Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiejz dnia 24 listopada 2022 r.w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej

Ustawa określa stosunek Państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej, zwanego dalej „Kościołem”, oraz jego sytuację prawną i majątkową.

W sprawach odnoszących się do Kościoła, nieuregulowanych w ustawie, stosuje się powszechnie obowiązujące przepisy prawa.

Wszelkie zmiany niniejszej ustawy wymagają uprzedniej opinii Zarządu Kościoła.

Organizację Kościoła określa jego Statut, uchwalany przez Zjazd Kościoła, zwany także „Synodem Krajowym Kościoła”.

Osobowość prawną posiadają:

Organami osób prawnych wymienionych w ust. 2 są:

W sprawach majątkowych Kościół reprezentuje jego Zarząd. Do składania oświadczeń woli uprawnieni są dwaj członkowie Zarządu Kościoła działający łącznie, w tym Przewodniczący lub jego zastępca.

Zmiana nazwy lub siedziby osób prawnych wymienionych w ust. 2 może być dokonana przepisami wewnątrzkościelnymi. Zmiany te, na wniosek Zarządu Kościoła, ogłasza Minister - Szef Urzędu Rady Ministrów ¹⁾Obecnie minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych na podstawie art. 4 ust 1, art. 5 pkt 25 i art. 30 pkt 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1893, 2368 i 2469 oraz z 2022 r. poz. 350, 807, 847, 1390 i 1933), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r. w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Kościół samodzielnie tworzy, przekształca i znosi kościelne jednostki organizacyjne, w tym także posiadające osobowość prawną.

O faktach wymienionych w ust. 1 Zarząd Kościoła powiadamia niezwłocznie Ministra - Szefa Urzędu Rady Ministrów ²⁾Obecnie ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych na podstawie art. 4 ust 1, art. 5 pkt 25 i art. 30 pkt 1 ustawy, o której mowa w odnośniku 1..

Nowo utworzone diecezje Kościoła nabywają osobowość prawną z chwilą powiadomienia Ministra - Szefa Urzędu Rady Ministrów ²⁾Obecnie ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych na podstawie art. 4 ust 1, art. 5 pkt 25 i art. 30 pkt 1 ustawy, o której mowa w odnośniku 1.. Odpis powiadomienia, z umieszczonym na nim potwierdzeniem odbioru, jest dowodem uzyskania osobowości prawnej.

Powiadomienie, o którym mowa w ust. 2 i 3, powinno zawierać nazwę i siedzibę kościelnej osoby prawnej, a w odniesieniu do diecezji - także ich zasięg terytorialny.

Odpowiednie powiadomienie następuje również w przypadku powołania lub odwołania osób sprawujących funkcję organu lub członka organu osoby prawnej, uprawnionych do składania w imieniu osób prawnych oświadczeń woli. Powiadomienie obejmuje imię i nazwisko, obywatelstwo oraz miejsce zamieszkania.

Kult publiczny odbywa się w obiektach i na gruntach Kościoła, w pomieszczeniach służących katechizacji lub organizacjom kościelnym oraz w miejscach udostępnionych na ten cel przez osoby upoważnione do dysponowania nimi.

Nabożeństwa połączone z obrzędem chrztu odbywające się przy otwartych akwenach nie wymagają zgłoszenia.

Organizowanie imprez o charakterze religijnym na drogach publicznych wymaga uzgodnienia, w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, z właściwymi organami administracji rządowej lub samorządowej.

Przepisu ust. 3 nie stosuje się do konduktów pogrzebowych odbywających się stosownie do miejscowego zwyczaju.

Religijne uroczystości pogrzebowe i żałobne mogą być sprawowane na cmentarzach komunalnych przy zachowaniu obowiązujących przepisów porządkowych.

Małżeństwo zawarte w formie przewidzianej Prawem Kościelnym wywołuje skutki cywilne, jeżeli odpowiada wymaganiom określonym w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Osobę duchowną, przed którą składa się oświadczenia o zawarciu małżeństwa, określa Prawo Kościelne.

