technicznych lub ukończone studia podyplomowe w tym zakresie oraz udokumentowane co najmniej dwuletnie doświadczenie zawodowe przy eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci albo

b)

wykształcenie średnie albo średnie branżowe oraz udokumentowane co najmniej dziesięcioletnie doświadczenie zawodowe przy eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci lub udokumentowane co najmniej pięcioletnie doświadczenie zawodowe w służbie bezpieczeństwa i higieny pracy;

4)

w przypadku członków komisji kwalifikacyjnej powoływanej przez właściwych ministrów oraz Szefów Agencji, o których mowa w art. 21a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne:

a)

wykształcenie wyższe w zakresie nauk inżynieryjno-technicznych lub ukończone studia podyplomowe w tym zakresie, lub nadany co najmniej pierwszy stopień oficerski w korpusie oficerów młodszych oraz udokumentowane co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe przy eksploatacji odpowiednio urządzeń techniki wojskowej lub uzbrojenia albo urządzeń ratowniczo-gaśniczych, albo urządzeń ochrony granic albo

b)

wykształcenie średnie albo średnie branżowe oraz udokumentowane co najmniej dziesięcioletnie doświadczenie zawodowe przy eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci lub nadany co najmniej pierwszy stopień podoficerski w korpusie podoficerów starszych oraz udokumentowane co najmniej pięcioletnie doświadczenie zawodowe przy eksploatacji odpowiednio urządzeń techniki wojskowej lub uzbrojenia albo urządzeń ratowniczo-gaśniczych, albo urządzeń ochrony granic.

§ 9.

1.

Egzamin przeprowadza komisja kwalifikacyjna w składzie co najmniej trzech przedstawicieli wyznaczonych przez tę komisję.

2.

Przedstawiciele komisji kwalifikacyjnej, o których mowa w ust. 1, posiadają udokumentowane doświadczenie zawodowe w obszarze odnoszącym się do rodzaju urządzeń, instalacji i sieci wymaganych dla świadectwa kwalifikacyjnego oraz z zakresu objętego wnioskiem o wydanie świadectwa kwalifikacyjnego.

3.

Sekretarz wchodzi w skład komisji kwalifikacyjnej, o której mowa w ust. 1, jeżeli spełnia wymagania, o których mowa w § 8 ust. 2 pkt 3 albo 4.

§ 10.

1.

Egzamin jest ustny i wykazuje wiedzę teoretyczną i praktyczną osoby, o której mowa w § 7 ust. 1, w zakresie, o którym mowa w § 6 ust. 1.

2.

Zakres tematyki, miejsce oraz termin egzaminu ustala przewodniczący komisji kwalifikacyjnej i powiadamia o nich osobę, o której mowa w § 7 ust. 1, co najmniej 14 dni przed wyznaczonym dniem egzaminu.

3.

Do zachowania terminu, o którym mowa w ust. 2, jest wystarczające wysłanie powiadomienia na adres, o którym mowa w § 7 ust. 2 pkt 5, albo na adres, o którym mowa w § 7 ust. 2 pkt 4.

4.

Przed przystąpieniem do egzaminu osoba, o której mowa w § 7 ust. 1, okazuje dokument ze zdjęciem, który potwierdza jej tożsamość.

5.

Dopuszcza się przeprowadzenie egzaminu przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, zapewniających w szczególności:

1)

transmisję egzaminu w czasie rzeczywistym dostępną dla jego uczestników,

2)

wielostronną komunikację w czasie rzeczywistym, w ramach której uczestnicy egzaminu mogą wypowiadać się w jego toku
- z zachowaniem niezbędnych zasad bezpieczeństwa, w tym zabezpieczeniem przebiegu egzaminu przed ingerencją osób trzecich, oraz pod warunkiem możliwości identyfikacji osoby, o której mowa w § 7 ust. 1.

§ 11.

1.

O wyniku egzaminu członkowie składu, o którym mowa w § 9 ust. 1, rozstrzygają większością głosów. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego tego składu.

2.

Wynik egzaminu określa się jako „pozytywny” lub „negatywny”.

§ 12.

1.

Z przebiegu egzaminu sporządza się protokół, w którym stwierdza się wynik egzaminu. Protokół podpisują przewodniczący i członkowie składu, o którym mowa w § 9 ust. 1.

2.

Dokumentację przeprowadzonego egzaminu przewodniczący składu, o którym mowa w § 9 ust. 1, przedkłada niezwłocznie przewodniczącemu komisji kwalifikacyjnej.

3.

Jeżeli osoba, o której mowa w § 7 ust. 1, nie przystąpiła do egzaminu z przyczyn od niej niezależnych, przewodniczący komisji kwalifikacyjnej zarządza zwrot opłaty.

§ 13.

W przypadku pozytywnego wyniku egzaminu komisja kwalifikacyjna, w terminie 14 dni od dnia egzaminu, wydaje świadectwo kwalifikacyjne według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 14.

1.

Opłata jest pobierana w wysokości 10% minimalnego wynagrodzenia za pracę pracowników, obowiązującego w dniu złożenia wniosku, o którym mowa w § 7 ust. 1.

2.

Opłatę wnosi się na rachunek bankowy jednostki organizacyjnej, przy której powołano komisję kwalifikacyjną.

3.

W tytule wpłaty podaje się imię i nazwisko osoby, o której mowa w § 7 ust. 1, oraz informacje dotyczące rodzaju urządzeń, instalacji i sieci, dla których osoba ubiega się o potwierdzenie kwalifikacji, oraz zakres objęty wnioskiem o wydanie świadectwa kwalifikacyjnego.

§ 15.

Komisja kwalifikacyjna gromadzi i przechowuje dokumentację z postępowania w sprawie sprawdzania kwalifikacji przez okres 10 lat od dnia wydania świadectwa kwalifikacyjnego. Dokumentacja ta zawiera w szczególności:

1)

wniosek, o którym mowa w § 7 ust. 1;

2)

protokół, o którym mowa w § 12 ust. 1;

3)

kopię wydanego świadectwa kwalifikacyjnego.

§ 16.

Komisje kwalifikacyjne powołane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, których przewodniczący, zastępca przewodniczącego, członkowie lub sekretarz nie spełniają wymagań, o których mowa w § 8 ust. 2, mogą wydawać świadectwa kwalifikacyjne osobom wykonującym czynności związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 17.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.2)Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. poz. 828 i 1184 oraz z 2005 r. poz. 1189), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1093, 1505, 1642, 2269 i 2376 oraz z 2022 r. poz. 1).
2)
Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. poz. 828 i 1184 oraz z 2005 r. poz. 1189), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1093, 1505, 1642, 2269 i 2376 oraz z 2022 r. poz. 1).

Załącznik nr 1   -   Rodzaje urządzeń, instalacji i sieci, dla których jest wymagane świadectwo kwalifikacyjne do wykonywania czynności związanych z ich eksploatacją

patrz oryginał

Załącznik nr 2   -   Rodzaje urządzeń, instalacji i sieci, dla których jest wymagane świadectwo kwalifikacyjne do wykonywania czynności związanych z ich eksploatacją, o których mowa w § 16 rozporządzenia

patrz oryginał

Załącznik nr 3   -   Wzór świadectwa kwalifikacyjnego

patrz oryginał