Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwościz dnia 23 listopada 2022 r.w sprawie ośrodków kuratorskich

Spis treści

Treść rozporządzenia

Na podstawie art. 173 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich   (Dz. U. poz. 1700) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa:

1)

szczegółowy sposób funkcjonowania i organizacji ośrodków kuratorskich;

2)

tryb sprawowania nadzoru nad ośrodkami kuratorskimi oraz sposób dokumentowania tego nadzoru;

3)

wzór aktu utworzenia i zniesienia ośrodka kuratorskiego.

§ 2.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1)

dyrektorze sądu - rozumie się przez to dyrektora sądu, przy którym działa ośrodek kuratorski;

2)

kierowniku ośrodka - rozumie się przez to kierownika ośrodka kuratorskiego;

3)

kuratorze okręgowym - rozumie się przez to kuratora okręgowego właściwego ze względu na sąd, przy którym działa ośrodek kuratorski;

4)

kwocie bazowej - rozumie się przez to kwotę bazową ustaloną dla zawodowych kuratorów sądowych, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa;

5)

nieletnim - rozumie się przez to nieletniego skierowanego do ośrodka kuratorskiego na podstawie orzeczenia sądu;

6)

ośrodku - rozumie się przez to ośrodek kuratorski;

7)

prezesie sądu okręgowego - rozumie się przez to prezesa sądu okręgowego, w którego okręgu działa ośrodek kuratorski;

8)

prezesie sądu rejonowego - rozumie się przez to prezesa sądu rejonowego, przy którym działa ośrodek kuratorski;

9)

ustawie - rozumie się przez to ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich;

10)

wychowawcy - rozumie się przez to kuratora sądowego oraz inne osoby realizujące zadania w ośrodku kuratorskim.

§ 3.

1.

Wzór aktu utworzenia ośrodka jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

2.

Wzór aktu zniesienia ośrodka jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 4.

Ośrodek jest wyposażony w sprzęt niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ośrodka oraz ma zaplecze socjalne, w szczególności kuchnię, łazienkę i toaletę.

§ 5.

1.

Ze środków przeznaczonych na funkcjonowanie ośrodków pokrywane są w szczególności koszty:

1)

prowadzenia działalności wychowawczej;

2)

ubezpieczenia nieletnich i kadry ośrodka;

3)

dożywiania nieletnich;

4)

utrzymania i wyposażenia ośrodka w sprzęt niezbędny do prowadzenia zajęć, w szczególności w sprzęt komputerowy i audiowizualny, oraz zapewnienia dostępu do sieci teleinformatycznej;

5)

wynagrodzeń społecznych kuratorów sądowych oraz innych pracowników ośrodka, w tym obsługi sprzątającej ośrodek;

6)

prowadzenia zajęć wychowawczych, korekcyjno ‑edukacyjnych, psychoedukacyjnych, socjoterapeutycznych;

7)

uczestnictwa nieletnich w wydarzeniach kulturalnych i sportowych, organizowanych także poza ośrodkiem, w tym zwłaszcza wycieczek, półkolonii letnich i zimowych.

2.

Po zatwierdzeniu przez prezesa sądu rejonowego rocznego planu finansowego ośrodka dyrektor sądu informuje kierownika ośrodka kuratorskiego oraz kuratora okręgowego o wysokości środków zabezpieczonych w planie finansowym sądu na funkcjonowanie ośrodka w danym roku kalendarzowym.

3.

Kierownik ośrodka, w porozumieniu z dyrektorem sądu, ustala sposób i terminy dostawy artykułów potrzebnych do prowadzenia bieżącej działalności w ośrodku i jego funkcjonowania, w tym zwłaszcza artykułów żywnościowych, środków czystości, materiałów dydaktycznych i biurowych.

4.

Kierownik ośrodka określa rodzaj i liczbę artykułów niezbędnych do prowadzenia działalności w ośrodku oraz jego należytego funkcjonowania w ramach limitu zabezpieczonych środków finansowych na dany rok kalendarzowy. Na wniosek kierownika ośrodka kuratorskiego lub kuratora okręgowego dyrektor sądu przedstawia informacje o wykorzystaniu przyznanego limitu wydatków na funkcjonowanie ośrodka.