Świętem adwentystycznym jest sobota.

Wierni Kościoła mają prawo do zwolnienia od pracy i nauki na czas święta adwentystycznego, to jest od zachodu słońca w piątek do zachodu słońca w sobotę.

Na prośbę pracownika złożoną na początku okresu zatrudnienia lub w jego trakcie, nie później jednak niż 7 dni przed dniem zwolnienia, zakład pracy ustala dla niego indywidualny rozkład czasu pracy. Przepis ten stosuje się odpowiednio do uczniów i studentów, z tym że szkoły udzielając zwolnień od nauki określają sposób wyrównania zaległości dydaktycznych spowodowanych zwolnieniem.

Kościół prowadzi konfesyjne nauczanie religii w szkołach publicznych na zasadach i w trybie przewidzianych w odrębnych przepisach.

(uchylony)

Kościelne osoby prawne mają prawo zakładać i prowadzić szkoły oraz inne placówki oświatowo-wychowawcze i opiekuńczo-wychowawcze na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Mają one charakter adwentystyczny i podlegają władzy kościelnej.

Do nauczycieli, wychowawców i pracowników zatrudnionych w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych i oświatowo-opiekuńczych, a także seminariach teologicznych i instytutach misyjnych prowadzonych przez Kościół, o których mowa w art. 14 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące uprawnień nauczycieli, wychowawców oraz pracowników zatrudnionych w szkołach i placówkach publicznych.

Uczącym się w szkołach wymienionych w ust. 1 i 2 przysługują świadczenia opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych oraz ulgi w opłatach za przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego na równi z uczniami szkół publicznych.

Kościół ma prawo do zakładania i prowadzenia seminariów teologicznych, zwanych także seminariami duchownymi, oraz instytutów misyjnych, w których kształci według własnego programu kandydatów na duchownych oraz osoby świeckie przygotowujące się do realizacji misji Kościoła.

Wyższe Seminarium Duchowne Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego im. Michała Beliny-Czechowskiego w Podkowie Leśnej jest wyższą szkołą teologiczną uprawnioną do nadawania absolwentom tytułu zawodowego licencjata teologii adwentystycznej. Tytuł ten jest równoważny z tytułem zawodowym licencjata nadawanym przez państwowe szkoły wyższe.

Kościół ma prawo do zakładania i prowadzenia szkół wyższych. Status prawny tych szkół, a także tryb i zakres uznawania przez Państwo stopni i tytułów nadawanych przez te szkoły regulują umowy między Ministrem Edukacji Narodowej ³⁾Obecnie ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego i nauki na podstawie art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 21 i art. 26 ustawy, o której mowa w odnośniku 1. a Zarządem Kościoła.

Studentom szkół, o których mowa w ust. 1 oraz w art. 14 ust. 2, przysługują świadczenia opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych oraz ulgi w opłatach za przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego na równi ze studentami uczelni publicznych.

Osobom pozostającym w stosunku pracy w szkołach, o których mowa w ust. 1 oraz w art. 14 ust. 2, przysługują na równi z odpowiednimi pracownikami uczelni publicznych świadczenia:

Nauczycielom przysługują ponadto ulgi w opłatach za przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego na równi z nauczycielami akademickimi.

Poręcza się Kościołowi prawo do kształcenia kadr duchownych w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie w zakresie teologii adwentystycznej, w ramach samodzielnej jednostki naukowo-dydaktycznej utworzonej zgodnie z ustawą o szkolnictwie wyższym.

Studenci teologii otrzymują na czas studiów odroczenie odbywania zasadniczej służby wojskowej, zaś w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny mogą być przeznaczeni, stosownie do potrzeb sił zbrojnych, do służby sanitarnej lub służby w oddziałach obrony cywilnej.

