1.
Butelki miarowe powinny charakteryzować się następującymi pojemnościami, które powinny
być zawsze określane w temperaturze 20şC:
a)
pojemność nominalna Vn jest pojemnością oznaczoną na butelce i stanowi objętość cieczy, którą powinna zawierać
butelka napełniona w warunkach, w jakich jest wykorzystywana w celu, do którego jest
przeznaczona,
b)
pojemność brzegowa butelki jest objętością cieczy, jaką w rzeczywistości zawiera butelka
napełniona do brzegu,
c)
pojemność rzeczywista butelki jest objętością cieczy, którą ona rzeczywiście zawiera,
jeżeli jest dokładnie napełniona zgodnie z warunkami odpowiadającymi teoretycznie
pojemności nominalnej.
2.
Dopuszcza się stosowanie dwóch metod napełniania butelek miarowych:
b)
do stałej pustej przestrzeni w butelce.
Odległość pomiędzy teoretycznym poziomem napełnienia w przypadku pojemności nominalnej
a poziomem brzegowym oraz różnica pomiędzy pojemnością brzegową a pojemnością nominalną,
zwana „pojemnością rozszerzenia lub pustą przestrzenią w butelce”, powinny być jednakowe
dla wszystkich butelek wykonanych według tego samego projektu (tego samego typu).
3.
W celu umożliwienia zmierzenia pojemności butelki miarowej z wystarczającą dokładnością,
mając na uwadze pewne zwykle występujące niepewności, jakie mogą się pojawić przy
napełnianiu, a w szczególności z dokładnością wymaganą na podstawie przepisów ustawy,
maksymalnie dopuszczalne błędy (dodatni i ujemny) w pojemności butelek miarowych,
tzn. największe dopuszczalne różnice (dodatnie i ujemne) w temperaturze 20şC oraz
w warunkach kontrolnych określonych w opisie metody referencyjnej, pomiędzy pojemnością
rzeczywistą a nominalną Vn, powinny być zgodne z poniższą tabelą:
|
|
|
|
|
|
Pojemność nominalna Vnw ml
|
Maksymalny dopuszczalny błąd
|
|
w procentach Vn
|
w ml
|
|
od 50 do 100
|
-
|
3
|
|
powyżej 100 do 200
|
3
|
-
|
|
powyżej 200 do 300
|
-
|
6
|
|
powyżej 300 do 500
|
2
|
-
|
|
powyżej 500 do 1000
|
-
|
10
|
|
powyżej 1000 do 5000
|
1
|
-
|
|
|
|
|
|
|
Maksymalny dopuszczalny błąd w pojemności brzegowej powinien być identyczny z maksymalnym
dopuszczalnym błędem dla odpowiadającej jej pojemności nominalnej.
Tolerancja powinna być liczona zawsze od ustalonej wartości nominalnej. Systematyczne
wykorzystywanie granic błędu jest zabronione.
4.
Pojemność rzeczywistą butelki miarowej należy sprawdzać przez określenie ilości wody
o temperaturze 20şC, jaką butelka faktycznie zawiera, kiedy została napełniona do
poziomu odpowiadającego teoretycznie pojemności nominalnej. Pojemność rzeczywistą
można również sprawdzić pośrednio przy pomocy metody o ekwiwalentnej dokładności.
5.
Błąd pomiaru podczas wyznaczania pojemności rzeczywistej butelki miarowej nie powinien
przekraczać 20% maksymalnego dopuszczalnego błędu określonego w tabeli w ust. 3.