§ 6.

1.

Działalność wychowawcza, resocjalizacyjna, terapeutyczna, profilaktyczna i kontrolna w ośrodku jest prowadzona przez:

1)

przeciwdziałanie rozwojowi demoralizacji nieletnich;

2)

przeciwdziałanie przyczynom przestępczości;

3)

przeciwdziałanie uzależnieniom nieletnich;

4)

eliminowanie zaniedbań wychowawczych;

5)

wdrażanie do przestrzegania norm społecznych;

6)

wdrażanie do przestrzegania norm prawnych;

7)

kształtowanie postaw i umiejętności społecznych;

8)

naukę samodzielnego radzenia sobie z trudnościami życiowymi;

9)

kształtowanie poczucia odpowiedzialności i opiekuńczości;

10)

rozwijanie zainteresowań, uzdolnień i kreatywności;

11)

pomoc i wsparcie w trudnych sytuacjach życiowych;

12)

rozwiązywanie problemów emocjonalnych;

13)

wyrabianie właściwych nawyków spędzania czasu wolnego;

14)

współpracę ze środowiskiem rodzinnym i lokalnym.

2.

W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, w ośrodku organizuje się z nieletnimi zajęcia z wykorzystaniem metody pracy indywidualnej, grupowej i środowiskowej.

3.

Praca z nieletnimi polega w szczególności na:

1)

prowadzeniu zajęć psychoedukacyjnych;

2)

prowadzeniu zajęć socjoterapeutycznych;

3)

prowadzeniu zajęć korekcyjno ‑edukacyjnych;

4)

organizowaniu im czasu wolnego, zajęć rekreacyjno ‑sportowych;

5)

pomocy w nauce własnej.

4.

Podczas zajęć nieletnim przysługuje dożywianie. Prezes sądu rejonowego ustala dzienną stawkę na dożywianie nieletniego w wysokości od 4 do 5 promili kwoty bazowej.

5.

W godzinach pracy ośrodka obecnych jest nie mniej niż dwóch wychowawców. Liczba nieletnich w grupie prowadzonej przez jednego wychowawcę nie może przekraczać 10 nieletnich.

6.

Zajęcia z nieletnimi mogą być realizowane także poza ośrodkiem.

7.

W czasie zajęć odbywających się poza ośrodkiem nieletni muszą pozostawać pod opieką co najmniej dwóch wychowawców.

8.

W przypadku zajęć odbywających się poza ośrodkiem połączonych z noclegiem jeden wychowawca może opiekować się nie więcej niż pięciorgiem nieletnich.

9.

W ośrodku organizuje się spotkania rodziców lub opiekunów nieletnich z wychowawcami.

§ 7.

1.

Ośrodek jest czynny w ciągu całego roku kalendarzowego, w czasie nie krótszym niż 20 godzin zegarowych tygodniowo.

2.

Prezes sądu rejonowego może zawiesić prowadzenie zajęć w ośrodku na okres nieprzekraczający łącznie trzech miesięcy w roku kalendarzowym.

§ 8.

Kierownik ośrodka podejmuje działania niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ośrodka, takie jak:

1)

sporządzanie i przedstawianie prezesowi sądu rejonowego do zatwierdzenia:

a)

rocznych planów pracy ośrodka - do dnia 15 stycznia każdego roku,

b)

sprawozdań z rocznej działalności ośrodka - do dnia 31 stycznia każdego roku za rok poprzedni,

c)

rocznych planów finansowych w zakresie działalności ośrodka - do dnia 1 marca każdego roku na rok następny,

d)

harmonogramu pracy ośrodka;

2)

prowadzenie zajęć wychowawczych z nieletnimi w wymiarze nie mniejszym niż 4 godziny zegarowe tygodniowo.

§ 9.

Wartość nagrody, o której mowa w art. 169 pkt 1 ustawy, nie może przekroczyć 30 stawek dziennych, o których mowa w § 6 ust. 4.

§ 10.