Nie powołuje się absolwentów studiów, o których mowa w ust. 1, do odbywania przeszkolenia wojskowego w okresie przygotowań do uzyskania misji kanonicznej w ciągu 2 lat od zakończenia studiów.

Duchowni po otrzymaniu misji kanonicznej przenoszeni są do rezerwy i nie odbywają ćwiczeń w czasie pokoju. W razie ogłoszenia mobilizacji oraz w czasie wojny mogą być oni powoływani jedynie do pełnienia funkcji kapelanów wojskowych.

W razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny właściwe organy wojskowe, w porozumieniu z Zarządem Kościoła, zapewniają pozostawienie do duszpasterskiej obsługi ludności niezbędnej liczby duchownych spośród tych, którzy podlegają mobilizacji.

Żołnierzom pełniącym czynną służbę wojskową zapewnia się możliwość swobodnego uczestniczenia w praktykach religijnych w soboty, w rozumieniu przepisu art. 11 ust. 2, oraz w dni świąteczne Kościoła będące dniami ustawowo wolnymi od pracy, jeżeli nie koliduje to z ważnymi obowiązkami służbowymi.

Opiekę duszpasterską na terenie jednostek wojskowych dla żołnierzy, o których mowa w ust. 1, zapewniają duchowni Kościoła w terminach i na zasadach uzgodnionych z dowódcą jednostki.

Duchownych, o których mowa w ust. 2, wyznacza Zarząd Kościoła w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.

Wiernym przebywającym w szpitalach i sanatoriach, w domach pomocy społecznej i w zakładach karnych oraz osobom tymczasowo aresztowanym i nieletnim przebywającym w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich - zapewnia się prawo do wykonywania praktyk religijnych, w tym udział w nabożeństwach i innych praktykach religijnych oraz w nauczaniu kościelnym i spotkaniach o charakterze wychowawczo-religijnym z osobami duchownymi lub świeckimi tego wyznania, a także świętowania soboty i przestrzegania zasad dietetycznych, oraz umożliwia się umieszczanie symboli religijnych, uwzględniających potrzeby religijne wiernych.

Przepis ust. 1 ma również zastosowanie do dzieci i młodzieży korzystających z zorganizowanych form wypoczynku. Organizatorzy zorganizowanego wypoczynku dla dzieci i młodzieży zapewniają prawo do wykonywania praktyk religijnych, o których mowa w ust. 1, na życzenie rodzica lub opiekuna prawnego dziecka uczestniczącego w tym wypoczynku albo pełnoletniego uczestnika tego wypoczynku.

W celu zaspokojenia potrzeb, o których mowa w ust. 1 i 2, władze kościelne mogą wyznaczyć kapelanów dla zakładów prowadzonych przez administrację rządową oraz samorządową.

W celu umożliwienia udziału chorych i podopiecznych w nabożeństwach lub zbiorowych posługach religijnych, kierownicy właściwych zakładów prowadzonych przez administrację rządową oraz samorządową udostępnią odpowiednie pomieszczenia.

(uchylony)⁷⁾Przez art. 373 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 6.

Kościół ma prawo tworzenia organizacji prowadzących działalność o charakterze religijnym, humanitarnym, charytatywnym, misyjnym, oświatowo-wychowawczym i kulturowym oraz na rzecz formacji religijnej, kultu publicznego, nauki adwentystycznej, kształtowania religijno-etycznych postaw dzieci i młodzieży, przeciwdziałania patologiom społecznym i ich skutkom.

Organizacjami adwentystycznymi są, w rozumieniu ustawy, organizacje powstałe za aprobatą wyrażoną w uchwale Zarządu Kościoła, który zatwierdza kapelana lub asystenta kościelnego, oraz działające w łączności z Kościołem.

Do organizacji adwentystycznych stosuje się przepisy prawa o stowarzyszeniach, z tym że:

Kościół i jego osoby prawne mają prawo budowy, rozbudowy i konserwacji obiektów sakralnych, kościelnych oraz cmentarzy.