Wychowawca prowadzi zajęcia z nieletnimi w wymiarze:

1)

8 godzin zegarowych tygodniowo zgodnie z rocznym planem pracy ośrodka - jeżeli wychowawcą jest zawodowy kurator sądowy;

2)

określonym w umowie z dyrektorem sądu - jeżeli wychowawcą nie jest zawodowy kurator sądowy.

§ 11.

Sprawozdanie, o którym mowa w art. 163 ustawy, zawiera informacje o:

1)

frekwencji nieletniego w ośrodku kuratorskim;

2)

aktywności nieletniego podczas zajęć;

3)

przestrzeganiu przez nieletniego regulaminu i zasad obowiązujących w ośrodku;

4)

postawach nieletniego wobec innych nieletnich, dorosłych i obowiązków szkolnych;

5)

działaniach podejmowanych wobec nieletniego i ich efektach;

6)

współpracy rodziców lub opiekuna nieletniego z pracownikami ośrodka;

7)

wnioskach dotyczących dalszych działań wychowawczych wobec nieletniego.

§ 12.

Funkcjonowanie ośrodka jest dokumentowane w:

1)

dzienniku zajęć ośrodka, którego wzór jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia;

2)

rocznym planie pracy ośrodka, którego wzór jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia;

3)

arkuszu spostrzeżeń o nieletnim, którego wzór jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia;

4)

dokumentacji pracy z nieletnim.

§ 13.

1.

Z wykonania czynności nadzorczych, o których mowa w art. 172 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy, w terminie 14 dni od ich zakończenia sporządza się sprawozdanie.

2.

Sprawozdanie zawiera dane dotyczące zakresu czynności wizytacji lub lustracji, omówienie przebiegu czynności oraz zwięzłe ustalenie ich wyników wraz z zaleceniami powizytacyjnymi lub polustracyjnymi, zmierzającymi do usunięcia stwierdzonych uchybień i zapobieżenia ich powstawaniu.

§ 14.

1.

Sprawozdanie z przebiegu czynności nadzorczych sporządzone przez prezesa sądu rejonowego lub kuratora okręgowego przesyła się prezesowi sądu okręgowego do akceptacji oraz kierownikowi ośrodka.

2.

Kierownik ośrodka w terminie 7 dni od dnia doręczenia sprawozdania może zgłosić do prezesa sądu okręgowego uwagi do wyników wykonanych czynności nadzorczych.

3.

Prezes sądu okręgowego może w terminie 14 dni od dnia doręczenia sprawozdania zwrócić się z żądaniem uzupełnienia sprawozdania we wskazanym przez siebie zakresie i terminie.

4.

Prezes sądu rejonowego lub kurator okręgowy w terminie 7 dni od dnia doręczenia uwag, o których mowa w ust. 2, zawiadamia prezesa sądu okręgowego o sposobie ich załatwienia.

5.

Prezes sądu okręgowego zaakceptowane sprawozdanie doręcza:

1)

właściwemu kierownikowi ośrodka;

2)

właściwemu prezesowi sądu rejonowego;

3)

kuratorowi okręgowemu;

4)

Ministrowi Sprawiedliwości.

6.

Minister Sprawiedliwości w terminie 30 dni od dnia doręczenia sprawozdania, o którym mowa w ust. 5, może zwrócić się z żądaniem uzupełnienia sprawozdania we wskazanym przez siebie zakresie i terminie lub podjąć inne czynności zmierzające do usunięcia stwierdzonych uchybień.
1)
Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 października 2001 r. w sprawie ośrodków kuratorskich (Dz. U. poz. 1294), które utraciło moc z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. poz. 1700).

Załącznik nr 1   -   Akt utworzenia ośrodka kuratorskiego (wzór)

Załącznik nr 2   -   Akt zniesienia ośrodka kuratorskiego (wzór)

Załącznik nr 3   -   Dziennik zajęć ośrodka kuratorskiego (wzór)

Załącznik nr 4   -   Roczny plan pracy ośrodka kuratorskiego z rozbiciem na poszczególne miesiące (wzór)

Załącznik nr 5   -   Arkusz spostrzeżeń o nieletnim (wzór)