Na wniosek kościelnej osoby prawnej miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obejmują także inwestycje sakralne i kościelne oraz adwentystyczne cmentarze wyznaniowe.

Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność jednostek samorządu terytorialnego, przeznaczone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele sakralne i kościelne, mogą być kościelnym osobom prawnym oddawane w użytkowanie wieczyste albo sprzedawane.

Kościół ma prawo swobodnego drukowania, wydawania i rozpowszechniania wszelkich publikacji związanych z jego posłannictwem.

Kościół ma prawo do posiadania i używania własnych środków społecznego przekazu na podstawie odrębnych przepisów.

Kościół ma prawo do emitowania w publicznych środkach masowego przekazu nabożeństw oraz własnych programów religijno-moralnych i kulturalnych.

Sposób realizacji uprawnień, o których mowa w ust. 3, regulują umowy z właściwymi jednostkami publicznej radiofonii i telewizji.

Majątek i przychody Kościoła oraz jego osób prawnych podlegają ogólnym przepisom podatkowym, z wyjątkami określonymi w ust. 2-5.

Kościół i jego osoby prawne są zwolnione od opodatkowania podatkiem od nieruchomości - nieruchomości lub ich części, stanowiących ich własność lub będących w ich władaniu na podstawie innego tytułu prawnego na cele niemieszkalne, z wyjątkiem części służących do wykonywania działalności gospodarczej.

Zwolnienie od opodatkowania podatkiem od nieruchomości obejmuje nieruchomości lub ich części przeznaczone na cele mieszkalne duchownych i ewangelistów, jeżeli:

Nabywanie i zbywanie rzeczy i praw majątkowych przez Kościół i jego osoby prawne w drodze czynności prawnych oraz spadkobrania, zapisu i zasiedzenia jest zwolnione od opłaty skarbowej, jeżeli ich przedmiotem są:

Darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą pochodzące od osób fizycznych są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz - w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność.

Nabywanie i zbywanie rzeczy i praw majątkowych, o których mowa w ust. 4, jest zwolnione od opłaty sądowej, z wyłączeniem opłat kancelaryjnych.

Kościół i jego osoby prawne mają prawo do zbierania ofiar na cele religijne, kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, naukową i oświatowo-wychowawczą oraz utrzymanie duchownych i ewangelistów.

Zbiórki wymienione w ust. 1 nie wymagają zgłoszenia, jeżeli odbywają się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony.

Kościół może zakładać fundacje. Do fundacji tych stosuje się ogólnie obowiązujące przepisy o fundacjach, ze zmianami wynikającymi z przepisów ust. 2-5.

Niezależnie od nadzoru państwowego, nadzór nad działalnością fundacji sprawuje Kościół lub jego osoba prawna wskazana w statucie fundacji.

W razie stwierdzonych nieprawidłowości w zarządzaniu fundacją, właściwy organ zwraca się do Kościoła wyznaczając termin nie krótszy niż trzy miesiące na spowodowanie usunięcia nieprawidłowości. Po bezskutecznym upływie tego terminu można zastosować środki oznaczone w przepisach o fundacjach.

W razie konieczności poddania fundacji zarządowi przymusowemu w myśl przepisów o fundacjach, będzie on wykonywany przez Zarząd Kościoła.

Jeżeli statut fundacji nie stanowi inaczej, w razie jej likwidacji, o przeznaczeniu jej majątku znajdującego się w kraju lub za granicą zadecyduje Zarząd Kościoła.

Nieruchomości lub ich części pozostające w dniu wejścia w życie ustawy we władaniu Kościoła i jego osób prawnych stają się z mocy prawa ich własnością, o ile nie narusza to praw niepaństwowych i niesamorządowych osób trzecich; dotyczy to także obiektów położonych na terenie miasta stołecznego Warszawy.

Stwierdzenie nabycia prawa własności następuje w drodze decyzji wojewody.

Nabycie własności nieruchomości lub ich części na podstawie ust. 1 jest wolne od podatków i opłat związanych z tym nabyciem, a wynikające z niego wpisy do ksiąg wieczystych i ich zakładanie jest wolne od opłat.

Postępowanie sądowe i administracyjne dotyczące nieruchomości, o których mowa w ust. 1, ulega zawieszeniu, a sądy lub organy przekazują ich akta organowi, o którym mowa w ust. 2.

Organ, który wydał decyzję ostateczną określoną w ust. 2, zawiadamia o niej sąd lub organ, który zawiesił postępowanie, zwracając akta sprawy. Sąd lub organ umorzy postępowanie.

Przywraca się Kościołowi prawo własności budynku położonego przy ul. Tureckiej nr 1 w Warszawie w stanie wolnym od obciążeń oraz roszczeń z tytułu wszelkich nakładów poniesionych przez jej dotychczasowych użytkowników, jak również z prawem nieodpłatnego użytkowania wieczystego części działki gruntu oznaczonej ewidencyjnie nr 100 o powierzchni całkowitej 1432 m² w obrębie 1-03-04, nr jednostki rejestrowej 68 w granicach objętych wykazem hipotecznym księgi wieczystej pod nazwą „Nieruchomości w m.st. Warszawie - N. 7228” zawierającej powierzchnię 761,95 m².

Przyznaje się Kościołowi prawo do nieruchomości zamiennej wraz z budynkiem za nieruchomość przy ul. Górskiej nr 9 w Warszawie, przeznaczoną na budownictwo komunalne.

Minister-Szef Urzędu Rady Ministrów ¹⁾Obecnie minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych na podstawie art. 4 ust 1, art. 5 pkt 25 i art. 30 pkt 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1893, 2368 i 2469 oraz z 2022 r. poz. 350, 807, 847, 1390 i 1933), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r. określi, w drodze zarządzenia, szczegółowe zasady i tryb regulacji określonych w ust. 1 i 2.

Przekazanie własności nieruchomości na podstawie ust. 1 i 2 jest wolne od podatków i opłat, a wynikające z niego wpisy do ksiąg wieczystych i ich zakładanie jest wolne od opłat sądowych.

Na wniosek kościelnych osób prawnych wszczyna się postępowanie regulacyjne w przedmiocie nieodpłatnego przekazania na własność nieruchomości lub ich części, będących uprzednio własnością Wschodnioniemieckiego Stowarzyszenia Adwentystów Dnia Siódmego (Ostdeutsche Verband der Gemeinschaft der Siebenten-Tags-Adventisten), reprezentowanego przez Środkowoniemieckie Towarzystwo Nieruchomości, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (Mitteldeutsche Grundstücksgesellschaft mit beschränkter Haftung), w celu przywrócenia w nich kultu religijnego, działalności oświatowo-wychowawczej, charytatywno-opiekuńczej i opiekuńczo-wychowawczej.

Wnioski w sprawach, o których mowa w ust. 1, mogą być składane do dnia 31 grudnia 1998 r. na zasadach i w trybie określonych w dziale IIIa ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania   (Dz. U. z 2022 r. poz. 1435 i 1700).

Na wniosek kościelnych osób prawnych wojewoda lub inny organ wykonujący w imieniu Skarbu Państwa prawa wynikające z własności nieruchomości albo organy jednostek samorządu terytorialnego w zakresie swojej właściwości - mogą przekazać nieodpłatnie Kościołowi i jego osobom prawnym własność nieruchomości lub ich części:

Przepis art. 34 ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Wnioski, o których mowa w ust. 1, mogą być składane w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy.

Kościelne osoby prawne istniejące w dniu wejścia w życie ustawy pozostają osobami prawnymi w rozumieniu niniejszej ustawy.

Wykaz kościelnych osób prawnych istniejących w dniu wejścia w życie ustawy określa załącznik do ustawy.